«سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه صبح امروز دوشنبه در نشست خبری با اصحاب رسانه، با گرامی داشتن یاد و خاطره تمامی جان‌باختگان پرواز بوئینگ ۷۵۲ و ابراز همدردی و تسلیت نسبت به این حادثه تلخ گفت: روز گذشته، روز غزه نماد مقاومت بود که یاد این روز و مقاومت مردم غزه و فلسطین را گرامی می‌داریم. باید بدانیم مسئله اول جهان اسلام مسئله فلسطین است.
وی ادامه داد: ایران همواره از حامیان مقاومت است و روز غزه را گرامی می‌داریم و به همین خاطر، یاد و خاطره سردار مقاومت، سردار شهید سپهبد سلیمانی را هم گرامی می‌داریم.
ظریف به داووس نمی‌رود
موسوی با اشاره به تحولات اخیر در حوزه دیپلماسی اظهار داشت: قرار بود آقای ظریف همین روزها برای شرکت در نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس به سوییس برود که به رغم دعوت رسمی و حضوری اولیه از ایشان، برنامه تنظیمی را به هم زدند و برنامه‌ای که توافق شده بود و ترتیبات دیگری را در نظر گرفتند که این سفر متاسفانه انجام نمی شود.
وی با بیان اینکه هفته گذشته امیر قطر برای نخستین بار پس از به قدرت رسیدن ایشان در سال ۲۰۱۳ در این سطح به ایران آمد، تصریح کرد: در این سفر گفت‌وگوهای مفیدی درخصوص روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای و بین المللی انجام شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین به سفر عماد خمیس نخست‌وزیر سوریه به تهران اشاره کرد و افزود: هفته آینده هم رئیس دومای روسیه در قالب همکاریها و دیپلماسی پارلمانی به تهران سفر خواهند کرد و مذاکراتی با مقامات ذیربط خواهد داشت.
وی یادآورشد: وزیر راه و شهرسازی هم امروز به اوکراین رفتند که حامل پیام رئیس‌جمهور محترم اسلامی به رییس جمهوری اوکراین هستند که تمرکز عدم این سفر روی مسئله سانحه است.
یکی از مقامات کشورهای منطقه فردا به تهران سفر می کند
موسوی گفت: وزیر خارجه ونزوئلا دیشب وارد تهران شدند و امروز ظهر با ظریف دیدار می‌کند. همچنین یکی از مقامات کشورهای منطقه به احتمال قوی فردا به تهران می‌آید.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین گفت: آقای ظریف هفته گذشته برای شرکت در اجلاس رایسینا به هند رفتند که سفر مهمی بود؛ هم سخنرانی ایشان مهم بود و هم دیدارهای دوجانبه زیاد و مثبتی با مقامات هندی و شش مقام اروپایی را انجام دادند.
وی خاطرنشان کرد: وزیر خارجه پاکستان هم حول موضوعات منطقه‌ای و نقش این کشور برای ایفای نقش برای کاهش تنش به تهران آمد.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه ظریف ۲۰ گفت‌وگوی تلفنی عمدتا با همتایان خود انجام دادند، خاطرنشان کرد: این گفت‌وگوها عمدتا حول ترور سردار سلیمانی و سقوط هواپیمای اوکراینی انجام شده است.
موسوی درباره فعال کردن سازوکار حل اختلافات از سوی سه کشور اروپایی ابراز داشت: ایران در برجام حضور دارد اما تعهدات خود را متوازن با تعهدات طرف مقابل کرده است. اینکه ایران یکطرفه در برجام باقی مانده، عبارت صحیحی نیست. ایران پس از خروج آمریکا از برجام اعلام کرد برای ایجاد توازن میان حقوق و تکالیف، حق دارد تعهداتش را کاهش دهد که آخرین گام آن طی روزهای گذشته برداشته شد.
وی با بیان اینکه ادعاهای اروپایی‌ها قابل قبول نیست، عنوان کرد: ایران ماه‌ها قبل سازوکار حل اختلافات را براساس بند ۳۶ اجرا کرد و ادعای اروپایی‌ها قابل قبول نیست. البته آنها می‌گویند مکانیزم ماشه را فعال کرده‌اند اما اشکالات فنی و حقوقی زیادی وجود دارد که به آنها اعلام کردیم و اقدام آنها پس از اقدام ایران است.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه درباره واکنش احتمالی ایران به اجرای ماده ۳۷ برجام یادآور شد: ایران به برجام پایبند است. آنچه برای ما اهمیت دارد، عمل طرف مقابل است که چیز خاصی از آنها مشاهده نشده است.
وی خاطرنشان کرد:گام پنجم گام پایانی کاهش تعهدات ما ذیل برجام بوده و اگر حرف‌ها ادامه یابد ایران در حال طراحی گام نهایی و موثرتری است و اگر روال ادامه یابد گام موثر را ایران برخواهد داشت
وزارت خارجه هر آنچه می‌دانست را درباره FATF به نهادهای تصمیم‌گیر اعلام کرده است
موسوی درباره آخرین اقدام وزارت امور خارجه درخصوص تکمیل برنامه اقدام توافق شده با FATF بیان کرد: وزارت خارجه نه تصمیم‌گیر است و نه می‌تواند کاری کند. وزارت خارجه هر آنچه می‌دانست به نهادهای تصمیم‌گیر منتقل کرده است. جلسات توجیهی همراه با وزارت اقتصاد با بخش‌های مختلف از جمله مجمع تشخیص داشته‌ایم که عواقب و نگرانی‌ها را اعلام کردیم.
وی اضافه کرد: به دلیل مسائل مختلفی که پیش آمده، آنها به جمع‌بندی نرسیده‌اند. نمی‌دانم چقدر وقت داریم اما کشور درگیر مسائلی است که علیرغم اهمیت این اولویت به آن پرداخته نشده است. ما امیدواریم تصمیم‌گیران، مصلحت کشور را به صورت دقیق و جدی مورد ملاحظه قرار دهند تا از این گذرگاه عبور کنیم.
اقدام موشکی ایران به اطلاع دولت و نیروهای مسلح عراق رسیده بود
این مقام وزارت امور خارجه درباره شکایت عراق از ایران به شورای امنیت به دلیل عدم توجه به حاکمیت ملی این کشور در پی حمله موشکی به دو پایگاه آمریکا گفت: پاسخ و اقدام دفاعی ما به آمریکایی‌ها به اطلاع دولت و نیروهای مسلح عراق رسیده بود. علت آنکه اینها بیانیه داده و شکایت کردند را باید از مقامات عراقی پرسید.
موسوی با تاکید بر اینکه امنیت، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق برای ایران به عنوان همسایه و دوست و یار دیرینه عراق، مهم است، گفت: ما همواره خواهان عدم دخالت نیروهای بیگانه در این کشور بوده‌ایم. زمانی هم که ایران به دعوت عراق پاسخ داد و کمک‌هایی را کرد با دعوت دولت عراق بود که همگی بر این مسئله اذعان دارند و هنوز هم به نقش ایران در مبارزه با داعش اشاره می‌کنند.
وی ادامه داد: اعلام کردیم که از هر جایی که علیه ایران و مقامات ما توطئه‌ای صورت گیرد، مورد هدف قرار می‌گیرد. برای ما مسجل شده بود که توطئه ترور سردار سلیمانی در پایگاه مورد نظر انجام شده است و با اطلاع دولت عراق اعلام کردیم آن پایگاهی که علیه سردار ما توطئه شد و ایشان ترور شد، مورد هدف قرار می‌دهیم.
ذوق زدگی بوریس جانسون برای ما قابل اعتنا نیست
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات نخست وزیر انگلیس مبنی بر توافق ترامپ اظهار داشت: همین که اسم یک فرد بر توافق گذشته می‌شود، نشان می‌دهد با شرایط آشنا نیستند. توافق با فرد معنا ندارد. ایران با اوباما توافق نکرد. وزیر خارجه ایران با جان کری دیدار نکرد بلکه با نماینده دولت آمریکا کرد و هر تعهدی که داده شد، تعهد دولت این کشور است.
موسوی با بیان اینکه اظهارات جانسون که با ذوق‌زدگی ترامپ همراه شد، برای ما قابل اعتنا نیست، تصریح کرد: برجام می‌تواند نجات یابد در صورتی که همه طرف‌ها به آن پایبند باشند و حتی آمریکا هم می‌تواند به آن بازگردد. فکر نمی‌کنم ایران آمادگی داشته باشد با شرایطی که آنها در نظرشان است، مذاکره کند. توصیه ما این است که به این توافق پایبند باشند.
وی درباره باج‌دهی اروپا به آمریکا خاطرنشان کرد: در ملاقات‌هایی که ظریف با نمایندگان کشورهای اروپایی به ویژه جوزپ بورل به عنوان هماهنگ‌کننده عالی اتحادیه اروپا داشته است، نقش اروپا در حفظ برجام را یادآوری کردیم. ما به رغم خباثتی که در برخی از کشورهای اروپایی مشاهده می‌کنیم درب مذاکره با آنها بسته نشده است و توپ در زمین این کشورها است.
سخنگوی وزارت امور خارجه اضافه کرد: با وجود بیانیه‌ها و اظهاراتی که اروپایی‌ها می‌کنند باید به تعهداتشان عمل کنند. آنها در جریان نقطه نظرات ما هستند و ابتکارات ما به آنها انتقال داده شده است. اگر نیاز به اراده است، باید از طرف آنها باشد آنها هستند که باید تصمیم بگیرند می‌خواهند مستقل باشند یا به حرف قلدری مانند آمریکا گوش کنند.
ابتکارات درباره برجام به دلیل عدم اراده و استقلال اروپا به نتیجه نرسیده است
موسوی افزود: نتیجه همراهی اروپا با آمریکا این است که اگر نورث استریم را اجرا کنید، تحریم‌تان می‌کنم یا اگر ماشه را پیگیری نکنید، ۲۵ درصد به تعرفه‌ها اضافه می‌کنم. این حرف‌شنوی‌ها نتیجه قلدری است.
وی با اشاره به راهکارها و ابتکارات ایران بیان کرد: از دل برجام راهکارهایی پیش پای آنها گذاشته شده است ولی ابتکارات آنها به دلیل مخالفت آمریکا و اینکه مجبورند با آمریکا هماهنگی کنند و از خود اراده و استقلالی ندارند، به نتیجه نرسیده است.
رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه درباره عدم واکنش کشورهای منطقه نسبت به پاسخ موشکی ایران به آمریکا یادآور شد: واکنش علنی نداشتند اما قطعا واکنش داشته‌اند. به آنها اثبات شد ایران به عنوان قدرت بزرگ منطقه‌ای در برابر به اصطلاح ابرقدرت جهانی دست بسته نیست و بلد است از خود دفاع کند. این اقدام ایران ضربه محکمی بود و استراتژیست‌ها و تحلیلگران منطقه‌ای و بین‌المللی روز به روز در حال باز کردن ابعاد آن هستند.
موسوی درباره حملات سعودی به یمن هم عنوان کرد: آنچه در یمن رخ می‌دهد جنگ نابرابری است که یک طرف آن ائتلاف بین‌المللی به رهبری سعودی علیه ملت یمن است. در برابر جنگ و بحران در شرایط کنونی، دولت مستقر، انصارالله و ارتش یمن مجبور به دفاع از خود هستند. اینکه آنها علیه ایران اتهام‌زنی کنند کار همیشگی آنها است و برای ما تعجب‌برانگیز نیست و ما از دفاع مشروع ملت یمن هم دفاع می‌کنیم.
وی درباره آخرین پیگیری‌ها درخصوص سقوط هواپیمای اوکراینی گفت: ایران اعلام کرد براساس خطای انسانی این اتفاق ناگوار رخ داده است که گام مهمی بود. بعد از این اعلام، برخی از مسئولیت‌ها متوجه جمهوری اسلامی ایران است. براساس رایزنی‌هایی که در داخل و کشورهای ذینفع انجام می‌دهیم، اولویت ما انجام اقدامات انسانی است.
کشورها از سیاسی کردن ماجرای سقوط هواپیما پرهیز کنند
این مقام مسئول در وزارت خارجه با بیان اینکه ما از همان ابتدا اعلام کردیم آماده همکاری با کشورهای مختلف هستیم، اظهار داشت: اکثریت قریب به اتفاق قربانیان این واقعه، ایرانی بودند و دولت و ملت ایران از این بابت متاسف است. ما به کشورهایی که اتباعشان در آن هواپیما بودند، دسترسی کنسولی و ویزا برای هیات‌های فنی، کنسولی و تخصصی داده‌ایم، اما عزدار اصلی ما هستیم.
موسوی اضافه کرد: بررسی حادثه برای روشن شدن نکات حقوقی و فنی زمانبر است ولی ما آماده همکاری هستیم. امروز هم وزیر راه به اوکراین می‌رود که نشان‌دهنده اوج همکاری ایران در قبال ایران موضوعات است. دیگر کشورها از سیاسی کردن این موضوع باید پرهیز کنند چرا که چیزی گیرشان نمی‌آید.
اقدام سفیر انگلیس خلاف شئون دیپلماتیک و مشکوک بود
وی درباره خروج سفیر انگلیس از ایران و درخواست برای کاهش مناسبات با لندن تصریح کرد: در اینکه اقدام سفیر انگلیس خلاف شئون دیپلماتیک و غیرمتعارف بوده است، تردیدی وجود ندارد. وزارت خارجه ایران ایشان را احضار کرد و به ایشان و دولت انگلیس به شدت اعتراض کرد. علاوه بر این آقای ظریف و عراقچی توییت‌های به شدت تندی را منتشر کردند. بیانیه‌ای هم منتشر کردیم که اقدام سفیر خلاف شئون دیپلماتیک و مشکوک بوده است. برخی از گروه‌های مردمی مطالباتی دارند که به‌حق هم هستند اما روندهای دیپلماتیک آداب خاص خود را دارد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه سفیر انگلیس ترجیح داده است که ایران را ترک کند، خاطرنشان کرد: نمی‌دانیم موقت است یا به ایران بازمی‌گردد. ما دولت انگلیس را به بند پایانی بیانیه وزارت خارجه ارجاع می‌دهیم که در صورت تکرار این نوع اقدامات، واکنش مانند قبل نیست. دیپلمات‌های خارجی تا زمانی که در ایران هستند، مهمان ما هستند و دارای مصونیت هستند تا جایی که مقررات را رعایت کنند ولی آنها باید متوجه باشند اقدام خلاف قواعد دیپلماتیک انجام ندهند.
موسوی درباره اقدام دولت آلبانی در اخراج دو دیپلمات ایرانی ابراز داشت: دولت آلبانی در حال خطاهای پی در پی است. برخی اقدامات موجب سوء تفاهم شده است. ما اقدام آنها را که بدون ارائه هیچ مدرک و سندی بوده است، محکوم می‌کنیم و امیدوارم روابط خوب و قدیمی با آلبانی تخت تاثیر طرف ثالث قرار نگیرد.
وی اضافه کرد: روند کنونی مناسبات سازنده نیست. پاسخ ایران در حال نهایی شدن است. امیدواریم دولت آلبانی در رویکرد کنونی تجدیدنظر کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره احضار سفیر ایران در لندن به وزارت خارجه انگلیس هم گفت: پس از اعتراض تند ایران به دولت انگلیس و احضار سفیر این کشور به دلیل اقدام غیرمتعارف، سفیر ایران هم از سوی وزارت خارجه انگلیس احضار شد. اظهاراتی را مطرح کردند که وزارت خارجه در قالب بیانیه به آن پاسخ داد.
موسوی درباره محرومیت باشگاه‌های ایرانی از میزبانی از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا یادآور شد: اقدامی که اعلام شد و بهانه‌ای که آورده شده است، می‌توانست اقدام فنی باشد اما این اقدام فنی نیست و به سمت سیاسی شدن پیش می‌رود. علیرغم برخی اتفاقاتی که رخ داد و تمام شد، ایران حداقل نسبت به بسیاری از کشورهای مدعی کشور امنی است و فدراسیون‌های ورزشی دنبال آن هستند.
وی ادامه داد: این موضوع به باشگاه‌هایی که مسابقه داشتند ارتباط دارد که در این زمینه موضع گیری‌هایی داشتند. دولت چه وزارت خارجه و چه وزارت ورزش به تصمیم باشگاه‌ها احترام می‌گذارد و از آنها حمایت می‌کند ولی فرصت وجود دارد و امیدواریم آنها به خودشان بیاید و روح ورزش را آلوده سیاست نکنند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اظهارداشت: ما کمک کرده و مشورت هم می‌دهیم تا از این فرصت باقی مانده بتوان اقدامی کرد و باشگاه‌های ما طبق نظر خود بازی کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره حضور نظامی کره جنوبی در خلیج فارس عنوان کرد: دولت کره جنوبی به ما اعلام کرد که می‌خواهد بخشی از ناوگان نظامی‌اش که در منطقه عدن است، به منطقه بیاورد که خارج از ائتلاف آمریکا است. ما اعلام کردیم این اقدام برای ما غیرقابل قبول بوده و همسویی با ماجراجویی آمریکا است و شایسته روابط دیرینه، قدیمی و دوستانه ما با کره جنوبی نیست.
وی خاطرنشان کرد: پیوندهای زیادی با کره جنوبی وجود دارد ولی این اقدام کره جنوبی را سازنده نیست. اقداماتی در سطح دیپلماتیک شروع کردیم که اگر نهایی و عملی شود، تصمیمات مقتضی را می‌گیریم.
موسوی در پاسخ به این سوال که آیا در دیدار ظریف با همتای کانادایی در خصوص برقراری روابط سیاسی مذاکره‌ای شد، گفت: خیر. در آن دیدار اعلام شد عزیزانی که از دست رفتند، ایرانی بودند. تابعیت مضاعف را نمی‌پذیریم و آنها را ایرانی می‌دانیم و اقداماتی هم انجام داده‌ایم.
وی با اشاره به عدم پاسخ دادن کانادا به درخواست برقراری روابط کنسولی اظهار داشت: جای این گلایه هم بود آنهایی که با سوء استفاده از این مسئله، خواستار برخی از اقدامات هستند که برای ما هم عجیب است، روابط سیاسی و دیپلماتیک با ایران را براساس توهمات و فشارهای آمریکا پذیرفته‌اند و اجازه نمی‌دهند صدها هزار ایرانی مقیم کانادا از خدمات کنسولی برخوردار باشند.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه اضافه کرد: در حالی که این درخواست‌ها مدت‌ها از سوی دولت کانادا نادیده گرفته شده، می‌بینیم که در مواقعی مانند امروز نگران می‌شوند و کاسه داغ‌تر از آش می‌شوند.
موسوی درباره سفر رئیس دومای روسیه به ایران هم گفت: این سفر از قبل برنامه‌ریزی شده بود و در حال نهایی شدن است. این سفر هفته آینده انجام می‌شود و براساس روابط خوب دو کشور در عرصه دیپلماسی پارلمانی است.
وی درباره خروج ایرلاین‌های خارجی از آسمان ایران خاطرنشان کرد: خروج ایرلاین‌ها اقدام شتابزده‌ای است که با گذشت زمان، امنیت آسمان ایران برای آنها اثبات می‌شود و آنها مجددا به کشور باز خواهند گشت.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که آیا مراحلی از انتقام سردار سلیمانی باقی مانده است، ابراز داشت: ترور سردار سیمانی با این اقدامات جبران‌پذیر نیست و اقدام ایران و ضربه‌ای که به پایگاه‌های عراقی زده شد، بخشی از اقدام ماست.
موسوی با تاکید بر اینکه ایران جنگ‌طلب نیست، عنوان کرد: ما ملت صلح‌طلب جنگ‌بلدیم. تاریخ ما پر از رشادت‌ها و حماسه‌ها است ولی ایران، کشوری اهل گفت‌وگو و صلح است. اگر تهدیدی علیه منافع ایران انجام شود، ایران دست بسته نیست و دست بسته نخواهد بود. با این حال ایران خواستار افزایش تنش در منطقه نیست.
وی با اشاره به بیانات رهبری یادآور شد: با آمریکایی‌ها دنبال مذاکره نیستیم و به دنبال جنگ نیستیم اما در برابر هر اقدام پاسخ جانانه خواهیم داد.
این دیپلمات درباره تلاش‌ها برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا از سوی برخی از کشورها بیان کرد: کشورهایی که خواستار کاهش تنش میان ایران و آمریکا و کاهش تنش در منطقه هستند، باید ریشه تنش‌ها برگردند که این تنش چه زمانی، چرا و از سوی چه کسی شروع شده است.
موسوی در پاسخ به سوالی درباره همکاری احتمالی کشورهای منطقه در ترور سردار سلیمانی گفت: اگر به نتیجه برسیم کشوری با این اقدام مذبوحانه آمریکا همکاری شده است، تاوان آن را خواهد داد.
به گزارش ایرنا در ادامه این نشست خبرنگاری از موسوی پرسید که آیا به رسمیت نشناختن تابعیت دوگانه موجب عدم پیگیری ایران در رسیدگی به حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی به ویژه عدم پرداخت غرامت به آنها می‌شود که وی پاسخ داد: خیر. ما تابعیت دوگانه را به رسمیت نمی‌شناسیم و این قربانیان را ایرانی می‌دانیم اما حق و حقوق آنها را پیگیری می‌کنیم. برخی از کشورهایی اتباعشان از دست داده‌اند، حرف‌هایی می‌زنند ولی عزادار اصلی ایران است که مردم و جوانان خود را از دست داده است. طبیعتا در برابر این مسئله سکوت نخواهد کرد.
وی در رابطه با آخرین وضعیت راه اندازی کانال بشردوستانه ایران و سوئیس اظهار داشت: کشور سوئیس فارغ از اتفاقاتی که در اروپا می‌افتد، آمادگی خود را برای راه‌اندازی کانالی بشردوستانه اعلام کرده که امیدواریم از این طریق اقلام دارویی علاوه بر بخشی که خودکفا هستیم را بتوانیم از این کشور وارد کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا کاهش نظارت آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای در دستور کار ایران قرار دارد، تصریح کرد: در حال حاضر اطلاع ندارم اما اقدامات متعددی در دستور کار کشور قرار دارد.