هر چند تاکنون هیچ مورد تائید شده‌ای از آلودگی به ویروس کرونا در کشورهای آسیای مرکزی مشاهده نشده اما این کشورها تدابیر زیادی برای پیشگیری اندیشیده‌اند و در عین حال شایعات و اخبار جعلی نیز در این خصوص در فضای مجازی منتشر شده است.
** محدودیت صدور روادید و توقف مسافرت‌های زمینی بین قزاقستان و چین
قزاقستان که یک هزار و 500 کیلومتر مرز زمینی با چین دارد ، روز سه‌شنبه گذشته محدودیت‌هایی در زمینه صدور روادید برای شهروندان چین اعلام کرد. "شهرت نوریشف" معاون وزیر خارجه قزاقستان اعلام کرد که صدور روادید الکترونیک برای اتباع چین در هنگام ورود متوقف شده و آنان برای دریافت روادید باید مجوزهای بهداشتی لازم را داشته باشند. وی در عین حال گفت که برنامه‌ای برای بستن کامل مرز قزاقستان با چین وجود ندارد اما برخی گزارش‌ها حاکی است که طرف قزاقستانی منطقه آزاد تجاری "خورگوس" (Khorgos) حداقل تا روز 15 فوریه (26 بهمن) بسته خواهد بود. شش گذرگاه مرزی منطقه آلماتی به اسکنرهای گرمایی مجهز شده و افرادی که از این گذرگاهها عبور می‌کنند مورد نظارت قرار می‌گیرند.
قزاقستان همچنین تمام انواع مسافرت به چین و از کشور چین را به تعلیق درآورده است. مسافرت‌های زمینی با اتوبوس از قزاقستان به چین متوقف شده و حرکت قطارها نیز از روز شنبه اول ژانویه (12 بهمن) متوقف شد و پروازها نیز از روز دوشنبه 14 بهمن متوقف خواهد شد.
نوریشف گفت دولت قزاقستان درخواست کرده که چین به 98 دانشجوی قزاقستانی در ووهان اجازه خروج بدهد. شهر ووهان مرکز شیوع ویروس کرونا از روز 23 ژانویه (پنجشنبه سوم بهمن) قرنطینه شده است. چندین کشور دیگر جهان نیز برنامه‌هایی برای خارج کردن شهروندان خود دارند .
"یلژان برتانوف" (Yelzhan Birtanov) وزیر بهداشت قزاقستان گفته از بین شهروندان قزاقستانی بازگشته از چین 35 نفر با علائم مشکوک به بیماری ناشی از ویروس کرونا بستری شده‌اند اما تا کنون هیچ موردی از آلودگی به این ویروس تائید نشده است.
**تشدید معاینات پزشکی و اطلاع‌رسانی به مردم در قرقیزستان
قرقیزستان نیز که با چین مرز مشترک دارد ، اقداماتی برای نظارت و معاینه افراد بازگشتی از چین انجام داده است و وزارت بهداشت همچنین خط تلفنی خاصی برای اطلاع‌رسانی به مردم ایجاد کرده است. وزارت امور خارجه قرقیزستان به مردم این کشور توصیه کرده که از سفر به چین خودداری کنند . بنا بر آمار رسمی ، 14 دانشجوی قرقیزستانی در شهر ووهان چین و 4هزار و 600 تن نیز در شهرهای دیگر این کشور حضور دارند. هفته گذشته 6 دانشجوی قرقیز دانشگاه "سین‌کیانگ" شهر ارومچی وارد بیشکک پایتخت قرقیزستان شدند و تحت قرنطینه قرار گرفتند.
بر اساس گزارش‌ها ، مرز قرقیزستان با چین از 24 ژانویه تا 30 ژانویه (جمعه 4 بهمن تا پنجشنبه 10 بهمن) بسته بود اما اعلام شده که بستن مرز ارتباطی با ویروس کرونا نداشته و به مناسبت سال نو چینی مرز بسته شده است.
کشور تاجیکستان دیگر کشور هم‌مرز با چین در آسیای مرکزی شایعات مربوط به شیوع ویروس کرونا در این کشور را تکذیب کرده است. ازبکستان نیز تدابیری برای نظارت و معاینه مسافران ورودی از چین آغاز کرده و این درحالی است که بیش از 30 دانشجوی ازبک در شهر ووهان چین هستند و مقامات ازبکستان گفته‌اند در تلاش برای بازگرداندن این دانشجوها هستند.
** تعلیق پروازها به/از چین
برخی کشورهای آسیای مرکزی محدودیت‌هایی در پروازها به کشور چین و همچنین پروازهای ورودی از این کشور اعمال کرده‌اند. هیات دولت ازبکستان روز شنبه این هفته اعلام کرد که به شرکت هواپیمایی دولتی دستور داده که پروازها به مقصد چین و از مبداء چین را به حال تعلیق درآورد. پروازهای چارتر نیز شهروندان ازبکستانی را در صورت تمایل از کشور چین بازخواهند گرداند اما این امر شامل ازبک‌های ساکن در شهر ووهان نمی‌شود.
هواپیمایی ترکمنستان نیز پروازها به/از چین را به تعلیق در آورده است. شرکت "ترکمنستان ایرلاینز" روز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که این اقدام با هدف جلوگیری از ورود ویروس کرونا به ترکمنستان انجام شده است.
وزارت خارجه ترکمنستان هم اعلام کرده که این کشور همه تدابیر لازم را برای جلوگیری از ورود ویروس کرونا انجام داده است. کمیسیون اضطراری ترکمنستان برای مبارزه با بیماری‌های واگیردار هم تشکیل جلسه داده و موارد کنترلی و بهداشتی در مناطق مرزی و فرودگاه‌ها نیز تشدید شده است.
** هراس‌آفرینی و بزرگنمایی خطر در شبکه‌های مجازی
هر چند کشورهای آسیای مرکزی تدابیر بهداشتی و مراقبتی لازم را برای جلوگیری از ورود و انتشار ویروس کرونا اعمال کرده‌اند اما انتشار مطالب جعلی و شایعات در فضای مجازی موجب ایجاد نگرانی‌های بیش از حد و افزایش انتظارات از دولت‌ها شده است.
تا کنون در هیچ یک از پنج کشور آسیای مرکزی موردی از آلودگی به ویروس کرونا تائید نشده است و بیشتر موارد مرگ ناشی از این ویروس در شهر ووهان چین و نزدیکی آن شهر بوده و مواردی از آلودگی در اروپا و آمریکای شمالی نیز مشاهده شده است.
در کشورهای آسیای مرکزی که تجربه زیادی در زمینه مدیریت اپیدمی بیماری‌ها ندارند شایعات زیادی در فضای مجازی انتشار یافته و مسئولان را وادار کرده که بطور مداوم بر اقدامات خود تاکید و شایعات را تکذیب کنند. در حالی که مقامات قزاقستان از بستری شدن افراد مشکوک به آلودگی به ویروس کرونا خبر داده و تاکید می‌کنند تا کنون وجود این ویروس تائید نشده است، برخی وب‌سایت‌ها با انتشار تصاویری ادعا کرده‌اند که ویروس کرونا وارد قزاقستان شده است .
در کشورهای قرقیزستان و تاجیکستان نیز شایعات زیادی در این ارتباط منتشر شده است. شرکت هواپیمایی "سامان ایر" تاجیکستان مجبور شده شایعات منتشر شده در برخی وب‌سایت‌های نامعتبر مبنی بر مرگ یک مسافر در پروازی از چین به تاجیکستان را تکذیب کند. در قرقیزستان نیز تصاویر مربوط به آمادگی‌های کادرهای پزشکی قزاقستان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و به شایعاتی دامن زده است.
ویروس کرونا از ماه دسامبر در شهر ووهان چین شناسایی شده و این عفونت ویروسی تا کنون در دستکم 16 کشور جهان از جمله کره‌جنوبی ، ژاپن ، آمریکا ، تایلند ، امارات ، سنگاپور ، هنگ‌کنگ ، استرالیا و فرانسه مشاهده شده است.
بر اساس اطلاعات مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا ، نشانه‌های آلودگی به ویروس کرونا مواردی مانند مشکلات تنفسی ملایم تا شدید همراه با تب و سرفه را شامل می‌شود و روشن نیست که این ویروس تا چه حد واگیردار است هرچند انتقال آن از فرد به فرد در کشور چین تائید شده است. از ویروس‌های هم‌خانواده با ویروس کرونا پیش از این ویروس "سارس" از شهر گوانگدونگ چین در سال 2002 و ویروس "مرس" در سال 2012 از کشور عربستان شیوع پیدا کرده بودند.