سی و پنجمین دوره جشنواره موسیقی فجر امسال با اجرای برادران عدل‌پرور، آرش و مسیح، در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی آغاز شد. برخلاف دوره‌های پیشین موسیقی پاپ سرآغاز جشنواره بود. با این همه اجراهای سالن‌های دیگر ازجمله وحدت، رودکی، نیاوران، سوره و برج آزادی از روز پنجشنبه ۲۴ بهمن‌ماه آغاز شده است و تا سی‌ام بهمن‌ماه ادامه دارد و روز یکم اسفندماه اختتامیه در حالی برگزار خواهد شد که بهنام بانی در سالن میلاد نمایشگاه دو سانس کنسرت خواهد داد. جشنواره موسیقی فجر که انتظار می‌رود اجراهای بی‌نظیری در حوزه موسیقی را در برنامه داشته باشد مشکلات و موانعی دارد که امید است برای رفع آنها بیشتر کوشیده شود.
بنا به اعلام قبلی رئیس جشنواره هنرهای تجسمی و تصویب شورای سیاستگذاری، که مقرر شد هزینه برگزاری افتتاحیه جشنواره صرف کمک به سیل زدگان سیستان و بلوچستان شود، ۱۰۰ منبع آب شرب از محل بودجه جشنواره تهیه شد.همچنین گروه‌های بومی استان سیستان و بلوچستان در این دوره از جشنواره از ۲۰ تا ۲۵ بهمن ماه در شهرهای زاهدان، چابهار، نیک‌شهر و قصرقند اجرا داشتند و اختتامیه سی‌وپنجمین جشنواره موسیقی فجر در استان سیستان و بلوچستان ۲۵ بهمن در فرهنگسرای زاهدان برگزار شد.
بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی علاوه بر پوشش خبری گسترده از خوانندگان مشهور به بازتاب موسیقی های محلی و اصیل ایرانی در قالب استان های مختلف کشور نیز پرداخته اند.
رسانه‌های اصلاح‌طلب
وزیر ارشاد به تماشای سوگنامه ای برای یک پرواز ابدی نشست
در بخشی از گزارش برنا می‌خوانیم: در نوبت اول اجراهای چهارمین شب از جشنواره موسیقی فجر در شامگاه شنبه ۲۶ بهمن، ارکستر سمفونیک تهران به رهبری نصیر حیدریان دو اثر از آهنگساز شهیر آلمانی لودویگ فان بتهوون را اجرا کرد. این قطعات شامل اوورتور کوریولان و سمفونی شماره هشت در سل ماژور بود. در انتهای این کنسرت قطعه ۱۷۶ از ساخته های بهزاد عبدی که یادواره جانباختگان سانحه هوایی هواپیمای اوکراینی بود اجرا شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد اله یاری مدیر کل دفتر موسیقی، حمید قبادی مشاور اجرایی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی افضلی، مدیرعامل بنیاد رودکی و سید محمد طباطبایی دبیر شورای ارزشیابی هنرمندان پس از اجرا با رهبر و اعضای ارکستر سمفونیک تهران دیدار و گفت و گو کردند.
سید عباس صالحی سپس با حضور در جمع خبرنگاران به سئوالات اصحاب رسانه پیرامون مهم ترین رویداد موسیقی کشور پاسخ داد.
روزنامه ایران از قول وزیر ارشاد نوشت: فضای جشنواره امسال در برگیرنده اتفاقاتی است که روند گام به گام و رو به جلویی را نشان می دهد و عقب گردی در این زمینه مشاهده نمی شود. هم نسل جوانی که در جشنواره هستند از لحاظ قدرت و توانایی روند رو به رشدی دارند.
کما اینکه بسیاری از این هنرمندان جوان و نوجوان همان هایی هستند که در سایر جشنواره های دیگر کشور به صورت جدی حضور پیدا کرده بودند و اینک در جشنواره موسیقی فجر حضور ویژه ای دارند.
وی افزود: ما توازنی را می بینیم که هم برگیرنده حضور جوانان هنرمند در جشنواره موسیقی فجر است و هم حضور پیشکسوتان موسیقی آن را رقم زده است. یکی دیگر از دغدغه هایی که جشنواره موسیقی فجر داشته و دارد این بوده که موسیقی پاپ به عنوان یک سبک مورد توجه مردم چنان سایه بیندازد که موسیقی نواحی و موسیقی ایرانی را تحت الشعاع قرار دهد. اما با اهتمامی که از سوی همکارانم در معاونت هنری و دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته در سال های مختلف از جمله امسال جریان موسیقی سنتی ایرانی و موسیقی نواحی به نحوی در فضای جشنواره فجر قرار گرفته که با روند رو به رشدی همراه باشد. این به معنای رضایت کامل از آنچه انجام گرفته نیست اما این مسیری که بتواند موسیقی پاپ، موسیقی ایرانی، موسیقی نواحی و موسیقی کلاسیک در فضای مناسبی خودشان را عرضه کنند به نظر می آید قابل توجه است. به نظر می آید جشنواره موسیقی فجر علاوه بر اینکه خود را در تهران عرضه می کند در استان ها هم نمایش دهنده توانایی های موسیقایی هنرمندان کشورمان نیز هست. ما این مسیر را تلاش کردیم باز کنیم و به نظر می آید همین ۱۰ استانی که جشنواره موسیقی فجر در آنها برگزار می شود، می تواند تحولات مناسبی در عرصه برگزاری رویداد فجر باشد. البته جریان جشنواره موسیقی فجر با قله و آن چیزی که بتواند رضایت بخش نهایی باشد فاصله دارد. معتقدم مسیرهایی را به صورت قدم به قدم برداشته ایم و امیدوارم گام های بعدی با سرعت بیشتری طی شود و کارها انجام گیرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه خاطر نشان کرد: در مدت اخیر اتفاقاتی که ما در عرصه های بین المللی و داخلی داشتیم در بخش های مختلف جشنواره می توانست اثر گذار باشد. به گونه ای که جریان برگزاری جشنواره های ما را با علامت سئوال های جدی روبه رو کند. ما در بخش بین الملل تمام تلاشمان را انجام دادیم تا به واسطه حضور همکارانم در دفتر موسیقی، وزارت امور خارجه و ستاد برگزاری جشنواره موسیقی فجر چراغ بخش بین الملل جشنواره را خاموش نکنیم. جشنواره موسیقی فجر عملا تقاطع چند خط است که به یکدیگر متصل می شوند و این اتصال تعریفی از جشنواره موسیقی فجر ایجاد می کند. البته تلاش دوستان من در دبیرخانه جشنواره تلاش بسیار وسیعی بود و ما امیدوار بودیم تلاش ما در فضای بین الملل حالت جهشی پیدا کند. اما شرایط و اتفاقات پیش آمده منجر به این شد که در این قسمت تاثیراتی داشته باشیم. حتی ما در برخی مقاطع به نقطه ای رسیدیم که بخش بین الملل نداشته باشیم اما خوشبختانه این اتفاق نیفتاد و ما امسال شاهد برگزاری بخش بین الملل جشنواره هستیم.
صالحی در پایان گفت: تصویری که از جمهوری اسلامی ایران بعد از حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی ایجاد شد، امکان حضور گروه های بخش بین المللی و دیگر مواردی که در حوزه ارتباطات بین المللی وجود داشت. باعث شد علامت سئولات زیادی در این بین ایجاد شود. اما خیلی زود فضای همدلی وجود آمد و باعث شد گروه های هنری مجاب شوند که این زبان همدلی را نباید رها کرد و از زبان موسیقی می توان به عنوان زبان هم نوایی و هم دلی استفاده کرد.
نوای نواگردان در شب سوم جشنواره موسیقی فجر
به گزارش ایسنا، گروه نواگردان به سرپرستی پویا محمدی و خوانندگی مهدی اصغرپور در سانس نخست فرهنگسرای نیاوران به روی صحنه رفتند که تعداد صندلی‌های خالی آن به وضوح از صندلی‌های اشغال‌شده بیشتر بود.
این گروه که پس از گروه آرام جان در همان سانس اجرا داشتند، با اجرای پنج قطعه سانس خود را به پایان رساندند.
سرپرست و نوازنده سنتور پویا محمدی، خواننده مهدی اصغری، نوازنده‌های تار پوریا سلیمانی و محمدرضا عزیزی، نوازنده‌های کمانچه صابر محمدی و علی مرادزاده، نوازنده نی حامد محسن‌نژاد، نوازنده تنبک جلال نقی‌لو و نوازنده‌های عود و سنتور ستاره مستفیضی و یلدا ربیعی بودند.
گروه نواگردان از سال ۱۳۹۳ به سرپرستی پویا محمدی فعالیت خود را آغاز کرده و تاکنون در چند جشنواره داخلی روی صحنه رفته است.
این گروه تمرکز خود را بر اجرای موسیقی ایرانی قرار داده و در سال‌های ۹۴ و ۹۵ مقام نخست جشنواره آوای امید زنجان را به دست آورده است.
در این شب، تار، سنتور، کمانچه، تنبک، عود، نی و هرچه که برای یک آواز موسیقی اصیل ایرانی لازم است در اجرای این گروه مهیا بود.
تار و کمانچه و سنتور در تمام طول اجرا همراه با صدای خواننده گروه، مهدی اصغرپور، بی‌وقفه نواخته شدند.
قطعات تنهایی و بیت‌الغزل با آهنگسازی پویا محمدی، قطعه ضرب دشتی با آهنگسازی غلامحسین بیگجه خوانی، قطعه کرانه‌های معنی با آهنگسازی پوریا سلیمانی و قطعه محبوب من وطن با آهنگسازی پرویز مشکاتیان قطعاتی بودند که در فرهنگسرای نیاوران توسط گروه نواگردان اجراء شدند.
تلاقی ام‌اس و نکوداشت نادر مشایخی
روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم اسماعیل ساغری نوشت: نام خانوادگی «مشایخی» در فرهنگ و هنر ایران معاصر، نام محبوب و مشهوری است. با این حال اگرچه ممکن است بی‌واسطه هنرپیشه فقید، جمشید مشایخی را به یاد قاطبه مردم ایران بیاورد و با نقش‌هایی که او روی پرده سینما، صحنه تئاتر یا قاب تلویزیون ماندگار کرده، پیوند خورده باشد اما فرزندش نادر مشایخی نیز یکی از هنرمندان مهم موسیقی ایران است. این آهنگساز و رهبر ۶۲ ساله ارکستر از سال ۹۲ تدریس رهبری ارکستر، آهنگسازی و تاریخ موسیقی را آغاز کرد. یک سال بعد از آن رهبر ارکستر شهر تهران شد و کنسرت‌های متعددی در این مقام برگزار کرد. از سه سال و اندی قبل نیز رهبری اینتر-ارکستر تهران را برعهده گرفت و دو سالی است که رهبری ارکستر مجلسی همدان را نیز برعهده دارد.
جمعه‌ای که گذشت، ۲۵ بهمن، آیین نکوداشت نادر مشایخی در جشنواره موسیقی فجر برگزار شد و مدیرکل دفتر موسیقی و دبیر جشنواره از او تجلیل کردند.
در جریان این مراسم که در خلال اجرای ارکستر «فرهنگ و هنر» به سرپرستی سوسن تقی‌پور در تالار رودکی برگزار شد، فیلمی مستندی هم درباره زندگی و هنر مشایخی در مقام پیشکسوت موسیقی پخش شد. فیلمی که مشایخی در آن هم زندگی، دلمشغولی‌ها، علایق و خاطراتش گفت و محرک‌ها و دلایل گرایشش به سمت موسیقی در دوران کودکی را شرح داد و هم در مورد کار موسیقی حرف زد و ایده‌ها و تلقی‌هایش از این هنر و ماهیت آن را با خواننده در میان گذاشت.
او در حاشیه مراسم تقدیر از خود در گفت‌وگویی، جوانان ایرانی را در زمینه موسیقی «بسیار باقریحه و مستعد» توصیف کرد و اجرای ارکستر «فرهنگ و هنر» را گواهِ این امر دانست. او همچنین بر ضرورت تجربه‌گرایی نزد اهالی جوان موسیقی تاکید کرد و گفت که جوان‌ها باید «آزمون‌گرایانه» به فعالیت‌های هنری خود در زمینه موسیقی ادامه دهند.
گذشته از خوشایندی این رویداد اما گفت‌وگویی هم دیروز از نادر مشایخی در ایلنا منتشر شد که او در آن از بیماری‌اش می‌گوید و درگیری‌های طبیعی خود با آن. بیماری بدقلق، وقت‌ناشناس و مهاجمی که درست در زمان اجرای کنسرت ارکستر «فرهنگ و هنر» سراغش آمد: «من به بیماری ام‌اس مبتلا هستم و هر ۱۰ سال یک‌بار با حمله این بیماری مواجه می‌شوم. این بدشانسی من بود که پیش از کنسرت ارکستر «فرهنگ و هنر» با حمله ام‌اس مواجه شوم. بیماری من حدود دو هفته پیش شدت یافت و هر چه گذشت بدتر شد و حال برای بهبود این وضعیت آمپول‌های کورتون تزریق می‌کنم و این پروسه حدودا ۶ روز طول می‌کشد.»
حرف‌های مشایخی علاوه بر تاثری که در ارتباط با بیماری خودش برانگیخت، یادآور بیماری بسیاری دیگر از هموطنان از آن جمله هنرمندانی است که درگیر معضل بیماری‌های لاعلاج هستند، به‌ویژه آنها که تمکن مالی‌شان به هیچ رو با هزینه‌های گزاف داروهایی که زنده‌ماندن‌شان در گرو آن است، همخوانی ندارد. باشد که هیچ هنرمند و اساسا هیچ ایرانی و اساسی‌تر هیچ آدمیزاده‌ای به سبب نابرخورداری از امکان تامین هزینه‌های درمان از ادامه حیات طبیعی‌اش باز نماند.
طنین فجر
روزنامه ایران در یادداشتی به قلم هوشنگ امیریان سرپرست گروه موسیقی تنبور دالاهور می نویسد: از سال ۶۷ و درچهارمین جشنواره موسیقی فجر تجربه حضور در جشنوار را داشته‌ام البته آن زمان با گروه تنبورمولوی اجرای برنامه بود. اما در همراهی با گروه موسیقی دالاهور دومین بار است و پیش از آن سال ۷۵ شرکت کرده‌ایم. گروه موسیقی دالاهور سال ۶۹ تشکیل شده و تا به امروز فعالیت‌های بسیارخوبی داشته و بهتر است بگویم بعد از گروه شمس آقای کیخسروپور ناظری، این گروه شناخته شده‌ای در تنبور است. جشنواره موسیقی فجر بهترین فرصت برای حضور گروه‌های موسیقی بویژه موسیقی نواحی است. هیچ تبلیغاتی برای موسیقی ما نیست، صداوسیما هم هیچ کاری انجام نمی‌دهد این در حالی است که باید به جوانان فرصت بیشتری بدهند. فعالیت ما در بخش موسیقی مقامی است و قرار است در جشنواره که اعضا آن ۵ نفراست با تک نوازی و تک خوانی مقامات تنبور را روی صحنه ببریم و در یک بخش هم شاهنامه فردوسی را به زبان کردی اجرا می‌کنیم.
روزنامه ایران در یادداشت دیگری به قلم مهدیس ابراهیمیان برگزیده بخش موسیقی نواحی و دستگاهی جشنواره موسیقی جوان آورده است: سه سال است که برگزیده جشنواره موسیقی جوان هستم و سال گذشته به همراه مبین درپور برای اولین بار در جشنواره موسیقی فجر شرکت کردیم و امسال هم برای بار دوم توفیق این شرکت را داشته‌ام. من ۱۴ سال سن دارم و براین نظرم جشنواره موسیقی فجر تأثیر بسیاری در دیده شدن ما جوانان دارد و نکته مهم این است که می‌توانیم با اجرای گروه‌های مختلف هم آشنا شویم. اما مسأله مهمی که وجود دارد این است که در اغلب شهرهای اطراف محل زندگی‌ام اجرای من را لغو می‌کنند آن هم به این دلیل که خانم‌ها نباید روی صحنه بروند من بیش از صد مقام موسیقی را می‌نوازم اما این محدودیت‌ها و سخت‌گیری‌ها باعث شده تصمیم بگیرم موسیقی را خارج از ایران بگذرانم. اگر نواختن ساز مسئله است چرا در دانشگاه‌های ما رشته موسیقی تدریس می‌شود!؟ اما در اجرای پیش رو قرار است قطعاتی را به یاد و احترام سردار شهید قاسم سلیمانی و همچنین سانحه هواپیمای اوکراینی اجرا کنیم و دیگر اجراها نیز ابراز همدردی با مردم سیستان و بلوچستان و هدیه به این عزیزان است.
روزنامه ایران در یادداشتی دیگر به قلم غفور امانیان سرپرست گروه موسیقی مُقام چیلر نوشت: گروه موسیقی مقام چیلربرای ششمین بار درجشنواره موسیقی فجرشرکت می‌کند و بسیار خوشحالیم باردیگر فرصتی به وجود آمد و توانستیم در جشنواره موسیقی فجر روی صحنه برویم. به‌نظر من جشنواره موسیقی فجر طی این سال‌ها در معرفی گروه‌های موسیقی نواحی و گروه‌هایی که از شهرهای دور به پایتخت می‌آیند بسیار خوب عمل کرده است و چه خوب است طی سال هم توجه به موسیقی اقوام وجود داشته باشد. برنامه ما در جشنواره اجرای ۴ قطعه است که با سه خواننده اجرا می‌شود به همراه سازهایی چون دوتار و کمانچه.
روزنامه ایران همچنین در یادداشت دیگری به قلم تورج امیر نظامیسرپرست گروه ترانه آورد: برای اولین باراست که در جشنواره موسیقی فجر شرکت می‌کنیم و قراراست قطعاتی را در ژانرهای مختلف عاشقانه و حماسی اجرا کنیم که همراه با موسیقی با کلام و اشعار فاخر و سازهایی چون گیتار، درامز، پرکاشن، فلوت و... است. گروه ترانه سال ۸۱ به ثبت رسیده و در دوران رئیس جمهور اصلاحات در مشهد اجازه اجرای برنامه داشتیم و بعد ازآن مجوز کنسرت پاپ در مشهد صادر نشد. اما گروه حاضر از سال گذشته فعالیت‌های خود را از سرگرفته و آبان ماه اجرایی را در انجمن موسیقی خراسان داشتیم. شرایط موسیقی در شهرمشهد بسیارمشکل است و بیشتر به موضوع آموزش توجه می‌شود تا اجرای موسیقی. شرکت درجشنواره موسیقی فجر خیلی حائزاهمیت است بویژه برای گروه‌های شهرستانی که کارهایشان در خارج از تهران دیده نمی‌شود. خوشحالم که امسال فقط ۶ گروه از شهر مشهد اجرای برنامه دارد و چه خوب است که همه ژانرها در جشنواره پوشش داده می‌شود.
تقدیر نمادین از «نادر مشایخی»
روزنامه شهروند می نویسد: جشنواره موسیقی فجر امسال هم با تمام حاشیه‌هایش سومین شب اجرای خود را با بیش از ۳۰ اجرا در ۶ سالن پشت‌سر گذاشت؛ اگرچه برخی سالن‌ها با صندلی‌های خالی به استقبال گروه‌ها و افراد صاحب‌نامی چون نادر مشایخی رفتند. نوای موسیقی ارکستر فرهنگ و هنر به رهبری نادر مشایخی جمعه‌شب در تالار رودکی به صدا درآمد. این اجرا به قطعاتی از دوران‌های مختلف تاریخ اختصاص داشت که برخی از آنها روزگاری به بهانه مفهوم «صلح» ساخته شده بودند و امروز برای ما و نسل‌های بعدی به یادگار مانده‌اند. البته پیش از آغاز اجرا، فیلم مستند کوتاهی از نادر مشایخی که رهبری بخشی از قطعات اجرای جمعه‌شب ارکستر را برعهده داشت، به نمایش درآمد. این فیلم که به بهانه بزرگداشت نادر مشایخی در این دوره از جشنواره موسیقی ساخته شده بود، روایتی کوتاه از بهانه‌های ساده ولی زیبای این هنرمند برای ماندن در ایران را به تصویر کشیده بود. مشایخی در این فیلم کوتاه از زیبایی هر صدایی حتی سروصداهای شلوغی شهر تهران در زیر پل کالج سخن گفت و یادآور شد که هر صدایی می‌تواند به نوبه خود یک نوای موسیقی باشد.
پس از نمایش فیلم هم محمد اله‌یاری، مدیرکل دفتر موسیقی و شاهین فرهت، دبیر جشنواره که در این اجرا حضور داشتند، به صورت نمادین از نادر مشایخی تقدیر کردند و اعلام شد که بزرگداشت اصلی به صورت رسمی در مراسم اختتامیه جشنواره موسیقی فجر انجام می‌شود. بخش نخست اجرای ارکستر فرهنگ و هنر توسط شهرام توکلی رهبری شد و این موضوع توسط توکلی این‌گونه توضیح داده شد که «متأسفانه به دلیل کسالتی که آقای مشایخی دارند، امکان این نبود که در تمام اجرای برنامه حضور داشته باشند؛ بنابراین قرار شد رهبری بخش اول را من و بخش دوم را ایشان انجام دهند.» پس از حضور مشایخی در بخش دوم اجرا، سه قطعه برای حاضران نواخته شد. او که روی یک صندلی نشسته بود، پیش از اجرای هر قطعه رو به تماشاگران پیشینه قطعات انتخاب‌شده را به زبانی ساده و صمیمی توضیح می‌داد. او درباره قطعه نخست اجرا گفت که این قطعه در قرن هفدهم ساخته شده و درباره صلح است: «صلح برای آن دوره و بعد از جنگ‌های صلیبی یک ارمغان بوده است. او همچنین قطعه دوم را متعلق به قرن نوزدهم دانست که با بخش‌های کوتاهی از سکوت همراه بود؛ سکوتی که به باور مشایخی می‌تواند باعث درک بهتر موسیقی شود.» نام قطعه آخر «خدایا به ما صلح عطا کن» بود که بنا به توضیح مشایخی پس از بمب‌گذاری قطاری در اسپانیا که حدود ۱۵۰نفر در آن حادثه کشته شدند، ساخته شد، حتی اجرای نادر مشایخی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اجراهای این دوره از جشنواره موسیقی فجر با صندلی‌های خالی مواجه بود و به همین علت پیش از آغاز اجرا، از افرادی که در بالکن نشسته بودند، درخواست شد که به سالن پایین بروند تا جمعیت به صورت متمرکزتری در سالن اصلی حضور داشته باشند.
ارکستر سمفونیک صدا و سیما آغازگر رسمی جشنواره موسیقی فجر
به گزارش خبرگزاری برنا؛ ارکستر سمفونیک صدا و سیما به رهبری آرش امینی در شامگاه پنجشنبه ۲۴ بهمن در تالار وحدت آغازگر رسمی سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر بود در حالی که این جشنواره در بخش پاپ با اجرای گروه برادران در سالن میلاد نمایشگاه بین المللی از شب گذشته کار خود را آغاز کرده بود.
ارکستر سمفونیک صدا و سیما در اجرای شب گذشته خود چند قطعه خارج از رپرتوار اجرایی خود نیز به عنوان قطعات آغازین کنسرت اجرا کرد. این قطعات شامل نیایش اثر مرحوم حشمت سنجری، رستم و سهراب اثر لوریس چکناواریان بود.
ارکستر سمفونیک صدا و سیما سپس رپرتوار رسمی خود را که شامل قطعاتی بود که بمناسبت دویست و پنجاهمین سالگرد تولد آهنگساز کلاسیک آلمانی لودویگ فام بتهوون انتخاب شده بود را اجرا کرد.
ارکستر سمفونیک صدا و سیما در اجرای شب گذشته خود قطعات اوورتور اکمونت، سمفونی شماره ۴ در فا ماژور، کنسرتو برای ویلن و ارکستر در ر ماژور را اجرا کرد.
خود را وامدار موسیقی فولکلور می‌دانم
روزنامه ایران در گزارشی به قلم ندا سیجانی آورده است: «سال‌ها با موسیقی گریه کردم و خندیدم و آن رسالتی که به‌گردن داشتم تا آنجا که در توانم بود به سرانجام رساندم و حالا در سن ۷۲ سالگی کاملاً خوشبختم.» صحبت از عاشیق حسن اسکندری است، خنیاگر موسیقی عاشیقی، شاید خیلی‌ها با نام و هنر او بیگانه باشند اما تاریخ موسیقی ایران او را خوب می‌شناسد و به حافظه سپرده است. عاشیق‌ها را می‌توان در نام و هویت شان جست‌وجو کرد؛ بی‌ادعا و فارغ از هر رنگ زمانه؛ هنرشان پرورش یافته دامان طبیعت است. عارفان نغمه‌سرا که پلی بین گذشته و آینده هستند و داستان‌های تلخ و شیرین روزگار را با ساز و آواز زمزمه می‌کنند. سازشان بالابان، قاوال و قوپوز است و آوازشان منظومه‌های حماسی، عاشقی و اساطیری و وارث یکی از غنی‌ترین بخش‌های ادبیات و فرهنگ شفاهی دنیا، اگرچه امروز در کوچه پس کوچه‌های روستاها و شهرهای تبریز کمتر صدای عاشیقی شنیده می‌شود اما این موسیقی با وجود استادان بازمانده از گذشته هنوز زنده است و نفس می‌کشد. استاد حسن اسکندری از عاشیق‌های مشهور آذربایجان شرقی است او در معرفی هنرش سال‌های بسیاری تلاش کرده است. کنسرت‌های او ازسال ۱۳۵۵ در دانشگاه‌های ایران پا گرفت و تاکنون هم ادامه دارد. قراراست در سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر علاوه بر اجرای موسیقی درآخرین روز جشنواره از مقام هنری این هنرمند تجلیل به عمل آید. هنرمندی دارای نشان درجه یک هنری و نشان تبریز که حضورش در جشنواره موسیقی فجر به سال ۱۳۶۴ می‌رسد، همان سال نخست این جشنواره که به‌همراه چند عاشیق دیگر به جشنواره فجر دعوت شد؛ و این آغازی بود بر ارج‌گذاری به موسیقی عاشیقی، از آن پس او و گروهش در همه جشنواره‌های فجر حضور یافته و جوایزی دریافت کردند... د. از جشنواره موسیقی فجر بیش از ۳۰ سال می گذرد و بعد از سال‌ها این بار نوبت عاشیق حسن اسکندری است.
عاشیق حسن می‌گوید: «موسیقی عاشیقی در مراسم عروسی و جشن‌ها اجرا می‌شود بنابراین در سال‌های ابتدایی انقلاب به‌دلیل فضاهای بازمانده از جنگ و حال و هوای آن دوران، موسیقی را محدود کردند و اجرای موسیقی عاشیقی ممنوع شد. آن زمان می‌گفتند ما موسیقی را همراه با شاه از مملکت بیرون کردیم. بنابراین نباید اجرا و شنیده شود. ناگفته نماند تاوان و تعهدهای بسیاری هم داده‌ایم چرا که با تمام این مخالفت‌ها و ممنوعیت‌ها همچنان در مراسم عروسی، موسیقی خود را اجرا می‌کردیم اما هر شب کمیته ما را می‌گرفت و مجبور به تعهد بودیم و دوباره همان کار تکرار می‌شد البته بیشتر اصرار مردم بود، می‌گفتند ما با کلی قرض توانسته‌ایم برای فرزندانمان عروسی بگیریم و این خواهش را داریم در مراسم ما شرکت کنید... د. نمی‌دانم دلیل این مخالفت‌ها و ممانعت‌ها چه بود چرا که موسیقی عاشیقی موسیقی اصیل و فولکلور ایران است و بهتر بود در حفظ آن تلاش می‌کردند نه در از بین بردنش. خلاصه آنقدر سختی کشیده‌ایم تا به امروز و این جایگاه رسیده‌ایم.»
تقلید از شجریان فضیلتی ندارد
روزنامه ایران در گفت و گویی با مظفرشفیعی خواننده و مدرس آواز سنتی نوشت: در این روزهای نابسامان موسیقی، بویژه موسیقی آوازی، شاید تعداد اندک شماری ازهنرمندان و استادان موسیقی باشند که دغدغه آواز دارند و در حفظ و آموزش صحیح آن تأکید می‌کنند، آوازی که اصل و اساس موسیقی ایران است اما بی‌توجهی و کم اهمیتی متولیانش موجب شده آرام آرام به‌ورطه نابودی برود و از بعد انقلاب تا به امروز تنها با حضور تعداد انگشت شمار خواننده، موسیقی آوازی در کش‌وقوس روزگار پرتلاطم خود باشد. مظفر شفیعی یکی ازهمان خواننده‌های دغدغه‌مند است؛ خواننده، مدرس آواز و ردیفدان موسیقی سنتی ایرانی. او دوره آموزشی ردیف را نزد استاد شجریان گذرانده و استاد بارها از شفیعی به‌عنوان یکی از شاگردان برگزیده خود نام برده است. قرار است در آخرین روز سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجرمظفر شفیعی به همراه هادی منتظری نوازنده شناخته شده کمانچه در بخش موسیقی دستگاهی اجرای برنامه داشته باشند.
شفیعی در این مصاحبه ابراز داشت: اولین باری که در جشنواره شرکت کردم سال ۷۷- ۷۸ بود. آن زمان همراه با عرفان گنجه‌ای (برادرزاده آقای داوود گنجه‌ای) در تالار وحدت اجرا داشتیم بعد از آن در سی امین جشنواره موسیقی فجر به دبیری آقای حمید رضا نوربخش و با همراهی آقای مجید درخشانی در جشنواره شرکت کردم. سال گذشته هم با گروه «روشنا» و با همراهی آقای حسین اینانلو آهنگساز گروه در جشنواره حضور پیدا کردیم. به عقیده من جشنواره موسیقی فجر یکنواخت شده و هر سال که از آن می‌گذرد از کیفیتش کاسته می‌شود، دیگر ازحضور هنرمندان و گروه‌های شناخته شده خبری نیست یا کمتر دیده می‌شود؛ شاید هم از فضای موسیقی دور شده‌اند و حال و هوایشان مانند گذشته نیست. این در حالی است که جشنواره موسیقی فجر بهترین فرصت برای هنرمندان است. اما در برنامه پیش رو که قراراست ساز و آواز باشد در کنار دوست خوبم هادی منتظری، نوازنده کمانچه اجراهای خود را روی صحنه می‌بریم و سعی کردم قطعات و تصانیفی را انتخاب کنم که کمتر به گوش شنوندگان رسیده است و تکراری نباشد. ابتدا تصمیم داشتم در دستگاه اصفهان بخوانم اما به‌دلیل اینکه در این دستگاه آثار بسیاری اجرا شده براین نظرشدیم که در دستگاه افشاری اجرای برنامه داشته باشیم. این برنامه در دوبخش است که در پارت نخست من و آقای منتظری و در پارت دوم آقای محمود مخدوم درکنارآقای محمد عشقی نوازنده سنتور اجرای برنامه خواهند داشت.
لبخندهای زوج اتریشی در جشنواره موسیقی فجر ثبت شد
به گزارش ایسنا، فرهنگسرای نیاوران در سومین شب از سی‌وپنجمین جشنواره موسیقی فجر میزبان گروه اتریشی دوئت زهی با هنرمندی دنیل آونر و همسرش باربارا آونر بود.
دنیل آونر، هنرمند اتریشی همراه همسرش در حالی‌که ویولن‌هایشان را در دست داشتند، با لبخند وارد صحنه اجرا شدند. ویولن‌نواز اتریشی در ابتدا به زبان انگلیسی به حضار خوش‌آمد گفت و سپس از مترجمش دعوت کرد تا در کنارش قرار بگیرد و صحبت‌های او به زبان آلمانی را به فارسی ترجمه کند.
او در ابتدا خود و همسرش را این‌گونه معرفی کرد: من دنیل اونر اهل اتریش و همسرم باربارا اونر برزیلی است. ما باهم ویولن را آموختیم و در حال حاضر ساکن وین هستیم. ما در جشنواره‌های مختلفی شرکت کرده‌ایم و از اینکه در جشنواره موسیقی ایران شرکت داریم بسیار خرسندیم. فکر می‌کنم ایران کشوری است که دوست دارد پل‌های ارتباطی را با دیگر کشورها ایجاد کند.
پس از صحبت‌های نوازنده اتریشی، زنی از حاضران در سالن برخاست و از مترجم خواهش کرد تا صحبت‌هایش را برای هنرمندان اتریشی ترجمه کند.
او به دنیل آونر و همسرش خوش‌آمد گفت و برای سفرشان به ایران تشکر کرد و از آنها به عنوان سفیران صلح و اتفاقات خوب در دنیا نام برد.
دنیل آونر در ابتدای هر قطعه تاریخچه‌ای از آن قطعه به زبان اتریشی می‌گفت و مترجم برای حضار ترجمه می‌کرد. سپس دو نوازنده با لبخند به هم نگاه می‌کردند و قطعه شروع می‌شد. گویی با این لبخند تمام اطلاعات را با هم ردو بدل می‌کردند سپس ویولن‌هایشان را بر شانه می‌گذاشتند و می‌نواختند.
رسانه‌های اصولگرا
نگاهی انتقادی به چند شب اجرای فجر سی و پنجم
روزنامه توسعه ایرانی در گزارشی نوشت: جشنواره موسیقی فجر بنا به ماهیت آن که در ذیل جشن پیروزی انقلاب تعریف‌شده است هرسال دستخوش تغییراتی در افزایش و کاهش بخش‌های آن است و به فراخور بودجه و زمان بخش‌های جانبی در دوره‌هایی داشته و گاهی نداشته است.
روزنامه توسعه ایرانی: ایرادات اجرایی و مشکلات و مسایل ریزودرشتی که در این مطلب آمده کمابیش در برخی دوره‌های جشنواره تکرار شده است اما تاکنون در هیچ دوره‌ای به ساحت علم این‌گونه بی‌احترامی نشده بود که در این دوره شده است.
بخش پژوهش که قاعدتاً می‌بایست آن‌گونه که از نام این بخش برمی‌آید باید با انتشار فراخوان از پژوهشگران نسبت به ارسال آثار پژوهشی دعوت به عمل آورد تا در زمان برگزاری جشنواره موسیقی فجر در سالنی ویژه، پژوهشگران فرستنده آثار در حضور دانشوران، پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به ارائه شفاهی آثار علمی خویش بپردازند که پیش‌تر پژوهش مکتوب خود را پس از فراخوان ارسال کرده‌اند. اما امسال این‌گونه نیست. به جدول بخش پژوهش نگاهی بیندازید. برنامه زمان‌بند بخش پژوهش بیشتر نشان از برگزاری یکسری گپ و گفت دارد نه ارائه پژوهش، که در بهترین حالت می‌توان امیدوار بود این گپ و گفتها در حوزه مشکلات موسیقی و ارائه آثار است. که با این خوش‌بینی هم اغلب آنها در حوزه پژوهش جای ندارد. و البته با نگاهی به اسامی ارائه‌شده در گپ و گفتها می‌توان گفت که اغلب اسامی سابقه تحقیق و پژوهش علمی ندارند و یا شناخته شده حوزه پژوهش موسیقی نیستند. و جدول بخش نشست‌های پژوهشی کمتر نشانی از ارائه پژوهش دارد و بهتر است دبیر علمی جشنواره موسیقی فجر بیش از این سابقه حضور خود در دانشگاه را به سخره نگیرد.
هرچند در نشست خبری جشنواره موسیقی فجر در روز پانزدهم بهمن‌ماه، مدیر دفتر موسیقی اعلام کرد که ۱۰ گروه پاپ در جشنواره موسیقی فجر حاضر هستند اما این تمام گروه‌های پاپ جشنواره نیست و این ۱۰ گروه تنها همان گروه‌هایی هستند که در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی به اجرای موسیقی می‌پردازند. به‌علاوه چند اجرا در تالار وحدت نیز برای برنامه‌های پاپ در نظر گرفته‌شده است. ازجمله اجرای حجت اشرف زاده با گروه ماهیما و اجرای گروه مستان نو که از آن پرواز همای (سعید جعفرزاده احمدسرگورابی) است. این اتفاق آنقدر برای حجت اشرف‌زاده شگفت بود که او بارها در حین اجرای شامگاه جمعه ۲۵ بهمن‌ماه اعلام کرد که حرمت این سالن را نگاه می‌دارد و از نوازندگان گروهش خواسته تا بر خود مسلط باشند و حرکاتی را که در سایر کنسرت‌ها می‌کنند در این سالن انجام ندهند.
امسال برای بلیت‌های باقیمانده و فروش نرفته جشنواره فجر چاره‌ای اندیشیده شده که جای بسی خوشحالی است که حداقل دانشجویان موسیقی می‌توانند به‌رایگان از جشنواره و برنامه‌های موردنظر خویش دیدن کنند که البته این اقدام مثبت ناشی از عدم استقبال از برنامه‌های جدول جشنواره است. در کانال تلگرامی فرهیختگان فرهنگ و هنر چنین درج‌شده است: «مرکز علمی کاربردی فرهنگ و هنر واحد ۴۶ تهران طی تفاهم‌نامه‌ای با دبیرخانه اجرای سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر تعدادی بلیت در بخش‌های مختلف طبق (جدول پیوست) به‌صورت رایگان برای دانشجویان مرکز در نظر گرفته است. علاقه‌مندان جهت دریافت بلیت به شماره ۰۹۳۷-----۵۸ (آقای خسروی) پیام واتساپ ارسال نمایید. لازم به توضیح است تعداد بلیت‌ها محدود می‌باشد.» تاکنون(روز شنبه ۲۶ بهمن‌ماه) برنامه‌های رایگان اعلام‌شده برای دانشجویان عبارت بوده‌اند از: ارکستر بادی پارس، کنسرت بندهش، کنسرت اش، خنیاگران خیام، کنسرت نقش، کنسرت تک‌نوازی پیانو آرپینه ایسرائیلیان، ارکستر فرهنگ و هنر، کنسرت تای و دئوتای، کنسرت وحید اسدالهی، کنسرت سرو خراسان/گروه ژیار، کنسرت آرام جان/ نواگردان، کنسرت کمیتاس، کنسرت جز لوکا آلکینو، کنسرت مقام چیلر/ تنبور دالاهو، کنسرت ارکستر رتوریک، کنسرت ترانه و کنسرت خسروان. یعنی اجرای ۲۰ گروه برای جشنواره موسیقی فجر در چهار شب اولیه کم‌مخاطب و بد فروش بوده است.
اجرای متنوع حجت اشرف‌زاده در جشنواره موسیقی فجر
روزنامه خراسان نوشت: تازه‌ترین کنسرت گروه «ماهیما»، با خوانندگی حجت اشرف‌زاده، در قالب برنامه سومین روز از برگزاری سی‌وپنجمین جشنواره موسیقی فجر، در تالار وحدت تهران میزبان علاقه‌مندان بود. به گزارش مهر، حجت اشرف‌زاده از جمله خواننده های فعال موسیقی ایرانی است که طی سال‌های اخیر، بعد از انتشار قطعه پرطرفدار «ماه و ماهی»، در میان مخاطبان موسیقی پاپ نیز به عنوان خواننده‌ای صاحب سبک و پرطرفدار شناخته می‌شود. «نوایی نوایی» از ملودی‌های محلی منطقه خراسان، «ماه و ماهی» با شعر علیرضا بدیع و آهنگ سازی آرش بیات، «مرغ شب»، «پرسون پرسون»، «عزیز بنشین کنارم»، «بیا تاگل برافشانیم» با تنظیم مجید مظاهری، «دلتنگ» و «عشق آمد» با شعر علیرضا بدیع و آهنگ سازی امیر بیات، «یاد یار» با شعر علیرضا بدیع و آهنگ سازی امیر و آرش بیات، «ای در دلم نشسته» با شعر مولانا و آهنگ سازی حجت اشرف زاده، آثاری بود که در این کنسرت پیش روی مخاطبان قرار گرفت.