همه این حوادث در سال های اخیر به واسطه فضای مجازی بیشتر به گوش می رسند. اگرچه در گذشته هم این مسائل وجود داشته است اما این روزها بیشتر می شنویم که در فلان مدرسه دانش آموز مورد ضرب و شتم قرار گرفت یا در فلان جاده، تعدادی از دانش آموزان بر اثر تصادف فوت کرده و مصدوم شده اند. حتی متاسفانه خبر از آتش سوزی به واسطه انفجار بخاری نفتی در مدارس روستایی هم شنیده می شود.
نمونه هایی از این حوادث در سایت های مختلف خبری تقریبا روزانه مخابره می شوند که توجه بیشتر مسئولان و حتی خانواده ها را می طلبد تا شاید با اقدامات عاجل و برنامه ریزی درست، کمتر شاهد این حوادث باشیم.
در روزهای اخیر سقف مدرسه روستای بلادیه دزفول به دلیل فرسودگی بیش از حد، فرو ریخت. این مدرسه حدود ۱۰۰ دانش آموز دارد و رئیس شورای روستا از وقوع این حادثه برای دانش‌آموزان و احتمال تداوم آن ابراز نگرانی کرده است.
انفجار بخاری نفتی و آتش سوزی در کلاس درسی در دبستان «شهید منصوری» روستای «میدان بزرگ» شهرستان پلدختر از دیگر حوادث حوزه دانش آموزی بوده است البته خوشبختانه در این حادثه، دانش آموزان که کلاس اولی بودند هنگام انفجار در کلاس حضور نداشتند و در سلامت کامل به سر می‌برند.
به گفته مسئولان این شهرستان، کلاسی که در این دبستان دچار حادثه شد، برای استفاده دوباره دانش‌آموزان مناسب نیست و از بین رفته و نیاز به تعمیر و گچ کاری دارد. دانش آموزان این کلاس به کلاسی در مدرسه راهنمایی روستا منتقل شدند تا در فرآیند تحصیل آنها وقفه ایجاد نشود.
همچنین واژگونی یک دستگاه خودروی پراید حامل دانش آموزان پسر در شیراز به پل میانرود به سمت باهنر به سامانه اورژانس کشور اطلاع داده شد که متاسفانه در این حادثه چهار دانش آموز پسر ۱۴ و ۱۵ ساله و راننده ۲۸ ساله مجروح شدند که پس از اقدامات اولیه پزشکی توسط تکنسین‌های اورژانس به نزدیکترین مراکز درمانی انتقال یافتند.
واژگونی خودروی حامل معلمان در تنگ درکش ورکش شهرستان اردل از دیگر حوادث این روزها بوده است که در این حادثه پنج نفر مصدوم شدند. کارشناسان فوریت های پزشکی اورژانس پس از انجام اقدامات درمانی، مصدومان را با دو دستگاه آمبولانس به بیمارستان سیدالشهدای فارسان منتقل کردند.
مصدومیت ۱۱ دانش آموز در تصادف یک سرویس مدرسه در کرمان از دیگر حوادث امسال بود که تصادف بین یک دستگاه ون حامل دانش آموزان با یک دستگاه کامیون در کرمان رخ داد.
همچنین حادثه گازگرفتگی در دبستان معراج شهرستان قرچک از دیگر حوادث دانش آموزی امسال بود که در این حادثه ۵۸ دانش آموز با گاز منواکسیدکربن مسموم شدند اما خوشبختانه حال عمومی همه آنها خوب گزارش شد.
فروریختن قسمتی از گچ های سقف یکی از کلاس های درس دبستانی در غرب تهران از دیگر وقایع امسال بود که متاسفانه در این حادثه سه دانش آموز مصدوم شدند اما خوشبختانه اقدامات درمانی مناسب برای دوتن از آنها در محل انجام شد و یکی دیگر از دانش آموزان برای ادامه درمان به بیمارستان انتقال داده شد.
تنبیه بدنی چند دانش‌آموز در ناحیه چهار کرج از دیگر حوادثی بود که دانش آموزان امسال با آن روبه رو بودند. بر اساس گزارشی که از دبیرستان شیخ مفید دست به دست شد، چند نفر از دانش آموزان توسط مدیر مدرسه تنبیه بدنی شدند. پرونده این مدیر برای رسیدگی به هیات بدوی رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت ارسال شد تا متناسب با جرم، مجازات اعمال شود.
وجود قرص SHD یا همان ترامادول ۵۰ میلی گرمی در داخل یکی از تی تاپ هایی که یکی از دانش آموزان از بوفه مدرسه خریده بود از دیگر وقایع دانش آموزی بود که به گفته مسئولان وزارت آموزش و پرورش وقتی این گزارش‌ها به این وزارتخانه رسید به وزارت بهداشت نامه زده شد ضمن اینکه حراست آموزش و پرورش برای پیگیری و هماهنگی بخش‌های مربوط در جریان قرار گرفت. پس از آن از استان‌های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و آذربایجان غربی نیز گزارش‌هایی از این دست مخابره شد. این قرص‌ها بیشتر استامینوفن، آنتی هیستامین و رانیتیدین بود و گزارشی از مسمومیت دانش‌آموزان اعلام نشد. این کیک‌ها بسته بندی کارخانه‌ها را داشتند.
یکی از معلمان شهرستان سرپل ذهاب (روستای عثمان) توسط یکی از اولیای دانش آموزان به شدت مجروح شده و به علت هل دادن از چهار پله در ورودی مدرسه دچار شکستگی استخوان مفصل زانوی پای راست می شود.
شاید اینها تنها گوشه ای از اتفاقاتی است که برای دانش آموزان در سال جاری رخ داده است. امیدواریم با تدبیر بهتر مسئولان وزارت آموزش و پرورش شاهد رفع این مشکلات و عدم تکرار اینگونه حوادث برای دانش آموزان باشیم.
همیشه خبرهای تلخ می شنویم
رضا مددی مشاور وزیر آموزش و پرورش در این باره به خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا گفت: آموزش و پرورش یک دستگاه گسترده با حدود ۱۵ میلیون دانش آموز، ۱۰۸ هزار مدرسه و ۹۰۰ هزار معلم و فرهنگی است. به دلیل پراکندگی و گستردگی حوزه آموزش و پرورش ممکن است سالانه حوادث زیادی داشته باشد. البته یکی از این مشکلات جدی، موضوع فضاهای آموزشی است زیرا عمر آنها زیاد می شود و هرساله آسیب می بینند.
وی تصریح کرد: به همان سرعتی که فضاهای آموزشی عمرشان زیاد و فرسوده می شوند، آموزش و پرورش، امکانات ندارد که فضای جدید ایجاد کند یا بهسازی کند.
مددی تصریح کرد: البته باید گفت که ممکن است برای سیستم های گرمایشی و سرمایشی در مدارس اتفاقاتی رخ دهد و در بخش فضاهای آموزشی یکی از مشکلات این موضوع است، اگرچه دولت سالانه هزینه زیادی در این زمینه انجام می دهد، حتی خیران و نیکوکاران نیز در بخش فضا و مدرسه سازی کمک های زیادی دارند اما این اقدامات متناسب با نیازهای فضاهای آموزشی برای ایمن سازی و سیستم های گرمایشی و سرمایشی خطرساز، کامل نیست.
وی خاطرنشان کرد: به دلیل این مسائل و نداشتن اعتبار کافی برای بهسازی و نوسازی فضاهای آموزشی همیشه خبرهای تلخ می شنویم و ۲۰ سال است که وزارت آموزش و پرورش و سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس بسیج شده اند که این مشکلات را حل کنند اما آمار ۱۰۸ هزار مدرسه خیلی زیاد است و برای بهسازی مدارس رقم چشمگیری نیاز است.
مددی ادامه داد: بر اساس بهسازی مدارس نیازمند تعمیر و بازسازی، امسال سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از سوی دولت و هزار میلیارد تومان هم از سوی خیران کمک شده است اما با حدود چهار هزار میلیارد تومان در مقابل رقم بالایی که برای همه مدارس نیاز است، خیلی فاصله دارد و حدود ۲۰ برابر کمتر است.
مشاور وزیر آموزش و پرورش گفت: امسال عمر ساختمان ها و فضاهای آموزشی نیز زیاد شده است اگر همین مدارس امروز را بهسازی کنیم، با این روند ۲۰ سال وقت می برد این در حالی است که ۱۰ سال بعد هزینه های بهسازی و نوسازی واحدهای آموزشی زیاد می شود.
وی خاطرنشان کرد: برای نوسازی، بهسازی و تعمیر مدارس از هیچ کوششی دریغ نمی کنیم اما از آن طرف عمر مدارس زیادتر می شود حتی استانداردهای مدارس نیز با هم متفاوت است، برخی مدارس سیستم گرمایشی گازسوز نیاز دارند، شاید این یکی از دلایل بروز مشکل در کلاس های درس با بخاری نفتی باشد.
مددی ادامه داد: ۲۰ سال قبل در کلاس های درس، بخاری های هیزمی جمع و نفتی شد، بعد بخاری گازی آمد این در حالی است که تا حدود ۲۰ تا ۳۰ سال پیش بخاری نفتی از استانداردهای مدارس بود اما امروز بخاری نفتی آسیب زا است و باید سیستم گازی با حرارت مرکزی در مدارس ایجاد شود. البته روز به روز به سمت کیفیت و بهبود خدمات می رود اما منابع ما برای این استانداردها کافی نیست.
وی در عین حال مهمترین مشکل وزارت آموزش و پرورش را مشکلات مربوط به منابع مالی دانست و گفت: اگرچه بخشی از مشکلات حوزه آموزشی در زمینه احداث واحدهای آموزشی توسط خیران حل می شود، یعنی سالانه حدود ۲۵ درصد فضاهای ما را خیران می سازند و اگر به کمک وزارتخانه نیایند، مشکل بیشتر می شود؛ اما باز این کمک ها باید روز به روز چه از سوی دولت و چه از سوی خیران و نیکوکاران بیشتر شود چون سن فضاهای آموزشی سالانه بیشتر می شود و نیازمند بهسازی و بازسازی می شود.
منزلت معلمان مورد توجه دانش آموزان نیست
مددی درباره درگیری معلمان با دانش آموزان یا برعکس با بیان اینکه به هیچ عنوان هیچ کدام از این موضوعات را قبول نداریم، نیز اینگونه توضیح داد و گفت: این مسائل به دلیل تغییرات فرهنگی به صورت سالانه وجود دارد، چون ۲۰ سال پیش خانواده و دانش آموز حرمت معلم را حفظ می کردند اما با تغییر ات فرهنگی حرمت معلم کمتر مورد توجه دانش آموز است این در حالی است که در گذشته موردی نداشتیم که والدین در مدارس معلمان را کتک بزنند.
وی خاطر نشان کرد: گاها مشاهده می شود که در مدرسه معلم کتک می خورد موضوع به این دلیل تغییر و تحولات فرهنگی که جنبه مثبت ندارد اتفاق افتاده است، و منزلت معلمان مورد توجه دانش آموزان نیست.
مشاور وزیر آموزش و پرورش گفت:از طرفی دیگر خود معلمان با مشکلات اقتصادی و فرهنگی و از نظر روحی آسیب دیده اند؛ طراوات لازم را ندارند و معلمی که در کلاس درس است احساس تبعیض و فقر می کند، به طور قطع در کلاس درس برخی از این واکنش ها را دارد. شاید یکی از دلایل اصلی موضوع این مهم باشد که عملا در گزینش معلمان تا حدودی مشکل به وجود آمده است، در ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته به واسطه عدم علاقه به معلمی برای اینکه شغل ندارند به این شغل روی آورده اند و آموزش و پرورش این نیروها را جذب کرده است و معلم استاندارد نیست.
برخی معلمان و دانش آموزان انگیزه ندارند
وی اضافه کرد: ورودی آموزش و پرورش از نظر جذب معلمان در سال های گذشته، نیروهای خیلی کیفی، قوی و توانایی نیست و اغلب معلمانی که در سیستم نظام تعلیم و تربیت بکار گرفته می شوند متاسفانه انگیزه قوی معلمی ندارند و شاید تنها به عنوان یک شغل آن را پذیرفته اند.
مددی اظهار داشت: همچنین دانش آموزان امروزی دیگر بچه های قدیم نیستند، خیلی متفاوت هستند و تغییر و تحولات فرهنگی باعث شده که دانش آموز انگیزه برای درس خواندن ندارد و مدرسه آمدن برای آنها جنبه زوری دارد و انگیزه تحصیل ندارند و خانواده با فشار آنها را برای تحصیل به مدرسه می فرستد.
وی خاطرنشان کرد: مجموعه این عوامل باعث می شود که معلم و دانش آموز در مدرسه با هم درگیر شوند اگرچه معتقدیم درگیری ها علت های مختلفی دارد که شاید برخی از این عوامل، کم انگیزگی دانش آموز ومعلم، مشکلات معیشتی معلمان، حرفه ای نبودن آنان و تغییرات فرهنگی و هزاران عامل دیگر باشد، اگرچه معتقدیم این مشکلات روز به روز بیشتر می شود.
وی تاکید کرد: مدارس ما جلوه ای از جامعه هستند و بی نظمی ها، آسیب های اجتماعی، اعتیاد، پرخاشگری، احساس تبعیض، یاس و ناامیدی و مشکلات اقتصادی و هزاران تنش دیگر در جامعه به وفور دیده می شود و مدرسه ها بازتابی از این مسائل هستند. وقتی این مشکلات وارد مدرسه می شود دانش آموز ان و معلمان نمی توانند با هم به توافق برسند و این اتفاقات ناخوشایند مانند برخورد دانش آموز یا والدین آنها با معلم یا معلم با دانش آموز رخ می دهد.
آموزش ها مورد علاقه دانش آموزان نیست
مشاور وزیر آموزش و پرورش همچنین یکی دیگر از مشکلات دانش آموزان را اینگونه توضیح داد و افزود: مشکل دیگر دانش آموزان این است آموزش هایی که در مد ارس فرا می گیرند اکثرا مورد علاقه دانش آموزان نیست و ما هم نتوانستیم به اندازه ای همه شرایط را فراهم کنیم تا این آموزش ها کاربردی تر شود، اگرچه امروز اغلب دانش آموزان انگیزه زیادی دارد اما محتواها کاربردی نیست.
وی خاطرنشان کرد: تمامی این مسائل یک پدیده چند بعدی است و نمی توانیم بگوییم تنها یک دلیل اصلی می تواند داشته باشد البته در نقاط مختلف کشور تفاوت های فرهنگی زیادی داریم ممکن است در هر استان به شکل متفاوتی رخ دهد، اگرچه این اتفاقاتی که رخ می دهد خیلی خوشایند نیست و نباید نسبت به آنها بی تفاوت بود بلکه باید سعی در حل این مسائل کرد.
مددی ادامه داد: در گذشته دسترسی دانش آموزان به امکانات کمتر بود اما امروز اغلب دانش آموزان با همه امکاناتی که دارند از همه مسائل کشور بیشتر مطلع می شوند و بخصوص در دبیرستان ها مشکلات بیشتر است اما در دوره ابتدایی در مجموع فضا بهتر است.
وی اضافه کرد: اگرچه وزارت آموزش و پرورش نتوانسته برای حل برخی از این مشکلات سرانه مدارس را پرداخت کند، معیشت معلمان و مدارس به خوبی تامین نشده است، البته تمام تلاش آموزش و پرورش این است که حقوق معلمان را پرداخت کند، اما غافل از این موضوع هستیم که فعالیت های فرهنگی و ورزشی بچه ها را تخلیه می کند نه کلاس درس؛ باید فرصت برای کارهای فرهنگی و ورزشی آنها داشته باشیم.
استفاده از هر وسیله برای جابجایی دانش آموزان
وی درباره این سوال که چرا آمار تصادفات رانندگی برای دانش آموزان تا این حد افزایش یافته است؟ گفت: با توجه به اینکه پوشش تحصیلی در اغلب نقاط کشور افزایش یافته است، دانش آموزان به ویژه در مناطق دورافتاده و سخت گذر هم تمایل زیادی برای تحصیل دارند، در گذشته تعداد وسیله نقلیه خیلی زیاد نبود و جاده ها اینقدر شلوغ نبود، بنده ۱۵ سال مسئول ارودها بودم و آنقدر اتفاق نمی افتاد اما امروز هرکس یه و سیله نقلیه ای خریداری کرده و به عنوان یا سرویس مدرسه یا مسافرکش اقدام به جابجایی دانش آموزان می کند.
مددی با اشاره به اینکه امروز مشکلات و حوادث به واسطه این موضوعات بیشتر شده است، تصریح کرد: پوشش تحصیلی زیاد شده است و بچه ها در روستاها مجبورند با وانت یا هر وسیله دیگری به مدرسه برود و جابجایی دانش آموزان در مناطق دورافتاده بیشتر شده است به همین دلیل این رفت و آمدها منجر به حوادث رانندگی می شود اما در شهرهای بزرگ این مشکلات کمتر است.
مشاور وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه با وجود تمام این مشکلات اما امروز در کنترل سرویس های مدارس خیلی قوی عمل می کنیم گفت: اگرچه افزایش سرعت انتقال اطلاعات و در دسترس داشتن ابزار انتقال اطلاعات توسط دانش آموزان باعث شده است که در کمتر از چند ساعت تمامی اخبار در سراسر کشور پخش شود.
مددی ابراز امیدواری کرد با برنامه ریزی درست و دقیق بتوان از بروز بسیاری از مشکلات در مدارس جلوگیری کرد و نسل آینده کشور در نظام تعلیم و تربیت نیز به بهترین شکل ممکن آموزش های لازم را فراگیرند.
گزارش از مهناز بیرانوند