آرش جنابیان روز پنجشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت ایرنا درباره پیشگیری از عوارض شیمی درمانی برای بیماران مبتلا به سرطان بیان کرد: در سال‌های اخیر میزان فرم‌های تهاجمی سرطان‌ها در جهان بیشتر دیده می‌شود. با افزایش سن جمعیت و افزایش امید به زندگی و همچنین با پیشرفت‌ها در رشته‌های عفونی و قلب و عروق، میزان سرطان‌ها در حال افزایش است. در واقع ابزار تشخیصی بهتر شده و بیماران تشخیص داده می‌شوند.
وی ادامه داد: جوامع بشری نسبت به گذشته درباره سرطان‌ها حساس‌تر شده‌اند و سطح سواد سلامت مردم افزایش پیدا کرده و در نتیجه بیشتر سرطان‌ها تشخیص داده می‌شوند. البته سبک زندگی مردم و محیط زندگی نسبت به گذشته تغییر یافته و این باعث شده که فرم‌های تهاجمی سرطان هم بیشتر شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران گفت: بخش مهمی از درمان‌های مربوط به سرطان‌ها، شیمی درمانی است و این درمان‌ها هم عوارضی دارند. با این حال می‌توان بسیاری از عوارض شیمی درمانی را پیشگیری کرد و از طرفی بسیاری از این عوارض قابل درمان است و حتی از بسیاری از عوارض می‌توان اجتناب کرد.
بیماران سوالات زیادی درباره شیمی درمانی دارند
جنابیان اظهار کرد: بر اساس تجربه‌ای که در سال‌های طولانی درمان بیماران مبتلا به سرطان داشتیم، سوالات زیادی از طرف بیماران درباره عوارض شیمی درمانی مطرح می‌شود. مواردی مانند اینکه عوارض شیمی درمانی می‌تواند روی سیستم ایمنی بیمار بگذارد و گلبول‌های سفید او را کم کند و عوارض گوارشی و حتی عوارض ظاهری که برای این بیماران رخ می‌دهد از طرف بیماران مبتلا به سرطان‌ها مطرح می‌شود.
وی افزود: برای پاسخگویی به نیاز بیماران مبتلا به سرطان درباره عوارض شیمی درمانی، به تازگی کتابی منتشر کردیم و به بسیاری از این سوالات پاسخ دادیم.
این عضو کمیته علمی انجمن خون و سرطان ایران ادامه داد: شیمی درمانی فقط مربوط به بیماران مبتلا به سرطان نیست و هر دارویی که توسط هر بیمار مصرف می‌شود، نوعی از شیمی درمانی است.
دسته بندی عوارض شیمی درمانی
این فوق تخصص سرطان شناسی گفت: عوارض شیمی درمانی قابل دسته بندی هستند. برخی عوارض در مورد اکثر داروها رخ می‌دهد. این عوارض شامل تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست، بی اشتهایی، عوارض پوستی و ریزش مو، پر رنگ شدن پوست، حساسیت به نور، عوارض خونی، خستگی، عوارض کلیوی و کبدی و موارد دیگر هستند.
وی ادامه داد: بیماری که مبتلا به سرطان است معمولا فقط یک توده در بخشی از بدن او قرار ندارد و مشکلات دیگری هم دارد. با این حال بخش مهمی از عوارض شیمی درمانی را می‌توان توسط خود بیمار مدیریت و کنترل کرد.
بیماران مبتلا به سرطان در معرض عفونت‌ها قرار می‌گیرند
جنابیان بیان کرد: کسی که مبتلا به سرطان است، سیستم بدنی او ضعیف می‌شود و از طرفی وقتی شیمی درمانی می‌شود، گلبول سفید او هم پایین می‌آید و در نتیجه در معرض عفونت‌ها قرار می‌گیرد. بسیاری از این عفونت‌ها را می‌توان با دستورهای پیشگیرانه کنترل کرد. به طور مثال با دهان شویه کردن مرتب، تغذیه سالم و خانگی، نوشیدن کافی آب، بهداشت ظاهری و پوست از جمله این موارد است. از طرفی با دستورهای تغذیه‌ای می‌توان وضعیت هر بیمار را کنترل کرد.
سطح کیفی شیمی درمانی در ایران
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران گفت: سطح کیفی شیمی درمانی در ایران از جهاتی نسبت به کشورهای اطراف بالاتر است و درمان‌های استاندارد درباره سرطان در ایران قابل انجام است. با این حال درمان‌های جدید سرطان مثل ایمنی درمانی‌ها هنوز در ایران انجام نمی‌شود و از این نظر عقب هستیم. دلیل این موضوع هم مسائل اقتصادی است.
بخشی از داروهای مبتلایان به سرطان در کشور تولید می‌شود
جنابیان درباره داروهای مورد مصرف برای مبتلایان به سرطان اظهار کرد: بخشی از داروهایی که برای مبتلایان به سرطان در ایران استفاده می‌شود، تولید داخل است. بخشی از این داروها از ابتدا تا انتها در ایران تولید می‌شوند و درباره بخشی دیگر فقط تولید نهایی دارو در ایران انجام می‌شود. بعضی از این داروها بسیار با کیفیت است و بخشی از آنها به مطالعه بیشتری نیاز دارند.
به گزارش ایرنا، رضا ملک زاده معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و مدیر برنامه ملی مدیریت سرطان نیز به مناسبت روز جهانی مبارزه با سرطان اعلام کرد که بروز سرطان در مردان و زنان ایرانی به ترتیب ۱۶۳ و ۱۴۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر است که کمتر از متوسط جهانی (۲۱۹ و ۱۸۳ به ترتیب برای مردان و زنان) است.
چهارم فوریه مصادف با ۱۵ بهمن روز جهانی مبارزه با سرطان است که سالانه با هدف افزایش آگاهی مردم نسبت به سرطان، نحوه پیشگیری و برخورد با آن اجرا می‌شود و بخشی از برنامه جهانی برای هماهنگی محققان، متخصصان سلامت، بیماران، دولت مردان، صنعتگران و بهورزان در مبارزه با سرطان است. البته در ایران هشتم تا پانزدهم بهمن ماه هفته مبارزه با سرطان نام‌گذاری شده است.
شعار کمپینی که از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ برگزار می‌شود «من هستم و خواهم بود» تعیین شده است. این شعار از تعهد شخصی حمایت می‌کند و نشانگر تاثیر حرکت‌های فردی بر آینده بیماران مبتلا به سرطان است.
آخرین گزارش ثبت سرطان در ایران نشان می‌دهد سالانه شاهد بروز ۱۱۸ هزار مورد جدید سرطان هستیم که ۵۳ درصد در مردان و ۴۷ درصد در زنان است. شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان، معده، پوست، پروستات، روده بزرگ و مثانه و در زنان، پستان، روده بزرگ، تیرویید، پوست و معده و در هر دو جنس نیز پستان، پروستات، روده بزرگ، پوست و معده است.