اگر چه محیط زیست به همراه دامپزشکی مازندران مسمومیت ناشی از جلبک و پلانگتون ها را به عنوان یکی دیگر از سناریوهای احتمالی دخیل در مرگ پرندگان وحشی تالاب میانکاله دنبال می کنند ، ولی با توجه تجربه تلخ آتش زدن بیش از ۳۰۰ هکتار از اراضی جنگلی پناهگاه حیات وحش میانکاله توسط تالاب خواران و زمین خواران منطقه ، این بار نیز برخی نگاهها در این به سمت صیادان و شکارچیان غیرمجاز به عنوان همدستان زمین خواران نشانه رفته است.
بر اساس اعلام دامپزشکی مازندران از اواخر روز چهارشنبه هفته گذشته لاشه تعداد زیادی پرندگان مهاجر در میانکاله توسط مردم محلی و گارد حفاظت این منطقه مشاهده و طی روزهای پنجشنبه و جمعه در مجموع یکهزار و ۳۰۰ قطعه لاشه جمع آوری و امحاء شد و صدها قطعه لاشه هم دیروز شنبه جمع آوری شد و در مجموع تاکنون تلفات از مرز ۲ هزار قطعه گذشته است.
بیشتر این پرندگان از نوع چنگر معمولی، اردک ارده ای، سرحنایی، باکلان و برخی دیگر از گونه های پرندگان مهاجر و بومی بودند.
مسئولان محیط زیست مازندران اعلام کردند که در کنار بررسی سناریو مسمومیت ناشی از جلبک و پلانگتون ها در تلفات دسته جمعی پرندگان وحشی در تالاب بین المللی میانکاله، برخی دیگر از سناریوها از جمله احتمال دست داشتن صیادان و شکارچیان غیرمجاز و حتی تالاب خواران را در دست بررسی دارند و در صورت به دست آمدن سرنخی در این زمینه قطعا با همکاری دستگاه قضا با این متخلفان برخورد می شود.
یگان حفاظت محیط زیست و کارشناسان دامپزشکی مازندران که در منطقه حضور دارند میزان تلفات را حدود چهار هزار قطعه تخمین می زنند.
باز شدن پرونده مختومه
به نظر می رسد تلفات مشکوک پرندگان زمستان گذران تالاب بین المللی میانکاله طی چند روز گذشته با رد شدن بیماری های فصلی ، باید پرونده مرگ تعداد زیادی از این این پرندگان در دهه ۸۰ را پیش روی مسئولان محیط زیست مازندران باز کند، پرونده ای که بدون مشخص شدن علت مرگ آن پرندگان مختومه شد ولی اکنون می تواند برای پرونده جدید و یافتن سرنخ راهگشا باشد.
پرونده پیشین تلفات مرگبار پرندگان وحشی در تالاب میانکاله پس از رد شدن ابتلا بیماری آنفلوانزا و نیوکاسل از سوی کارشناسان وقت دامپزشکی استان مازندران، تنها با طرح احتمال مسمومیت و بدون پیگیری علت مسمومیت بسته شده بود.
سناریوهای چندگانه
یک دامپزشک معتمد اداره کل محیط زیست مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : برای شناسایی علت مرگ دسته جمعی پرندگان وحشی در تالاب میانکاله سناریوهای مختلفی برای بررسی آزمایشگاهی و علمی از بیماری آنفلوانزا، نیوکاسل و سایر بیماران ویروسی گرفته تا مسمومیت ها در دست بررسی قرار دارد.
دکتر بهرنگ اکرامی افزود : بر اساس آزمایش اولیه ای که از سوی دامپزشکی استان انجام شد، فرضیه بیماری آنفلوانزا و نیوکاسل به عنوان بیماران مرگبار فصلی تا حد زیادی رد شد، ولی سایر گزینه ها از جمله بیماری های ویروسی، مسمومیت ناشی از ریختن فضولات، بقایای سموم کشاورزی و رهاسازی فاضلاب نیز در دست بررسی قرار دارد و نتایج را آزمایشگاه مشخص خواهد کرد.
وی ادامه داد : همچنین کالبد شکافی از لاشه پرندگان برای به دست آوردن اطلاعات دقیق نیز در دست بررسی است و حداقل نتایج اولیه تمام این بررسی ها به طور دقیق تا هشتم بهمن ماه مشخص و در اختیار مردم و کارشناسان زیست محیطی قرار می گیرد.
اظهارنظرهای غیرعلمی
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس ارتباط دادن تلفات پرندگان به مسمومیت ناشی از مصرف جلبک و یا پلانگتون هم گفت : تمام اظهار نظرهایی که در این ارتباط تاکنون از سوی کارشناسان زیست محیطی مطرح شد، فرضیه و فاقد پشتوانه علمی است.
دکتر اکرامی افزود : تا زمانی که نتیجه آزمایش مشخص نشود، نمی توان اظهار نظر دقیقی در مورد مرگ دسته جمعی پرندگان وحشی در میانکاله داشت، چرا که تعدادی از گونه های موجود در این تالاب به دلیل مشکوکی از بین رفتند و اکثر گونه های موجود از این حادثه مشکوک جان سالم به در بردند.
وی تاکید کرد : در شرایطی که هنوز نتایج آزمایشی مشخص نشده ، می توان پیرامون سناریوهای مختلفی را پیش رو قرار داد، ولی هیچ یک از این ها نمی تواند از پشتوانه علمی برخوردار باشد و در حد اظهارنظر شخصی و یا شایعات می تواند باشد.
این دامپزشک در باره دست داشتن شکارچیان غیرمجاز برای سودجویی بیشتر هم با رد این گمانه زنی توضیح داد : شاید احتمال مسمومیت ناشی از ریختن فضولات و یا حتی بقای سموم کشاورزی در داخل تالاب میانکاله از سوی برخی افراد ناآگاه در این تلفات دخالت داشته باشد، ولی این که شکارچی بخواهد برای شکار بیشتر دست به این کار زده باشد، خیلی دقیق نبوده، چرا که بیشتر گونه های غیر شکاری در این حادثه تلف شدند.
وی اضافه کرد : اگر تلفات ناشی از مسمومیت سموم باشد، پرندگان شکاری که از لاشه این پرندگان استفاده می کنند نیز می بایست دچار این مسمومیت شده باشند که تاکنون این اتفاق نیز رخ نداده است.
مدیرکل محیطزیست مازندران هم به خبرنگار ایرنا گفت : بررسی موشکافانه ای را برای رسیدن به علت مرگ مشکوک چندهزار بال پرنده وحشی زمستان گذران در تالاب بین المللی میانکاله از سوی کارشناسان در دست اقدام قرار داریم و تا پایان و رسیدن به یک نتیجه قطعی این کار ادامه خواهد یافت.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی افزود : برای بررسی دقیق تر این حادثه تلخ زیست محیطی علاوه بر کارشناسان دامپزشکی و زیست محیطی استان مازندران، کارشناسی از سازمان محیط زیست به همراه سازمان دامپزشکی کشور نیز به تالاب بین المللی میانکاله دعوت شدند تا این پرونده هر چه سریعتر به نتیجه برسد.
وی ادامه داد : فرضیه اولیه ما برای این تلفات بیماری فصلی آنفلوانزا و حتی نیوکاسل بود که می توانست نگرانی زیادی را در استان مازندران به عنوان قطب تولید طیور ایجاد کند، مورد بررسی دقیق قرار گرفت که خوشبختانه بررسی آزمایشی ابتلا به این بیماری را رد کرد و پس از آن سایر گزینه ها از جمله احتمال مسموم کردن آب از سوی برخی شکارچیان و صیادان غیرمجاز نیز در دست بررسی قرار گرفت و تا پایان نیز این کار را ادامه می دهیم.
این مسئول گفت : اگر سرنخی مبنی بر دست داشتن شکارچیان غیرمجاز در این ارتباط وجود داشته باشد، قطعا ما این پرونده را در اختیار دستگاه قضایی قرار می دهیم تا با متخلفان برخورد قانونی شود .
جمع آوری یک هزار و ۸۰۰ لاشه
مدیرکل محیطزیست مازندران همچنین گفت که تاکنون لاشه یک هزار و ۸۰۰ قطعه پرنده وحشی در تالاب بین المللی میانکاله جمع آوری و دفن بهداشتی شد و پیش بینی می شود تعداد تلفات بیش از این آمار باشد .
ابراهیمی افزود : نیروهای یگان حفاظت محیط زیست تا پایان پاکسازی لاشه پرندگان در منطقه می مانند.
وی گونه های تلف شده را چنگر معمولی، فلامینگو، کشیم بزرگ، کشیم گردن سیاه، باکلان،کاکایی، اردک ارده ای، اردک سرحنایی اعلام کرد.
تالاب بین المللی میانکاله بیش از ۴۰ هزار هتکار مساحت دارد که سالانه بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار پرنده با ۱۵۰ گونه در این تالاب به سر می برند.