مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حالی راهی تهران شده است که مطابق اقدامات اخیر آلمان، انگلیس و فرانسه در خصوص برجام، وضعیت توافق هسته‌ای و تداوم آن در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. در دی‌ماه گذشته سه کشور اروپایی در اقدامی که گفته می‌شود در واکنش به گام پنجم هسته‌ای ایران صورت گرفت، با فعال کردن مکانیسم حل و فصل اختلافات موسوم به مکانیسم ماشه، بیش از هر زمان دیگری به پیچیدگی‌های توافق هسته‌ای افزودند. هر چند سه کشور اروپایی تصریح کرده‌اند که با فعال کردن مکانیسم ماشه، قصد بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را ندارند اما در همان زمان محمدجواد ظریف در واکنشی تند به این اقدام اروپایی‌ها در پیامی توئیتری نوشت: سه کشور اروپایی بقایای برجام را فروختند. در این میان و در حالی که ایران در گام پنجم هسته‌ای خود اعلام کرده که از این پس برنامه هسته‌ای با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده و تحقیق و توسعه مواجه نیست و سه کشور اروپایی نیز اخیراً همسو با ایالات متحده خواستار یک توافق جدید و جامع با ایران شده‌اند، بورل راهی تهران شده است تا با مقامات ایرانی در خصوص مسائل ۲جانبه و نیز برجام گفت‌وگو کند.
رسانه های اصلاح طلب
مرثیه‌سرایی اروپا برای برجام
روزنامه ابتکار در گزارشی با عنوان مرثیه‌سرایی اروپا برای برجام نوشت:روزنامه ابتکار:از زمان انتشار خبر سفر بورل به تهران، گمانه‌زنی‌های مختلفی در خصوص دستاوردها و نتایج این دیدار از سوی کارشناسان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و برخی از آنها نیز زمینه‌هایی از گشایش در مورد برجام را از جمله موارد مهم این سفر قلمداد کرده‌اند، اما با بررسی تحولات گذشته و دورنمای آینده می‌توان به نتایجی متفاوت از گمانه‌زنی‌های کنونی رسید. اینکه بورل در حالی به تهران آمده که وضعیت توافق هسته‌ای از هر زمان دیگری شکننده‌تر است. این امر با فعال‌شدن مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی در ماه گذشته، یکی از مهم‌ترین تحولات توافق هسته‌ای پس از خروج آمریکا از برجام بود. هرچند اروپایی‌ها مدعی هستند که همچنان خواستار حفظ توافق هسته‌ای به عنوان میراث دیپلماتیک و چندجانبه‌گرایی خود هستند و روز شنبه نیز یکی از مقامات ارشد اروپا به خبرگزاری رویترز گفته بود که آنها خواستار بازگشت برجام به شرایط عادی هستند، اما شرایط موجود در برجام و نیز اختلاف‌نظرهایی که در دو سوی تهران و بروکسل وجود دارد، گویای ابهامات فروانی در خصوص آینده برجام است. دوم اینکه اگر اروپایی‌ها توان و یا اراده حفظ و نگهداری برجام را در مقابل تحریم‌های آمریکا داشتند، در یک سال و نیم گذشته شرایط بسیار مساعدتر از وضعیت کنونی برای افق‌گشایی در توافق هسته‌ای بود. در آن زمان نه سطح تنش‌ها در منطقه خاورمیانه به این شدت افزایش یافته بود و نه اینکه وضعیت میان ایران و آمریکا به نقطه‌ای غیرقابل بازگشت رسیده بود. مسئله سوم این است که اروپایی‌ها با فعال‌کردن مکانیسم ماشه که در واقع پاسخی به گام پنجم هسته‌ای ایران بود، اگر چه اعلام کرده‌اند که برنامه‌ای برای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران ندارند، اما در صورت ارجاع پرونده به شورای امنیت و با توجه به اینکه اکنون آمریکا بازیگر مسلط این شورا محسوب می‌شود به سمت شلیک نهایی به بقایای برجام حرکت کرده‌اند.
چهارمین موضوع این است که با توجه به اظهارنظرهای صریح مقامات سه کشور اروپایی، مبنی بر لزوم یک توافق جامع با ایران و اینکه بوریس جانسون چندی قبل به صورت واضح بیان کرده است که در توافق احتمالی آینده پیرو طرح ترامپ خواهیم بود، این نتیجه حاصل می‌شود که اروپایی‌ها به همراه ایالات متحده برای رسیدن به یک توافق جدید با ایران قصد نابودی برجام را دارند تا با فعال‌کردن تحریم‌های بین‌المللی چاره‌ای به جز تن‌دادن به مذاکرات جدید را برای تهران باقی نگذارند.
پرسش‌هایی که آقای بورل باید پاسخ دهد
روزنامه ایران در گزارشی نوشت:آقای جوزف بورل، مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا از مهرماه به جای خانم فدریکا موگرینی در این سمت ایفای وظیفه می‌کند. خانم موگرینی عملکردی محتاطانه و البته مستقل داشت و سعی می‌کرد حتی‌المقدور حساسیت‌های جمهوری اسلامی ایران را در موضعگیری در نظر گیرد. آقای بورل پیش‌تر وزیر خارجه اسپانیا بود. جمهوری اسلامی ایران یک بار چنین شرایطی را تجربه کرده بود وقتی خاویر سولانا، وزیر خارجه وقت اسپانیا در همین سمت ایفای وظیفه کرد. هر دوی آنها مخالفت‌هایی با دولت امریکا داشتند. بورل نیز در مقام وزیر خارجه اسپانیا مخالفت‌های متعددی با مواضع دولت امریکا و شخص ترامپ و حمایت از برجام نشان داده است. باید دید او در این جایگاه می‌تواند استقلال قبلی خود را حفظ کند یا با سیاست محتاطانه، عملاً در خدمت کاخ سفید قرار می‌گیرد. حضور بورل در ایران مغتنم است. حتی اگر هیچ حرف و طرحی نداشته باشد. وی می‌تواند از دیدگاه‌های روشن جمهوری اسلامی ایران آگاه شود و فضای داخل را فارغ از تبلیغات خارجی از نزدیک لمس کند. اتحادیه اروپا نشان داده است که فقط برجام را بدون هزینه می‌خواهد یا به تعبیری هزینه آن را از کیسه جمهوری اسلامی بدهد. اتحادیه اروپا پس از خروج امریکا نتوانست حتی حداقل‌ها را حفظ کرده و موجب حفظ برجام شود. توافقی که اکنون در زندگی نباتی خود به سر می‌برد. سازوکار مالی یا «اینستکس» که حتی تأمین کننده حداقل منافع ایران هم نبود در شرایط اما و اگر به سر می‌برد. گام‌هایی که ایران بر اساس بند ۳۶ توافق برجام برداشته است موجب نگرانی اروپا شده است و شاید یکی از دلایل سفر آقای بورل، همین موضوع باشد. اتحادیه اروپا بهتر است قبل از اینکه با ایران وارد مذاکره شود به جمع‌بندی واحد در میان اعضای خود برسد. دولتمردان انگلیسی از طرح ترامپ برای جایگزینی برجام نام می‌برند، پاریس ساز دیگری درخصوص فعالیت‌های منطقه‌ای ایران می‌زند و آلمان نیز به اقتضای زمان و شرایط اتخاذ مواضع می‌کند. چنانچه ایران بعد از ۱۴ سال مذاکره به دنبال جایگزینی برجام با طرح‌هایی مانند آنچه طرف انگلیسی می‌گوید، باشد اساساً به اروپا نیازی ندارد. باید از لندن پرسید آیا به عنوان یک عضو اتحادیه که دیگر عضو آن نیست سخن می‌گوید یا به عنوان یکی از سه کشور اروپایی؟ لندن باید در این خصوص شفاف‌سازی کند. روشن است که ایران نمی‌تواند هر لحظه با تذبذب سیاسی کشورهای طرف گفت‌وگو هماهنگ و دم ساز شود. سؤالات زیادی مطرح است که آقای بورل باید به آنها پاسخ بگوید.
۱- آیا اتحادیه اروپا اراده آن را دارد که برای حفظ برجام به مسئولیت‌های خود عمل کند؟ و خلأ خروج امریکا از این توافق را جبران نماید؟
۲- اروپایی‌ها در مقابل کوتاهی‌های خود و شرایط سختی که از این رهگذر برای ایران به وجود آمده است، چه اقدامات جبرانی را در دستور کار قرار می‌دهند؟
۳- آیا کشورهای اروپایی قادر خواهند بود یک موضع واحد شفاف و مسئولانه در قبال این توافق اتخاذ نمایند؟
۴- میزان توان و پایداری اروپا در مقابل زیاده خواهی‌های امریکا چه اندازه است و جمهوری اسلامی ایران چه انتظاراتی باید داشته باشد؟
پس از پاسخ به این پرسش‌ها است که می‌توان درخصوص سایر مسائل به گفت‌وگو نشست. اروپا می‌داند استفاده از مکانیسم ماشه نه محمل حقوقی و قانونی دارد و نه مؤثر و بازدارنده است. روشن است توسل به این حربه که البته طرف اروپایی هنوز آن را اجرایی نکرده است، اقدامات متناسب جمهوری اسلامی را به دنبال خواهد داشت.
علل چهارگانه سفر بورل به تهران
روزنامه آرمان ملی به بازتاب سخنان اردشیر نوریان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پرداخته و آورد:جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا بر سر چهار مساله اساسی با یکدیگر اختلاف نظر دارند و به نظر می‌رسد سفر جوزف بورل، مسئول هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران در راستای این چهار چالش اساسی باشد و برای گفت‌وگو در مورد آنها رایزنی‌های خود را با مقامات مختلف آغاز کرده است. نخستین مساله مورد مناقشه برجام است که قطعا در مورد حفظ آن مذاکراتی با مسئولان ایرانی انجام خواهد داد. در این دیدار بر سر بازنگری در مورد تعهدات طرفین احتمالا صحبت خواهد شد. پس از خروج آمریکا از برجام این تعهدات به مهم‌ترین چالش طرفین تبدیل شده است. در همین راستا اینستکس و کانال مالی ما بین ایران و اتحادیه اروپا نیز قطعا در ذیل این مبحث مورد رایزنی قرار می‌گیرد. اروپایی‌ها نخستین مبادله مالی را در این چارچوب انجام دادند و قصد توسعه این راهکار را دارند و بارها اعلام کرده‌اند با استفاده از این قالب قصد دارند تا ارتباط مالی ایران را در عرصه بین‌المللی گسترش دهند. مقوله دومی که در مورد آن قطعا رایزنی می‌شود کاهش تعهدات هسته‌ای ایران است. زیرا سیاستی که جمهوری اسلامی آن را تجربه کرد و گام‌به‌گام با آن پیش رفت، طبعا مورد قبول طرف‌های اروپایی نیست. بنابراین قطعا در این راستا نیز مذاکره خواهند کرد. طبق معمول اینگونه دیدارها و سفرها در مورد مسائل منطقه‌ای نیز صحبت خواهد شد که خود به تنهایی ده‌ها موضوع مختلف را در خود جای می‌دهد و بسیار پر چالش و بحث برانگیز نیز خواهد بود. این روزها شاهد هستیم کشور عراق وارد فضای سیاسی جدیدی شده است. از سوی دیگر ناآرامی‌های لبنان و حالت گذاری که در آن قرار گرفته و مساله یمن نیز مورد بحث قرار خواهد گرفت. مقوله بسیار مهم دیگری که ذیل این مباحث مطرح خواهد شد گروه‌های شبه نظامی و تندرو موجود در منطقه است. بعد از شهادت سپهبد سلیمانی این مقوله نیز دوباره نگرانی‌هایی را ایجاد کرده و شاهد بودیم پس از آن اتفاقات بسیار مهمی رقم خورد از جمله حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد که پس از آن عملا دیگر احساس امنیت در منطقه نمی‌کنند و هر روز ضربه‌ای مهلک بر پیکره آنها وارد می‌شود که آخرین آن حمله به مقامات ارشد آنها در افغانستان است. مجموعه این‌ها وضعیت را به سمتی سوق داده است تا اتحادیه اروپا بخواهد برای کاهش آنها با ایران وارد گفت‌وگو شود. باید دقت کرد که اروپایی‌ها خارج از تعهداتی که با آمریکا دارند قدمی بر نخواهند داشت. به نظر نمی‌رسد اتحادیه اروپا نقشی مستقل از سیاست‌های آمریکا بتواند ایفا کند. این کشورها در عملکرد خود معمولا هماهنگ عمل می‌کنند و گاهی سیاست‌هایی همچون پلیس خوب و بد را اجرا می‌کنند و باید به این سیاست‌ها به خوبی توجه کرد.
رایزنی «صریح» برجامی ظریف با بورل
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت:مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ظهر دیروز با حسن روحانی رئیس جمهور و محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه ایران دیدار و رایزنی کرد. آخرین تحولات برجام و همچنین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی محور دیدارهای محمدجواد ظریف با جوزف بورل بود. پیش از این دیدار سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت‌خارجه گفت که پیش‌بینی می‌کنیم گفت‌وگوی مقامات ایرانی با بورل صریح خواهد بود. وزیرخارجه ایران چند روز پیش نامه‌ای ۱۴ صفحه‌ای در ارتباط با موضوع برجام و تلاش اروپایی‌ها برای استفاده از مکانیزم حل‌وفصل اختلافات در برجام به مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشته و تلاش اروپایی‌ها در این زمینه را زیرسوال برده بود. هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای نخستین‌بار پس از تصدی این سمت به ایران سفر کرده است.
وزیر امورخارجه ایران پیش از دیدار با مسوول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جمع خبرنگاران در حاشیه سخنرانی خود در دافوس درباره سفر بورل به ایران گفت ایشان درخواست کردند و منتظریم ببینیم چه می‌گویند. ظریف درباره محتوای نامه ۲۴ صفحه‌ای‌اش به رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: در این نامه تاکید بر این است که کشوری که حق استفاده از ماده ۳۶ را داشته است با مستندات غیرقابل انکار، ایران بوده و این کار را هم انجام داده و آنها ناکام بودند و دچار نقض اساسی برجام شدند و ما اقدامات جبرانی ماده ۳۶ را انجام دادیم. آنها هیچ حقی برای دست‌درازی به ماده ۳۶ برجام ندارند. خیلی مفصل با متن و شکل نشان دادیم آنها چه اشتباه فاحشی داشتند. ظریف و جوزف بورل پیش از این در حاشیه نشست گفت‌وگوهای رایسینا در هند دیدار و گفت‌وگو کردند. در آن زمان ظریف درباره بورل به‌کارگیری مکانیزم حل‌وفصل اختلافات در برجام با بورل گفت‌وگو کرد. اتحادیه اروپا نیز پیش از سفر به تهران و دیدارهایش با مقام‌های ایران، «فرصتی برای رایزنی درخصوص تحولات جاری فراهم خواهد کرد.» براساس بیانیه‌ای که بدین منظور صادر شد، وزرای خارجه اتحادیه اروپا به او برای انجام مذاکرات دیپلماتیک با شرکای منطقه‌ای، کاستن از تنش‌ها و تلاش برای حصول به راه‌حل‌های سیاسی ماموریت و اختیار مهمی داده‌اند. در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: «سفر (بورل به تهران) همچنین فرصتی برای تاکید بر تعهد قوی اتحادیه اروپا به حفظ برجام و صحبت درباره روابط دوجانبه و همکاری بین اتحادیه اروپا و ایران خواهد بود.»
وزیر امورخارجه با اشاره به انجام اولین تعامل و انتقال مالی در چارچوب کانال مالی ایران و سوئیس برای انتقال اقلام بشردوستانه به ایران گفت: این اقدام نشانه حسن‌نیت آمریکا نیست، حتی نشانه آن نیست که ایالات‌متحده کوچک‌ترین اقدام را در راستای اجرای تعهدش بر مبنای دستور موقتی دیوان دادگستری بین‌المللی انجام داده باشد؛ چه رسد به اجرای تعهداتش طبق برجام. محمدجواد ظریف در جمع خبرنگاران در حاشیه سخنرانی خود در دافوس ارتش درباره راه‌اندازی کانال مالی ایران و سوئیس برای انتقال کالاهای بشردوستانه و این ادعا که این اقدام مثبت و در راستای تنش‌زدایی بوده است؟ تصریح کرد: خیر. این کانال کمتر از اجرای دستور دیوان بین‌المللی دادگستری است که به آمریکا دستور داد حق ندارد از ورود غذا و دارو به ایران ممانعت کند. سیاست آمریکا کماکان سیاست فشار به مردم ایران است. سیاست محروم کردن مردم از منابع مالی برای پرداخت هزینه‌های غذا و دارو و محدود کردن روش‌های استفاده از منابع مالی است. او گفت: این یک قدم بسیار کوچک است، دولت سوئیس تلاش کرد، ما از تلاش آنها قدردانی می‌کنیم اما این نشانه حسن‌نیت آمریکا نیست و حتی نشانه آن نیست که ایالات‌متحده آمریکا کوچک‌ترین اقدام را در راستای اجرای تعهدش بر مبنای دستور موقتی دیوان دادگستری انجام داده باشد، چه برسد به اینکه بر اساس برجام عمل کرده باشد. وزیر امورخارجه ایران در پاسخ به سوالی درباره اضافه کردن سازمان‌های کمک‌کننده به تروریسم اقتصادی علیه ایران به فهرست گروه‌های حامی تروریسم علیه جمهوری اسلامی ایران، اظهار کرد: ما این طرح را در دست بررسی داریم تا کسانی که به تروریسم اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران دامن می‌زنند را در این فهرست‌ها اضافه کنیم. این بررسی توسط وزارت‌خارجه انجام می‌شود و به شورای‌عالی امنیت ملی پیشنهاد می‌شود و آنها تصمیم می‌گیرند. یکی از سازمان‌هایی که در این زمینه در حوزه تقویت تروریسم اقتصادی آمریکا علیه ایران فعال بوده سازمان «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» است که همه اسمش از اول تا آخر دروغ است و پیشنهاد مناسب در این زمینه می‌شود اما الان ما در مرحله بررسی‌ها در وزارت‌خارجه هستیم. ظریف همچنین تاکید کرد: معتقدیم کسانی که مذاکرات را می‌کوبند ما را نمی‌کوبند، مردم را می‌کوبند. ما از طرف مردم و به نمایندگی و پشتوانه آنها رفتیم، مذاکره کردیم. این مردم هستند که می‌توانند ثابت کنند فشار حداکثری ما را اذیت می‌کند اما آنچه باید بپذیریم این است که فشارها مردم را به زانو در نمی‌آورد و این عامل مهم است برای من که می‌خواهم بروم مذاکره کنم اما وظیفه من این است که این‌قدرت را در میدان جهانی به یک چیز ماندگار تبدیل کنم که می‌تواند یک توافق یا امتیاز باشد.
دیالکتیک در تهران
روزنامه جهان صنعت در گزارشی نوشت:جوزپ بورل هماهنگ کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا ظهر دیروز برای نخستین بار به تهران آمد و در محل وزارت امور خارجه با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسالمی ایران گفت وگو کرد؛ رایزنی هایی که به دور دوم کشید و تا عصر ادامه داشت. او دیداری هم با حسن روحانی رییس جمهور کشورمان داشت. این نخستین سفر هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از تصدی این مسوولیت است و از همین جهت بسیار مورد توجه و حائز اهمیت است. افزون بر این، موقعیت کنونی برجام و تعامالت ایران و اروپا در این زمینه بر اهمیت آن می افزاید. تا لحظه تنظیم این گزارش جزئیاتی از رایزنی های بورل و مقامات ایرانی منتشر نشده است. به گزارش اداره کل اطالع رسانی و امور سخنگویی وزارت امور خارجه، طرفین در این دیدار در خصوص موضوعات مختلف دوجانبه با اتحادیه اروپا، برجام و نیز مهم ترین تحوالت منطقه ای و بین المللی تبادل نظر کردند. شرایط در منطقه خلیج فارس و لزوم کاهش تنش های منطقه ای، طرح به اصطالح معامله قرن و پیامدهای خطرناک آن برای منطقه و جهان، اینستکس، برجام، تحوالت در عراق، سوریه و یمن از مهم ترین محورهای دو دور گفت وگو میان ظریف و جوسپ بورل بود. طبق برنامه ریزی های انجام شده بورل در این سفر، مالقات با علی الریجانی رییس مجلس را هم در دستور کار دارد. بدبینی تندروها به اروپا این سفر در حالی انجام شد که طیف تندرو در تهران همچنان بر ادامه گام های ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی اصرار دارند. مصداق این مدعا اظهارات دیروز مجتبی ذوالنوری، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است. او بدبینانه به این سفر نگریسته و معتقد است: »اصوال مقامات اروپایی به قصد انجام یک کار مفید و اقدام منسجم به ایران سفر نمی کنند بلکه تنها هدف شان چانه زنی و فشار به جمهوری اسالمی ایران است و سفر آقای بورل نیز از این داستان مستثنی نیست. رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس تصریح کرد: »اگر فرستاده اروپا بخواهد تنها به وقت کشی بپردازد و از ما امتیاز بگیرد قطعا تسلیم خواسته های نامشروع اروپا نخواهیم شد. در مجموع به نظر نمی رسد که از جانب اروپا آبی برای تداوم برجام گرم شود، چرا که آنها اراده ندارند و از طرفی نمی خواهند هزینه ای در برابر آمریکا پردازند.
پیام صریح تهران به نماینده اروپا
روزنامه ابتکار در گزارشی نوشت:در حالی که تحولات پیش روی توافق هسته‌ای باعث شده تا حفظ و تداوم برجام بیش از گذشته دشوار شود و اروپایی‌ها نیز تاکنون نشان داده‌اند توان و اراده لازم را برای انجام تعهدات‌شان و نیز ایستادگی در مقابل تحریم‌های آمریکا را ندارند، روز گذشته حسن روحانی رئیس‌جمهوری کشورمان در دیدار با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ضمن تاکید بر اهمیت توسعه روابط و همکاری‌ها با کشورهای اروپایی، به روند تلاش‌ها و اقداماتی که طی ۱۲ سال در نهایت منجر به توافق برجام شد، اظهار کرد: متاسفانه خروج یکجانبه آمریکا از این توافق، موانع و مشکلات فراوانی را برای دیگر طرف‌ها در مسیر اجرای کامل آن ایجاد کرد. روحانی با بیان اینکه اقدام ایران در کاهش تعهدات برجامی، در چارچوب این توافق و برای حفظ آن بوده است، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان آماده تعامل و همکاری با اتحادیه اروپا برای حل و فصل مسائل بوده و هر زمان طرف مقابل به طور کامل به تعهداتش عمل کند، ایران نیز به تعهدات خود بازخواهد گشت.
رئیس‌جمهوری با محکوم کردن سیاست آمریکا در قبال کشورهای منطقه، اظهار کرد: آنها تاکنون اشتباهات راهبردی زیادی نسبت به کشورهای منطقه از جمله ایران، عراق، لبنان، یمن، سوریه و افغانستان داشته‌اند و اقدام اخیر آنها که با همکاری رژیم صهیونیستی تحت عنوان معامله قرن انجام گرفته نیز در راستای همین اشتباهات بوده و محکوم به شکست است. روحانی با بیان اینکه امروز منطقه در شرایط خوبی قرار نداشته و تروریسم هنوز به طور کامل از کشورهای منطقه ریشه‌کن نشده است، افزود: آمریکا سردار سلیمانی را به عنوان رهبر مبارزه با تروریسم در منطقه ترور کرد و این کمک بزرگی برای تقویت تروریست‌ها در منطقه بود. رئیس‌جمهوری تلاش‌ها و همکاری‌های مشترک ایران و اتحادیه اروپا را برای حل و فصل بسیاری از مسائل و مشکلات منطقه‌ای و بین‌المللی را راهگشا دانست و اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان نسبت به نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پایبند بوده و روند نظارت‌ها آنچنان که تا امروز انجام شده، ادامه خواهد داشت، مگر اینکه با شرایط جدیدی مواجه شویم. «جوزپ بورل» هماهنگ‌کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این دیدار با اشاره به نقش تاثیرگذار ایران در مسائل منطقه‌ای و توسعه صلح، ثبات و امنیت در منطقه، اظهار کرد: توسعه همکاری‌ها با ایران در این راستا همواره برای اتحادیه اروپا حائز اهمیت بوده است. وی با بیان اینکه باید تلاش کنیم مشکلات در مسیر اجرای برجام رفع بشود، گفت: از اینکه طرف‌های اروپایی نتوانستند به تعهدات خود در برجام عمل کنند، متاسف هستم.
رسانه های اصولگرا
توریست جدید اروپا
روزنامه فرهیختگان به گفت و گو با محمد جمشیدی عضو هیات‌علمی دانشکده حقوق و علوم‌سیاسی دانشگاه تهران پرداخته و آورد:روزنامه فرهیختگان:این تصور که جوزب بورل دارای جایگاه و نقش مستقلی است و می‌تواند رفتاری متفاوت از دیگر اعضا و افراد اتحادیه اروپا داشته باشد، اشتباه و غیردقیق است، وی بیشتر نقش هماهنگ‌کننده دارد تا اینکه نقش مستقلی در طراحی و تنظیم سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشته باشد. بیانیه سران سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان و همچنین بیانیه اخیر وزرای امور خارجه این سه کشور، سیاست آنها را مشخص کرده است. از سوی دیگر باید امروز از آقای بورل پرسیده شود چرا در قبال ترور سردار سلیمانی بی‌تحرک بود و این اقدام را محکوم نکرد. کسی که حاضر نیست اقدام غیرقانونی و جنایتکارانه‌ای چون ترور یک فرمانده ارشد نظامی ایران را محکوم کند و از آن فاصله بگیرد، چگونه می‌تواند انتظار استقبال از مقامات ایرانی داشته باشد و بخواهد نظرات و مواضعش مورد قبول واقع شود. باید از وی سوال شود چرا با وجود ترور شهید سلیمانی مواضع اروپایی‌ها تغییر نکرده و همچنان بعد از گذشت زمان زیادی از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و اعمال تحریم‌های ظالمانه بر ایران، اعضای این اتحادیه با آمریکا همسو و همگرا هستند و از اقدام تجاوزکارانه آن حمایت می‌کنند.»جمشیدی هدف مهم سفر بورل به تهران را ارزیابی فضای داخلی ایران بعد از وقایع اخیر توصیف کرد و گفت: «او به‌دنبال نبض‌سنجی از مواضع مسئولان ایران در شرایط کنونی است تا بتواند به تنظیم مواضع کشورهای اروپایی کمک کند و از این‌رو انتقال مواضع یکپارچه و محکم از سوی ماقمات ایرانی در دیدارهای جاری با وی بسیار حائز اهمیت است، به‌خصوص بعد از مواضعی که وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه با نشریه اشپیگل داشت.»
متاع سوئیسی و مسافر اسپانیایی
روزنامه توسعه ایرانی در مطلبی با عنوان متاع سوئیسی و مسافر اسپانیایی آورد: روز یکشنبه، اتحادیه اروپا اطلاعیه‌ای روی وب سایت خود قرار داد که در آن ضمن اعلام خبر سفر بورل به تهران، نوشته بود: «این سفر، فرصتی است برای ارسال پیام تعهد جدی اتحادیه اروپا بر حفظ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و رایزنی درباره روابط دوجانبه و همکاری‌ها میان ایران و اتحادیه اروپا.»این پیام دوستانه، در شرایطی است که تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس)، اخیرا اعلام کرده بودند که به دنبال پنجمین گام ایران برای کاهش تعهدات برجامی‌اش، مکانیزم ماشه که درنهایت می‌تواند منجر به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران شود را فعال کرده‌اند. عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه دیروز در نشست خبری خود از ۱۴ صفحه نامه حقوقی و مستدل محمدجواد ظریف به جوزف بورل درباره همین تصمیم اخیر اتحادیه اروپا خبر داد و گفت که «به دنبال استدلال‌های ایران، اتحادیه اروپا مکانیزم ماشه را فعال نکرده است.»پس از این نامه، ظریف و بورل دیروز رو در رو در تهران دیدار کردند؛ این دو اخیرا نیز در هند دیداری داشتند. دیدار با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری و علی لاریجانی، رئیس مجلس نیز در برنامه آقای بورل است.
سخنگوی وزارت خارجه دیروز درباره دیدار بورل و ظریف گفت: «رفت و آمدهای دیپلماتیک منافاتی با برخی مواضع اتحادیه اروپا ندارد و از این رفت و آمدها استقبال می‌کنیم؛ سفر ایشان را مهم ارزیابی می‌کنیم و امیدواریم در گفتگوهایی که با ایران دارند ریشه شرایط جدید را متوجه باشند و استدلالات ایران را بشنوند و اگر حسن نیتی در آنهاست، برای کاهش تنش‌ها اقدام جدی صورت دهند.»موسوی با بیان اینکه ما دلخوری‌های شدیدی از اروپا داریم که بعد از نقض آمریکا، همراهی کردند و با بی‌عملی خودشان نشان دادند که نمی‌توانند کاری از پیش ببرند، افزود: «ایران ابتکاراتی در قالب برجام را به اروپا داده و آقای بورل هم که امروز به ایران آمد، اگرچه اولین سفر ایشان است، ولی با دیدگاه‌های ایران بیشتر آشنا خواهد شد، کلیات موضوع برایش روشن است، یکسری جزییات درباره ادامه حیات برجام و تعهدات اروپا به وضوح به ایشان گفته خواهد شد.»بدین ترتیب ایران درهای گفتگو و مذاکره را نه تنها به روی اروپا نبسته بلکه آغوش خود را به روی آن گشوده است. هرچند که بسیاری در ایران امید چندانی این گونه سفرها و مذاکرات ندارند.
اروپا باز هم به «ابراز تاسف» بسنده کرد
روزنامه خراسان در گزارشی نوشت: روز گذشته تهران برای اولین بار مهمان جوزپ بورل مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود تا بعد از خاویر سولانا، کاترین اشتون و فدریکا موگرینی به عنوان چهارمین وزیرخارجه اتحادیه اروپایی ایران را هم ببیند و حرف های مقامات ارشد کشورمان را از نزدیک بشنود. سفری که به گفته یک منبع آگاه به درخواست و اصرار خود بورل در حاشیه اجلاس هند صورت گرفته و جمهوری اسلامی با توجه به اقدامات خلاف برجامی تروئیکای اروپایی تمایلی به چنین ملاقات های بی حاصلی نداشته است. او در گفت و گو با رئیس جمهور از این که اروپایی ها به تعهدات شان در برجام عمل نکرده اند «ابراز تاسف» کرد؛ موضوعی که نشان می دهد اروپا همچنان در مسیر «حرف» به جای «عمل» قرار دارد. ۲ دور گفت و گو برای گرم شدن بورل بورل در ابتدای ورودش به دیدار محمد جواد ظریف رفت و دو دور گفت و گوی فشرده با یک ناهار کاری در میانه این گفت و گوها را پشت سر گذاشت. بر اساس اعلام وزارت خارجه، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در صدر هیئتی از جمله هلگا اشمید معاونش به ایران سفر کرده، در دور اول گفت وگوهایش در خصوص موضوعات مختلف دوجانبه با اتحادیه اروپا، برجام و نیز مهم ترین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی با وزیرخارجه کشورمان رایزنی کرد. همچنین دو طرف در دور دوم گفت وگوها شرایط در منطقه خلیج فارس و لزوم کاهش تنش‌های منطقه ای، طرح به اصطلاح معامله قرن و پیامدهای خطرناک آن برای منطقه و جهان، اینستکس، برجام، تحولات در عراق، سوریه و یمن را بررسی کردند. حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان عصر دیروز در دیدار «بورل» با بیان این که اقدام ایران در کاهش تعهدات برجامی، در چارچوب این توافق و برای حفظ آن بوده است، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان آماده تعامل و همکاری با اتحادیه اروپا برای حل و فصل مسائل است و هر زمان طرف مقابل به طور کامل به تعهداتش عمل کند، ایران نیز به تعهدات خود بازخواهد گشت. روحانی با بیان این که امروز منطقه در شرایط خوبی قرار ندارد و تروریسم هنوز به طور کامل از کشورهای منطقه ریشه‌کن نشده است، افزود: آمریکا سردار سلیمانی به عنوان رهبر مبارزه با تروریسم را در منطقه ترور کرد و این کمک بزرگی برای تقویت تروریست‌ها در منطقه بود. رئیس جمهور تلاش‌ها و همکاری‌های مشترک ایران و اتحادیه اروپا را برای حل و فصل بسیاری از مسائل و مشکلات منطقه‌ای و بین‌المللی راهگشا دانست و اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان به نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پایبند بوده و روند نظارت‌ها آن چنان که تا امروز انجام شده، ادامه خواهد داشت، مگر این که با شرایط جدیدی مواجه شویم. جوزپ بورل» نیز در این دیدار با اشاره به نقش تأثیرگذار ایران در مسائل منطقه‌ای و توسعه صلح، ثبات و امنیت در منطقه و با بیان این که باید تلاش کنیم مشکلات در مسیر اجرای برجام رفع بشود، افزود: از این که طرف‌های اروپایی نتوانستند به تعهدات خود در برجام عمل کنند، متأسف هستم. وی اظهارکرد: به عنوان هماهنگ کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا، همه توان خود را برای ایجاد تعاملی قدرتمند در راستای حفظ برجام به کار خواهم بست.
روحانی: ایران همچنان آماده تعامل و همکاری با اتحادیه اروپا برای حل و فصل مسایل است
روزنامه روز نو در مطلبی به بازتاب سخنان رییس جمهوری پرداخت و آورد:حسن روحانی عصر دوشنبه در دیدار «جوسپ بورل» هماهنگ کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان اینکه توسعه روابط و همکاری‌ها با کشورهای اروپایی به عنوان شرکای قدیمی، همواره برای ایران حائز اهمیت است، اظهار امیدواری کرد تا با تلاش‌های مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا شاهد گسترش مناسبات فی‌مابین باشیم. رییس جمهوری با اشاره به روند تلاش‌ها و اقداماتی که طی ۱۲ سال در نهایت منجر به توافق برجام شد، اظهار داشت: متأسفانه خروج یکجانبه آمریکا از این توافق موانع و مشکلات فراوانی را برای دیگر طرف‌ها در مسیر اجرای کامل آن ایجاد کرد. روحانی با بیان اینکه اقدام ایران در کاهش تعهدات برجامی، در چارچوب این توافق و برای حفظ آن بوده است، خاطر نشان کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان آماده تعامل و همکاری با اتحادیه اروپا برای حل و فصل مسایل بوده و هر زمان طرف مقابل به طور کامل به تعهداتش عمل کند، ایران نیز به تعهدات خود بازخواهد گشت. رییس جمهوری با محکوم کردن سیاست آمریکا در قبال کشورهای منطقه، اظهار داشت: آنها تاکنون اشتباهات راهبردی زیادی نسبت به کشورهای منطقه از جمله ایران، عراق، لبنان، یمن، سوریه و افغانستان داشته‌اند و اقدام اخیر آنها که با همکاری رژیم صهیونیستی تحت عنوان معامله قرن انجام گرفته نیز در راستای همین اشتباهات بوده و محکوم به شکست است. روحانی با بیان اینکه امروز منطقه در شرایط خوبی قرار نداشته و تروریسم هنوز به طور کامل از کشورهای منطقه ریشه‌کن نشده است، افزود: آمریکا سردار سلیمانی به عنوان رهبر مبارزه با تروریسم را در منطقه ترور کرد و این کمک بزرگی برای تقویت تروریست‌ها در منطقه بود. رییس جمهوری تلاش‌ها و همکاری‌های مشترک ایران و اتحادیه اروپا را برای حل و فصل بسیاری از مسایل و مشکلات منطقه‌ای و بین‌المللی را راهشگا دانست و اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران همچنان نسبت به نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پایبند بوده و روند نظارت‌ها آنچنان که تا امروز انجام شده، ادامه خواهد داشت، مگر اینکه با شرایط جدیدی مواجه شویم.