«طاعون قرن» شاید مناسبترین عبارتی باشد که تا کنون برای توصیف شیوع ویروس کرونا به کار گرفته شده است. چین روز یکشنبه گزارش داد که ۱۵ نفر دیگر هم از ویروس کرونا جانشان را از دست دادهاند و تلفات این ویروس به ۵۶ نفر رسیده است. همچنین یک نفر نیز در شهر شانگهای به این ویروس مبتلا شده است. تا روز شنبه ۶۸۸ نفر به این ویروس مبتلا شده بودند اما دولت چین صبح یکشنبه اعلام کرد که تعداد کل مبتلایان به کرونا، به یک هزار و ۹۷۵ نفر رسیده است.
اما این طاعون، با اقتصاد سال ۲۰۲۰ در جهان چه میکند؟ نیویورکتایمز مینویسد: «بازارها به دلیل نگرانی سرمایهگذاران با افت ناگهانی مواجه شدند. تعطیلات سال نوی چینی در پیش است و مغازهداران به دلیل این ویروس در خانه خواهند ماند. اقتصاددانان میگویند که اثرات احتمالی این ویروس بر اقتصاد، هنوز روشن نیست.»
زیان گسترده بورسی در سراسر جهان
بر اساس گزارش نیویورکتایمز، شیوع این بیماری کشنده در چین، رشد اقتصادی دومین اقتصاد بزرگ جهان را تحت تاثیر قرار داده است و همچنین باعث واهمه از چشمانداز اقتصاد جهان در صورت شیوع این بیماری شده است.
بازارهای مالی در آسیا روز پنجشنبه افت شدید داشتند که سردمدار آن نیز بازار سهام چین بود؛ چرا که سرمایهگذاران تاثیرات بالقوه شیوع این ویروس را در نظر گرفته بودند.
بر اساس گزارش واشنگتنپست، بورسهای آمریکایی نیز به شیوع ویروس کرونا واکنش نشان دادند. این نشریه آمریکایی مینویسد: «والاستریت روز پنجشنبه لغزش داشت؛ به دلیل ترس از اینکه تلاشها برای کاهش ویروس کشنده در چین میتواند اقتصاد جهانی را مختل کند.»
شاخص صنعتی داوجونز در والاستریت بعد از قرنطینه شدن مردم در شهر ووهان، نزدیک به ۲۰۰ واحد فروریخت. قیمتهای نفت نیز به دلیل پیشبینی معاملهگران از رکود دوباره در اقتصاد جهان کاهش یافت.
تنها در یک شب شاخص چینی CSI۳۰۰ بیش از ۳ درصد فروریخت. شاخص هنگسنگ نیز بیش از ۱.۵ درصد افت کرد. صفحههای تجاری جهان در دو روز آخر معاملات جهانی به دلیل خسارت به بازارهای اروپا و آمریکا، سراسر قرمز بودند.
«اسوار پراساد»، اقتصاددان و رئیس سابق صندوق بینالمللی پول در چین میگوید: «این اختلال در شرایطی اتفاق افتاده که رشد اقتصادی چین شکننده است. متاسفانه این اتفاق، رویکرد مثبت مصرفکنندگان و کسبوکارها را که به دلیل توافق تجاری با آمریکا تازه ایجاد شده بود، از بین میبرد. افزایش شیوع این بیماری ظرفیت تحت تاثیر قرار دادن سفر، تجارت و زنجیره عرضه در بیرون از آسیا را نیز دارد. این ویروس میتواند تاثیرات مخربی بر اقتصاد جهان داشته باشد؛ چرا که آسیا اکنون پیشبرنده اصلی رشد اقتصاد جهان است.»
بعضی از شرکتهای بزرگ نیز ضرر و زیان دیدهاند. بر اساس گزارش سایت «۲۴/۷ والاستریت»؛ شرکت «جنرال موتورز» که کارخانه بزرگ تولیدی در شهر ووهان چین دارد، روز جمعه با افت ۱.۶ درصدی سهامش مواجه شد. این به معنای از دست رفتن ۷۵۰ میلیون دلار از ارزش این شرکت است. سایر کسبوکارهای آمریکایی نیز در حال محدود یا قطع کردن کسبوکارهایشان در اطراف چین هستند.
شرکت «والتدیزنی» نیز اعلام کرد که پارکهای دیزنیلند را در شانگهای میبندد. بعد از این خبر، سهام دیزنی ۱.۵ درصد افت کرد. این اتفاقات، به معنای زیان ۳.۸ میلیارد دلاری در بازار سرمایه این شرکت است.
اخلال جدی در زنجیره عرضه کالا
بحران ویروس کرونا درست در زمانی شکل گرفت که هر سال صدها میلیون نفر از مردم چین برای تعطیلات سال نو و جشنهای خانوادگی به زادگاهشان سفر میکنند.
قرنطینهای که اکنون در ووهان، یکی از شهرهای چین ایجاد شده، درست در زمانی بود که هزینههای زیادی برای ایرلاینها، خطوط ریلی، هتلها، رستورانها و دیگر بخشهای مشتری محور انجام شده بود و مقامات دولت چین به دنبال توسعه آن بودند.
«جورج گاجاندرو»، سفیر سابق مکزیک در چین میگوید: «این اتفاق نمیتوانست در زمانی بدتر از این رخ دهد.»
شهر ووهان، هاب حملونقلی برای کالاهای داخلی چین است. این شهر به عنوان مرکز عرضه کالاهای الکترونیکی، دارویی و خودروسازی شناخته میشود.
«فیللوی»، اقتصاددان به واشنگتنپست میگوید: «هرگونه وقفه جدی در سیستم حملونقل، امکان ایجاد اختلال در زنجیره عرضه را دارد. اما تاثیرات اقتصادی بزرگ بستگی به این دارد که تهدید این ویروس تا چه مدت طول خواهد کشید.»
زیان برای صنعت گردشگری و سود برای داروسازی
اقتصاددانها هنوز نظرات روشنی درباره پیامدهای اقتصادی این ویروس ارائه نمیدهند اما میتوان آسیبهای اقتصادی این بیماری را روی بخشهای مختلف با توجه به اپیدمی ویروسی قبلی در سال ۲۰۰۲-۲۰۰۳ در چین تحلیل کرد.
شبکه خبری بیبیسی در این مورد مینویسد: «چین هماکنون نیز دچار آسیبهای اقتصادی شده است. محدودیت سفر به بعضی از بخشهای این کشور آن هم در زمان سال نوی چینی بسیار آسیب زننده است. بنابراین کسبوکارهای گردشگری این کشور کاملا آسیب دیدهاند.»
بر اساس این گزارش، مردم بسیاری از برنامههای خود برای شرکت در فستیوالهای خیابانی را لغو کردهاند و کسبوکارهای خرد این کشور که دل به هزینههای مصرفکنندگان برای تفریح و خرید هدایای سال نو بسته بودند، بازارشان کساد شده است.
یکی از مهمترین آسیبهای اقتصادی ویروس کرونا، هزینه درمان و بهبود است. هزینههای مالی مستقیم برای درمان این بیماری توسط بیمههای خصوصی و دولتی سرسامآور است. این هزینهها ممکن است در بیرون از چین نیز ایجاد شود که وابسته به میزان شیوع بیماری است.
اما بعضی از کسبوکارها نیز از این شرایط سود میبرند؛ مانند داروسازان. در شرایط فوری درمانهای موقتی استفاده میشود اما در درازمدت، نیاز به واکسنی برای مقابله با این ویروس است.
«پائول استافل»، رییس علمی شرکت «جانسون و جانسون» علام کرده است که تیم او کارهای ابتدایی روی تولید یک واکسن را انجام دادهاند. وی فکر میکند که این واکسن در حدود یک سال تولید خواهد شد.
در شرایط فعلی، نیازهای جدی نیز برای ماسکهای دارویی و دستکشهای محافظ وجود دارد. بنابراین سهام شرکتهای چینی که این وسایل را میسازند رشد میکند و احتمالا قیمت آنها نیز بالا خواهد رفت.