سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی روز جمعه به خبرنگار ایرنا گفت: پروانه بهره‌برداری معدن سیلیس جام با ذخیره هشت میلیون و ۵۰۰ هزار تن و برداشت سالانه ۲۵۴ هزار تن توسط سازمان صنایع و معادن استان در آبان ماه سال ۱۳۸۸ با مدت اعتبار ۲۵ سال صادر شد.
محبعلی ترکاشوند افزود: براساس قوانین موجود در زمان اکتشاف و بهره‌برداری از این معدن، سازمان صنایع و معادن استان وظیفه قانونی مبنی بر اخذ استعلام از اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان را نداشت لذا پروانه بهره‌برداری از معدن سیلیس جام صادر شد اما از همان ابتدا اداره کل منابع طبیعی از فعالیت و بهره‌برداری این معدن جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: این در حالی است که از همان زمان واحد تولیدی "شرکت سیلیس فرآور جام" نیز آماده بهره‌برداری بوده است اما به دلیل عدم تامین مواد اولیه از معدن سیلیس، نتوانسته فعالیت خود را آغاز کند.
وی گفت: اختلاف بین سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در زمینه فعالیت شرکت سیلیس فرآور جام، قرار گرفتن محدوده معدنی سیلیس در رویشگاه و ذخیره گاه جنگلی ارس می‌باشد.
ترکاشوند افزود: تاکنون مکاتبات بسیار برای رفع مشکل این شرکت انجام و جلسات متعدد در این زمینه برگزار شده است زیرا این شرکت سرمایه‌گذاری بسیار در خصوص فرآوری ماده معدنی سیلیس در شهرستان تربت‌جام نموده و ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال هزینه کرده است.
وی ادامه داد: برای بررسی این اختلاف نظر نشستی در ۲۵ مرداد ماه سال ۱۳۹۶ با مسوولین سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت برگزار شد و در ادامه اقدام این سازمان در مکاتبه با اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی پیرامون این موضوع بدون پاسخ ماند.
وی با بیان اینکه موضوع اختلاف نظر پیرامون این محدوده معدنی در دومین جلسه "ماده ۲۴ مکرر قانون معادن" نیز مطرح شد گفت: با توجه به قرارگرفتن عمده ذخیره این معدن در ذخیره‌گاه جنگلی ارس، مصوب شد شرکت سیلیس فرآور جام با همکاری و تصویب سازمان صنعت، معدن و تجارت و اداره کل منابع طبیعی نسبت به تهیه طرح متناسب که کمترین آثار تخریبی را از نظر منابع طبیعی داشته باشد اقدام کند اما طرح پیشنهادی قابلیت اجرایی نداشت.
سرپرست معاونت امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی افزود: با پیگیری‌های مکرر این سازمان، مدیرعامل شرکت سیلیس فرآور جام حاضر شد محدوده پروانه بهره‌برداری خود را از ۲ هزار و ۴۸۵هکتار به ۳۲ هکتار کاهش دهد که این محدوده برابر با نقشه‌های موجود خارج از ذخیره گاه جنگلی است.
وی ادامه داد: این موضوع به استناد تبصره پنج الحاقی به ماده ۲۴ قانون معادن در جلسه ۱۴ دی ماه امسال هیات حل اختلاف "ماده ۲۴ مکرر قانون اصلاح قانون معادن" مطرح و اعضای این هیات با توجه به موارد یاد شده و در راستای اجرای مصوبه یکصد و هفتاد و پنجمین جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان، مبادرت به صدور رای برای معدن سیلیس فرآور جام کردند که براین اساس مقرر شد این سازمان محدوده پروانه بهره‌برداری معدن سیلیس جام را از ۲ هزار و ۴۸۵ هکتار به ۳۲ هکتار که خارج از ذخیره گاه جنگلی است اصلاح کند.
وی گفت: طبق این مصوبه بهره‌بردار معدن سیلیس موظف به اصلاح و احیای پوشش گیاهی با نظارت اداره کل منابع طبیعی استان در گام اول از محدوده ۲ هکتاری پیشنهادی شد و مقرر گردید برای جلوگیری از گرد و خاک حاصل از تردد وسایل نقلیه، جاده دسترسی را آسفالت کند.
ترکاشوند افزود: با این حال این مصوبه هنوز نهایی نشده است تا شرکت سیلیس فرآور جام بتواند فعالیت خود را آغاز کند.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی نیز در این باره گفت: بخش اعظم محدوده معدنی مورد بهره‌برداری شرکت سیلیس فرآور جام در ذخیرگاه جنگلی ارس قرار دارد که صدور پروانه بهره‌برداری معدنی در این منطقه منع قانونی داشته و مورد اعتراض این اداره کل قرار گرفته است.
علیرضا صحرایی افزود: محدوده پروانه بهره‌برداری معدنی برای شرکت یاد شده ۲ هزار و ۴۸۵ هکتار است که هرچند وسعت این محدوده برای بهره‌بردار کاهش یافته اما باز هم استعلام سازمان صنعت، معدن و تجارت برای این موضوع با مخالفت اداره کل منابع طبیعی استان مواجه شده است.
وی ادامه داد: سازمان صنعت، معدن و تجارت استان برای حل این موضوع از ظرفیت قانونی بهره گرفته و پاسخ منفی این اداره کل را به هیات ماده ۲۴ مکرر قانون اصلاح قانون معادن برده و رای این هیات که متشکل از نماینده دادستان، نماینده استانداری و برخی دیگر از اعضا است، صادر شده اما هنوز به این اداره کل ابلاغ نشده است.
به گزارش ایرنا، سیلیسیم دی اکسید یا سیلیس با فرمول شیمیایی ۲ SiO فراوان ترین ترکیب اکسیدی موجود در پوسته زمین است و به سنگ شیشه شهرت دارد و هنگامی که ناخالصی آن از یک ppm کمتر باشد به یکی از بهترین شیشه های شفاف و دارای انتقال اشعه ماورای بنفش تبدیل می‌شود.
خراسان رضوی از جمله استان‌های غنی از نظر برخورداری از معادن سیلیسیم است که به عنوان مواد اولیه تولید شیشه و مورد مصرف بسیاری از صنایع مرتبط می‌باشد. به جز خراسان رضوی استان همدان نیز از معادن سیلیس برخوردار است. میزان ذخیره قطعی سیلیسیم استان خراسان رضوی در ۲ شهرستان فریمان و تربت‌جام به میزان ۲۰۰ میلیون تن است.
این ماده معدنی در صنایع مختلف نظیر سرامیک سازی، شیشه سازی، لعاب، ریخته گری، تولید سیلیکات سدیم و فروسیلیس، پرکننده‌ها ، کمک ذوب، دیرگداز، ساینده‌ها، تصفیه مایعات و موارد شیمیایی دیگر نیز کاربرد دارد.
تاکنون صنایع مرتبط با شیشه در خراسان رضوی به رغم وجود سیلیس در منطقه از مواد اولیه وارداتی بهره می‌گرفتند که این موضوع موجب از بین رفتن بسیاری از فرصت‌های اقتصادی شده است.
عمده سیلیس دارای کیفیت مطلوب این استان در تربت‌جام قرار دارد که درصد خلوص سیلیس آن از ۹۴.۵ تا ۹۷.۵ درصد می‌باشد که در خاورمیانه کم‌نظیر است.