صادرات ایران به کشورهای اوراسیا در ۹ ماه امسال با ۷۲ درصد افزایش به ۷۸۳ میلیون دلار رسیده است. در این میان بیشترین حجم تجارت خارجی کشور با مجموعه کشورهای اوراسیا با فدراسیون روسیه بوده است تا اندازه ای که صادرات ایران به روسیه ۲۷۷ میلیون دلار و میزان واردات از این کشور ۸۶۴ میلیون دلار است که ارزش صادرات ۴۱ درصد بیشتر شده و واردات هفت درصد کاهش یافته است.
سخنگوی گمرک در مصاحبه اختصاصی با ایرنا اظهار داشت: میزان صادرات کشور طی ۹ ماهه امسال به پنج کشور ارمنستان، بلاروس، قرقیزستان، قزاقستان و روسیه درمجموع دو میلیون و ۵۱۹ هزار تن و به ارزش ۷۸۳ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از افزایش ۱۱۶ درصدی در وزن و افزایش ۷۲ درصدی در ارزش برخوردار است. صادرات ایران به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا، طی ۹ ماهه امسال حدود ۲.۴۲ درصد از وزنی و ۲.۴۶ درصد از ارزش کل صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است.
بیشترین حجم افزایش تجارت خارجی در بین کشورهای اوراسیا علاوه بر روسیه با کشور ارمنستان بوده است که میزان واردات کشور از ارمنستان، حدود ۴۹ درصد افزایش‌یافته و به ۳۱ میلیون دلار رسیده است. همچنین صادرات ایران به ارمنستان نیز با رشد ۱۶۹ درصدی به ۳۴۳ میلیون دلار رسیده است که به نسبت این مدت‌زمانی رشد قابل‌توجهی را نشان می‌دهد.
با توجه به اهمیت موضوع، پژوهشگر ایرنا با «الهام حاجی کریمی» دبیر حوزه اوراسیا در سازمان توسعه و تجارت ایران به گفت‌وگو پرداخت.
رشد توسعه مبادلات تجاری با کشورهای حوزه اوراسیا
حاجی کریمی در ابتدای این مصاحبه با توجه به توسعه رشد صادرات ایران به حوزه اوراسیا بیان داشت: در آبان ماه امسال، ایران تفاهم‌نامه‌ای در خصوص تجارت و اعمال تخفیفات ترجیحی در خصوص برخی کالاهای وارداتی و صادراتی به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا را امضا کرد و تفاهم‌نامه مذکور از تاریخ پنجم آبان ماه در کشور اجرایی شده است. این یکی از دلایل اصلی توسعه مبادلات تجاری ایران و حوزه اوراسیا بوده است.ما در طول سال‌های اخیر مراودات سیاسی و مبادلات اقتصادی بهتری با کشورهای حوزه اوراسیا داشتیم. انعقاد توافق‌نامه با این کشورها در حوزه اقتصاد باعث رونق مبادلات تجاری شده است. خیلی از صادرکنندگان کشورمان، از مسیرهای دیگر کالاهای خود را صادرمی کردند، اما در شرایط کنونی تمایل بیشتری برای صادرات در حوزه کشورهای اوراسیایی پیدا کرده اند.
در یک سال اخیر توصیه ما به بازرگانان ایرانی این بوده که بیشتر با کشورهای حوزه اوراسیا مبادلات تجاری داشته باشند و با توجه به انعقاد توافق نامه ترجیحی، تمایل تجار کشورمان به سمت کشورهای اوراسیا بیشتر شده است . ایران از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا تخفیف تعرفه‌ای گرفته است. اقلام مهم صادراتی ازجمله: پسته ،خرما، میگو و فرش طبق معاهده تجارت ترجیحی تعرفه آنان در صادرات برای ما صفر شده است.
این موضوع مهم در بحث حذف تعرفه گمرکی می تواند به صادر کنندگان ایرانی در بخش خصوصی در زمینه سرمایه گذاری کمک شایانی کند. تجار ما می‌توانند بدون پرداخت تعرفه گمرکی به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در این اقلام مهم، صادرات داشته باشند. طی چند ماه اخیر در بخش پسته و خرما صادرات ما نسبت به سال های گذشته رشد داشته و مطلوب بوده است.
این کارشناس حوزه اوراسیا در ادامه اظهار داشت: ۵۰۳ردیف تعرفه گمرکی اوراسیا به ما تخفیف تعرفه داده و ما ۳۸۰ قلم کالا به اوراسیا تخفیف تعرفه‌ای داده‌ایم. از ۵۰۳ قلم تعرفه گمرکی کالا ۲۱۴ کالا، مانند میگو، خرما، پسته و انواع فرش ها تخفیف تعرفه آن صفر شده است.ایران تعرفه ۲۰۲۰ اوراسیا را در هفته اخیر دریافت کرده است و میانگین تعرفه برای ۵۰۳ قلم کالا ۸ در صد بوده است که با تخفیف تعرفه‌ای که از اوراسیا دریافت کردیم به ۳ درصد رسیده است.
بازار اوراسیا ظرفیت جذب کالاهای ایرانی را دارد
حاجی کریمی با اشاره به پتانسیل بازار اوراسیا برای کالاهای ایرانی بیان داشت:ظرفیت بازار اوراسیا برای فروش کالای ایرانی بستگی به صادرکنندگان ما دارد. تجار ما باید سلیقه و زمینه های مورد نظر بازار اوراسیا را در نظر بگیرند، زیرا در سال های گذشته مبادلات تجاری ما با کشورهای اوراسیا محدود بوده، با اینکه کشورهای همسایه ما هستند و حتی ارمنستان با ما مرز زمینی مشترک دارد و بقیه کشورهای حوزه اوراسیا به ما نزدیک هستند. درگذشته طرفین چندان شناخت کافی نسبت به همدیگر نداشته و انعقاد این موافقت‌نامه زمینه را برای شناخت بیشتر و توسعه صادرات فراهم کرده است. موانع برای صادرات ما وجود دارد که باید شناسایی شود. ماخواهان برطرف نمودن موانع در صادرات و واردات در حوزه اوراسیا هستیم.به نظر می‌رسد این‌یک فرصت خوبی برای رشد و توسعه بازار ایران است.
ما از سال آینده مذاکرات تجارت آزاد را آغاز می‌کنیم به صورتی که حدود ۸۸۳ ردیف تعرفه طبق این توافق‌نامه مشمول تخفیف تعرفه‌ای می‌شود. با برنامه تجارت آزاد تقریباً ۹۰ درصد کالا طی یک دوره تقریباً ۷ تا ۱۰ سال مشمول تخفیف تعرفه‌ای می‌شود. چشم‌انداز آینده تجارت ایران با این اتحادیه خیلی روشن و دارای اهمیت است.موانع پیش روی بخش خصوصی در حوزه بانکی در صادرات واردات وجود دارد، اما این مشکلات با روسیه نسبت به بقیه کشور ها کمتر است. بیشتر مبادلات تجاری ما در شرایط کنونی با اتحادیه اقتصادی اوراسیا است و روند جدیدی را در حوزه مبادلات تجاری با این اتحادیه شروع کرده ایم.
دبیر حوزه اوراسیا در سازمان توسعه و تجارت ایران در پایان این مصاحبه تاکید داشت:بازرگانان ما باید اصول اولیه تجارت و صادرات در عرصه بین المللی را آموزش ببینند و بعداً وارد تجارت در سطح بین‌المللی شوند. آشنایی با قوانین تجاری بین‌الملل برای تجار ما ضروری است و ممکن است در صورت نداشتن آشنایی با قوانین بین المللی برای تجارت مشکلاتی را برای صادرکنندگان بخش خصوصی به وجود آورد. برخی از تجار بر این باورند که برای فروش اولیه ابتدا باید با قیمت پایین کالاها را به فروش برسانند و بعد قیمت را افزایش دهیم . آنان می خواهند برای تصاحب بازار و لو اینکه متضرر شوند با ارائه و پیشنهاد قیمت پایین بازار را تصاحب کنند و با قوانین ضد قیمت‌شکنی مواجه می‌شوند که خلاف تجارت بین‌المللی است و جریمه‌های سنگینی را متوجه بازرگانان می کند و در پاره‌ای موارد نیز بازار را از دست می‌دهند.
حاجی کریمی گفت: آشنایی با قوانین بین‌المللی اولین قدم برای تجارت بین‌المللی است. افزایش و توسعه صادرات با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور ما دارد.