سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان که طرف توافق هسته‌ای هستند، در بیانیه‌ای مشترک رسماً از فعال شدن سازوکار رفع اختلاف در توافق برجام خبر داده‌اند. اما طبق نامه حسن روحانی در اردیبهشت ۱۳۹۷خورشیدی درباره برجام اگر این موضوع به شورای امنیت ارجاع شود، خروج ایران از «ان‌پی‌تی» مطرح خواهد شد. برخی از تحلیل‌گران معتقدند که اقدامات اروپا در طول یک‌سال و نیم گذشته در هر زمینه‌ای به در بسته خورده و آنها در یک هماهنگی با واشنگتن در حال ترتیب برنامه‌ای هستند تا بار دیگر ایران را به پای میز مذاکره نشانده و توافق مطلوب آمریکا را از آن خارج کنند. به همین دلیل گفته می‌شود اقدام اروپا در خصوص ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و بازگشت احتمالی تحریم‌های بین‌المللی منجر به فروپاشی کامل برجام خواهد شد، در نتیجه دیگر توافقی باقی نمی‌ماند تا در مذاکرات آینده بتوان بر روی آن ایستاد و به مفادش تکیه کرد.
رسانه های اصلاح طلب
ایران و آمریکا علاقه‌مند به افزایش تنش بیشتر نیستند
خبرگزاری ایسنا به گفت و گو با اردشیر سنایی کارشناس مسایل بین‌الملل پرداخته و آورد: خبرگزای ایسنا: در بحث هسته‌ای که مهمترین بحث اصلی سیاست خارجی کشور است به یک بن بست عجیبی وارد شده‌ایم و راه‌حل برای خروج از این بن بست را تا چند وقت آینده نمی‌بینم. تا زمانی که مشکل در بحث هسته‌ای مشکل حل نشود مسایل به همین شکل باقی است. از طرفی خروج و حل و فصل بحث هسته‌ای به مذاکره دو طرف اصلی ایران و آمریکا منوط است که برجام هم حاصل مذاکرات پنهانی و سپس علنی این دو کشور بود. در نگاه خوشبینانه ایران بر این تصور بود که به مقاومت حداکثری تا انتخابات ۲۰۲۰ در آمریکا ادامه می‌دهد و ترامپ به دور دوم نمی‌رود اما در نگاه بدبینانه این است که ترامپ در انتخابات آتی پیروز شود و این فشار حداکثری و تحریم‌ها ادامه یابد. از این رو باید ترامپ را تا پایان ۲۰۲۴ در نظر بگیریم و اینکه در این مدت ایران تا چه اندازه می‌تواند به مقاومت در برابر فشارها بپردازد. در شرایطی که فروش نفت ایران به صفر نزدیک می‌شود و تعاملات مالی و بانکی بین‌المللی و دو جانبه دیگر وجود ندارد و از سویی پیش بینی می‌شود با از بین رفتن برجام مساله ایران دوباره در شورای امنیت سازمان ملل مطرح و تحریم‌های بین‌المللی نیز درباره ایران اعمال شود، مسئولان کشور باید محاسبه بلندمدت و دقیقی از شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی داشته باشند.
این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه با وجود تنش‌های اخیر میان ایران و آمریکا آیا تا انتخابات ۲۰۲۰ شاهد افزایش بیشتر این تنش‌ها خواهیم بود؟ گفت: در واقع امکان یک تنش فراینده دیگر مثل آنچه در چند وقت اخیر اتفاق افتاد را کم می‌بینم؛ نه ایران و نه آمریکا علاقه‌مند به افزایش تنش بیشتر نیستند. سنایی درباره دیدگاه‌های متفاوت میان مسئولان ارشد و اجرایی کشور برای چگونگی مقابله با تحریم‌ها و فشار حداکثری اظهار کرد: فکر می‌کنم بخشی از جریان حکومت تمایل دارد که مشکل به گونه‌ای از راه دیپلماسی و مذاکره حل شود و از بن بست به وجود آمده خارج شد اما کلیت نظام این را نمی‌پسندد.
رمزگشایی از اقدام برجامی اروپا
روزنامه ابتکار در گزارشی نوشت: اقدام اروپا در خصوص ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و بازگشت احتمالی تحریم‌های بین‌المللی منجر به فروپاشی کامل برجام خواهد شد، در نتیجه دیگر توافقی باقی نمی‌ماند تا در مذاکرات آینده بتوان بر روی آن ایستاد و به مفادش تکیه کرد. به همین دلیل، بار دیگر همچون سال ۲۰۱۵ ایران و آمریکا بازیگر اصلی مذاکرات موردنظر طرف‌های غربی خواهند بود، با این تفاوت که توافق جدید از هر نظر مورد قبول دولت ترامپ واقع شده و مسائلی مانند برنامه هسته‌ای، نفوذ منطقه‌ای و پرونده موشکی ایران نیز در آن گنجانده شوند. این امر از آنجا حائز اهمیت خواهد بود که بازگشت تحریم‌های بین‌المللی، کار را برای ایران دشوار ساخته و گزینه‌های مطلوب طرف مقابل آن‌چنان با خط قرمزهای ایران پیوند خواهد خورد که بعید به نظر می‌رسد، منجر به شروع مذاکرات شود، چه برسد به آنکه توافقی نیز از قبل آن حاصل شود. لذا در این شرایط برجامی وجود نخواهد داشت و خروج ایران نیز از NPT بار دیگر تمامی معادلات و مذاکرات پنج سال گذشته را به نقطه سر خط بازمی‌گرداند؛ مسئله‌ای که با توجه به پیچیدگی‌های روزافزون شرایط در منطقه، مشخص نیست این ریسک بزرگ اروپایی‌ها چه پیامدها و تبعاتی در معادلات کنونی ایجاد خواهد کرد؟
فعال شدن مکانیزم حل اختلاف می‌تواند موجب تنش‌های بیشتر شود
خبرگزاری ایلنا در مطلبی آورد:جان کلاروسو استاد روابط بین‌الملل و علوم اجتماعی دانشگاه اِم‌سی‌مستر کانادا است. وی به صورت تخصصی در حوزه روابط بین‌الملل و تاریخچه این روابط تحقیق و تدریس کرده است. وی نظرات خود را پیرامون اتفاقات اخیر بیان کرده است. جان کلاروسو در ابتدا در مورد فعال شدن مکانیزم حل اختلاف گفت: این موضوع این واقعیت را نشان می‌دهد که سایر امضاکنندگان این پیمان هنوز به برخی از اصول کلی پایبند هستند و می‌خواهند این توافق را حفظ کنند و توانایی ایران برای غنی‌سازی اورانیوم یک نگرانی اساسی برای اعضای برجام است و آنها از این موضوع و کاهش تعهدات ایران ناراحت و نگرانند. وی در ادامه در مورد فعال شدن مکانیزم حل اختلاف اضافه کرد: این اتفاق می‌تواند باعث تنش‌های بیشتر شود از طرفی هم می‌تواند راهی برای سازش‌های جدید و حل نگرانی‌ها باشد. استاد روابط بین‌الملل و علوم اجتماعی دانشگاه اِم‌سی‌مستر کانادا هم چنین در مورد عدم صدور ویزا برای وزیر خارجه ایران در راستای شرکت در اجلاس سازمان ملل گفت: این موضوع نوعی دیگر از تلاش برای آزار و اذیت و فشار بر ایران است. اما این سیاست بسیار عقیم شده است.
آمریکا از مردم ما می‌ترسد نه سلاح ما
روزنامه ایران در مطلبی نوشت: ارجاع پرونده توافق هسته‌ای به شورای امنیت با خروج ایران از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای موسوم به «ان‌پی‌تی» رو به رو می‌شود. این موضوعی است که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران روز گذشته در حاشیه حضورش در مجلس و در گفت‌وگو با «خانه ملت» مطرح کرد. وزیر خارجه با بیان اینکه ایران پنج گام در راستای کاهش تعهدات برجام برداشته است و قرار نیست گام دیگری برای کاهش تعهدات بردارد، گفت: «در صورتی که اروپایی‌ها به تعهدات خود برگردند ایران هم کاهش تعهدات را متوقف می‌کند اما اگر اروپایی‌ها به رویه خود براساس بازی‌های سیاسی ادامه دهند، ما امکانات متعددی داریم». به‌گفته ظریف طبق نامه رئیس جمهوری در اردیبهشت ۱۳۹۷ درباره برجام اگر این موضوع به شورای امنیت ارجاع شود، خروج ایران از «ان‌پی‌تی» مطرح خواهد بود اما پیش از آن برنامه‌های دیگر را می‌توان در دستور کار قرار داد.
تهدید خروج به «ان‌پی‌تی» از سوی ظریف چند روز پس‌از آن مطرح شد که سه کشور اروپایی فرانسه، بریتانیا و آلمان که از کشورهای طرف توافق هسته‌ای هستند، در بیانیه‌ای مشترک رسماً از فعال شدن سازوکار رفع اختلاف در توافق برجام خبر داده‌اند. بر اساس مکانیسم حل اختلاف برجام که در بند ۳۶ و ۳۷ این توافق آمده است، اگر هر یک از سه کشور اروپایی امضاکننده برجام به این نتیجه برسند که ایران توافق را نقض کرده می‌توانند روند بررسی اختلاف را به جریان بیندازند که ظرف مدتی کمتر از ۶۵ روز این مسأله به شورای امنیت ارجاع داده خواهد شد و این شورا ممکن است از سرگیری سریع تحریم‌ها علیه ایران را تصویب کند. پس از آن، شورای امنیت نیز ۳۰ روز فرصت دارد تا درباره استمرار تعلیق تحریم‌ها یا بازگرداندن آنها قطعنامه صادر کند. اگر در این مدت، شورای امنیت نتواند در این خصوص قطعنامه صادر کند، تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام برقرار شده بودند، به‌طور اتوماتیک بازمی‌گردند. نکته مهم، این است که طرح مسأله در شورای امنیت و تصمیم‌گیری درباره بازگشت تحریم‌ها، قابل وتو نیست. مقام‌های ایرانی، رجوع اروپا به این سازوکار را به‌دلیل اینکه ایران قبلاً آن را به جریان انداخته و به نتیجه‌ای نرسیده، غیر موجه می‌دانند. مضاف بر اینکه اساساً ایران برجام را نقض نکرده و کاهش تعهدات هسته‌ای آن نیز ذیل خود برجام انجام شده است. حالا ظریف اعلام کرده است چنانچه پرونده تحریم‌های هسته‌ای ایران در شورای امنیت به جریان بیفتد، گزینه قابل اعتنای دیگری برای ایران جز خروج از «ان‌پی‌تی» وجود نخواهد داشت.
روسیه اقدامات آمریکا علیه حق ایران را دسیسه خواند
خبرگزاری اقتصاد آنلاین در گزارشی آورد: وزارت امور خارجه روسیه در واکنش به بیانات برایان هوک گفت: برایان هوک در اظهارات خود به نکته مشابه درباره ممنوعیت غنی سازی اورانیوم در مورد برخی کشورهای غیرهسته ای اشاره کرد که در چارچوب توافقنامه های دوجانبه با آمریکا از حق غنی سازی اورانیوم صرف نظر کردند. بر اساس گفته های هوک چنین استانداردی که به سازمان ملل منتسب شده است باید همه کشورهای جهان را فرا گیرد. متاسفانه این چنین خیالپردازی از مدتها پیش در رفتار مقام های امریکایی درباره عدم انتشار سلاح های هسته ای معمول شده است. دروغ‌پردازی آشکار در مورد واقعیت های معلوم برای مقام های یکی از بزرگترین کشورها که ادعای اعتبار در عرصه عدم انتشار هسته ای دارد، مساله عادی شده است. در این مورد با موضوع متهم سازی شورای امنیت سازمان ملل به تصمیم گیری مغایر با پیمان ان. پی. تی مواجه هستیم.» این پیمان برای تمام کشورهای امضا کننده آن حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را قائل است. در ماده چهارم پیمان ان. پی. تی به صراحت اعلام شده است که هیچ بندی از این پیمان نباید به گونه ای تعبیر شود که حق انکارناپذیر کشورهای شرکت کننده در آن برای توسعه تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هسته ای برای اهداف صلح آمیز بدون تبعی مطابق با ماده های اول و دوم این پیمان را نفی کند. به عبارت دیگر پیمان ان پی تی هیچ محدودیتی برای قدرت های غیرهسته ای از نقطه نظر غنی سازی اورانیوم یا توسعه سایر مراحل سیکل سوخت هسته ای بوجود نمی آورد.
فقط یک شرط وجود دارد و آن اینکه همه اقدامات باید برای اهداف صلح آمیز باشد و تحت کنترل آژانس انرژی اتمی انجام گیرد. اگر هر کشوری اقدامات درمورد غنی سازی اورانیوم انجام نمی دهد و توانمندی مربوطه علمی و تکنولوژیکی را توسعه نمی دهد و طراحی هایی در این عرصه نمی کند یا درچارچوب توافقنامه های دوجانبه تعهدات داوطلبانه برای خودداری از غنی سازی اورانیوم برعهده می گیرد این حق آنهاست. اما آمریکا نباید این را به عنوان استاندارد قلمداد کند. زیرا که خود آنها این استاندارد را رعایت نمی کنند و در اینده نیز قصد رعایت آن را ندارند. سازمان ملل یا شورای امنیت این سازمان یا آژانس بین المللی انرژی اتمی هیچگاه از تلاش های ناموفق آمریکا حداقل در دو دهه برای محروم کردن کشورهای غیرهسته ای از حق برای بکارگیری فناوری غنی سازی اورانیوم حمایت نکرده است.»یک تلاش دیگر آمریکا برای دادن ماهیت بین المللی به یک رویکرد آمریکایی بویژه با زدن مهر سازمان ملل که هیچکس به واشنگتن چنین اختیاری را نداد غیرقابل قبول می دانیم.
دستگاه دیپلماسی در مورد FATF تصمیم‌گیر نیست
روزنامه ابتکار در گزارشی نوشت: سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه، در نشست خبری خود با رسانه‌ها در پاسخ به این سوال که آیا به نظر وی ممکن است اروپا پرونده ایران در ارتباط با برجام را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد؟ خاطرنشان کرد: در حال حاضر چنین چشم‌اندازی را نمی‌بینیم. دست آنها از لحاظ حقوقی و فنی در این زمینه خالی است و فکر می‌کنم موفقیت آنها در مورد اقدامی که شما به آن اشاره کردید با توجه به ریسکی که در آن وجود دارد بسیار پایین است. البته باید منتظر ماند و دید چه اتفاقی می افتد. وی در پاسخ به این سوال که اگر این اتفاق افتاد ایران چه می‌کند؟ اظهار کرد: اگر چنین اتفاقی افتاد ما نیز برنامه‌های خاص خود را داریم و می‌دانیم چه کار کنیم.
رسانه های اصولگرا
مکانیزم ماشه یعنی مرگ برجام
سایت خبری خبر آنلاین به گفت و گو با حشمت‌الله فلاحت پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس پرداخته و آورد: سایت خبرآنلاین: روز به روز ادبیات حاکم بر مناسبات جمهوری اسلامی ایران از حالت ادبیات دیپلماتیک خارج شده و در مفاهیم دیگری در حوزه هرمونوتیک و تفسیر و تحلیل محتوای سیاسی معنا پیدا می‌کند. معتقدم فضای سیاست خارجی به این حدی که امروز علیه ایران تبدیل به یک فضای خشن شده است نباید به این سمت و سو پیش می‌رفت. در واقع به نظر من این فضا کاملا مصنوعی خشن شده است و برخی که وجهه‌ای نزد محافل سیاسی در دنیا نداشتند و دستشان به خون ملت آغشته است، به این موضوع جهت می‌دهند و حتی این جهت‌دهی منجر به تغییر رفتار دیپلمات‌های دنیا علیه ایران شده است. عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در پاسخ این سوال که در این شرایط چه اتفاقی قرار است رخ بدهد، گفت: آمریکا از طریق جانسون نخست وزیر انگلستان، شکافی را در میز اعضای باقی‌مانده‌های برجام ایجاد کرده است که از ناحیه این شکاف مواد ۱۱ تا ۱۳ قطعنامه ۲۲۳۱ یا همان موادی که تحت عنوان «ماشه» از آن یاد می‌شود فعال شود.
البته من نام این «مکانیسم ماشه» را «مکانیسم ماشه دو زمانه» می‌گذارم، چراکه این مکانیسم یک‌بار در زمان مذاکرات ایران با تروئیکا (تقریبا ۸ سال پیش از مذاکرات برجام) مطرح شده بود. در آن مقطع آمریکایی‌ها اعلام کرده بودند که اگر ایران برخی رفتارها از جمله عدم اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را در دستور کار قرار دهد، به سرعت پرونده ایران به شورای امنیت ملی ارجاع داده می‌شود و این موضوع تحت مکانیسم ماشه مطرح شد و همین مکانیسم را به صورتی دو زمانه در قطعنامه ۲۲۳۱ گنجاندند که من همان زمان اعلام کردم، این موضوع نقطه ضعف برجام و پاشنه آشیل آن است که این پاشنه آشیل، امروز در حال ضربه زدن به برجام است.
چرا فرانسوی ها آرام و قرار ندارند؟
تارنمای خبری افکار نیوز در گزارشی آورد: هر روز که سپری می‌شود، فرانسوی‌ها سیگنال‌های بیشتری را در تقابل مطلق و آشکار با ملت و نظام ایران مخابره می‌کنند: از فعال‌سازی مکانیسم ماشه تا استفاده از یک نام جعلی برا خلیج همیشه فارساز سوی ماکرون! وزیر امور خارجه فرانسه نیز طی یک ماه اخیر مواضع قابل تأملی را در قبال توافق هسته‌ای با ایران مخابره کرده است: او یک‌بار از استناد به مکانیسم ماشه سخن می‌گوید و بار دیگر از امیدواری به حفظ برجام !. چندی پیش ژان ایو لودریان در نشست خبری مشترک با جوزف بورل مسئول سیاست خارجی جدید اتحادیه اروپا در خصوص آخرین وضعیت برجام گفته بود: اروپا به مقامات ایرانی هشدار داده است در صورتی که ایران در ماه ژانویه گام تازه‌ای در جهت کاهش تعهد به برجام بردارد، اصل این توافق در معرض خطر قرار می‌گیرد. پاریس معتقد است که تصمیم ایران برای کاهش تعهد به برجام، پاسخی غلط به تصمیم بد آمریکا برای خروج یکجانبه از توافق هسته‌ای بوده است، که می‌تواند به تضعیف ثبات در منطقه منجر شود. لودریان در ادامه نیز تأکید کرده است هنوز شانس حفظ برجام وجود دارد، به شرط اینکه ایران گام جدیدی در خصوص کاهش تعهدات هسته‌ای خود برندارد! به عبارت بهتر، وزیر خارجه فرانسه تنها راه بقای برجام را پذیرش شرایط موجود از سوی ایران و در بالاترین مرحله، اکتفا به ساختار قطره‌چکانی و مبهم اینستکس می‌داند! در این معادله، اساسا مهار آمریکا یا جبران مافات خروج واشنگتن از برجام کمترین جایگاهی در محاسبات، گفتار و رفتار مقامات اروپایی ندارد.
در صورت ارسال پرونده ایران به شورای امنیت از NPT خارج می‌شویم
روزنامه عصر ایرانیان به صحبت های ظریف در مورد خروج از NPT پرداخته و آورد: اگر اروپایی‌ها اقدام دیگری انجام دهند و پروند هسته‌ای ایران به شورای امنیت ارسال شود طبق نامه رئیس‌جمهور موضوع خروج ایران از NPT مطرح می‌شود. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در توضیح برنامه وزارت امور خارجه در مقابله با تصمیم اخیر کشورهای اروپایی برجام مبنی بر پیگیری ساز و کار حل اختلاف، گفت: گفت: وزارت امور خارجه از مسیر حقوقی موضوع را دنبال می‌کند. جمهوری اسلامی ایران بحث روش حل اختلاف را به صورت رسمی اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ بعد از خروج آمریکا از برجام آغاز کرد. سه نامه در ۱۰ می‌سال ۲۰۱۸، ۲۶ اوت سال ۲۰۱۸ و نوامبر سال ۲۰۱۸ نیز به خانم موگرینی نوشته شد و در آن رسما اعلام شد که ایران روش حل و فصل اختلافات را شروع کرده است. ایران مکانیزم حل اختلافات برجام را نوامبر ۲۰۱۸ آغاز کرد وزیر امور خارجه افزود: در نامه‌ای که در نوامبر ۲۰۱۸ به خانم موگرینی نوشته شد، تاکید کردیم که ایران مکانیزم حل و فصل اختلافات را شروع کرده و به پایان رساندیم لذا ناگزیریم که برنامه کاهش تعهدات برجام را اجرایی کنیم. ظریف یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران پس از نامه مذکور ۷ ماه به اتحادیه اروپا فرصت داد و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ (می سال ۲۰۱۹) کاهش تعهدات برجام را آغاز کرد که تقریبا دو ماه پس از آن، آثار عملی داشت. اظهارات اروپایی‌ها درباره برجام هیچ وجه قانونی ندارد وی افزود: اظهارات اروپایی‌ها هیچ وجه قانونی ندارد لذا ما از بلاوجه بودن اقدام اروپایی‌ها استفاده می‌کنیم. اگر اروپایی‌ها اقدام دیگری انجام دهند طبق نامه رئیس‌جمهور در همان اردیبهشت ۱۳۹۷، موضوع خروج ایران از NPT مطرح می‌شود.
روسیه و چین حامی ایران هستند
تارنمای خبری افکار نیوز به صحبت های محمدحسین فرهنگی نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی پرداخته و آورد: اروپا اگر توان داشت که مستقل از آمریکا رفتار کند، حتما تا امروز نشانه‌هایی از آن را بروز می‌داد. اروپا از زمان خروج آمریکا از برجام ثابت کرد که تمایلی ندارد مستقل از آمریکا عمل کند و همچنان تابع سیاست‌های آمریکا است. امروز شرایط برای طرف اروپایی نیز به خوبی پیش نمی‌رود و آنها نیز منتظر رفتار آمریکا هستند تا به فراخور آن بتوانند با ایران رفتار کنند. متاسفانه کشورهای اسلامی به دلیل نداشتن اتحاد با هم نمی‌توانند اروپا را وادار کنند که از آمریکا جدا شده و سیاست‌های خود را به صورت مستقل در قبال آنها اتخاذ کند. رفتار اروپا در آینده مبتنی بر سیاستی است که آمریکا در پیش خواهد گرفت و باید منتظر باشیم آنها مشی سیاسی خود را با سیاست‌های آتی آمریکا همسو کنند. سیاست روسیه به طور کامل از اروپا جدا است و در زمینه‌های مختلفی نیز همراهی خود با ایران را ثابت کرده است. برای مثال نقش حمایتی روسیه در «شورای امنیت سازمان» ملل غیرقابل انکار است. وی در پایان در خصوص عدم همراهی چین با سیاست‌های آمریکا نیز گفت: کشور چین نیز علی‌رغم مراودات گسترده مالی با آمریکا، در موارد زیادی به خصوص در شورای امنیت سازمان ملل، در مخالف با آمریکا از ایران حمایت کرده است.
ایران از ان‌پی تی خارج می‌شود
روزنامه وطن امروز در گزارشی نوشت: مکانیسم ماشه یک نکته «شگفت‌انگیز» و یک نکته «قابل تامل» دارد. شگفت‌انگیز است به این علت که اگر این روند طی شود ایران چه شاکی یا متشاکی باشد در هر ۲ صورت منجر به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران می‌شود(!) و قابل تامل از این جهت که چگونه تیم مذاکره‌کننده ایران و بر مبنای چه استدلالی با چنین بندی، که کاملا برخلاف مصالح ملی است در برجام موافقت کرده است؟ برای همین بسیاری از کارشناسان وجود چنین سازوکاری را که در هر ۲ صورت (شاکی یا متشاکی بودن ایران) منجر به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت می‌شود، عجیب‌ترین بند حقوقی‌ای دانسته‌اند که مذاکره‌کنندگان یک کشور چنین مکانیسمی را به عنوان مکانیسم حل‌وفصل اختلافات پذیرفته‌اند؛ مکانیسمی که در هر ۲ صورت دعوا، آن کشور بازنده خواهد بود. * NPT؛ آدرس اشتباهی ضعف حقوقی فاحش در تنظیم کل متن برجام که مکانیسم حل‌وفصل اختلافات نقطه عطف آن به حساب می‌آید، سبب شده بازگشت تحریم‌های شورای امنیت در یک قدمی ایران باشد.
غرب تاکنون به شکیبایی ایران، پاسخ شایسته‌ای نداده است
خبرگزاری صدا و سیما در مطلبی آورد: ایران بعد از خروج یکجانبه آمریکا از توافقنامه اتمی(برجام)، بسیار صبوری کرد اما در نهایت، پاداش این شکیبایی اش را دریافت نکرده است. مارکوس بِکِر، کریستیانه هوفمان و پترمولر، خبرنگاران این هفته نامه در گفت وگوی اختصاصی با جوزپ بورل، هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا نظر وی را در مورد ماموریت نظامیان اروپا در لیبی و آینده توافقنامه اتمی ایران جویا شدند. اتحادیه اروپا در صورت لزوم، نظامیان خود را به لیبی اعزام می کند. چرا که باید ماموریت بیشتری را در نظارت بر تحریم تسلیحاتی این کشور آفریقای شمالی شاهد باشیم. ما نگران نفوذ ترکیه و روسیه در لیبی هستیم. خبرنگار اشپیگل از جوزب بورل پرسید: بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس از امکان جایگزینی توافقی موسوم به «توافق ترامپ» که برگرفته از پیشنهادهای اوست بجای برجام خبر داده است. با این وصف به نظر نمی رسد اروپایی ها از یک سیاست مستقل و یکپارچه برخوردار باشند. درست است؟
بورل بار دیگر تصریح کرد: ایران بعد از خروج یکجانبه آمریکایی ها از توافق، خیلی صبوری از خود نشان داد. اما در نهایت، پاداش این شکیبایی را دریافت نکرد. باید ترتیبی دهیم این توافق، ثمرات اقتصادی داشته باشد که ایران به حق، انتظارش را دارد. وقتی آمریکا تحریمهایش (علیه ایران) را توسعه می دهد، لازم است ما نیز ابزارهایی را بکار بندیم که شرکت های اروپایی امکان تجارت با ایران را داشته باشند.
مکانیسم ماشه چگونه عمل می‌کند؟
باشگاه خبرنگاران جوان در گزارشی نوشت: در صورتی که کشورهای اروپایی پرونده این کشور را به علت کاستن از تعهدات خود براساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهان به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهند، ممکن است تهران از پیمان جهانی منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای (ان‌پی‌تی) خارج شود. آمریکا سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد. فرانسه، انگلیس و آلمان این ماه رسما ساز و کار حل اختلاف گنجانده شده در این موافقتنامه را فعال کردند.این محکم‌ترین اقدامی است که آنها تاکنون به منظور اجرای توافقی اتخاذ کرده‌اند، که براساس آن ایران در ازای محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای خود از کاهش تحریم‌ها برخوردار شد.دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، پس از خروج از این پیمان، تحریم‌های این کشور علیه ایران را مجددا اعمال کرد.ایران ششم ماه ژانویه پس از ماه‌ها خبر دادن از اقداماتی تدریجی به منظور کاهش تبعیت خود از این توافق، اعلام کرد همه محدودیت‌ها در زمینه غنی‌سازی اورانیوم را لغو خواهد کرد، زیرا اروپایی‌ها نتوانسته‌اند کاری کنند که تهران از مزایای اقتصادی که در این پیمان وعده داده شده است.