«دیاکو حسینی» روز جمعه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره اظهارات چند روز پیش وزیر امور خارجه مبنی بر خروج ایران از معاهده عدم اشاعه تسلیحات اتمی (NPT) در صورت ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد گفت: کشورهای اروپایی آگاه هستند اگر پرونده ایران به شورای امنیت برود، آنگاه مدیریت امور از دست آنها خارج خواهد شد و آنها در مسیری قرار می‌گیرند که آمریکا دست بالا را دارد.
وی با بیان اینکه آمریکا خواهان از بین رفتن برجام از طریق اعمال مجدد تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران است، اظهار داشت: اتحادیه اروپا هم‌اکنون آماده وارد شدن به این مرحله نیست و همچنان می‌خواهد برجام حفظ شود اما ایران این هشدار را داده است که اگر آنها تحت فشار آمریکا دست به این اقدام بزنند، تبعات کارشان فراتر از برجام بوده و ایران به سمت خروج از NPT هدایت می‌کنند.
معنای خروج ایران از NPT ساخت سلاح هسته‌ای نیست
این کارشناس ارشد مسائل استراتژیک ادامه داد: هشدار ایران برای خروج از NPT در حالی است که ایران از نخستین کشورهایی است که به این معاهده پیوسته و در طول بیش از چهل و اندی سال گذشته، از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین کشورهای پایبند به آن بوده است اما اگر پرونده ایران مجددا به شورای امنیت ارجاع شود، ممکن است از نگاه ایران ادامه عضویت در NPT معنایش را از دست داده و در آن تجدیدنظر کند.
حسینی با بیان اینکه دکترین هسته‌ای ایران استفاده صلح‌آمیز از صنعت هسته‌ای است، تصریح کرد: معنای خروج ایران از معاهده منع اشاعه تسلیحات اتمی رفتن به سمت ساخت سلاح هسته‌ای نیست، هرچند دلیل نرفتن ایران به ساخت تسلیحات اتمی هم NPT نبوده است بلکه به دلیل فتوایی است که رهبری ایران صادر کرده و ساخت، انباشت و استفاده از تسلیحات اتمی را حرام اعلام کرده است.
فعال‌سازی مکانیزم ماشه تبعات زیادی برای اروپا دارد
وی افزود: خروج از این معاهده به معنای قطع کامل همکاری‌ها با آژانس هم نیست یعنی ایران ضمن آنکه از NPT خارج می‌شود، همکاری‌ها و بازرسی‌های داوطلبانه را می‌تواند از سوی آژانس داشته باشد.
این تحلیلگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری با بیان اینکه فعال‌سازی مکانیزم ماشه اقدامی همراه با تبعات زیادی برای اروپا است، خاطرنشان کرد: اتحادیه اروپا باید تمامی پیامدهای تصمیمات‌شان درباره فعال کردن سازوکار حل اختلاف و فعال کردن احتمالی مکانیزم ماشه و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت بپذیرند و این نکته باید در نظر بگیرند که اقدام‌شان ممکن است تبعات برگشت‌ناپذیری را به همراه داشته باشد.
اروپا تحت فشار آمریکا برای پایان دادن به برجام است
حسینی در پاسخ به این سوال که فعال کردن سازوکار حل اختلاف از سوی تروییکای اروپایی به معنای حرکت اروپا به سمت آمریکا علیه ایران است، ابراز داشت: اتحادیه اروپا تحت فشار بی‌سابقه ایالات متحده است تا به برجام پایان دهند. آنها تلاش می‌کنند توافق جامع‌تری را با برجام جایگزین کنند، به روندی که موجب نابودی توافق هسته‌ای می‌شود حرکت نخواهند کرد یعنی می‌خواهند شاکله اصلی برجام را حفظ کرده اما به فشارهای آمریکا به نحوی پاسخ دهند که کاخ سفید را از تداوم فشار منصرف کنند.
وی اضافه کرد: ایده آنها این است که پس از گام پنجم ایران که پایان تعهدات هسته‌ای ایران در برجام بود، سعی کنند به آمریکا نشان دهند در قبال ایران سخت‌گیر هستند و به همین خاطر، سازوکار حل اختلافات را فعال کرده‌اند. آنها این پیام را می‌دهند که سازوکارهای درونی برجام قادر به پاسخگو کردن ایران است لذا برجام توافقی قابل اتکا است.
اروپا راغب به جایگزینی یک توافق جدید با برجام برای راضی کردن آمریکا است
این پژوهشگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه اتحادیه اروپا مایل به حفظ برجام است، عنوان کرد: آنها با وجود آنکه می‌دانند اقدام ایران برای کاهش تعهدات هسته‌ای اقدامی قابل توجیه و همراه با دلایل منطقی است، اما نمی‌خواهند در برابر این روند تماشاگر باشند اما آنها باید به این نکته هم توجه کنند که عامل این وضعیت، کشور دیگری است و از سوی دیگر، آنها نباید به سمت خطوط قرمز حرکت کنند.
حسینی درباره تلاش تروییکای اروپایی برای به دست آوردن یک توافق جدید و جامع‌تر با ایران یادآور شد: اروپا راغب است برجام را با یک توافق دیگر که آمریکا را راضی کند، جایگزین کرده و در برجام را تکمیل کند تا فشارهای ایالات متحده به کشورهای اروپایی پایان یابد اما از این واقع‌بینی هم برخوردار است اگر ایران آماده این توافق نشود، خروج از برجام موجب می‌شود دست‌شان از همین برجام هم خالی شود و همین توافق را هم نداشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه تشویق‌ها و فشارهای اروپا برای وارد مذاکره شدن ایران با آمریکا برای دستیابی به یک توافق جدید است، بیان کرد: آنها سعی می‌کنند تا زمانی که ایران موافق مذاکره با آمریکا نشده است، برجام را در شرایط موجود حفظ کنند چراکه آنها را به اهداف اصلی‌شان که به زعم‌شان عدم دستیابی ایران به سلاح اتمی است، بازمی‌دارد.