تارنمای این شبکه آمریکایی در نوشتاری به قلم « کاتریت شوییچت » با عنوان «افزایش شمار دانشجویان ایرانی بازگردانده شده از فرودگاه‌های آمریکا» افزود: دانشجویان ایرانی با روادید معتبری که در دست داشتند عازم آمریکا شدند اما ساعاتی پس از ورود به فرودگاه‌های ایالات متحده، مجبور به بازگشت به ایران شده‌اند.
«از ماساچوست تا میشیگان گزارش‌هایی در مورد بازداشت و اخراج دانشجویان ایرانی در فرودگاه‌های ایالات متحده منتشر شده است. از جمله یک مهندس ایرانی ۲۷ ساله که قصد داشت دکترای خود را در دانشگاه ایالتی میشیگان دریافت کند، روز دوشنبه از فرودگاه دیترویت اخراج شد. یک هفته پیش از آن نیز یک دانشجوی ۲۴ ساله دانشگاه نورت ایسترن در حالی دیپورت می‌شد که معترضان اخراج او از ایالات متحده، پلاکاردهایی مبنی بر جلوگیری از خروجش در دست داشتند.»
«بدون تردید چنین رویدادهایی برای دانشجویان، ویرانگر است و برای مدافعان حقوق مهاجرت، این امر یک الگوی نگران‌کننده در تنش فزاینده میان واشنگتن و تهران و برای دانشگاه‌های آمریکایی که امیدوار به جذب دانشجویان نخبه دنیا هستند، نگرانی‌های گسترده ای ایجاد کرده است.
«تری هارتل» معاون ارشد شورای آموزش آمریکایی می‌گوید: دانشگاه‌ها بیشتر نگران آنچه هستند که در فرودگاه‌ها رخ می‌دهد؛ زیرا این رویدادها بسیار غیرقابل پیش‌بینی و در ظاهر تصادفی است.
اداره گمرک و حفاظت از مرزهای آمریکا نیز در این خصوص می‌گوید، بازرسی‌های این کشور عوامل دیگری را در نظر می‌گیرد و می‌تواند جزئیاتی را که در غربالگری‌های پیشین در روادید لحاظ شده را فاش سازند.
اما سازمان‌های حقوقی و گروه‌های وکلای مهاجرت می‌گویند وضعیتی که به تازگی رخ داده، فراتر از حد معمول است.
«علی رهنما» مشاور قانونگذاری اتحادیه امور عمومی ایرانیان آمریکایی بر این باور است که وضعیت کنونی کاملا متفاوت از گذشته بوده و اخراج این تعداد از دانشجویان عادی نیست.
اداره گمرک و حفاظت مرزی آمریکا اما آماری درمورد تعداد دانش‌آموزان ایرانی اخراج شده از این کشور منتشر نکرده و مدعی شده، نمی‌تواند به دلیل محدودیت‌های حریم خصوصی، جزئیات مربوط به موارد فردی افراد اخراج شده را برملا کند.
به گفته رهنما - که با بیشتر دانشجویان ایرانی صحبت کرده - دستکم ۱۷ دانشجوی ایرانی از ماه آگوست(مرداد) ۲۰۱۹ از ایالات متحده اخراج شده‌اند. این آمار نسبت به سال‌های گذشته افزایش قابل توجهی نشان می‌دهد.
« کارول رز » مدیر اجرایی اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا نیز با بیان اینکه دلایل این امر همچنان مبهم مانده است، می‌گوید: ما نمی‌دانیم که این تصمیم دفتر اداره گمرک آمریکاست یا تصمیم دولت ترامپ، زیرا همه این کارها به صورت پنهانی انجام می‌شود.
« محمدشهاب دهقانی حسین» ۲۴ ساله از جمله کسانی بود که بلافاصله پس از ورورد به آمریکا و با وجود دستور قاضی فدرال(برای تشکیل دادگاه رسیدگی به پرونده‌اش) اخراج شد.
« کری دویل » وکیل دهقانی می‌گوید: ما نمی‌دانیم چه اتفاقی رخ داده یا اساسا چرا این اتفاق افتاده است. اگر اداره گمرک و حفاظت از مرزهای ایالات متحده معتقد باشد که مجبور به گوش دادن به دادگاه فدرال نیستند، این بسیار نگران‌کننده است.
مقام‌های اداره گمرک در پاسخ به پرسش چرایی بی‌توجهی به دادگاه فدرال، اعلام کردند که هنگام اخراج این دانشجوی ۲۴ ساله ایرانی در پرواز دوحه، از این دستور مطلع نبودند.
وکلای دهقانی در دادگاه ادعا کرده بودند که روادید او به دلیل بررسی‌های اضافی که در مورد ایرانیان در دستور کار قرار گرفته، ابطال شده است، آن هم در حالی که یک مقام وزارت امنیت آمریکا، به سی‌ان‌ان گفت داستان چیز دیگری است.
این مقام گفت: دهقانی به این دلیل از ورود به آمریکا منع شده که به اعتقاد مقام‌های اداره گمرک و حفاظت از مرزهای ایالات متحده، پدرش با یک شرکت حمل‌ونقل تحریم شده توسط آمریکا در ارتباط بوده است.
اما دویل چنین ادعایی را بسیار بعید می‌داند، زیرا وزارت امور خارجه بیش از یک سال پیش از صدور ویزای دانشجویی دهقانی، همه زوایا را مورد بررسی قرار داده بود.
اما دلیل نگرانی دانشگاه‌های آمریکا چیست؟
هارتل در پاسخ به این پرسش تاکید می‌کند، تعداد دانشجویان بین‌المللی، پس از افزایش یک دهه‌ای رو به کاهش بوده و ما فکر می‌کنیم دلیل این امر این است که آمریکا دیگر مانند گذشته پذیرای دانشجویان خارجی نیست.
براساس آخرین آمار دولت آمریکا، بیش از یک میلیون دانشجوی بین‌المللی در ایالات متحده وجود دارد که افزون بر ۱۲ هزار نفر از آنها ایرانی هستند.
در ادامه گزارش سی‌ان‌ان آمده است: رامین، دانشجویی که قصد تحصیل در دوره دکترا دانشگاه فلوریدا را داشت، به خاطراتش در مورد سفر خود به آمریکا اشاره کرده است. این دانشجوی ایرانی پس از بازگویی بازجویی‌های انجام شده از خود توسط ماموران اداره گمرک ایالات متحده می‌گوید، پس از اخراج، به دلیل نبود پرواز در این بازه زمانی مجبور شده ۶ ساعت در یک سلول سرد با دستبند و زنجیر بماند.
ریحانه دختر ۳۵ ساله ایرانی دانشجوی دیگری است که توسط ماموران اداره گمرک ایالات متحده مورد بازجویی قرار گرفته و از قرار معلوم ورودش به آمریکا پس از حملات ماه سپتامبر به تاسیسات نفتی عربستان سعودی بوده است.
وی در این خصوص می‌گوید، در بازجویی‌ها از او در مورد حملات علیه تاسیسات نفتی پرسیده شده است. به گفته ریحانه بازجویی بسیار عجیبی بود، زیرا به گفته او، نه یک دیپلمات که یک شخص عادی است.
ریحانه پس از حدود ۹ ساعت بازجویی می‌گوید که مقام‌های اداره گمرک آمریکا به او گفتند روادیدش را لغو کرده و او را به ایران باز می‌گردانند. آنها همچنین گفته بودند او تا پنج سال آینده قادر به بازگشت به ایالات متحده نخواهد بود.
همه این موارد در شرایطی رخ داد که ریحانه برای رسیدن به شانس تحصیل در دانشگاه هاروارد ایالات متحده، شغل خود را در ایران ترک کرده و به فرصت‌های تحصیلی در اروپا نه گفته بود.
چند ماه بعد «مهلا شاه خواجه» خود را در وضعیت مشابه ریحانه دید. او که در رشته دکتری صنایع در دانشگاه ایالتی آیوا پذیرفته شده بود، اواخر ماه دسامبر (آذر) به ایالات متحده پرواز کرد.
اما این دانشجوی ۲۶ ساله نیز در فرودگاه بوستون بازجویی شدو ماموران اداره گمرک در نهایت اجازه ورودش به ایالات متحده را ندادند.
این خبر برای شاه‌خواجه بسیار ویرانگر بود زیرا حقوق یک سال خود را صرف درخواست پذیرش از دانشگاه و گرفتن ویزا کرده بود.
وی گفت: افسر گمرک چند کاغذ به من داد تا امضا کنم اما من به اندازه‌ای ناراحت بودم که نمی‌توانستم آنها را بخوانم. سپس مقام‌ها گفتند که آنها کاغذ را داخل چمدان من گذاشته‌اند، اما او می‌گوید وقتی به ایران بازگشت، کاغذها آنجا نبود و تنها شواهد مکتوب از آنچه در فرودگاه آمریکا بر سر او آمده، مهر قرمزی بود که توسط ماموران روی روادیدش خورده بود.
سی‌ان‌ان در ادامه گزارش خود به نقل از حمید دیگر دانشجوی ایرانی که ۱۱ ژانویه (شنبه ۲۱ دی) از فرودگاه بین‌المللی شیکاگو به ایران باز گردانده شد، نوشت: پس از ورود به فرودگاه این شهر در همان ساعات ابتدایی، به مدت ۱۹ ساعت تحت بازداشت بوده است. پس از آن دوباره مورد بازجویی افسران اداره گمرک قرار گرفته و از او مسائل سیاسی و موضوع هواپیمای اوکراینی پرسیدند.
به گزارش ایرنا، تارنمای پولیتیکو نیز پنجشنبه گذشته(۱۰ بهمن) نوشت: گمرک و حفاظت از مرزهای ایالات متحده طی دستوری خواستار ممنوعیت ورود اتباع ایرانی و برخی از کشورهای منطقه خاورمیانه به آمریکا شده است.
در نامه‌ای که به تازگی این رسانه به آن دست یافته، گمرک و حفاظت از مرزهای ایالات متحده از افسران مرزی خود خواسته که از ورود اتباع ایرانی که برای اهداف ویژه به آمریکا سفر می‌کنند، خودداری کنند. در این سند به طور خاص از مأموران خواسته شده است که زنان و مردان متولد بعد از ۱۹۶۱ و پیش از سال ۲۰۰۱ را با پیوندهایی از قبیل محل تولد، مسافرت یا تابعیت به ایران و لبنان هدف قرار دهند.
پولیتیکو همچنین افشا کرد که از افسران مرزی آمریکا خواسته شده که هر ملیتی دیگر را که به ایران یا لبنان سفر کرده است، مورد توجه قرار دهند.
پیش از این گمرک و حفاظت از مرزهای ایالات متحده در بیانیه‌ای تکذیب کرده بود که آنان در دستوراتی از ورود برخی از اتباع ایرانی و کشورهای خاورمیانه خودداری می‌کنند.
۲۰۲۳