«بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی روز دوشنبه ۱۴ بهمن در اوگاندا با عبدالفتاح برهان رئیس شورای حاکمیتی سودان دیدار و درباره برقراری مناسبات دوجانبه در قبال کمک تلآویو برای حذف نام سودان از فهرست حامیان گروههای تروریستی آمریکا به توافق رسیدند. انتشار خبر دیدار با عبدالفتاح البرهان رئیس شورای حاکمیتی سودان با نخست وزیر رژیم صهیونیستی همزمان با سفر نتانیاهو به اوگاندا یکی از خبرهای جنجالی در روزهای گذشته بوده است. حرکت سودان و رژیم صهیونیستی در جهت عادیسازی روابط ظاهرا با هماهنگی آمریکا، عربستان و امارات متحده عربی صورت گرفته است.
این اقدام از این نظر اهمیت دارد که خارطوم در دهههای گذشته دشمنِ رژیم صهیونیستی بود و پس از جنگ سال ۱۹۶۷ رژیم اسراییل و اعراب، سودان مخالف صلح و مذاکره و عادیسازی مناسبات با این رژیم بود. این اتفاق در شرایطی رخ داد که رژیم صهیونیستی در ماههای اخیر تلاش بسیاری برای بهبود و تقویت روابط با کشورهای عربی جهت ایجاد یک ائتلاف منطقهای در رویارویی با ایران کرده است. اقدام ژنرال عبدالفتاح البرهان با واکنشهای متعددی در داخل و خارج سودان روبه رو شده است.
نفوذ صهیونیستی از گذرگاه سودان
عبدالفتاح البرهان رئیس شورای حاکمیتی سودان دیدار خود با نتانیاهو را در راستای تحقق منافع مردم سودان دانسته است. با وجود مخالفت مردم سودان با عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی، ارتش سودان حمایت خود را از عبدالفتاح البرهان اعلام کرده است. سرهنگ «عامر محمد حسن الحسن» سخنگوی نیروهای مسلح سودان ادعا کرده است که نتیجه این دیدار در راستای تحقق منافع امنیت ملی سودان است.
نشریه «البلاد» لبنان در این زمینه آورده است: با چشم پوشی از توجیهات عبدالفتاح برهان درباره دیدار اخیر وی با نتانیاهو در اوگاندا میتوان گفت که عامل اصلی این دیدار کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بودند که هنوز هم در روند سیاسی سودان نقش اساسی را بازی میکنند. این کشورها در شرایط کنونی نه تنها برای عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی تلاش میکنند، بلکه برای ائتلافسازی با هدف مقابله با جمهوری اسلامی و جریانهای مقاومت که خواستار مقابله با رژیم صهیونیستی با هدف ازادسازی سرزمینهای فلسطین هستند، تلاش میکنند.
شبکه خبری «المنار» لبنان هم در گزارشی از قول «مواف فاردی» تحلیلگر مسائل نظامی رژیم صهیونیستی نوشت: پیش از این سودان به مرکزی برای انتقال سلاح از ایران به جنبش حماس تبدیل شده بود و اکنون این کشور مسیر خود را تغییر داده است و از ائتلاف با ایران خارج شده و به دلیل فشارهایی که آمریکا و عربستان به سودان وارد کردهاند این کشور به محور دیگری منتقل شده و این خبر خوبی برای اسرائیل است.
به نوشته نشریه البلاد، یکی دیگر از ابعاد تلاشهای عبدالفتاح البرهان برای عادی سازی با رژیم صهیونیستی آن است که وی میخواهد با نزدیک شدن به آمریکا از طریق عادیسازی با رژیم صهیونیستی به نظام خود مشروعیت منطقهای و بینالمللی بخشد و برای بسیاری از فرماندهان نظامی سودان که در جنایت جنگی در دارفور نقش داشتند مصونیت به دست آورد. این در شرایطی است که رژیم صهیونیستی پیش از این از جایگاه راهبردی اتیوپی برای اعمال فشار به سودان استفاده کرده است و با حمایت از جنبشهای جدایی طلب سودان در جنوب در سال ۲۰۱۱ سودان را تجزیه کرد. اکنون این رژیم پس از لطمه زدن به وحدت سودان تلاش میکند از سودان به عنوان گذرگاهی برای ورود به قاره آفریقا استفاده کند.
به نوشته تارنمای «دویچه وله»، برقراری روابط با سودان برای رژیم اسرائیل بسیار مهم است. سودان دارای اهمیت راهبردی بالایی برای رژیم اسرائیل است. این کشور در منطقهای واقع شده است که در ارتباط تنگاتنگی با مصر، سودان جنوبی، اوگانادا و اریتره است و رژیم اسرائیل با وارد کردن سودان در صف همپیمانان خود میتواند دامنه نفوذ خود را در آفریقا گسترش دهد. همچنین این روابط افزون بر داشتن منافع اقتصادی بزرگ برای رژیم اسرائیل زمینه ای را فراهم کند تا برای دیگر قدرتهای منطقهای که در آفریقا از قدرت نفوذ برخوردارند، مزاحمت ایجاد کند.
به اعتقاد برخی تحلیلگران، نتانیاهو به دنبال بهره برداری سیاسی از دیدار با عبدالفتاح البرهان است. در شرایط شکست در تشکیل کابینه پس از ۲ بار برگزاری انتخابات در سرزمین های اشغالی و رسیدن به بن بست در این زمینه نتانیاهو با این دیدار خواسته است این پیام را به ساکنان سرزمینهای اشغالی برساند که دستاوردهایی مانند سازش با سران عرب تنها از دست او بر میآید و فرآیند امنیتسازی از گذرگاه سازش محصول اوست و کاری از رقبای وی در این زمینه برنمیآید.
تارنمای «کتابات» عراق نوشت: نتانیاهو از طریق دیدار با عبدالفتاح البرهان خواست به شماری از اهداف دست یابد. او با این دیدار خواسته است با طرح موضوع امنیت ملی در مسیر منافع شخصی و انتخاباتی خود حرکت کندتا بتواند بار دیگر به عنوان نخست وزیر رژیم صهیونیستی انتخاب شود. او در این دیدار اینگونه وانمود کرده است که به دنبال تامین امنیت و منافع راهبردی رژیم صهیونیستی و آینده آن است. او خواسته است اینگونه وانمود کند که برای حفظ طرح معامله قرن و دستاوردهای آن برای رژیم صهیونیستی جدی است.
مخالفت مردمی با عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی
اکنون مقامات سودان نگران بازتاب اقدام عبدالفتاح البرهان در دیدار با نتیانیاهو و تلاش برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی هستند. به طوری که چند مقام سودان از جمله وزیر فرهنگ و اطلاع رسانی، وزیر امور خارجه و وزیر کشور سودان اعلام کردند که از طریق رسانهها در جریان این خبر قرار گرفتهاند و این اقدام عبدالفتاح البرهان بدون هماهنگی با دولت بوده است. با توجه به حمایت مردم سودان از آرمان فلسطین به نظر نمیرسد با وجود مذاکره برهان با نتانیاهو، رژیم صهیونیستی بتواند جای پای چندانی در این کشور بزرگ آفریقایی به دست آورد. به ویژه اینکه این دیدار با انتقادات شدیدی در سطح جهان عرب به ویژه از سوی مردم سودان روبرو شده است.
روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن در این زمینه نوشت، در شرایطی که اظهارات بسیاری درباره منافع تل آویو از برقراری روابط با خارطوم مطرح میشود که بیشتر احزاب، جریانهای سیاسی و مدنی سودان با دیدار نتانیاهو و البرهان مخالفت کردهاند. این موضوع سبب شده است که درباره همکاری مولفههای نظامی و مولفههای مدنی در آینده دولت انتقالی سودان تردیدهایی به وجود آید و جریانهای مدنی مخالفت خود با این دیدار را اعلام کردهاند.
«محمد احمد» وزیر امور خارجه سابق سودان هم در این زمینه به القدس العربی گفت، سودان از عادیسازی روابط با رژیم اسرائیل هیچ سودی نمیبرد. برخی در این توهم به سر میبرند که عادیسازی روابط با رژیم اسرائیل راهی برای برداشتن تحریمهای آمریکا از سودان است. اما چنین چیزی رخ نخواهد داد.
«ولید العوض» تحلیلگر مسائل سیاسی سودان گفت: دیدار برهان و نتانیاهو ترسیم کننده سناریوی بازتولید صحنه تحولات داخلی سودان است. این سناریو مصیبت بار خواهد بود و بر دامنه شکافها و کینه و کدورتها میافزاید و بر بازبینی نقشه راه ائتلافهای ملی در داخل تاثیر خواهد گذاشت.