بازگشت دریاچه به تراز اکولوژیک در افق ۱۴۰۲، مرحله تثبیت را در زمان حاضر پشت سرگذاشته‌است و روند احیای آن در فاز تامین آب مورد نیاز و افزایش تدریجی تراز قرار دارد.
این تامین آب تاکنون در سایه «بارندگی مناسب سال گذشته» و اقداماتی چون «کنترل مصرف آب در بخش کشاورزی»، «آموزش همگانی الگوی مصرف»، «کنترل آب‌های زیرزمینی» و «تسهیل ورود آب به دریاچه» از سال ۱۳۹۶ کلید خورده و تراز دریاچه روند رو به رشدی را طی کرده‌است.
«فجر دریاچه ارومیه» در عمل با بهره‌برداری از پروژه‌های سازه‌ای ستاد احیا طی ماه‌های آینده رقم می‌خورد و ورود مستمر آب به این پهنه آبی در سایه بهره‌برداری از طرح‌های انتقال آب، تداوم روزهای خوش را نوید می‌دهد.
تزریق اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه‌های سازه‌ای پس از آخرین جلسه کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه به ریاست «اسحاق جهانگیری» کلید خورده‌است تا هم سرعت اجرای پروژه‌ها کند نشود و هم کارگران فعال در این پروژه‌ها دغدغه‌ای برای حقوق و مزایا نداشته باشند.
ابلاغ ۲۰۰ میلیارد تومان برای پروژه‌های سازه‌ای
رییس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی به ابلاغ ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار جدید اشاره کرد و گفت: این اعتبار پس از مبادله موافقت‌نامه‌های مربوطه و جهت تکمیل طرح‌ها در اختیار جهاد کشاورزی، آب منطقه‌ای، آب و فاضلاب و محیط زیست آذربایجان‌غربی قرار می‌گیرد.
فرهاد سرخوش با تاکید بر اینکه در سایه حمایت دولت مشکل تامین اعتبار وجود ندارد، افزود: همه طرح‌های ستاد احیا در زمینه فعالیت این دستگاه‌های اجرایی فعال بوده و عملیات اجرایی در برخی از آنها تنها به دلیل شرایط نامناسب جوی راکد است.
تزریق ۱۱۲میلیارد تومان به طرح انتقال آب «کانی‌سیب»
مهم‌ترین پروژه سازه‌ای ستاد احیا با عنوان تونل انتقال آب از سد کانی‌سیب هم با عملیات اجرایی مداوم و با پیشرفتی بی‌سابقه مواجه بوده و به تازگی ۱۱۲ میلیارد تومان اعتبار از محل صندوق توسعه برای تکمیل آن تزریق شده‌است.
تنها ۵ کیلومتر از حفر تونل انتقال آب «کانی‌سیب» به دریاچه ارومیه باقی مانده‌است
به گفته یکی از کارشناسان عملیات اجرایی حفر این تونل که ۳۵ کیلومتر طول دارد، با فعالیت دستگاه‌های حفاری «تی‌بی‌ام / TBM» در سه شیفت کاری جریان دارد و تنها پنج کیلومتر از حفر تونل باقی مانده‌است.
رییس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی نیز با تاکید بر اینکه این پروژه در سه ماهه نخست سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد، اضافه کرد: بهره‌برداری از این پروژه پس از طی مراحل حفاری، آبگیری و درزگیری انجام می شود.
سرخوش اظهار داشت: دولت برای تکمیل پروژه‌های سازه‌ای ستاد احیا از جمله تصفیه‌خانه‌ها، طرح‌های انتقال آب، لایروبی و سردهنه‌سازی طی سال آینده مصمم است و اعتبار مورد نیاز را تامین می‌کند.
تراز دریاچه ۶۴ سانتی متر بیشتر از سال گذشته
فجر دریاچه ارومیه را نه تنها در تکاپوی مسوولان برای تکمیل طرح‌ها، بلکه در تراز روبه رشد دریاچه ارومیه نیز می‌توان مورد بررسی قرار داد؛ تا جایی که طبق آخرین پایش این تراز به یک‌هزار و ۲۷۱ متر و ۳۲ سانتی‌متر رسیده و نشان دهنده ۶۴ سانتی‌متر افزایش نسبت به زمان مشابه سال گذشته است.
وسعت نگین آبی آذربایجان هم با افزایش حجم آب آن رو به گسترش بوده و در زمان حاضر به ۲ هزار و ۸۴۲ کیلومترمکعب رسیده‌است که ۶۳۴ کیلومترمربع بیشتر از سال گذشته می‌باشد.
حجم سه میلیارد و ۴۹۰ میلیون مترمکعبی دریاچه که یک میلیارد و ۶۴۰ میلیون مترمکعب بیشتر از سال گذشته می‌باشد، نویدبخش به حرکت در آمدن امواج امید در سطح این پهنه آبی است.
سنجش آب ورودی به دریاچه
طبق اعلام کارشناسان ایستگاه‌های سنجش، ورود آب از ۹ رودخانه حوضه آبریز همچنان ادامه دارد و افزایش تراز در روزهای آینده ادامه خواهد داشت.
بر اساس آمار این ایستگاه‌ها، ۶ مترمکعب برثانیه آب از رودخانه زرینه‌رود، چهار مترمکعب برثانیه از سیمینه‌رود، سه مترمکعب برثانیه از رودخانه مهاباد، ۶.۶ مترمکعب برثانیه از رودخانه گدار نقده، ۷.۷ مترمکعب برثانیه از باراندوز، ۸.۱ مترمعکب از شهرچای، یک مترمکعب برثانیه از روضه‌چای و چهار مترمکعب برثانیه از نازلوچای به دریاچه ارومیه جریان دارد.
اظهارات کارشناسان نیز امیدواری برای فجر دریاچه ارومیه در سال آینده را بیشتر می‌کند و بر این اساس استوار است که سرشاخه رودخانه‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه مملو از برف است و انتظار می‌رود که با آب شدن این برف‌ها در فصل گرمای سال آینده، روند تبخیر و کاهش تراز دریاچه کنترل شود.
رهاسازی ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب پشت سدها
طبق مصوبه کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب از پشت سدهای حوضه آبریز به سمت این دریاچه رهاسازی می‌شود که در بهبود حال و روز آن به ویژه در ایام عید بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
طبق اعلام ستاد احیا در زمان حاضر رهاسازی آب از سد شهید کاظمی به میزان ۶۹ میلیون مترمکعب به اتمام رسیده ولی رهاسازی از سد شهرچایی با ۴۵ میلیون مترمکعب به سمت دریاچه ارومیه در حال انجام است.
دریاچه ارومیه در قالب طرح‌های ستاد احیا قرار است ظرف مدت ۱۰ سال /از ۱۳۹۴/ به تراز اکولوژیک خود برسد که حدود ۲ سال از برنامه عقب است؛ این دریاچه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشک شدن کرد و بنا بر آمار بین‌المللی تا سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۸۰ درصد از مساحت آن خشک شد.
همه کارشناسان داخلی و خارجی بر این عقیده هستند که مشارکت جوامع محلی در کنار اجرای طرح‌های مختلف، نقش مهمی در احیای نگین آبی آذربایجان خواهد داشت.