این سازمان‌های عمومی غیر دولتی که به اختصار به آن (NGO) گفته می‌شود ( Non governmental Organization) بخشی از ساختار دولت‌ها به شمار نمی‌آیند لیکن می‌توانند نقش بسیار مهمی بین مردم، دولت و جامعه ایفا کنند.
بسیاری از این سازمان‌های مردم‌نهاد که در ۲ سده اخیر فعالیت‌های آنها در جوامع مختلف توسعه بیشتری یافته، غیرانتفاعی و مستقل از دولت هستند و بودجه آنها از محل کمک‌های مردمی و در مواردی نیز با کمک سازمان‌های دولتی، دولت یا ترکیبی از این روش‌ها و در قالب طرح های مشترک تامین می‌شود.
این گونه سازمان‌ها در ایران نیز کارکردهای متفاوتی دارند و تا کنون منشا اثر بسیاری در جامعه بوده‌اند لیکن با مشکلات ریز و درشتی نیز مواجه‌اند که گاه برای آنها توان فرساست اما با این وجود پا پس نمی کشند و برای فروریختن سد مشکلات، پایداری و صلابت دارند، آنان در نشست‌ها راهی برای برون رفت از مشکلات خود می‌کاوند و به یُمن یکی از این جلسه‌ها که امروز (سوم بهمن ۹۸) با حضور استاندار فارس، شماری از مدیران دستگاه‌های اجرایی و نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد این استان برپا شد، استاندار دستور تدوین سند راهبردی فعالیت‌های سمن‌ها در فارس را صادر کرد.
سازمان‌های مردم نهاد، عملکرد مدیران را نقد کنند
استاندار فارس، پنجشنبه در این نشست گفت: نشست با سازمان‌های مردم نهاد باید افزایش پیدا کند و گفت و گوها ادامه داشته باشد، همچنین باید پیگیری‌های لازم صورت بگیرد تا مسایل و مشکلات مطرح شده از سوی سازمان‌های مردم نهاد حل و فصل شود.
عنایت‌الله رحیمی افزود: هدف کلی از تشکیل سمن‌ها در دولت‌های مختلف و در دنیا، کوچک سازی و چابک سازی دولت‌هاست و بی شک باید بخشی از وظایف دولت‌ها که منتخب مردم هستند به سازمان های مردم نهاد منتقل شود که این نیازمند ایجاد ظرفیت در سمن‌هاست، و درگام نخست باید توانمندشدن سازمان‌های مردم نهاد و سپس انتقال وظایف دنبال شود.
وی ادامه داد: توانمندسازی مردم، هدف دولت‌های منتخب مردم و همچنین تشکل‌های مردم نهاد است و همه قصد دارند که جامعه مخاطب خود را توانمند کنند و این امر منتج به افزایش سرمایه اجتماعی خواهد شد.
استاندار فارس اضافه کرد: متاسفانه روندی که در کشورهای مختلف به ویژه ایران وجود دارد بعضا روند به سمت و سوی تخریب سرمایه‌های اجتماعی است که بی شک همه از این موضوع ضرر می‌کنند.
رحیمی بیان کرد: بر این باوریم که فعالیت سازمان‌های مردم نهاد می‌تواند افزایش سرمایه اجتماعی را به دنبال داشته باشد و اگر این سازمان‌ها بتوانند خود را به عنوان یک کاریزما مطرح کنند در اتفاقات و بحران‌ها می‌توانند مخاطبان خود را جذب و توجیه و آنان را به سمتی هدایت کنند که خواسته‌هایشان در چارچوب قانون پیگیری شود.
او گفت: کارآمدسازی بخش‌های مختلف نظام، بهینه‌سازی و عملیاتی شدن برنامه‌های مقابله با آسیب‌های اجتماعی از جمله اهداف ایجاد تشکل‌ها و سازمان‌های مردم نهاد است.
استاندار فارس با اشاره به اینکه این سازمان‌ها می‌توانند کارکردهای مختلفی داشته باشند، اظهار داشت: یکی از این کارکردها، پُر کردن شکاف بین جامعه و دولت‌هاست که این شکاف با انتقال به حق و قانونی مطالبات مردم به مجریان پُر می‌شود.
رحیمی ادامه داد: سازمان‌های مردم نهاد باید به مدیران کشور مشاوره لازم را ارایه دهند تا آنها بتوانند برای حل مسایل اقدام کنند.
وی افزود: نقد عملکردهای مدیران از دیگر وظایف سازمان‌های مردم نهاد است و ما نقدکنندگان را مکمل خود می‌دانیم و اینکه معتقدیم این گونه سازمان‌ها بر نهادهای دولتی تاثیرگذار هستند که باید در این زمینه تلاش شود تا اثرگذاری به بهترین شیوه ممکن صورت بگیرد.
سند راهبردی سازمان‌های مردم نهاد فارس تدوین شود
استاندار فارس با بیان اینکه ارتقای سطح فرهنگ عمومی از کارکردهایی است که سازمان‌های مردم نهاد باید مدنظر داشته باشند، بیان کرد: در استان فارس حدود یک هزار سازمان مردم نهاد مجوز دارند و فعالیت این سمن‌ها باید به ارتقای فرهنگ عمومی منجر شود.
رحیمی، ایجاد انسجام اجتماعی و کاهش خشونت را از دیگر کارکردهای سازمان‌های مردم نهاد دانست و گفت: عملکرد واقعی سازمان‌های مردم نهاد نیز می‌تواند از آمار خشونت‌ها در جامعه بکاهد.
او بیان کرد: ضعف بنیه مالی، عدم رسمیت از سوی دولت، وجود رقابت های موازی، ضعف تجربه، ناشناخته بودن، ضعف آموزش، ضعف ارتباطات و فقدان روحیه شورایی و ضعف خلاقیت و نوآوری و وابسته شدن به دولت از جمله مشکلات فراروی سازمان‌های مردم نهاد است اما این به معنای اثرگذار نبودن این سازمان‌ها نیست زیرا بدون شک فعالیت‌های آنان اثرگذار بوده و ما باید تلاش کنیم مشکلات آنها را کاهش دهیم.
وی ادامه داد: دفتر اموراجتماعی استانداری فارس با همکاری سازمان‌های مردم نهاد این استان، یک سند راهبردی برای فعالیت آنها تدوین کند تا اهداف این سازمان‌ها محقق و کارکردهای آنان موثر شود و همچنین مشکلاتشان کاهش یابد.
استاندار فارس اضافه کرد: انتظار این است در نتیجه عملکرد سازمان‌های مردم نهاد، تاب‌آوری اجتماعی افزایش پیدا کند.
رحیمی افزود: سازمان‌های مردم نهاد در رویدادهای پیش رو از جمله برگزاری انتخابات (دوم اسفند ۹۸)، چهارشنبه آخر سال و عید نوروز می‌توانند نقش موثری داشته باشند.
ضرورت راه اندازی خانه سمن‌ها در فارس
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری فارس هم در این نشست گفت: جای شورای مشورتی سازمان‌های مردم نهاد در استان خالی است که امیدواریم با راه‌اندازی خانه سمن‌ها این امر محقق شود.
سید احمد احمدی زاده افزود: موضوع پیشنهاد، قانونی کردن حضور نماینده سازمان‌های مردم نهاد در نشست شورای اداری این استان نیز پیگیری می‌شود تا نماینده سمن‌ها بتواند از این فرصت برای حل مسایل و مشکلات پیش رو استفاده کند.
وی ادامه داد: سازمان‌های مردم نهاد در رویدادهای پیش رو نقش موثری دارند که انتظار است با توجه به به برگزاری یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوم اسفند ۹۸ و جشن چهل و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، این سازمان‌ها برای افزایش نشاط اجتماعی و جلب مشارکت حداکثری مردم در انتخابات تلاش کنند.
معاون استاندار فارس اضافه کرد: همچنین در بحث چهارشنبه آخر سال انتظار است سازمان‌های مردم نهاد با ما همکاری کنند تا رسم و رسوم‌هایی که در فرهنگ و تمدن ما جایگاهی ندارد کنار گذاشته شود و با بحران و آسیبی مواجه نشویم.
نوید راه‌اندازی خانه سمن ها
نیازی، مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری فارس نیز در این جلسه بیان کرد: در دولت تدبیر و امید، تعداد سازمان‌های مردم نهاد در این استان ۱۲۶ درصد افزایش یافته است.
او آماری در مورد تعداد این تشکل‌های مردم نهاد اعلام نکرد.
به گفته نیازی، از ابتدای سال ۱۳۹۸ تا کنون، ۱۲ پروانه فعالیت برای سازمان‌های مردم نهاد صادر و ۱۲ پروانه فعالیت نیز تمدید شده است.
وی همچنین نوید داد: محل راه‌اندازی خانه سمن‌های این استان مشخص شده است و منتظر ابلاغ دستورالعمل آن هستیم تا این مکان را افتتاح کنیم.
در حوزه مالیات با سمن‌ها همکاری می‌کنیم
ناصر هاشمی، مدیرکل امورمالیاتی استان فارس نیز که از مسوولان حاضر در این نشست بود گفت: در بحث مالیات سازمان‌های مردم نهاد نهایت همکاری را خواهیم داشت و راهنمایی‌های لازم را به آنان ارایه خواهیم کرد.
از همکاری با تا تشکل‌های مردم نهاد استقبال می‌شود
سید محمدصادق کشفی نژاد، مدیرکل بهزیستی استان فارس هم در این گردهمایی با بیان اینکه سازمان‌های مردم نهاد، بازوی قدرتمندی برای دولت هستند، گفت: ۳۳۵ موسسه و خیریه با این اداره کل همکاری دارند و از ادامه فعالیت با آنها استقبال می‌کنیم.
صدور مجوز برای ۱۴۰ سازمان مردم نهاد در حوزه ورزش و جوانان
مدیرکل ورزش و جوانان استان فارس که یکی دیگر از حاضران در این جلسه بود، اظهار داشت: تا کنون ۱۴۰ مجوز برای فعالیت سازمان‌های مردم نهاد از سوی این اداره کل صادر شده و ۴۰ مجوز نیز تا پایان سال ۹۸ صادر می‌شود.
حیدرعلی کامیاب کلانتری افزود: سازمان‌های مردم نهاد فارس از ظرفیت‌های بالایی برخوردارند و در روزهای اخیر در استان‌هایی که با بحران سیل مواجه شدند از جمله سیستان و بلوچستان حضور یافتند و یاری رسان مردم هستند.
وی ادامه داد: آمادگی داریم برای فعالیت سازمان‌های مردم نهاد، مکان‌های زیر نظر اداره کل ورزش و جوانان فارس را در اختیار آنان قرار دهیم.
فعال بودن ۴۷ سمن در حوزه محیط زیست
حمید ظهرابی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس هم بیان کرد: ۴۷ سازمان مردم نهاد در حوزه محیط زیست در این استان فعال هستند که به صورت ماهانه با آنان نشست‌هایی برگزار می‌شود.
وی افزود: همچنین در گروه‌های کاری آمایش محیط زیست، سازمان‌های مردم نهاد عضویت دارند و می‌کوشیم که از این ظرفیت برای حفظ محیط زیست استفاده شود.
سمن سرای تشکل‌های میراث فرهنگی افتتاح می‌شود
مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس نیز اظهار داشت: به زودی سمن سرای تشکل‌های حوزه میراث فرهنگی، در یکی از منازل تاریخی مرمت شده که در محله سنگ سیاه شیراز قرار دارد، افتتاح خواهد شد.
وی ادامه داد: این اداره کل آمادگی دارد برای برگزاری برنامه‌های سازمان‌های مردم نهاد، اماکن متعلق به این اداره را در اختیار سمن‌ها قرار دهد.
طرح مطالبات و توانمندی‌ها از زبان فعالان در سمن‌ها
هنگامی که نوبت سخن گفتن به شماری از فعالان در سمن‌های فارس که در این نشست حضور داشتند، رسید سخنان آنها تلفیقی از خواسته‌های دست یافتنی، گلایه‌هایی از سر دلسوزی و جلب حمایت‌هایی برای حرکت رو به جلو بود.
سازمان‌های مردم نهاد، نگاه عابر بانکی به دولت ندارند
مدیرعامل مجموعه فرهنگی و تربیتی جوانان سحاب فارس که یکی از سمن‌های این استان است، اینگونه سخن گفت: در همه کشورها به سرمایه اجتماعی توجه می‌شود اما در کشور ما احساس می‌کنیم، برخی سازمان‌های مردم نهاد را یک عامل مزاحم یا تهدید تلقی می‌کنند.
شکیبامنش اظهار داشت: سازمان‌های مردم نهاد، نگاه عابربانکی به دولت ندارند بلکه آنقدر توانمند هستند که می‌توانند امورات خود را بگذارنند اما انتظار توجه و حمایت دارند.
وی ادامه داد: پیشنهاد می‌کنم، هر مدیر دولتی یک تا ۲ سازمان مردم نهاد را در کنار خود قرار دهد تا بتواند برای رفع نیاز سازمان مدنظر گام بردارد و تلاش کند.
میز سمن‌ها در اداره‌های فارس تشکیل شود
مدیرعامل شرکت حق پژوهان برهان مانا نیز در این نشست پیشنهاد داد، میز سمن‌ها در اداره‌ها استان فارس تشکیل شود و هر دستگاهی، یک کارشناس خود را آموزش دهد تا بتواند پاسخگوی سازمان‌های مردم نهاد باشد.
پاسداری افزود: یکی از مشکلات این سازمان‌ها، پروسه سخت و طولانی ثبت شرکت‌هاست.
وی بیان کرد: همچنین پیشنهاد می‌کنم خیابانی به نام سازمان‌های مردم نهاد نامگذاری شود تا این سازمان‌ها در فواصل مختلف بتوانند غرفه‌های خود را در این خیابان دایر کنند.
جانبازان شیمیایی مظلوم واقع شده‌اند
سخن غلام دلشاد، نماینده انجمن جانبازان بصیر استان فارس از جنس گلایه بود، او گفت: جانبازان به ویژه جانبازان شیمیایی بسیار در جامعه مظلوم واقع شده‌اند، نباید با نگاه ترحم به جانبازان نگاه شود بلکه باید آنان را تکریم کرد.
مسوولان همکاری کنند
نماینده انجمن فرزندان پارسه نیز به عنوان یکی از سمن‌های فعال در فارس گفت: این استان، مهد تاریخ، تمدن و فرهنگ و ادب است و دغدغه این انجمن نیز ایجاد آگاهی عمومی و حفاظت از آثار فرهنگی و تاریخی است.
کریمی افزود: به دنبال افزایش گستره فعالیت‌های انجمن در استان هستیم و برای این کار نیاز به همکاری استانداری فارس، فرمانداران و شهرداران داریم.
راه‌اندازی اتاق های اورژانسی جنگل
مدیرعامل انجمن جاویدان فارس بوم نیز گفت: این انجمن به دنبال حفظ میراث فرهنگی و طبیعی به ویژه میراث ناملموس است و در این زمینه در نقاط مختلف استان فعالیت می‌کند.
رزمجویی افزود: اتاق‌های اورژانسی جنگل را در بخش‌هایی از استان فارس برای صیانت از جنگل‌ها در زمان آتش‌سوزی و بحران ایجاد کرده‌ایم.
وی ادامه داد: با هدف معرفی فرهنگ مردم، جشنواره‌های مختلفی را برگزار می‌کنیم اما از موسیقی و لباس محلی ما ایراد می‌گیرند.
به باور او، یکی از مشکلات، خدشه‌دار شدن امنیت و اعتماد اجتماعی است که ترمیم آن با حضور سازمان‌های مردم نهاد امکان پذیر است اما این مهم نیازمند حمایت از این سازمان‌هاست.
ارایه طرح در حوزه مدیریت بحران
یکی دیگر از نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد فارس در حوزه مدیریت بحران از ابتکار این نهاد سخن گفت و اظهار داشت: یک طرح سازماندهی عمومی مردمی در حوزه مدیریت بحران ارایه کردیم که انتظار داریم برای اجرای این طرح، همه بخش‌ها هم افزایی خوبی داشته باشند.
او افزود: تا کنون نیز ساعت‌ها دوره آموزشی را در مدارس، دانشگاه‌ها، حسینیه‌ها، مساجد و سازمان‌های دولتی و خصوصی در بحث مدیریت بحران برگزار کرده‌ایم و در زمینه نوسازی نیز تعامل خوبی با گروه های جهادی داشته‌ایم.
پنج هزار بیمار دیابتی را زیر پوشش داریم
حسین مروج، مدیرعامل مجموعه دیابت بوعلی نیز بیان کرد: هم اینک پنج هزار بیمار دیابتی را زیر پوشش داریم و به سبب اینکه با مشکل کمبود فضا مواجه هستیم، نتوانستیم تعداد افراد تحت پوشش را افزایش دهیم در حالی که این مجموعه از توانایی زیرپوشش قرار دادن ۱۰۰ هزار نفر از افراد مبتلا به این بیماری برخوردار است.
بهره‌مندی ۶ هزار نفر از همسران شهدا از برنامه‌های فرهنگی
مدیر انجمن همسران شهدای استان فارس هم که از سمن‌های فعال در این استان است در مورد خدمات فرهنگی این تشکل مردمی گفت: در مدت ۲ سال فعالیت این انجمن در استان توانستیم ۲ هزار نفر از همسران شهدا را در شیراز و چهار هزار نفر را در شهرستان‌های فارس زیر پوشش قرار دهیم.
گردشی افزود: در کنار ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، سعی کردیم برنامه‌های فرهنگی و شادی آفرین را برای اعضای انجمن برگزار کنیم و در این زمینه نیز تفاهم‌نامه‌هایی با بخش‌های مختلف منعقد کردیم.
وی ادامه داد: همسران شهدا نیاز به خدمات دستگاه‌های اجرایی مختلف دارند که درخواست می‌کنیم مدیران این دستگاه‌ها در این زمینه همکاری لازم را داشته باشند.
او اضافه کرد: بیشترین دغدغه همسران شهدا، اشتغال فرزندان است که امیدواریم در این زمینه تدبیری اندیشیده شود.
روند ثبت شرکت‌ها، خسته کننده و دشوار است
مدیرعامل مجتمع زنان پویای فارس هم بیان کرد: این مجتمع که در زمینه تحکیم خانواده و تربیت فرزند فعالیت می‌کند، تا کنون در چهار شهرستان استان فارس نمایندگی ایجاد کرده است.
زارع افزود: افزون بر این، همایش‌ها و کارگاه‌های مختلفی در این استان در پیوند با نوع فعالیت این مجتمع برگزار کرده‌ایم که تاثیرگذاری لازم را داشته است.
وی اظهار داشت: وجود قوانین دست و پاگیر و روند خسته کننده ثبت شرکت‌ها از جمله مسایل و مشکلات فرا روی سازمان‌های مردم نهاد است.
همچنین، مدیرعامل مجموعه کنترل کیفیت و نماینده انجمن دوستداران میراث فرهنگی که از فعالان سازمان‌های مردم نهاد استان فارس هستند از دیگر سخنرانان این نشست بودند.