به گزارش ایرنا، ژئوپارک جهانی قشم به مساحت ۲ هزار و ۶۰۰ کیلومتر مربع شامل جزیره‌های قشم و هنگام و ۵۰۰ متر مرز حاشیه دریایی این جزایر و خلیج دیرستان است.
این ژئوپارک دارای ۲۷ سایت متنوع و اصلی همچون جزایر ناز، تالاب پرندگان دوکوهک، صخره لاکپشت‌ها، گنبد نمکی و غیر آن است. گنبد نمکی به ارتفاع حدود ۲۸۰ متر ، به شکل دایره ای با قطر قاعده‌ای حدود هفت کیلومتر به دلیل پدیده دیاپیریسم سر برآورده است.
در این گنبد ۱۷ غار نمکی وجود دارد که یکی از آنها طولانی ترین غار دنیاست که در یک ماهه اخیر بحث تخریب این گنبد نمکی در رسانه‌ها مطرح شده است. ۲ مزرعه میگوی ۳۰۰ و ۴۹۲ هکتاری در غرب جزیره در حال ساخت است که شائبه درباره تخریب ژئوسایت گنبد نمکی را ایجاد کرده است.
تخریب ژئوسایت نمکدان قشم؛ از شایعه تا واقعیت(۱)
آدرس اشتباهی درباره شکایت بومیان قشمی
یکی از خبرگزاری‌ها در گزارش خود با تقطیع سخنان یک بومی در غرب جزیره قشم چنان نشان داد که فرد مذکور با ایجاد مزارع میگوی جدید مخالفت کرده است.
این درحالی است که فرد مذکور با ۲ سایت مزرعه میگوی دیگر که در اطراف روستای کانی در حال فعالیت هستند، مخالفت کرده است.
یکی از این ۲ سایت به وسعت ۵۴ هکتار و در فاصله یک کیلومتری از سایت ۳۰۰ هکتاری است. در ساخت این مزرعه میگو که به گفته بومیان روستای کانی مجوز آن از سوی سازمان منطقه آزاد قشم صادر شده است و از این رو مجوز ژئوپارک را هم داراست، فاصله از حریم روستای مزبور در آن رعایت نشده است. این علاوه بر آن به حریم ۶۰ متری ساحل نیز تجاوز شده است.
در بازدید میدانی مردم و امام جمعه روستای کانی به دلیل ایجاد این طرح‌ها که باعث ایجاد بیش از یکصد فرصت شغلی برای مردم غرب جزیره می‌شود، ابراز رضایتمندی و از مسوولان تشکر می‌کردند.
مصادره نتیجه سفر رییس سازمان بازرسی کل کشور به قشم
برخی رسانه‌ها مدعی شدند سفر رییس دستگاه قضا در مهرماه سال جاری به استان هرمزگان و به ویژه ورود رییس سازمان بازرسی کل کشور به قشم در راستای پیگیری این ۲ مزرعه است که صدور مجوزهای غیرکارشناسی در باب فعالیت‌های ساحلی و دریایی در آن محدوده با اعتراض مردم روبه رو بوده است.
این در حالی است که اعتراض‌های مردمی به هنگام ورود مسوولان قضایی کشور به هرمزگان، پیرامون ساخت و ساز در ساحل ریگو و تخریب ژئوسایت صخره لاکپشت‌ها و واگذاری ژئوسایت جزیره های ناز به بخش خصوصی بود که مجوزهای آن توسط ژئوپارک قشم و سازمان منطقه آزاد قشم صادر شده و با وجود اعتراض‌های مردمی به کار خود ادامه می‌داد.
با ورود رییس دستگاه قضا به هرمزگان و پیگیری موضوع، اجرای این ۲ طرح متوقف شد.
همچنین واگذاری زمین برای ایجاد مزرعه میگو در منطقه نزدیک به روستای تنبان و فروش و تخریب ژئوسایت تالاب پرندگان دوکوهک برای ایجاد مزرعه پرورش میگو از دیگر موارد اعتراضی مردم بود.
پیام ریاست جمهوری؛ توقف یا هماهنگی؟
سرپرست معاونت فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سازمان منطقه آزاد قشم در گفت وگو با خبرنگار ایرنا به پی‌نوشت رییس جمهوری اشاره و تصریح کرد: پیام روحانی به توقف اجرای طرح‌های مزرعه میگو در غرب قشم اشاره دارد.
مرتضی شیخ زاده این پیام را بر توقف طرح‌ها حمل کرد و افزود: اما با وجود این، اجرای طرح‌های پرورش میگو همچنان ادامه دارد.
پی‌نوشت رییس جمهوری، دکتر روحانی در پاسخ به نامه سازمان منطقه آزاد قشم با موضوع گزارش «واگذاری زمین در محدوده ژئوپارک و غار نمکدان قشم» به این شرح است: «حفظ منافع مهمی که در لیست سازمان یونسکو است، ضروری است. بدون تدبیر و هماهنگ اقدامی صورت نگیرد.»
استاندار هرمزگان در این باره به رسانه‌ها گفت: هم غار نمکدان و ژئوپارک و هم رونق اقتصاد دریا محور برای دولت تدبیر و امید اهمیت دارد که هر مساله‌ای باید در جایگاه خود مورد بررسی قرار بگیرد.
فریدون همتی افزود: چهارچوب اصولی و استانداردهایی که هر حوزه برای حریم خود دارد باید رعایت شود و مردم باید بدانند که مزارع میگو در چارچوب اصولی خود از حمایت کامل برخوردارند.
وی اذعان کرد: تبلیغات منفی که بر اساس منافع و یا ناآگاهی شکل می گیرد و از طریق فضای مجازی برای افکار عمومی در کشور ایجاد نگرانی و دغدغه میکند، راه به جایی نمی برد.
استاندار هرمزگان افزود: این طرح ها طبق اصول خود به پیش می رود و گزارش آن خدمت رییس جمهوری محترم ارائه شده است و مسائلی که مد نظر دکتر روحانی قرار دارد نیز به طور کامل رعایت می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: برای رشد اقتصادی، تحول و توسعه اقتصادی باید به همه موضوعات نظر داشت که این امر در دولت تدبیر و امید مورد توجه قرار دارد.
واگذاری زمین به افراد جوان یا کهنسال قانونی است
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد در مصاحبه با رسانه‌ها گفت: یکی از این مجموعه اراضی به یک جوان متولد سال ۱۳۷۷ و بخشی دیگر از اراضی به یک مرد متولد سال ۱۳۱۱ واگذار شده است و مابقی هم به افراد دیگر.
معاون فرهنگی سازمان مزبور نیز به خبرنگار ایرنا گفت: این افراد همگی با یکدیگر فامیل هستند.
در بررسی‌ها مشخص شد که مزارع پرورش میگو به ۱۹ گروه پنج تا هفت نفره واگذار شده است که هر گروه از افراد مختلف مردم بومی غرب جزیره تشکیل شده است. در هر گروه افراد یک روستا سرمایه‌های خود را جمع آوری و به طرح مذکور اختصاص داده اند. با توجه به این مساله رابطه خویشاوندی آنان نه تنها معضلی نیست بلکه نشان از بومی‌گرایی در واگذاری‌ها دارد. ضمن اینکه برای واگذاری از نظر قانون هیچگونه محدودیت سنی وجود ندارد.
پرورش میگو به روش متراکم، شایعه یا واقعیت
مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم نیز در مصاحبه با یک خبرگزاری عنوان کرد: در حالی که در قشم با محدودیت زمین مواجه هستیم، واگذاری صدها هکتار زمین برای پرورش میگو به شیوه سنتی از طرف استان منطقی نیست.
حامد عبدالهی پیش از این در مصاحبه با رسانه‌ها مدعی شده بود که شیوه پرورش میگو به روش متراکم، جایگزین روش سنتی می‌شود.
کاهش زمان تولید، افزایش بهره وری تولید، افزایش دوره‌های پرورشی و بهینه‌سازی ضریب تبدیل محصول برای ورود به بازار جهانی از مهم ترین مزیت های پرورش میگو به شیوه متراکم به شمار می‌رود.
یک فرد آگاه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: تا کنون هیچ مزرعه فعال در قشم پرورش میگو به روش متراکم ندارد.
این فرد که نام وی محفوظ است افزود: تمام مزرعه‌های موجود در قشم را از نزدیک بررسی کرده و همه آنها به ورش سنتی به پرورش میگو مشغول هستند.
تفویض اختیار وزیر به معنای سلب اختیار از وی نیست
معاون فرهنگی سازمان منطقه آزاد قشم به رسانه‌ها گفت: اختیارات مربوط به میراث فرهنگی، گردشگری، صنایع دستی و محیط زیست از سوی متولی امر طبق ماده ۶٢ قانون احکام دائمی توسعه کشور به مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم تفویض اختیار شده است.
شیخ‌زاده افزود: ما در پیگیری این امور استقلال عمل داریم و ضابط حوزه میراث فرهنگی و محیط زیست در قشم هستیم.
وی ادامه داد: بنابراین اگر قرار بر واگذاری اراضی در محدوده این جزیره باشد باید از اداره‌های محیط زیست، میراث فرهنگی و گردشگری و ژئوپارک سازمان منطقه آزاد قشم استعلام گرفته می‌شد که در خصوص پروژه پرورش میگو در حریم گنبد نمکدان این اتفاق نیافتاده است.
یک فرد آگاه در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: مساله‌ای که در این اظهارات مورد اغفال واقع شده، این است که تفویض اختیار یک دستگاه، معنای سلب اختیار از آن دستگاه نیست.
وی افزود: هر وزیر که به سازمان منطقه آزاد قشم تفویض اختیار کرده است، در حقیقت آن سازمان را برای انجام امور خود از مراجعه به وزارتخانه خود معاف کرده است.
وی خاطرنشان کرد: اما این مساله به این معنی نیست که وزیر یا وزارتخانه متبوع او برای انجام امور خود نیاز به استعلام از سازمان منطقه آزاد قشم داشته باشند.
سخن پایانی
با همه کش و قوس‌هایی که بحث مزارع میگو و ژئوسایت نمکدان قشم مطرح شده است، هیچ طرحی متوقف نشده است. طرح ۴۹۲ هکتاری بدون هیچگونه مشکلی به فعالیت خود ادامه می‌دهد. در مزرعه میگو ۳۰۰ هکتاری نیز طبق دستور مقامات قضایی در یک سوم این طرح به سمت سایت ژئوپارک نمکدان نباید عملیاتی انجام شود.
سرمایه‌گذار این طرح به خبرنگار ایرنا گفت: دستگاه قضایی به انجام نشدن فعالیت در ۱۰۰ هکتاری رو به گنبد نمکی حکم صادر کرده است؛ با این حال ما برای نشان دادن حسن نیت فقط در نصف سایت معادل ۱۵۰ هکتار فعالیت می‌کنیم.
به نظر می‌رسد تعارض به وجود آمده برای حدود ۱۰۰ هکتار از این مزرعه در مدت کوتاهی حل می‌شود و با مشخص شدن حریم ژئوسایت گنبد نمکی به سرانجام خود خواهد رسید.