«مرجان فقیه نصیری» روز یکشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با بیان اینکه مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران یکی از مراکز تابعه موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی است، اظهارکرد: این مرکز به‌عنوان تنها نمایندگی رسمی سازمان GS۱ بین‌الملل، بارکد جهانی محصولات تحت عنوان شناسه جهانی قلم کالای تجاری (GTIN) را صادر می‌کند.
به گفته وی، این مرکز با ایجاد زبانی مشترک میان تمامی ذینفعان و فعالان حوزه کسب‌وکار از طریق صدور کدهای شناسه کالا، موجبات تضمین سهولت، کارآیی، اطمینان، شفافیت و یکپارچگی را در زنجیره‌های تامین مختلف فراهم می‌کند.
رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در ادامه توضیح داد: این مرکز همچنین با توانمندسازی شرکت‌ها در امر شناسایی، ثبت، رهگیری و ردیابی کالاها در سراسر زنجیره تامین، ابزاری قدرتمند برای موفقیت واحدهای کسب‌وکار در دنیای رقابتی و بدون مرز مهیا کرده است.
وی ماموریت اصلی این مرکز را توسعه سیستم کدگذاری و استفاده از فناوری رمزینه (بارکد) برای نوین‌سازی و مکانیزه کردن فرآیند شناسایی کالاها از طریق استفاده از استانداردهای بین‌المللی سازمان GS۱ جهانی عنوان کرد.
فقیه نصیری ادامه داد: الزام شناسه‌دار کردن کالاها در کنار اقدامات متعدد دیگر می‌تواند منجر به سهولت رهگیری و کاهش قاچاق و همچنین حرکت به سمت شفافیت شود.
وی تصریح کرد: تمام فرآیندهای لازم جهت اجرای طرح شناسه‌دار کردن کالا از جمله اطلاع‌رسانی و برگزاری کلاس‌های آموزشی، انجام شده و تولیدکنندگان باید در جهت شناسه‌دار کردن تولیدات خود اقدام کنند.
رییس موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی با اشاره به کد GTIN اظهار کرد: شماره جهانی قلم تجاری کالا (GTIN) می‌تواند برای شناسایی منحصربه‌فرد تمام کالاهای تجاری استفاده شود. پیش‌شماره مختص به ایران شماره ۶۲۶ است. وقتی یک قلم کالایی با یک کد GTIN شماره‌گذاری می‌شود، یک شماره کالای منحصربه‌فرد به دست می‌آید که هرگز همانند شماره کالا از یک تأمین‌کننده (تولیدکننده و صادرکننده) دیگر در سطح ملی یا بین‌المللی نیست و این مزیت کد شناسایی GTIN اعطا شده توسط مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران است.
وی ادامه داد: دستگاه‌های نظارتی و مصرف‌کنندگان با استعلام کد شناساییGTIN کالا می‌توانند از مشخصات کالا از جمله تولیدکننده آن اطلاع یابند. این قابلیت شناسه GTIN می‌تواند به جلوگیری از جعل و همچنین تقویت نام تجاری کالا کمک شایانی کند.
فقیه نصیری اظهار کرد: مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران در طول ۲۴ سال فعالیت خود گام‌های مهمی در حوزه شناسایی کالا و خدمات برداشته و تاکنون بیش از ۹۰ هزار تأمین‌کننده، برای حدود چهار میلیون قلم کالای خود، کد شناسایی GTIN از مرکز ملی شماره‌گذاری دریافت کرده‌اند که می‌توانند از کدهای یاد شده برای ثبت در سامانه شناسه کالا نیز استفاده کنند.
به گفته وی سایر تامین‌کنندگان نیز با توجه به مزایای کد شناسایی GTIN می‌توانند اقدام به دریافت این کد و استفاده از مزایای آن کنند.
فقیه نصیری شناسه کالا را یک شناسه (کد ۱۳ رقمی) و در برگیرنده مجموعه‌ای از ویژگی‌های یک کالا شامل جنس، نوع، مدل، کاربری و البته نام تجاری تمامی تولیدکنندگان آن نوع کالا عنوان کرد.
وی تصریح کرد: این شناسه با هدف ایجاد زبان مشترک تشریح کالا به‌خصوص بین سامانه‌های الکترونیکی تجارت موجود در کشور به وجود آمده است.
رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی ادامه داد: سامانه شناسه کالا به استناد آیین‌نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۱۳ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ایجادشده است. براساس این آیین‌نامه، کلیه تولیدکنندگان و واردکنندگان کالا ملزم به ثبت و تکمیل اطلاعات شناسنامه کالاهای خود در سامانه جامع تجارت و دریافت گواهی الکترونیکی شناسه کالا و همچنین الصاق شناسه کالا بر روی کالاهای خود شدند.
فقیه نصیری با انتقاد از عملکرد برخی سازمان‌ها گفت: این سازمان‌ها بدون داشتن بانک اطلاعاتی دقیق، متمرکز و قانون‌مند، به‌صورت موازی با مرکز شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران اقدام به تولید کدهای شناسه کالا کرده‌اند که این سامانه‌های موازی جهت ایجاد کد جدید داخلی برای اقلامی است که پیش از این کد معتبر دریافت کرده‌اند.
به گفته وی فرایند صدور کد در این سامانه‌های موازی برخلاف استانداردهای رهگیری یکپارچه GS۱، فاقد ساختار یکپارچه و واحد بوده و برای هر دسته از کالاها از یک‌رویه متفاوت استفاده می‌شود.
رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی ادامه داد: همچنین تأمین‌کننده مجبور است برای ارتباط با هر سازمان از یک مدل خاص استفاده کند که به مفهوم تکرار عملیات و ایجاد سیستم‌های اضافی است و هزینه مضاعفی بر زنجیره تامین و لجستیک تحمیل می‌کند.