لاریجانی: فضای کشور باید به سمت تحول و تولید برود

 علی لاریجانی روز چهارشنبه در همایش گام دوم انقلاب که در سالن همایش های مرکز پژوهشهای صدا و سیما برگزار شد افزود: از دانشگاه امام حسین(ع) و مسوولان آن و سپاه پاسداران تشکر می کنم که به بیانیه گام دوم که موضوع مهمی است توجه دارند و بحث آن را در کشور باز کردند.
وی افزود: بیانیه گام دوم جزء اسناد استثنایی کشور و بسیار مهم از چند جهت است. اولا پس از دوره چهل ساله انقلاب این بیانیه تنظیم شده است و چهل سالگی معمولا سال پختگی هم برای فرد و هم برای جامعه است و تجربیات بسیار غنی پشت این مساله وجود دارد. این نکته بسیار مهم است که از تجربیات  حاصل شده در این چهل سال در این منظومه آماده است. 
لاریجانی ادامه داد: این بیانیه توسط شخصی تنظیم شده است که خودش استوانه های انقلاب چه قبل از پیروزی و چه بعد از پیروزی انقلاب است. قبل از پیروزی انقلاب یک شخصیت مبارز و تاثیرگذار در انقلاب بوده اند و بعد از انقلاب در همه جریان های انقلابی کشور حضور داشتند و مدت مدیدی مسوولیت اجرایی کشور را داشتند بنابراین تسلط بر همه زوایا کشور را دارند. به خصوص سه دهه رهبری کشور در جمهوری اسلامی این تسلط ایشان را  در همه ابعاد مختلف کشور حاصل کرده است لذت نتیجه این همه تلاش قبل از انقلاب و بعد از انقلاب عصاره آن در این بیانیه آمده است که خیلی اهمیت دارد. 
رییس مجلس گفت: نکته سوم جهت گیری کلانترین  کشور را مدنظر قرار داده است،  مسائل مختلفی در کشور است که در این بیانیه جهت گیری کلان را مورد توجه قرار داده است.  نکته چهارم که شمول به همه جوانب دارد یعنی هم حکمرانان مورد توجه است و هم همه مردم . در واقع یک مسوولیت همه جانبه در آن دیده شده است و در بخش های مختلف هم نکاتی که گفته شده خیلی همه جانبه است. 
وی گفت: این بیانیه خیلی خیرخواهانه است. زمانی که این بیانیه را مطالعه می کنید واقعا خیرخواهانه است. به نظر من منظومه حکمت انقلاب اسلامی در این بیانیه تنظیم شده است. اگر کسی با دقت همه ابعاد آن را مطالعه کند و دستی در انقلاب داشته باشد این حس را پیدا می کند، منظومه حکمت انقلاب اسلامی در بیانیه دوم تدوین شده است و کار را برای حکمرانان و مردم سهل کرده است.
لاریجانی افزود: نکته بعدی این است که خطاب بیانیه هم حاکمیت و هم مردم است اما محور آن جوانان است. در جلساتی که با رهبری در مورد گام دوم صحبت کردم می دانم ایشان نقطه ثقل این بیانیه را جوانان می دانند و تحول را هم از اینجا منشا تاثیر می دانند. بنابراین هر کاوشی بخواهیم انجام دهیم بدانیم آن کسی که نگارنده این حکمت است توجه اصلی آن به تحولی است که باید جوانان در کشور ایجاد کنند که زمینه آن باید برای جوانان فراهم شود.
رییس مجلس ادامه داد: جوانان انگیزه کافی در این امر دارند هم در حوزه مدنی و هم در حوزه حکمرانی. در حوزه مدنی بهترین نیرویی که می تواند نقش آفرینی کنند جوانان هستند. در عصر انقلاب اسلامی هم همین بود. درست است که همه توده مردم بودند اما نقش آفرینان جوانان بودند. این گام دوم که نفس و جان جدیدی به انقلاب می خواهد بدهد باز هم باید محور آن جوانان باشند چون انگیزه کافی برای تحول را دارند.

لاریجانی در ادامه گفت: تجربه گذشته نشان می دهد که از پیروزی انقلاب که انقلاب شکل گرفت جوانان نقش اصلی در ساماندهی حکومت را داشتند. نسل اول و بعدی را ببینید ، افراد جوانی بودند که شجاعانه وارد میدان می شدند که یک صحنه آن جنگ تحمیلی بود که اگر این سیل خروشان جوانان به جنگ وارد نمی شد جنگ به سرانجام نمی رسید، این صحنه گردانی جوانان به امور بود بنابراین برداشت من این است که امام راحل تمرکز اصلی روی جوانان است. 
وی افزود: باید توجه که چگونه می توان جوانان را آماده کرد که همه در صحنه مدنی و هم در صحنه حکمرانی نقش آفرینی داشته باشند که البته این کار نیاز به مطالعه دارد. به خصوص در زمینه حکمرانی ملزوماتی دارد که چگونه از تجربیات گذشته استفاده شود و در حوزه مدنی هم نیاز به ساختارهایی دارد.
رییس مجلس ادامه داد: اگر ما گمشده اصلی نظام‌نامه حکمت را دقیق فهم کنیم پیرامون آن مسائل را طراحی کنیم. البته رهبری یک توصیه پایه ای دارند که فوق العاده اهمیت دارد. ایشان می گویند که ترس و ناامیدی را از خود و دیگران برانید که نخستین و ریشه ای ترین امر در جهاد فعلی ما است. 
وی با تاکید بر این که این موضوع از مهم است گفت: اگر هر تحولی بخواهد در کشور رخ دهد در یک فضای امیدوارکننده امکانپذیر است. وقتی فضا یاس آلوده باشد حرکتی ایجاد نمی شود. در انقلاب اسلامی هم امید به تحول بود که باعث پیروزی شد. اگر این امید نبود و برخی جریان های سیاسی هم امیدکش بودند آن زمان نمی توانستیم این تحول را ایجاد کنیم که امام این روحیه امیدواری را ایجاد می کرد.

وی گفت: اگر ما بخواهیم تحول بنیادی ایجاد کنیم این نکته بسیار کانونی رهبری به آن تاکید دارند که جوانان هستند. اگر هم به صحنه اجتماع و بین الملل توجه کنید ملاحظه می کنید آن چیزی که آمریکایی ها روی آن تمرکز کردند ایجاد یاس و ناامیدی و شکاف در بین مردم و حاکمیت است که می گویند اوضاع خوب نیست و نمی شود به نتیجه رسید راه ها غلط بوده است. این شیوه و شگردی است که امروز دنبال می کنند. البته ایشان اشاراتی در این بیانیه دارند که چه شیوه هایی را دارند به کار می برند.
لاریجانی افزود: این نکته و توصیه برای کشور بسیار پایه ای است که فضای کشور باید فضای حرکت به سوی یک هدف متعالی باشد. امید به تحول وجود داشته باشد که البته رسانه ها هم در این قضیه نقش زیادی دارند.
وی ادامه داد: مسئله مهم دیگر این است که نظام جمهوری اسلامی همیشه محتاج یک حرکت انقلابی است و باید این دو گزاره مهم برای ما حلاجی شود. 
لاریجانی در تبیین علت آنکه انقلاب اسلامی باید ادامه پیدا کند، اظهار داشت: باید به این سوال به درستی پاسخ داده شود. درست است که نظام جمهوری اسلامی متولد انقلاب اسلامی اما ساختار نظام هم باید مورد توجه قرار گیرد. نظام متشکل از مقام معظم رهبری، قوای سه گانه و تشکیلات نظامی و امنیتی است که انقلاب اسلامی به این نظام جمهوری اسلامی محتوا می دهد و اگر تأکید مقام معظم رهبری بر این است که انقلاب اسلامی تداوم و حیات داشته باشد و نظام جمهوری اسلامی همیشه محتاج انقلاب است، به این دلیل است که فرم و محتوا باید در کنار هم مورد توجه قرار گیرند به همین دلیل باید انقلاب زنده بماند. 
رییس مجلس شورای اسلامی یادآور شد: مرحوم شهید مطهری زمانی که درباره نهضت اسلامی صحبت می کرد، می گفت یک بحث درباره پیروزی انقلاب اسلامی مطرح است و یک بحث مهم تر آن است که چگونه انقلاب اسلامی تداوم پیدا کند. زنده بودن حرکت انقلابی، حیات دهنده مستمر نظام جمهوری اسلامی ایران است و بدون انقلاب اسلامی نظام جمهوری اسلامی نمی‌توان زنده بماند و این مسئله باید کاملاً برای ما جا افتاده باشد و نباید از آن به سادگی پرش کرد. 
وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری روی اصول و ارزش‌های انقلاب اسلامی هم تأکید بسیار زیادی دارند، خاطرنشان کرد: باز هم این سوال مطرح است که چرا اصول نظام انقلاب اسلامی همیشه جاودانه است و باید به آن پاسخ داده شود. 
لاریجانی افزود: انقلاب‌ها رخ می‌دهند و در آنها تجدیدنظر می‌شود. ما باید در اینجا به ماهیت انقلاب اسلامی توجه ویژه کنیم چراکه انقلاب اسلامی ما ماهیت خاص خودش را دارد و انقلاب ما مثل انقلاب صنعتی اروپا یا حتی انقلاب شوروی نیست و با آنها تفاوت دارد و هر کدام از این انقلاب‌ها یک ماهیت و یک گمشده‌ای دارد. 
رییس مجلس شورای اسلامی گفت: انقلاب اسلامی ما درست است که شمول دارد و مسائل مختلفی چون اجتماع، سیاست و فرهنگ را هم در بر می‌گیرد اما دغدغه اصلی آن ارزش‌های انقلاب اسلامی است.

وی در ادامه گفت: مساله فطرت یک موضوع بسیار مهم در کاوش های نظری اسلامی است. شهید مطهری تاکید دارند که عرصه های مختلف معرفتی بشر اگر نظر تفکر دینی به آن توجه شود مبتنی بر فطرت است که ما کمتر روی آن کار کردیم و ایشان هم ذکر می کنند که صاحب نظران ما کمتر به این موضوع توجه کرده اند.
لاریجانی با بیان این که در بیانیه گام دوم به مردمسالاری دینی تاکید شده است گفت: مردمسالاری دینی یک بخش مهم از خواست انقلاب و یک نقطه اوج بود. اگر ما حس کمالجویی را امری فطری بدانیم باید قبول کنیم که این کمال در حوزه سیاست وجود دارد یعنی افراد می خواهند در این زمینه رشد داشته باشند. مردمسالاری از درون این نظریه در می آید.
رییس مجلس افزود: مردمسالاری مانند نظام های غربی نیست که بگوییم مدل های مختلفی است هرکسی یک رای دارد. مردمسالاری این است که انسانها دارای استعداد کمال جویی هستند که بخشی از آن مربوط به حوزه سیاست است که در این جهت باید زمینه رشد فراهم شود. 
وی با طرح این سوال که چگونه باید زمینه رشد فراهم شود گفت: همه باید در عرصه سیاست حضور داشته باشند. این که یک نظام الیگارشی وجود داشته باشد این استعداد سیاست و کمالجویی را در این زمینه می کشد بنابراین اگر از مردمسالاری دینی صحبت می کنیم از متن تفکر دینی برخاسته است. مردمسالاری دینی در راه طی شده مسیرهای فراز و فرودی داشته است اما باید دید که چگونه می شود آن را تقویت کرد. 
لاریجانی گفت: یکی از موضوعات مهم در مردمسالاری دینی این است که نظام های مدنی لازم برای آن بوجود بیاید. در ابتدای پیروزی انقلاب که مرحوم شهید بهشتی و علمای صدر انقلاب اسلامی مثل حضرت آیت الله خامنه ای مساله حزب جمهوری اسلامی را پایه گذاری کردند یک فکر کاملا دقیقی بود. مردمسالاری دینی بدون ساختار و تشکیلات مدنی یک حالت خام پیدا می کند و عوارضی دارد که طی سالهای گذشته برخی عوارض آن را دیدیم.
وی افزود: هیجانات سیاسی بر عقلانیت سیاسی غلبه پیدا می کند  و این اشکال است. اگر بخواهد عقلانیت سیاسی بر مردمسالاری دینی تقویت شود تشکیلات مدنی نیاز دارد. حوادثی رخ داد که این ساختار حزب جمهوری اسلامی دچار مشکل شد ولی به نظرم پایه گذاری آن درست بود.ما این فرق را داریم که نظام های حزبی ما نظام های مکتبی باید باشند و موید این تفکر باشند. این وجه را باید تقویت کرد یا حداقل روی آن کاوش شود.
رییس مجلس ادامه داد: البته بعضی ها معتقدند که نظام حزبی در جامعه نیاز نیست. این از آن بحث هایی است که برای همه نخبگان کشور باید روشن شود که آیا می شود مردمسالاری دینی بدون تشکل های مدنی داشت یا خیر؟ و اگر داشتیم عوارض آن چیست؟ من برداشتم این است که عوارضی درمسیر مردمسالاری پیدا می کنیم که این عوارض زمینه را برای پرش هایی در گام دوم ایجاد نمی کند باید عقلانیت سیاسی حاکم باشد ولی این در ظرف تشکل های مدنی رخ می دهد.

رییس مجلس در ادامه گفت: مساله فطرت یک موضوع بسیار مهم در کاوش های نظری اسلامی است. مرحوم مطهری خیلی تاکید دارند که عرصه های مختلف معرفتی بشر اگر نظر تفکر دینی به آن توجه شود مبتنی بر فطرت است که ما کمتر روی آن کار کردیم و ایشان هم ذکر می کنند که صاحب نظران ما کمتر به این موضوع توجه کرده اند.
لاریجانی با بیان این که در بیانیه گام دوم به مردمسالاری دینی تاکید شده است گفت: مردمسالاری دینی یک بخش مهم از خواست انقلاب و یک نقطه اوج بود. اگر ما حس کمالجویی را امری فطری بدانیم باید قبول کنیم که این کمال در حوزه سیاست وجود دارد یعنی افراد می خواهند در این زمینه رشد داشته باشند. مردمسالاری از درون این نظریه در می آید.
رییس مجلس افزود: مردمسالاری مانند نظام های غربی نیست که بگوییم مدل های مختلفی است هرکسی یک رای دارد. مردمسالاری این است که انسانها دارای استعداد کمال جویی هستند که بخشی از آن مربوط به حوزه سیاست است که در این جهت باید زمینه رشد فراهم شود. 
وی با طرح این سوال که چگونه باید زمینه رشد فراهم شود گفت: همه باید در عرصه سیاست حضور داشته باشند. این که یک نظام الیگارشی وجود داشته باشد این استعداد سیاست و کمالجویی را در این زمینه می کشد بنابراین اگر از مردمسالاری دینی صحبت می کنیم از متن تفکر دینی برخاسته است. مردمسالاری دینی در راه طی شده مسیرهای فراز و فرودی داشته است اما باید دید که چگونه می شود آن را تقویت کرد. 
لاریجانی گفت: یکی از موضوعات مهم در مردمسالاری دینی این است که نظام های مدنی لازم برای آن بوجود بیاید. در ابتدای پیروزی انقلاب که مرحوم شهید بهشتی و علمای صدر انقلاب اسلامی مثل حضرت آیت الله خامنه ای مساله حزب جمهوری اسلامی را پایه گذاری کردند یک فکر کاملا دقیقی بود. مردمسالاری دینی بدون ساختار و تشکیلات مدنی یک حالت خام پیدا می کند و عوارضی دارد که طی سالهای گذشته برخی عوارض آن را دیدیم.
لاریجانی در ادامه گفت: موضوع دیگر مورد توجه این بیانیه مساله علم و فناوری است که بسیار اهمیت دارد. هم توجه به علوم بنیادین در دوره گذشته شده و هم در زمینه فناوری گام های خوبی برداشته شده است. اما نقص چیست که رهبری روی آن تاکید بسیار دارند بنابراین باید به این نواقص توجه شود که خیلی مهم است.
وی افزود: یکی از موضوعات این است که آن بخش نخبگان دانشگاهی ما با نیازهای جامعه پیوند نخورد. شاید ریشه آن به همان مشکل اداره کشور به صورت نفتی است. در کشور ما نظام بودجه ریزی این گونه است که برای دستگاه های مختلف بودجه می نویسیم و برای دانشگاه ها هم بودجه می نویسیم و بودجه ای هم برای تحقیقات می گذاریم و می روند تحقیقات را انجام می دهند. این نیازمند به هم نشدند که این تحقیقات دانشگاهی چه در حوزه ارتقاء اساتید چه در دکترا و فوق لیسانس نیازهای کشور را مجبور باشند دنبال کنند.
رییس مجلس گفت: در کشورهای دیگر عمدتا دانشگاه ها توسط  بودجه دولتی اداره نمی شوند. مقدار زیادی از این بودجه از یعنی 80 درصد آن از پژوهش هایی است که از بیرون می گیرند. لذا دانشگاه نیازمند این است که پژوهش های کشور را انجام دهد و چون خیلی از این کشورها امروز در لبه علم کار می کنند وقتی تولیدات جدید می کنند نیازمند آن اساتید دانشگاه هستند که در آن لبه کار می کنند.این دوتا نیازمند هم هستند.چون نظام بودجه ریزی ما این دوتا را از هم جدا کرده است اینها احساس نیاز به هم نمی کنند و این اشکال بزرگی است.
وی ادامه داد: مساله مهم کشور این است که تحقیقات ما در همه بخش ها مربوط به نیازهای کشورباشد. مدلهایی در گذشته بحث شد مثلا دفتر ارتباط با دانشگاه ، دفتر ارتباط با صنعت در بخش های مختلف ایجاد شد که خیلی موفق از کار درنیامد چون یک نیاز ارگانیکی این دو بخش را به هم متصل نکرد. خیلی توصیه هم نیست. 
لاریجانی گفت: باید دانشگاه احساس کند برای ادامه حیاتش نیازمند این است که تولیدات خود را به سمت تولید ببرد و تولید ما باید بداند بدون دانشگاه نمی تواند پیشرفت کند. البته امری زمان بر است. یکی از نکات مهمی که در بخش علم و فناوری  باید به آن توجه کرد  مدلی ر ا فراهم کرد که این دو بخش به یکدیگر متصل شوند.
وی افزود: نکته دیگر که در این بخش ما در گذشته مشکل داشتیم که در گام دوم باید آن را حل کنیم برمی گردد به همین نفتی بودن اداره کشور. کلا سمت گیری واردات غلبه بر تولیدات داخلی درون زا دارد که البته در این گام دوم روی آن تاکید شده است. 
رییس مجلس تاکید کرد: اگر بخواهد هم اشتغال ایجاد شود و هم تحقیقات در کشور اوج بگیرد باید بخش درون زایی را بیش از گذشته مورد تاکید قرار دهیم. 
وی در ادامه با تاکید بر این که باید ترس را از تولیدات درون زا از بین برد گفت: هر وقت ما به سمت تولیدات داخلی رفتیم توفیق داشتیم بنابراین از نواقص کار ما است که باید به آن توجه کنیم.
لاریجانی گفت: مساله دیگری که باید به آن توجه کرد ایستادگی در مقابل استکبار و استقلال سیاسی است. یکی از دستاوردهای مهم نظام جمهوری اسلامی و انقلاب بوده است. به نظر می رسد آن ساماندهی که پیشوای بزرگ انقلاب ایجاد کرد و آن حس را ایجاد کرد که در مقابل استکبار بایستید و این مساوق است با استقلال سیاسی این روحیه را بوجود آورد که در تمهید شرایط سیاسی کشور چه در حوزه مسایل بین الملل و منطقه ای توجه کافی در مبارزه با استکبار شود.
وی افزود: به نظر من پرونده جمهوری اسلامی در مسایل راهبردی چه در حوزه بین الملل و منطقه ای بسیار درخشان است. بعضی از نکات آن را رهبری در بیانیه گام دوم یاد کردند.
لاریجانی ادامه داد: اگر در ابتدای انقلاب بر سر تعطیلی لانه جاسوسی یا سفارت صهیونیستی فشار به ما می آوردند امروز چالش آنها این است که نیروهای مقتدر ما در مرزهای رژیم صهیونیستی هستند. 
وی گفت: اگر در گذشته برای خرید تسهیلات به ما فشار می آوردند امروز برای این که تسهیلات خود را به نیروهای مقاومت ندهید فشار می آورند بنابراین این تغییرات بنیادین است. اگر آن روز تصور می کردند چهارتا هواپیما به طبس بفرستند می توانند دخل ایران را بیاورند امروز می دانند برای اینکه با ایران مواجه شوند باید ائتلاف های بین المللی درست کنند.
رییس مجلس افزود: بنابراین کارنامه جمهوری اسلامی در گذشته به نظر من با هدایت هایی که رهبری در مسایل استراتژیک داشتند دستاورد بزرگ داشته است و اینجا باید این مسیر ادامه پیدا کند نباید در این مساله نقصی بوجود بیاید.
لاریجانی ادامه داد: شاید این که آمریکایی ها امروز تمرکز آنها روی این است که چرا موشک های ایران این طور است و چرا در مسایل منطقه ای ایران دخالت می کند که البته ما دخالتی نمی کنیم، اگر هم دخالت کنیم به خاطر درخواست خود آن کشورها است، ولی این حرف را زیاد بیان می کنند که این هم به خاطر قدرت نظام جمهوری اسلامی و راه درستی است که رفته است.

وی در ادامه در خصوص فعالیت های اقتصاد نیز گفت: درست است که اقتصاد تنها هدف نیست، اما باید به آن توجه کرد و مرحوم مطهری زمانی که به شهادت رسید در حال تدوین مقاله‌ای بود که به اقتصاد اسلامی تأکید داشت بنابراین رسیدن به اهداف عالی حکومت بدون اقتصاد سالم ممکن نیست و اقتصاد سالم زاینده و ثروت‌زا است.

لاریجانی با بیان این که  برخی کشورها به دلیل آنکه تنها بر روی یک موضوع تمرکز می‌کنند به انحطاط کشیده می‌شوند گفت: چرا  گاهی تمرکز بر روی یک ارزش و توجه نکردن به مؤلفه‌های دیگر عامل انحطاط است و ما اگر می‌خواهیم گام دوم را برداریم باید به چالش‌ها توجه کنیم.
رییس مجلس شورای اسلامی افزود: متأسفانه وقتی بعضی از افراد رأی می‌آورند احساس فیلسوفانه‌ای پیدا می‌کنند و این فراز و فرود ضررهایی را برای کشور به ارمغان می‌آورد، اصل ۴۴ آنقدر بد نوشته شد که چندان اجرایی نشد لذا وقتی انحصاری ایجاد می‌شود جلوی مسابقه گرفته می‌شود.

وی در ادامه با تاکید بر این که نظام بودجه‌ریزی ما قدیمی بوده و درگیر روش دیوانه‌وار بزرگی هستیم و کوچک کردن دولت به اصلاح نظام بودجه‌ای بستگی دارد گفت: بدون داشتن طرح آمایش سرزمینی نمی‌توانیم به توسعه هماهنگ و متناسب با ارزش‌های منطقه‌ای دست پیدا کنیم بنابراین در تحقق عدالت و پویایی سند آمایش ضروری است.
رییس مجلس در ادامه گفت: جامعه از مجموعه افراد تشکیل می‌شود، شهید مطهری می‌گوید که بسیاری مسائل مانند ایمان اجبارپذیر نیست و با اجبار تکامل اخلاقی ایجاد نمی‌شود و این افراد هستند که باید خودشان انتخاب کنند بنابراینعدالت جنبه‌های مختلفی دارد و فقط معطوف به بخش اقتصاد نیست.

لاریجانی با بیان این که استقلال و آزادی عطیه الهی است و باید برای ما جا بیفتد که اگر آزادی نباشد استعدادها شکوفا نمی‌شود گفت: استقلال نباید به معنای زندانی کردن سیاست و اقتصاد باشد البته در زمینه‌هایی باید استقلال داشته باشیم بخصوص در حوزه کالاهای اساسی درون‌زایی وجود داشته باشد یعنی در حوزه کشاورزی و معدن و صنعت در داخل کاملا خودکفا شویم که اگر نشویم برای کشور عامل خلل به وجود می آید. البته بخش هایی باید در آن دادو ستد بین المللی داشته باشد. 
رئیس مجلس در ادامه گفت: برخی گفتند که باید دبیرخانه بیانیه گام دوم ایجاد کنیم و یک امر ضروری است. این موضوع امتداد زمانی و کاوش می خواهد.نیازمند کار پژوهشی و دانشگاهی است . فقط با بیان مطالب سطحی امکان پذیر نیست باید حتما ضعف‌های گذشته در هر بخش دیده شود و راه علاج متناسب با بیانیه گام دوم مشخص شود و به صورت واقع بینانه و معقول این کار سامان پیدا کند.