مردم لرستان روحیه هیجانی و عرق ملی بالایی در انتخابات دارند که همین امر باعث ایجاد شور و تکاپوی جدی در این عرصه سیاسی شده و در هر دوره لرستان به استان هایی با مشارکت نسبتا بالا و حضور پرشور واجدین شرایط تبدیل شده است.
همین روحیه منجربه شکل گیری فعالیت‌های زودهنگام انتخاباتی و تبلیغاتی می شود که البته هزینه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به بار می‌آورد و موجب شده سیاست به یک امر اجتماعی و فرهنگی تبدیل شود.
در این میان به نظر می رسد نامزدهای انتخاباتی و حلقه نزدیکان آنها بدون توجه به آسیب‌های اجتماعی نسبت به تکرار و تقویت الگوهای رایج و اشتباه تقویتی اقدام می کنند تا سبد رای آنها درجه اطمینان بالایی داشته باشد.
سفره های رنگین شام و نهارهای تبلیغاتی، توزیع کارت هدیه و کالا و البته روی آوردن به آیین " قسم" از رفتارهای غلط تبلیغاتی است که نتیجه آن دامن همه مردم را گرفته و چیزی بجز پس رفت و عدم توسعه نخواهد بود.
چراکه این رفتارها موجب تحریک احساسات و عواطف مردم شده و بدون شک انتخابی که بر این مبنا باشد مهر پایانی بر آغاز توسعه یافتگی خواهد بود.
همه با مقوله شام و نهار و هدیه دادن های انتخاباتی آشنا هستند و در مناسک قسم نیز افراد به قرآن و یا مقدسات قسم یاد می کنند که به فلان نماینده رای دهند تا به نوعی راحتی خیال نامزد مورد نظر ایجاد شود که فضای مجازی افسار گسیخته به ترویج این رفتارها دامن می زند.
عده ای "نمک گیر" و برخی محو " نمایش قدرت" داوطلبان می شوند
رییس انجمن جامعه شناسی لرستان گفت: شام و نهارهای تبلیغاتی همواره در انتخابات وجود داشته اند که کاربردهای مختلفی دارند.
مجتبی ترکارانی افزود: اول اینکه کاندیدای انتخاباتی برای آشنایی و نمک گیر کردن، افرادی را دعوت می کند تا هم ارتباط چهره به چهره برقرار و هم تعهد ایجاد کند تا افراد به او رای دهند.
وی اظهار داشت: در نوع دیگری از این روش ها کارناوال های انتخاباتی با تعداد بسیاری خودرو و سیاهی لشکر به دنبال نامزد مورد نظر در سطح شهر و روستا مشاهده می شوند که این به منظور نمایش قدرت است.
وی این رفتارها را مناسک انتخاباتی نامید و تصریح کرد: پیام این رفتارهای انتخاباتی سیاست زدگی عوام است و در عین حال سیاست وارد تار و پود روابط اجتماعی شده به این معنا که برخی افرادی که شاید نیاز نباشد اما وارد سیاست شده و موجب نتایج منفی می شوند.
رییس انجمن جامعه شناسی لرستان ادامه داد: با بروز این زنجیره به جای اینکه به مردم آگاهی داده شود تا خودشان انتخاب کنند عواطف و احساسات آنها تشدید می شود و رودربایستی و حتی در مواردی اجبار، جای انتخاب آگاهانه را می گیرد.
ترکارانی تصریح کرد: دادن شام ونهار به منظور گرفتن رای با شان و کرامت انسانی منافات دارد چراکه باید با آگاهی با مردم صحبت کرد نه با نیازهایشان، بنابراین شام و نهار دادن به نوعی مردم را " نمک گیر" کرده و مانع انتخاب درست می شود.
وی اقداماتی همانند توزیع کالا، اقلام، کارت هدیه و کارت بنزین را خلاف قانون و متضاد با شان انسانی دانست و گفت: این رفتارها در شبکه متقابلی از روابط اجتماعی و نیازهای جامعه تکرار می شود.
وی بیان کرد: متاسفانه حافظه بلندمدتی در این اتفاقات نداریم، وعده داوطلبان را از یاد می بریم و چهار سال بعد با همان روش نادرست قبلی به انتخاب نماینده اکتفا می کنیم که همین امر باعث ایجاد چرخه عدم کارایی نماینده و نارضایتی مردم می شود.
این جامعه شناس افزود: بسیاری از مردم انگیزه یا وقت مرور حوادث و نتیجه گیری را ندارند و در شرایط انتخاباتی که زیر بمباران تبلیغاتی هستند تحت تاثیر هیجان و احساس تصمیم گیری می کنند و این به معنای تکرار چرخه ناکامی های مردم است.
"قسم" حربه نهایی گرفتن رای از مردم
ترکارانی در خصوص آیین موسوم به "قسم " نیز گفت: از نظر تاریخی قسم دادن افراد به مقدسات یک معیار و حکم در جامعه بوده و امروز نیز در آخرین مقطع " رای جمع کنی " ها قرار دارد و حربه پایانی برای اطمینان از گرفتن رای مردم است.
وی ادامه داد: پس از دادن کارت و کالا و هدیه به مردم، قسم را برای راحتی خیال نماینده و ایجاد ترس در دل مردم به کار می گیرند چراکه از دیرباز قسم برای تضمین یک موضوع سخت بکار گرفته شده است.
وی بیان کرد: هرچند " قسم" چندان باب نیست و فراوانی آن ازسفره های رنگین و توزیع هدایا کمتر است اما تاثیرگذاری بیشتری دارد.
رییس انجمن جامعه شناسی لرستان اضافه کرد: در واقع " قسم" نوعی تضمین است که دیگران را وادار کنی تعهد خود را به جا آورند که این نشان دهنده بحران اعتماد سرمایه اجتماعی در جامعه می باشد چراکه طرفین به قول عادی یکدیگر اکتفا نمی کنند و قسم را که در فرهنگ ما آخرین حلقه باورپذیری است بکار می برند.
تحرکات تبلیغاتی و افزایش شکاف های اجتماعی در جامعه
ترکارانی افزایش شکاف های اجتماعی جامعه را از دیگر آسیب های روش های نادرست جذب آرای مردمی دانست و گفت: متاسفانه در برخی موارد تبلیغات برای یک نامزد خاص موجب "شخم زدن" پیوندهای اجتماعی می شود به این معنا که نزدیک ترین افراد یک خانواده هرکدام به دلیل شرایط خاص خود و دفاع از یک کاندیدای خاص در مقابل یکدیگر می ایستند و حتی به دشمنی می رسند.
وی توضیح داد: به عنوان مثال ممکن است یک عضو خانواده به نامزدی که قدرت بیشتری دارد گرایش یافته و عضو دیگری به دلیل بضاعت مالی کمتر و گرفتن کادو یا امثال آن از نامزد دیگری دفاع کند که این نگرش مبنای درستی ندارد.
وی بیان کرد: متاسفانه پیوندهای اجتماعی و خانوادگی که به این روش شخم زده می شوند دوباره به زودی ایجاد نمی شوند و تاثیرات منفی آن به زودی پاک نخواهد شد.
راهکار چیست؟
از تقویت احزاب تا قدرت دادن به رسانه های رسمی
این جامعه شناس در خصوص راهکارهای کاهش آسیب های اجتماعی در رویداد سیاسی انتخابات گفت: نبود فضای عمومی در جامعه موجب شکل گیری مراسم شبانه می شود.
ترکارانی توضیح داد: حوزه عمومی در جامعه ما ضعیف است، هرچند در قانون مکان هایی برای تجمع های قانونی و عمومی تعریف شده اما در عمل جایی برای گفتگوهای سیاسی و اجتماعی وجود ندارد که بار مسوولیت نبود این مکان ها به فضاهای اجتماعی منتقل شده است.
وی با تاکید بر ایجاد فضاهای گفت و گو تصریح کرد: همچنین به دلیل فضای طایفه ای و عشیره ای در لرستان، طایفه نقش حزب را بازی می کند در صورتیکه باید احزاب را تقویت کرد بنابراین دولت باید حوزه عمومی ایجاد و احزاب را فعال نماید.
وی تاکید کرد: همچنین نهادهایی که با معیشت و ارتزاق مردم مرتبط هستند و امکانات و اختیارات عمومی و دولتی دارند نباید از نیازهای مردم سواستفاده کرده و همزمان با انتخابات رفتارهای خاص انجام دهند.
ترکارانی ادامه داد: همچنین دولتمردان باید رسانه های غیررسمی را کم اثر کرده و رسانه های بزرگ را که اعتبار عام خود را از دست داده اند تقویت کنند.
وی گفت: کانال های تلگرامی و غیررسمی در انتخابات اعتبار خوبی یافته اند در حالیکه مسوولیت پذیری ندارند و عمدی یا سهوی موجب ترویج رفتارهای غلطی همچون شام و نهار، توزیع کالا، کارت هدیه و قسم دادن می شوند.
در مجموع ۴۰۸ نفر برای نمایندگی مردم لرستان در مجلس شورای اسلامی ثبت نام کرده بودند که از این تعداد ۳۴ نفر انصراف دادند وتاکنون ۲۲۳نفر تایید صلاحیت نهایی شده اند.
لرستان ۹ نماینده در خانه ملت دارد.