لندن – ایرنا – شرکت کنندگان در نشستی که شامگاه چهارشنبه در اندیشکده «چتم‌هاوس» لندن برگزار شد به این نکته اذعان داشتند که ترور فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از یک سو منافع آمریکا در خاورمیانه را به خطر انداخته و از سوی دیگر موضع ایران را تقویت کرده است.

در این نشست که تحت عنوان «ترور قاسم سلیمانی و عواقب آن برای خاورمیانه» برگزار شد، «لینزی نیومن» پژوهشگر مسائل آمریکا در چتم هاوس به عوامل  سیاسی دخیل در انتخاب سردار سلیمانی ازسوی رئیس جمهوری اشاره کرد و توضیح داد که می توان این تصمیم را در سایه سیاست یکجانبه گرایی، تک روی و «اولویت آمریکا» در دولت ترامپ درک کرد. سیاستی که به گفته او نقطه مقابل سیاست چندجانبه گرایی اوباما بوده است. 

این پژوهشگر انگلیسی گفت؛ ترامپ حتی از زمان نامزدی ریاست جمهوری با توافق هسته‌ای ایران (برجام) مخالف بوده و منتظر فرصتی بود را تا آن را باطل کند.

وی افزود؛ اگرچه هدف ترامپ یک ایران غیر اتمی و بدون هیچ معاهده ای است، اما معلوم نیست که او به این هدف خود برسد. به گفته نیومن سیاست فعلی آمریکا درمورد ایران که توسط مایک پومپئو (وزیر امور خارجه آمریکا) تدوین شده، قصد دارد تا تهران را از طریق سیاست فشار حداکثری به میز مذاکره بکشاند. 

این عضو اندیشکده چتم‌هاوس اضافه کرد؛ اینکه ترامپ تصمیم گرفت از بین همه انتخاب‌ها، ترور سردار سلیمانی را برگزیند همسو با سیاست‌های یکجانبه گرا، «اول آمریکا» و تهاجمی اوست. هدف ترامپ به گفته وی از این اقدام در درجه اول نمایش قدرت بازدارندگی بود و دوم اینکه نشان دهد آماده گرفتن تصمیم‌های تعیین کننده است. 

نیومن افزود؛ تجربه نشان داده است که در انتخابات آمریکا سیاست خارجی اهمیت چندانی ندارد اما شاید این بار به دلیل سیاست «اول آمریکا» و تنها عمل کردن، این نوع رفتار در خارج، روی انتخابات تاثیر بگذارد. به گفته وی اکنون دموکرات‌ها می‌گویند سیاست ترامپ امنیت منافع آمریکا در منطقه را از بین برده است. با این حال به گفته این پژوهشگر انگلیسی دموکرات‌ها باید سیاست شفافی برای کاهش تنش با ایران داشته باشند.

در ادامه «صنم وکیل» معاون مدیر و پژوهشگر ارشد در امور خاورمیانه چتم هاوس به آنچه تخطی ایران از برجام نامید اشاره کرد و گفت اکنون همه شرکای اروپایی معتقد هستند که این توافق فقط روی کاغذ زنده بوده و ایران در حال حرکت به سمت اتمی شدن است. 

وی به آنچه ماجراجویی های ایران در خلیج فارس نامید مانند توقیف نفتکش ها، ساقط کردن پهپاد آمریکایی و حمله به تاسیسات نفتی عربستان اشاره کرد و نتیجه گرفت؛ بنابراین حادثه سوم ژانویه (ترور سردار سلیمانی) در این فضا خارج ار انتظار نبود، چرا که پس از فعالیت‌های ایران همه انتظار یک پاسخ نظامی از سوی آمریکا را داشتند.

وکیل گفت برخلاف تصور آمریکایی‌ها، فکر نمی‌کند که ایران به سوی میز مذاکره برود. وی افزود قاسم سلیمانی یک شخصیت نمادین بود که به عنوان حامی کشور برابر داعش به مردم معرفی شده و اگرچه شاید در جهان عرب زیاد محبوب نبود اما در ایران نقش یک قهرمان را داشت. 

وی سلیمانی را نماینده ملی گرایی ایرانی معرفی کرد و در ادامه گفت؛ شاید آمریکا و کشورهای منطقه علاقه‌مند باشند که ایران هویت اسلامی خود را از دست بدهد، اما باید دانست که هویت ملی جای آن را خواهد گرفت (و نتیجه تفاوتی نخواهد داشت). 

این سخنران همچنین عنوان کرد که با شرایط کنونی انتظار می رود که «تندروها» در ایران و در انتخابات مجلس به قدرت برسند و این خودبخود لحن گفت وگوها را عوض خواهد کرد. به گفته وی ایرانی‌ها به روش‌های خود مانند استفاده از نیروهای نیابتی ادامه داده و تلاش خواهند کرد رنج اقتصادی و بی ثباتی ناشی از آن را به کشورهای منطقه سرایت داده و بخشی از فشار را به آنها منتقل کنند. 

به گفته وکیل، اکنون همه منتظر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر هستند و (به همین دلیل) اروپایی‌ها تلاش دارند تا گفت وگو بر سر برجام را (تا آن زمان) طول بدهند. 

وی در ادامه گفت ایران بعید می داند که از نظر اقتصادی به وضعیت ونزوئلا دچار شود و حتی در آن صورت هم ایرانی‌ها فکر می کنند توان مدیریت آن سناریو را داشته باشند. 

وکیل معتقد بود که ایرانیان خارج نشین همه چیز در مورد ایران را به شدت سیاسی کرده و به صداهای اصیل داخل ایران اجازه شنیده شدن نمی‌دهند. به گفته وی وضع ایران را نمی‌توان با توسل به دیدگاه های این گروه تحلیل کرد. 

پروفسور «توبی داج» استاد روابط بین الملل از دانشگاه اقتصاد و علوم سیاسی لندن هم در این نشست عنوان کرد که ترور سردار سلیمانی موج وطن پرستی را در ایران به راه انداخت و درعراق منتهی به رای پارلمان برای خروج آمریکا شد. 

به گفته وی اینها عواقب کوتاه مدت بوده و در درازمدت حاکمیت ملی در عراق ضربه خواهد خورد. 

داج تظاهرات پاییز ۲۰۱۹ در بغداد را یک اعتراض مدنی علیه فساد و نظام حاکم بر عراقِ پس از اشغال آمریکا نامید که اکنون با ترور قاسم سلیمانی عقیم شده است. وی مدعی شد که ترور سردار سلیمانی به گروه های طرفدار ایران اجازه داد نیرو جذب کنند. 

در ادامه، «رناد منصور» پژوهشگر چتم هاوس در مسائل مربوط با خاورمیانه و به ویژه عراق به خوشبینی‌ها و بدبینی‌ها در منطقه نسبت به عملیات ترور سردار سلیمانی اشاره کرد و پرسید آیا آمریکا در این ماجرا برنده است؟ وی توضیح داد که برای پاسخ به این سئوال باید دید که اکنون ایران کجا ایستاده است. 

به گفته این تحلیل مسائل سیاسی ایران که قبل از ترور سردار سلیمانی در موضع تدافعی بود و مردم خواستار خروج از ایران بودند، پس از این حادثه ورق برگشته است. 

منصور عنوان کرد؛ ایران این فرصت را درک کرده و از آن برای تقویت موضع خود استفاده کرد. به این ترتیب به گفته وی فضا کاملاً عوض شده و آمریکا به عنوان ریشه همه مشکلات معرفی شد؛ همچنین گفتمان ضد آمریکایی و نماینده این گفتمان در عراق یعنی مقتدی صدر قدرت گرفت. 

در پایان «لینا خطیب» که خود کارشناس مسائل سوریه است ابراز عقیده کرد که ترور سردار سلیمانی تاثیر آشکاری بر وضع سوریه نخوهد داشت و ایران پس از این به سراغ تعیین اولیت های خود خواهد رفت. به گفته وی عراق و حزب الله لبنان اولویت‌های ایران بوده و سوریه پس از این به جایگاهی که قبل از حوادث ۲۰۱۱ و بهار عربی داشت باز خواهد گشت.