آئین اختتامیه سی‌وهفتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با حضور حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس‌جمهوری، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری، محسن جوادی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیکنام حسینی پور مدیر عامل خانه کتاب، اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، جمعی از سفرای کشورهای مختلف حاضر در ایران، شماری از مسئولان فرهنگی و هنری و کشور و لشکری اکنون در تالار وحدت تهران در حال برگزاری است.
در این مراسم علاوه بر برگزیدگان و صاحبان آثار برتر سی و هفتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی، جمعی از اهالی قلم، اندیشمندان، مولفان، اساتید دانشگاه و اهالی رسانه نیز حضور دارند.
آثار برگزیده سی و هفتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در گروه های مختلف به شرح زیر اعلام شد و برگزیدگان جوایز خود را از دست رئیس جمهوری دریافت کردند، همچنین از تقدیرشدگان با آثار شایسته تقدیر در مراسمی جداگانه تجلیل خواهد شد.
الف) دین
فقه و اصول
۱. مکاسب محرمه، تألیف علیرضا اعرافی، تقریر گروه محققان، قم: مؤسسه اشراق و عرفان، ۱۳۹۷، ۱۰ ج.
ب) علوم خالص
زیست‌شناسی
به صورت مشترک:
۲. فلور گیلان، گردآوری و تألیف ولی‌الله مظفریان، رشت: فرهنگ ایلیا، ۱۳۹۷، ۱۵۵۶ ص.
۳. فلور ایران: شمارۀ ۱۴۵ تیرۀ پروانه‌آسا (fabaceae) جنس گون III(Astragalus III)، تألیف علی‌اصغر معصومی، ویراستار: مصطفی اسدی و علی‌اصغر معصومی، تهران: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات و جنگل‌ها و مراتع کشور، ۱۳۹۷، ۷۶۸ ص.
ج) علوم کاربردی
مهندسی کشاورزی
تألیف
۴. اندازه‌گیری باقی‌ماندۀ آفت‌کش‌ها در محصولات کشاورزی: مبانی و روش‌ها، تألیف خلیل طالبی‌جهرمی و سیداحسان ترابی، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسۀ انتشارات و چاپ، ۱۳۹۷، ۴۰۸ ص.
ترجمه
۵. فلزات سنگین در خاک، تألیف برایان جی. آلووی، ترجمه امیر فتوت، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۷، ۷۰۴ ص.
د) ادبیات
شعر معاصر
در این بخش دو اثر زیر به صورت مشترک برگزیده شدند:
۶. رارا، سروده پانته‌آ صفائی‌بروجنی، تهران: فصل پنجم، ۱۳۹۷، ۸۰ ص.
۷. به رنگ دانوب، سروده واهه آرمن، تهران: نشر چشمه، ۱۳۹۷، ۱۲۶ ص.
نقد ادبی
در بخش تألیف دو کتاب زیر به‌صورت مشترک برگزیده شدند:
۸. نظریه و نقد ادبی: درسنامه میان‌رشته‌ای، تألیف حسین پاینده، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، ۱۳۹۷، ۲ ج.
۹. بومی‌سازی رئالیسم جادویی در ایران، تألیف محمد حنیف و محسن حنیف، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی، ۱۳۹۷، ۴۴۲ ص.
پژوهش شعر
۱۰. کتاب چهارخطی:کندوکاوی در تاریخ رباعی فارسی، تألیف سیدعلی میرافضلی، تهران: سخن، ۱۳۹۷، ۴۱۲ ص.
ﻫ) تاریخ و جغرافیا
تاریخ
۱۱. پندها و عبرت‌ها از بناها و آثار تاریخی مصر، تألیف تقی‌الدین احمد بن علی بن عبدالقادر بن محمد مقریزی، ترجمه پرویز اتابکی، ترجمۀ مجلد دوم با همکاری محمدرضا عطایی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۷، ۴ ج.
مستندنگاری
۱۲. نقاشی قهوه‌خانه، خاطرات کاظم دارابی متهم دادگاه میکونوس، تحقیق و تألیف محسن کاظمی، تهران: شرکت انتشارات سورة مهر، ۱۳۹۷، ۹۶۷ ص.
و) کودک و نوجوان
داستانی تألیفی
۱۳. دروازه مردگان/ ۱: قبرستان عمودی، نوشته حمیدرضا شاه‌آبادی، تهران: افق، ۱۳۹۷، ۲۳۹ ص.
همچنین بر اساس این گزارش، دبیرخانه بیست و هفتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، اسامی آثار برگزیده این دوره را به شرح زیر اعلام کرد، جایزه جهانی کتاب سال تقدیر شده ندارد و فقط برگزیدگان این جایزه معرفی شدند:
۱: خدای‌نامگ: شاهنامۀ فارسیِ میانه، یاکو هِمین-آنتیلا، بریل، ۲۰۱۸.
۲: مبانی طبیعیات ابن سینا: منابع یونانی و نوآوری‌های عربی، آندرئاس لَمِر، دگروتر، ۲۰۱۷.
۳: چرخش روسیه به‌سمت ایران: شرق‌شناسی در دیپلماسی و خدمات اطلاعاتی، دِنیس وُلکوف، انتشارات دانشگاه کمبریج، ۲۰۱۸.
۴: مطالعاتی در باب تاریخ عقلانیت در ایران باستان: ادای سهمی به نظریۀ عصرِ محوری، گوتز کونیگ، هاراسویتز فرلاگ، ۲۰۱۸.
۵: حمل و هستی‌شناسی: مطالعات و متون در باب خوانش‌های سینوی و پساـ سینوی از مقولات ارسطو، اَلِکْساندِرکالبارْزیک، دگروتر، ۲۰۱۸.
۶: تاریخ قصه‌نویسی ایران: از اوستا تا قرن ۲۱ میلادی، مو هونگ یان، دانشگاه جه جیانگ، ۲۰۱۹.
بر اساس همین گزارش، دبیرخانه سی و هفتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران آثار شایسته تقدیر این دوره را به شرح زیر اعلام کرد:
الف) کلیات
۱. تهران‌نگاری: طهران در مطبوعات دوره قاجار، تألیف رضا شیرازیان، تهران: دستان، ۱۳۹۷، ۵۷۶ ص.
ب) فلسفه و روان‌شناسی
فلسفۀ اسلامی
۲. خدای متعال، تألیف یان ریچارد نتون، ترجمه سیده لیلا اصغری، تهران: حکمت، ۱۳۹۷، ۴۸۲ ص.
ج) دین
کلیات اسلام
۳. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، تألیف گروهی از پژوهشگران، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۷، ۴ ج.
کلام
۴. آموزه تحدیث در خوانش شیعه و اهل سنت، تألیف محمدتقی شاکر، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ۱۳۹۷، ۵۱۶ ص.
۵. الغدیر: غدیر در کتاب و سنت و ادب، تألیف عبدالحسین امینی‌نجفی، ترجمه سیدابوالقاسم حسینی(ژرفا)، بررسی و تصحیح سیدمهدی نبوی با همکاری طاهر عزیز وکیلی و محمد قدوسی، قم: مؤسسه فرهنگی هنری امامت اهل‌بیت علیهم‌السلام، ۱۳۹۷، ۱۲ ج.
اخلاق
۶. استنباط حکم اخلاقی از متون دینی و ادله لفظی: بررسی چند چالش مهم در اصول لفظی فقه الاخلاق: دفتر دوم، تألیف محمد عالم‌زاده‌نوری، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۷، ۳۰۹ ص.
سیره معصومین و اصحاب
۷. سیمای کارگزاران علی‌بن ابی‌طالب امیرالمؤمنین علیه‌السلام، تألیف علی‌اکبر ذاکری، قم: بوستان کتاب، ۱۳۹۷، ۴ ج.
د) علوم اجتماعی
جامعه‌شناسی
۸. جامعه‌شناسی تمدن، مسائل تاریخی و سنت‌های نظری، تألیف یوهان پی. آرناسون، ترجمة سالار کاشانی، تهران: ترجمان علوم انسانی، ۱۳۹۷، ۵۳۸ ص.
اقتصاد
تألیف
۹. نفت و هژمونیسم امریکا، تألیف محسن مسرت، تهران: نشر نی، ۱۳۹۷، ۴۰۴ ص.
ترجمه
در این بخش دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۱۰. کیفیت زندگی، تألیف مارتا نوسباوم و آمارتیا سن، ترجمه حسن فشارکی، تهران: شیرازه کتاب ما، ۱۳۹۷، ۵۵۴ ص.
۱۱. کلیات علم اقتصاد، دارون عجم‌اوغلو و دیوید لیبسون و جان ای. لیست، ترجمه سیدعلیرضا بهشتی‌شیرازی و محمدحسین نعیمی‌پور، تهران: روزنه، ۱۳۹۷، ۱۲۷۸ ص.
علوم نظامی
۱۲. روزشمار جنگ ایران و عراق: کتاب هفتم، ج ۲: طبس تا سنندج، تهاجم‌ها و بحران‌های دوران‌گذر (اردیبهشت ۱۳۹۵)، تألیف هادی نخعی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، ۱۳۹۷، ۱۱۲۸ ص.
ﻫ) زبان
زبان فارسی
۱۳. طبقه‌بندی وزن‌های شعر فارسی، تألیف ابوالحسن نجفی، به‌همت امید طبیب‌زاده، تهران: نیلوفر، ۱۳۹۷، ۴۹۶ ص.
زبان‌های باستانی و گویش‌های ایرانی
۱۴. فرهنگ اویم ایوک، تألیف فرزانه گشتاسب و نادیا حاجی‌پور، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ سازمان انتشارات فرورهر، ۱۳۹۷، ۳۶۵ ص.
زبان‌شناسی
۱۵. تمهیداتی بر نظریه زبان، تألیف لویی یلمزلف، ترجمه محمدامین شاکری، تهران: خوارزمی، ۱۳۹۷، ۲۹۴ ص.
و) علوم خالص
کلیات و تاریخ علم
۱۶. تاریخ و فلسفه علم: مقالاتی از رشدی راشد و درباره او، تألیف حسین معصومی‌همدانی، با همکاری حسن امینی، تهران: هرمس؛ دانشگاه تهران، پژوهشکده تاریخ علم، ۱۳۹۷، ۲۹۶ ص.
زمین‌شناسی
۱۷. کانسارهای مس پورفیری ایران، تألیف مجید قادری، نرگس یاسمی و مینا بویری‌کناری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، مرکز انتشارات، ۱۳۹۷، ۶۵۸ ص.
زیست‌شناسی
تألیف
۱۸. تحلیل داده‌ها در اکولوژی آبزیان با R، تألیف هادی پورباقر، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ، ۱۳۹۷، ۴۸۲ ص.
ترجمه
۱۹. سیماژنتیک: مفاهیم، روش‌ها و کاربردها، تألیف نیکو بالکنهول، ساموئل کاشمن، اندرو استورفر و لستی وایت، ترجمه منصوره ملکیان و رسول خسروی، مشهد: جهاد دانشگاهی واحد مشهد، ۱۳۹۷، ۳۲۶ ص.
ز) علوم کاربردی
پزشکی
تألیف
۲۰. کتاب جامع جراحی کودکان، تألیف گروه مؤلفان، به‌کوشش: هوشنگ پورنگ، مشهد: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مشهد؛ انتشارات رویان پژوه، ۱۳۹۷، ۵ ج.
ترجمه
۲۱. اندوکرینولوژی ویلیامز، ویراستاران: شلومو ملمد و دیگران، ترجمه گروه مترجمان، تهران: جامعه‌نگر، ۱۳۹۷، ۹ ج.
دامپزشکی
۲۲. انگل‌های ماهی (پاتوبیولوژی و محافظت)، تألیف پاتریک ت. ک. وو و کورت بوچمن، ترجمه رحیم پیغان، مریم دادار و تکاور محمدیان، اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۷، ۷۹۶ ص.
مهندسی نساجی
۲۳. تکنیک طراحی بافت و رنگ، تألیف شاهپور وزیردفتری، تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ۱۳۹۷، ۳۱۰ ص.
مهندسی کشاورزی
۲۴. نماتدهای انگل گیاهی ایران، تألیف رضا قادری، لیلا کاشی‌نهنجی و اکبر کارگربیده، شیراز: مرجع علم، ۱۳۹۷، ۷۵۴ ص.
ح) هنر
هنرهای نمایشی
۲۵. سینما و مرگ درباره نامیرایی و تصویر، تألیف میلاد روشنی‌پایان، تهران: ققنوس، ۱۳۹۷، ۲۱۶ ص.
نمایشنامه
۲۶. استاد سولنس معمار، نوشته هنریک ایبسن، ترجمه بهزاد قادری، تهران: بیدگل، ۱۳۹۷، ۲۰۴ ص.
ط) ادبیات
داستان کوتاه
۲۷. افتاده بودیم در گردنه حیران، نوشتة حسین لعل بذری، تهران: نیماژ، ۱۳۹۷، ۱۱۰ ص.
رمان و داستان بلند
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۲۸. وضعیت بی‌عاری، نوشتة حامد جلالی، تهران: شهرستان ادب و کتاب، ۱۳۹۷، ۳۲۷ ص.
۲۹. دورزدن در خیابان یک‌طرفه، نوشتة محمدرضا مرزوقی، نشر ثالث، ۱۳۹۷، ۱۸۸ ص.
نقد ادبی
تألیف
۳۰. درباره مانایی و میرایی، مجموعه نقد ادبیات داستانی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، تألیف احمد شاکری، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۷، ۷۱۸ ص.
ترجمه
در این بخش سه کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۳۱. درآمدی بر ادبیات تطبیقی، تألیف فرانسوا یوست، ترجمه علی رضا انوشیروانی، لاله آتشی، رقیه بهادری، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، ۱۳۹۷، ۳۶۲ ص.
۳۲. ادبیات جهان را چگونه بخوانیم، تألیف دیوید دمراش، ترجمه شبنم بزرگی، تهران: چشمه، ۱۳۹۷، ۲۱۱ ص.
۳۳. سواد روایت، تألیف اچ، پورتر ابوت، ترجمه رویا پور آذر، نیما، اشرفی، تهران: اطراف، ۱۳۹۷، ۴۲۲ ص.
متون قدیم
۳۴. دیوان سیدحسن غزنوی، تصحیح عباس بگ‌جانی، تهران: کتابخانه مجلس شورای اسلامی، ۱۳۹۷، ۵۴۸ ص.
ی) تاریخ و جغرافیا
تاریخ
در بخش تألیف دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۳۵. خاقان صاحب قران و علمای زمان: نقش فتحعلی‌شاه قاجار در شکل‌گیری روندها و نهادهای مذهبی نو، تألیف احمد کاظمی موسوی، تهران: آگاه، ۱۳۹۷، ۳۰۸ ص.
۳۶. تمامیت ارضی ایران در دوران پهلوی (بحرین)، تألیف محمدعلی بهمنی قاجار، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ۱۳۹۷، ۳۶۸ ص.
مستندنگاری
۳۷. قطارباز، ماجرای یک خط، تألیف احسان نوروزی، تهران: چشمه، ۱۳۹۷، ۳۷۳ ص.
ک) کودک و نوجوان
شعر
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۳۸. دل تو برد شرط را...، سروده فاطمه سالاروند، تهران: پیدایش، ۱۳۹۷، ۴۸ ص.
۳۹. مگر لب زیپ دارد، سروده غلامرضا بکتاش، تصویرگر: منصوره محمدحسینی، طراح گرافیک: سعید سلیمی، تهران: امیرکبیر، کتاب‌های شکوفه، ۱۳۹۷، ۱۶ ص.
داستان ترجمه
۴۰. باغبان شب، نوشته جاناتان آکسیر، ترجمه ثمین نبی‌پور، تهران: افق، ۱۳۹۷، ۴۰۸ ص.
کلیات (علوم انسانی و هنر)
۴۱. مجموعه هزار و یک افسانه، تألیف محمدرضا شمس، تهران: محراب قلم، ۱۳۹۷، ۵ ج.
سی و هفتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال در یک نگاه
سی و هفتمین دوره این جایزه با هدف شناسایی و معرفی کتاب‌های ارزشمند در دو حوزه مطالعات اسلامی و مطالعات ایرانی، در سه بخش کتاب‌های تألیف، ترجمه و تصحیح برای نخستین‌بار طی سال گذشته میلادی (۲۰۱۸) به زبان‌های گوناگون در کشورهای مختلف (غیر از ایران)، در بهمن ماه جاری برگزار می‌شود.
بر اساس فراخوان منتشره از تمام ناشران، پدیدآورندگان و صاحب‌نظران دعوت شد یک نسخه از کتاب مورد نظر خود را برای شرکت در این جایزه، به نشانی دبیرخانه ارسال کنند.
موضوع آثار ارسالی مطالعات اسلامی؛ شامل کلیات، معارف اسلامی، تاریخ اسلام، رجال، اخلاق، علوم قرآنی، حدیث، ترجمه متون اسلامی، قرآن‌پژوهی و تفسیر، فقه و حقوق اسلامی، علم کلام، فلسفه، تصوف و عرفان، تاریخ علم در اسلام، فرهنگ و تمدن اسلامی، اقتصاد اسلامی، هنر و معماری اسلامی، مطالعات اسلامی معاصر است.
موضوع مطالعات ایرانی نیز؛ شامل کلیات، زبان و زبان‌شناسی ایرانی، مردم‌شناسی، تاریخ علم در ایران، شعر و ادب فارسی، تاریخ ایران، هنر و معماری ایرانی، تاریخ و تمدن ایران باستان، ترجمه آثار اندیشمندان ایرانی است.
آثار ارسالی به سی و هفتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران مقرر شد که از ابتکار و خلاقیت در ارائه بینش اسلامی، تحقیقات و مطالعات ایرانی برخوردار و دارای ویژگی بهره مندی از ارزش‌های فرهنگی بسیار درخور توجه و منطبق با معیارهای تحقیقی، پژوهشی و استناد به منابع معتبر و علمی برخوردار باشند.
تناسب حجم کتاب با محتوا، فصل‌بندی موضوع‌ها، رعایت هماهنگی فصل‌ها و یکدستی مطالب، ذکر فهارس فنی، اهتمام به ویراستاری، آرایه مناسب کتاب و نداشتن اغلاط چاپی، رعایت معیارهای اساسی ترجمه در کتاب‌های ترجمه شده و رعایت آداب و قواعد تصحیح انتقادی متون به همراه توضیحات و حواشی لازم و ارائه نسخ بدل به حد کافی در کتاب‌های تصحیح شده از دیگر ویژگی‌های آثار ارسالی بود.
سی و هفتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی با معرفی و تجلیل از برگزیدگان این رویداد بزرگ بین المللی و فرهنگی به کار خود پایان داد.