ماهیگیران قشر زحمتکشی هستند که با همه دارایی جانی و مالی خود دل به دریا میزنند تا علاوه بر صید رزق خود و خانوادههایشان بخشی از غذای پروتئینی مورد نیاز جامعه را نیز تامین و از این طریق امرار معاش کنند.
آنان با قایقهای کوچک جان خود را کف دست گرفته و در پهنه خلیج فارس دهها و صدها کیلومتر تا رسیدن به صیدگاههای دور از ساحل را برای ماهیگیری طی میپیمایند و در آفتاب سوزان و گرمای شرجی تابستان و بادهای سرد استخوان سوز زمستان گاهی زیر باران و توفان و تگرگ به جدال با دریا میروند تا روزی خود را از عمق آب بیرون بکشند.
بی دلیل نیست که مردان ماهیگیر جنوب زود پیر، بیمار و از کار افتاده میشوند، زیرا حرفه صیادی سخت و زیانآور است و مبارزهای فرسایشی و دائمی با عوامل طبیعت بی رحم که هر ساعت و روز آن چندین برابر دیگر مشاغل سختی و رنج دارد و گاهی نیز به قیمت جان ماهیگیران تمام میشود و صیادان خودشان به جای ماهی در تور حوادث طبیعی گرفتار می شوند.
اما با این همه زحمت و مرارت حرفه ماهیگیری صیادان از بیمههای لازم برخوردار نیستند و حتی مزایای مشاغل سخت و زیانآور نیز نصیب آنها نمیشود و هیچ حامی و پشتیبانی هم ندارند.
در سالهای اخیر که صیدگاهها و زیستگاههای طبیعی خلیج فارس براثر فعالیتهای صنعتی و آلودگیهای مختلف تخریب و بر اثر صید بی رویه و برداشت بیش از ظرفیت دریا توسط برخی صیادنماها باعث کاهش شدید ذخایر آبزی شدهاست، صیادان با مشکلات بیشتری از جمله کاهش و پایین آمدن کیفیت صید، طی مسافت طولانی تا رسیدن به صیدگاههای با ذخایر مناسب و افزایش هزینهها و از همه مهمتر ورود غیر عمد به آبهای مرزی کشورهای همسایه و توقیف شناور و دستگیر و زندانی شدن برای ماهها و سالها در آن کشورها رو برو میشوند.
اما تازه ترین مشکلی که شغل صیادان را بشدت تحت تاثیر قرار داده و زندگی و معیشت را به کام آنان تلخ و سخت کردهاست، سهمیهبندی بنزین و افزایش نرخ آن است که باعث شده تا قایقهای آنان بیش از ۲ ماه در اسکلهها
متوقف بماند و بیشتر آنان بیکار و ناچار از مشکلات زندگی شوند.
درحالی که اکنون پس از ۲ ماه مشکل بیشتر بخشهای جامعه که در پی سهمیهبندی بنزین ایجاد شده بود برطف شده و التهابهایی بهوجود آمده فروکش کردهاست و امروز بهطورتقریبی شرایط ثابتی بر جامعه حاکم است اما در این بین صیادان قایقی استان بوشهر هنوز اندر خم تعیین و تامین سهمیه بنزین بلاتکلیف هستند و وضعیت روشنی ندارند.
هر چند در گام نخست سهمیه بندی ماهانه برای هر فروند قایق صیادی ۴۰۰ لیتر بنزین یارانهدار توسط دولت در نظر گرفته شد اما با توجه به کافی نبودن، این سهمیه مورد اعتراض صیادان و مسئولان بخش شیلات قرار گرفت و با پیشنهاد و تلاش مسئولان استان بوشهر و بخش صید و صیادی امروز این سهمیه به یکهزار و ۲۰۰ لیتر برای هر قایق افزایش یافتهاست ولی این سهمیه نیز به گفته برخی صیادان بوشهری باتوجه به دریاروی، قدرت موتور و مسافت صیدگاهها پاسخگو نیست.
آنان بر این باورند که سهمیه عادلانه برای هر فروند قایق صیادی یکهزار و ۸۰۰ لیتر بنزین در ماهاست و می گویند با یکهزارو ۲۰۰ لیتر برای انجام ۲۱ روز دریاروی مفید ۵۰۰ تا ۶۰۰ لیتر بنزین دیگر باید با نرخ آزاد تهیه کنند.
اما آنچه اکنون قایقهای ماهیگیری بوشهر را در اسکلهها توقف کردهاست، تامین نشدن همین سهمیه ۱۲۰۰ لیتری بنزین یارانهای است که چگونگی دریافت آن توسط صیادان هنوز تعیین تکلیف نشدهاست.
یکی از صیادان روستای بندرگاه بوشهر گفت: هرچند سهمیه یکهزار و ۲۰۰ لیتر نسبت به ۴۰۰ لیتر اولیه بهتر است اما مسئولان باز هم کمترین سهمیه سوخت را برای قایقهای ماهیگیری در نظر گرفتهاند.
علیرضا ستوده اضافه کرد: مشکل مضاعف این است که همین سهمیه هم هنوز اختصاص نیافتهاست و صیادان بلاتکلیف هستند و با این شرایط عدهای از صیادان بیکار و عده دیگری نیز به ناچار با بنزین لیتری سه هزار تومان عازم دریا برای صید میشوند.
وی بیان کرد: یکی از مشکلات مهم صیادان امروز بلاتکلیفی در نحوه دریافت سهمیه سوخت است.
مدیرعامل تعاونی صیادان گناوه گفت: هرچند مسئولان ادعا میکنند سهمیه یکهزار و ۲۰۰ لیتر سوخت تعیین شده برای صیادان براساس فرمول فائو(قدرت موتور*۱.۵* ۲۱ روز) تعیین شدهاست اما این ضرایب را کاهش دادهاند و طبق ضرایب واقعی باید سهمیه یکهزار و۷۳۲ لیتر تخصیص یابد.
عبدالله بویراتی افزود: در این شرایط که بعد از کش و قوسهای زیاد سهمیه سوخت قایقهای صیادی مشخص شدهاست اما هنوز زیرساختهای لازم و مشخصی برای آن تعیین نشده و ما در بلاتکلیفی به سر میبریم.
وی اضافه کرد: این بلاتکلیفی باعث بیکاری صیادان شده و زندگی این قشر از جمعیت استان بوشهر را با مشکل روبرو کردهاست.
بویراتی تاکید کرد: باتوجه به اینکه صیادان قشر مولد جامعه و نیازمند حمایت هستند اما میبینیم که هنوز تعیین تکلیف نشده و این موجب مختل شدن زندگی آنان است.
یکی دیگر از صیادان بوشهری گفت: سهمیه سوخت قایقهای صیادی باید در قالب کارت سوخت بهصورت ماهانه همانند خودروها شارژ شود این درحالی است که هنوز این کار انجام شده و صیادان در بلاتکلیفی هستند.
عبدالرسول غریبی افزود: تجربه ثابت کردهاست هرگاه توزیع سوخت در قالب حوالهای و دریاروی و سیستمهای خاص نظارتی باشد در عمل گرفتار برخی فسادها میشویم به همین دلیل بهتر و مطلوب جامعه صید و صیادی توزیع در قالب کارت سوخت است.
وی اضافه کرد: این میزان سوخت پیشبینی شده مطلوب صیادان نیست زیرا هم قدرت موتور قایقها زیاد است و به دلیل ضعف ذخایر آبزیان صیادان مجبور هستند با پیمودن مسافتهای طولانی و دور از ساحل به اعماق دریا بروند.
غریبی با بیان اینکه سهمیه تعیین شده براساس حداقلها پیشبینی شده است، اظهار داشت: سهمیه یکهزار و ۲۰۰ لیتر سوخت برای قایقهای صیادی تنها برای ۱۲ روز صید کافی است این در حالی است که فرمول فائو سهمیه ۲۱ روز را در نظر میگیرد.
غریبی یادآور شد: همچنین این حداقل سهمیه سوخت قایقها نیز اگر وارد بروکراسی اداری شود به غیر از ایجاد فساد در این بخش هیچ کار خاصی صورت نمیگیرد.
وی تاکید کرد: بهتر این است که سهمیه سوخت قایقهای صیادی در قالب کارت سوخت و به صورت ماهانه شارژ شود و صیادان خود بتوانند سهمیه خود را مدیریت کنند.
مدیرعامل اتحادیه صیادان استان بوشهر گفت: مکاتبههای زیادی در زمینه تامین سهمیه سوخت شناورهای صیادی انجام شد که با تلاش مسئولان سهمیه یکهزار و ۲۰۰ لیتری در ستاد سوخت کشور مشخص شدهاست و بزودی شیوه تخصیص آن اعلام میشود.
محمد کارگر افزود: براساس تصمیم ستاد سوخت کشور این سهمیه قرار است به صورت صدور حواله مانند لنجهای صیادی، پرداخت ما به التفاوت بهای بنزین به حساب صیادان و کارت سوخت است که هنوز مسئولان به نتیجه نرسیدهاند و طولانی شدن این فرایند بلاتکلیفی صیادان را افزایش و آنان را با مشکلاتی روبرو کردهاست.
وی بیان کرد: هرچند براساس فرمول فائو میزان سوخت مورد نیاز قایقهای صیادی ۲هزار لیتر است اما با توجه به کاهش ضرایب در زمان حاضر مسئولان به سهمیه یکهزار و ۲۰۰ لیتر رضایت دادند که امیدواریم هر چه سریعتر نسبت به نحوه تخصیص آن به تصمیم نهایی برسند.
کارگر اضافه کرد: با توجه به اینکه در زمان حاضر بیش از ۲ ماه است که صیادان به دلیل افزایش نرخ سوخت به دریا نرفته و به نوعی بیکار هستند انتظار میرود نسبت به تسریع در تعیین تکلیف آنان همت گمارند زیرا تغییر نرخ سوخت به لحاظ اقتصادی و معیشتی فشار مضاعفی بر جامعه صیادی وارد کردهاست.
وی تاکید کرد: در این شرایط با پیشبینی راهکارهای قانونی و آسان نسبت به تخصیص این سهمیه اقدام کنند.
معاون صید و صیادی اداره کل شیلات استان بوشهر گفت: میانگین مصرف سوخت هر قایق صیادی به تناسب قدرت موتور بین ۲ تا ۲هزار و ۵۰۰ لیتر است.
منصور پاپری افزود: در زمان حاضر از یکهزار و ۴۸۵ فروند قایق صیادی موجود در استان بوشهر ۳۳ درصد قدرت موتور آنها ۴۸ اسب بخار، ۵۴ درصد ۵۵ اسب بخار و ۱۷ درصد دارای ۷۵ اسب بخار هستند.
وی بیان کرد:افزایش قیمت بنزین منجر به افزایش هزینه دریاروی و سایر بخشهای دیگر میشود که این امر مشکلات زیادی برای جامعه صیادی به وجود آوردهاست.
پاپری اضافه کرد: انتظار میرود سهمیه پیشبینی شده بر اساس شیوههای مشخص شده شامل کارت سوخت، حواله و یا پرداخت مابه التفاوت قیمت سوخت طی امروز و فردا مشخص شود تا صیادان از این سردرگمی نجات یابند.
استاندار بوشهر گفت: با وجود تعیین سهمیه بنزین برای قایق های صیادی این استان اما هنوز ابلاغی در این زمینه صورت نگرفته و میطلبد پیگیری ویژه در این زمینه صورت گیرد زیرا تاخیر بیشتر باعث مشکلات مضاعف این قشر خواهد شد.
عبدالکریم گراوند افزود: باتوجه به میزان بالای مصرف آبزیان در بوشهر و وضعیت معیشت و اشتغال دریایی در این استان، تعیین تکلیف و ابلاغ سهمیه بنزین قایق های صیادی ضروری است
معاون وزیر و رئیس سازمان شیلات ایران گفت: موضوع سوخت قایقهای صیادی نهایی و جامعه صیادی با ثبتنام در سامانه تجارت آسان که برای این کار طراحی شده نسبت به دریافت سهمیه سوخت خود اقدام کنند.
نبیالله خون میرزایی افزود: سهمیه سوخت هزار و ۲۰۰ لیتر با قیمت هزار و ۵۰۰ تومان برای قایقهای صیادی براساس فرمول فائو پیشبینی شده است.
وی بیان کرد: مبنای محاسبه فرمول فائو براساس مدت دریاروی، فاصله صیدگاه از اسکله، قدرت موتور، ادوات و ابزاری که به کار میرود و مشخصات بدنه تعیین شدهاست.
خونمیرزایی ادامه داد: فکر میکنیم این میانگین پاسخگوی نیاز ما و جامعه صیادی باشد و کارهای نهایی درحال انجام هستند.
وی بیان کرد: ابتدای تصمیم دیگری گرفته شده بود اما با تلاشهای صورت گرفته از سوی سازمان شیلات ایران توانستیم مسئولان را قانع و نسبت به افزایش سهمیه پیشنهادی اقدام کنیم.
خونمیرازیی گفت: قرار است این سهمیه سوخت در قالب کارت سوخت شارژ و در اختیار صیادان قرار گیرد اما باید زیرساختهای آن فراهم شود.