طهورا نوروزی به مناسبت سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا (س) در گفت‌وگو با خبرنگار معارف ایرنا اظهار داشت: ما به دنبال الگوهای متوازن هستیم. یعنی توازن در الگو برای انسانی که به دنبال رشد و تعالی است، بسیار اهمیت دارد. چون کسی را که الگوی خود قرار می‌دهیم، باید رشد متوازن و موزونی داشته باشد. بنابراین کسی که از نظر مذهبی قوی است ولی از نظر اجتماعی ضعیف شمرده می‌شود، نمی تواند الگوی خوبی برای ما باشد.
وی یکی از مشکلات امروز جهان معاصر را نداشتن الگو دانست و تاکید کرد: البته ما الگو داریم ولی این الگوها معمولا متوازن نیستند و آن چه باعث رشد انسان می شود، برخورداری از الگوی متوازن است و حضرت زهرا (س) برای زن مسلمان معاصر یک الگوی متوازن است چون هیچ ساحتی از شخصیت وی فدای ساحت دیگر نمی‌شود.
این پژوهشگر مذهبی افزود: حضرت زهرا (س) اهل نماز شب و تعبد است ولی آن حضرت فقط ارتباط با خدا را در نظر نمی گیرد و لذا در پاسخ به فرزندش امام حسن (ع) می گوید «اول برای همسایه و بعد برای خانواده دعا می کنم»؛ بنابراین فاطمه زهرا (س) در هنگام عبادت فقط به خلوتگاه و رشد معنوی خود فکر نمی کند بلکه به نوع دوستی نیز توجه می کند.
وی از فرایند تربیتی دختر رسول خدا (ص) در خانواده سخن گفت و به فعالیت های اجتماعی فاطمه زهرا (س) اشاره کرد و ادامه داد: حضرت زهرا (س) نقش مادری خود را به تمام و کمال ایفا کردند و همانگونه که موفقیت هر خانواده را می توان با فرزندان آن خانواده ارزیابی کرد، بر همین اساس فاطمه زهرا (س) فرزندانی همچون امام حسن و امام حسین (ع) تربیت کردند.
نوروزی با اشاره به نگاه امروزی برخی افراد به نقش و جایگاه زن در جامعه گفت: در تفکر شیعی برخی با نگاه سلیقه ای می خواهند زن را در فضای خانه محصور کنند و صرفا آن را نه با خانواده محوری که با خانه محوری محصور کنند و باید گفت چنین افرادی شخصیت فاطمه (س) را نشناخته اند چون آن حضرت یک الگوی متوازن و همه جانبه بود.
آن حضرت چه در بعد اجتماعی و چه در بعد فردی و خانوادگی نقش پررنگی داشت. یعنی اگر در خانه بود، یک مادر کامل بود درحالی که برخی فکر می کنند مادر خوب کسی است که خانه مرتبی را تامین کند در حالی که خلأ جهان معاصر نقش مادری در خانواده یا بهتر بگوییم خلأ عاطفی است.
این استاد دانشگاه از فضیلت های فردی دختر رسول خدا (ص) در عرفان و عبادت به روایاتی از ائمه اشاره کرد و درباره حضور حضرت زهرا (س) در عرصه اجتماعی گفت: بهترین نمونه از حضور اجتماعی فاطمه زهرا (س) موضوع دفاع از ولایت است که در خطبه فدکیه آن حضرت متبلور شده است.
این کارشناس فقه و حقوق افزود: در روایات نیز آمده که زهرا (س) در فعالیت های عام المنفعه حضور داشت و در جنگ ها نیز کنار حضرت علی (ع) و پیامبر اکرم (ص) بود. همچنین در آموزش افراد و به‌ویژه زنان فعالیت داشت و به سوالات آنان پاسخ می داد.
مشکل امروز زنان نبود توازن میان ساحت های فردی، خانوادگی و اجتماعی است
نوروزی گفت: همه مشکلاتی که امروز زنان و دختران در پیدا کردن خود حقیقی دارند، ناشی از این مساله است که میان سه ساحت فردی، خانوادگی و اجتماعی توازنی برقرار نیست و ما در ایجاد الگوی متوازن خوب کار نکردیم. وی از فاطمه اورسان نویسنده ترکیه‌ای یاد کرد و گفت: این زن در مقاله ای نوشته بود که «من در کشور ترکیه زندگی می کنم و می خواهم به قرن ها عقب برگردم و اگر فاطمه (س) امروز در کشور من زندگی می کرد چگونه تعامل داشت؟»
این مدرس دانشگاه افزود: فاطمه زهرا (س) به عنوان یک الگوی متوازن قابلیت پاسخگویی به تمامی نیازهای زن امروز را دارد و اگر ما نتوانستیم پاسخ دهیم، به این دلیل است که در شان آن الگوها کار نکردیم. حکومت اسلامی و نهادهای مربوط مانند رسانه و متولیان قانونگذاری و سازمان های نظارتی وظیفه دارند در این حوزه کار کنند.
وی تاکید کرد: تمام محوریت کار ما در این زمینه تجلیل از مقام مادر و زن در یک روز یا هفته به نام هفته زن محدود شده است در حالی که بزرگ داشتن مقام زن باید در متون قانونی و رسانه های ما دیده شود. در تکریم نقش خانه‌داری و مادری از اهرم زنان به خوبی استفاده نکردیم.
نوروزی اضافه کرد: غربی ها معتقدند زنان، کلید تغییرات جوامع هستند ولی ما از این کلید برای تغییرات صحیح اجتماعی و رشد اجتماعی به خوبی استفاده نکردیم و آن را در این حد که سالی یک بار به مناسبت هفته زن و روز مادر مراسمی برگزار کنیم و از چند زن تجلیل کنیم، خلاصه کرده ایم در صورتی که کرامت زن باید از متون قانونی و حوزه نظارتی و اجرایی دیده شود.
نگاه متفاوت یا تبعیض آمیز به زن
این پژوهشگر اجتماعی با طرح این سوال که «آیا تفاوت های حقوقی را میان زن و مرد با توجه به تکریم نقش مادری در نظر گرفته ایم؟» اظهار داشت: دنیای غرب می گوید تفاوت زن و مرد یک تبعیض است در حالی که ما قائل به تفاوت و مخالف تبعیض هستیم.
وی افزود: همانگونه که یک زن می تواند در عرصه اجتماعی موفق باشد، به عنوان مادر نیز می تواند نقش تاثیرگذاری داشته باشد. در حوزه اشتغال برای مادران شاغل تفاوت ویژه برای زنان در نظر نگرفتیم و همین مساله باعث می شود تا بسیاری از مادران در عرصه خانواده و اجتماع تلاش کنند ولی در واقع خود را مستهلک کنند.
عضو شورای مرکزی جامعه زینب اضافه کرد: ما الگوی متوازنی را در ساحت حقوقی، فرهنگی و اجرایی برای زنان جامعه لحاظ نکرده ایم و نگاه متفاوت به مباحث زنان را نسبت به آقایان در جامعه درک نکردیم و لذا سعی می کنیم به زنان القا کنیم که یا باید یک مادر خوب باشند یا یک کارمند نمونه.
در ارائه الگوی متوازن کم کاری کردیم
این کارشناس مذهبی اظهار داشت: ما برای ارائه این الگوی متوازن در طی این سال ها کم‌کاری کرده ایم چون فهم خوبی از این الگو نداشتیم. مثلا از مشارکت اجتماعی بانوان سخن می گوییم ولی ساز و کار مناسبی را در نظر نگرفته ایم.
وی تصویب قوانین حمایتی از زنان در حوزه های مختلف را ضروری خواند و گفت: به عنوان نمونه تصویب قانونی برای افزایش مرخصی زایمان از ۶ به ۹ ماه یکی از قوانینی است که از مادران حمایت می کند و اگر چنین قوانینی در حوزه های مختلف برای زنان داشته باشیم، می تواند به ایجاد الگوی متوازن کمک کند زیرا بسیاری از زنان برای رسیدن به جایگاه اجتماعی، خانه و خانواده را فراموش می کنند.
برنامه ریزی برای زنان را نادیده گرفتیم
نوروزی گفت: حلقه مفقوده امروز ما در حوزه برنامه ریزی برای زنان است که آن را نادیده گرفته ایم. مثلا غیبت کیفی مادر در طولانی مدت اثر منفی بر کودک دارد. چون مادری که یک ساعت دیرتر به خانه برسد، به مرور بر تکامل عاطفی کودک که در یک سال اول اهمیت بسیار زیادی دارد، تاثیر منفی می‌گذارد. مادر باید آرامش داشته باشد، نبود آرامش باعث می شود تا پایه های روانی کودک به طور صحیح شکل نگیرد. اینگونه است که مادر می تواند در رشد سالم فرزند خود تاثیرگذار باشد.
بحران غیبت زنان در خانواده
وی افزود: وقتی برای زنان اینگونه سرمایه گذاری کنیم در واقع یک سرمایه اجتماعی خواهیم داشت که نتیجه آن را در نسل های بعدی می بینیم. مهمترین بحران دهه آینده در حوزه خانواده بحران غیبت زنان در خانواده است که این غیبت فقط فیزیکی نیست. یعنی بسیاری از مادران در خانه هستند ولی از نظر فرزندان خود غایب هستند.
در برنامه ریزی مسائل زنان به دنبال رشدهای تک بعدی بودیم. یعنی به برخی مسائل اهمیت دادیم ولی از مسائل دیگر غافل شدیم و غفلت ما امروز منجر به افزایش آمار دختران مجرد، کاهش ازدواج، افزایش طلاق و مانند آن شده است.
این پژوهشگر فقه و حقوق اضافه کرد: بخشی از مشکلات خانواده ها این است که دختران خوبی را برای مادر شدن تربیت نکردند و اگرچه زنان توانمندی تربیت کردیم ولی همه ساحت ها را در تربیت لحاظ نکردیم به طور مثال تنها به تحصیل اهمیت دادیم و نتیجه آن این است که در جامعه مادرانی وجود دارد که استاد دانشگاه هستند ولی هنوز مهارت ارتباط با فرزند را بلد نیستند.
وی افزود: نگاه تک بعدی در حوزه زنان به ما آسیب زده و اگر الگوی متوازن را داشتیم بیشتر شاهد زنان موفق در تمام زمینه ها بودیم. الگوی متوازن حتی می تواند در بی تاثیر کردن هجوم دشمن به فرهنگ ما تاثیرگذار باشد.
ضرورت ایجاد نهاد فراقوه ای برای مسائل زنان و خانواده
نوروزی گفت: چند سال پیش در دیدار زنان با رهبر معظم انقلاب مطالبه ای مطرح شد که مورد استقبال ایشان قرار گرفت. ما نیازمند یک نهاد فراقوه ای در حوزه مسائل زنان و خانواده هستیم تا بتوانیم به الگوی فاطمی نزدیک شویم چون معتقدیم زهرا (س) الگویی است که قابلیت عملیاتی شدن را دارد.
وی مسائل زنان و خانواده را حوزه‌ای حاکمیتی و فرادستگاهی خواند و با تاکید بر لزوم شکل گیری نگاه کلان در جامعه، افزود: این نگاه فرا قوه‌ای می‌تواند حقایق را رصد و بر مبنای آن برنامه ریزی و نظارت کند. به این ترتیب به طور طبیعی از اشکالات کاسته می شود و به الگوی فاطمی نزدیکتر می شویم.