بزرگان ایل و طایفه مینشینند و تصمیم میگیرند چه کسی به مجلس برود و هر ایلی که راهبرد تک نامزد در انتخابات را اتخاذ کند یا همه اعضا و بزرگان بر روی یک نامزد اجماع کنند به طور قطع یک کرسی نمایندگی مجلس را تعیین تکلیف کرده است و هیچکس را یارای درافتادن با ایلهای بزرگ و پرتعداد نیست.
ایل در ادوار مختلف انتخابات مجلس در استان ایلام سرنوشت نمایندگان را مشخص کرده است و چه بسیار شایستگانی که بدلیل نداشتن پایگاه ایلی یا جرات حضور در عرصه رقابتهای انتخاباتی را نداشته و ندارند یا به نامزد ایل قافیه را باختهاند.
ایل در دورانهای مختلف پیش و پس از انقلاب به عنوان یک نهاد سنتی کارکردهای مثبت خود را ایفا کرده و به انسجام اعضا انجامیده است که از جمله آنها میتوان به حضور خودجوش طوایف و ایلات ایلام در هشت سال جنگ تحمیلی و دفاع جانانه آنها از مرزهای جمهوری اسلامی یا مشارکت بالا و حداکثری مردم در انتخابات اشاره کرد اما مشکل زمانی ایجاد میشود که ساختار سنتی ایل وارد روند مدرن و امروزی انتخابات میشود که آسیبهایی را به همراه خواهد داشت.
قریب به اتفاق تمامی آگاهان، دلسوزان و صاحبنظران حوزههای مختلف سیاسی و اجتماعی معتقدند رای بر اساس تعصب ایلی و طایفهای علاوه بر ایجاد مانع برای حضور افراد متخصص و کاردان در عرصه رقابت انتخابات به انتخاب شایستگان منجر نمیشود و به منافع کلان همه مردم و استان ضربه وارد میکند.
اما رای ایلی خود معلول علل و عواملی است و به طور قطع تا این ریشهها شناسایی و درمان نشوند امیدی به اصلاح روند موجود نیست و استان ایلام در دور باطل انتخاب بر اساس وابستگی طایفهای گرفتار خواهد ماند.
خبرگزای جمهوری اسلامی مرکز ایلام در ادامه برگزاری سلسله میزگردهای انتخاباتی در راستای انجام رسالت خبری خود به منظور نقشآفرینی در برگزاری انتخاباتی سالم و باشکوه، میزگردی با موضوع آسیبهای انتخابات ایلی و طایفهای و زمینه بروز آن و همچنین راهکارها برای رفع این معضل را با حضور سه نفر از صاحبنظران و فعالان سیاسی استان ایلام برگزار کرد.
در این میزگرد علیرضا شیخمحمدی مدرس دانشگاه، پژوهشگر و کارشناس مسائل سیاسی، جواد شرفخانی فعال و پژوهشگر سیاسی و اکبر امیدی مدرس دانشگاه و پژوهشگر جامعهشناسی در مورد چرایی شکلگیری قبیلهگرایی انتخاباتی و علل بروز و ماندگاری این موضوع در استان ایلام با هم بحث و گفت و گو کردند.
قبیلهگرایی در ایلام بر شایستهگزینی سایه انداخته و ما فدای من شده است
پژوهشگر مسائل سیاسی با بیان اینکه انتخابات در استان ایلام با توجه شرایط قبیلهسالاری و تاثیر احساسات و عصبیت طوایفی در تعیین تکلیف نمایندگان تاثیر دارد، گفت: تضارب آرا و دیدگاههای سیاسی در ایجاد دومکراسی مطلوب انتخاباتی تاثیرگذار است و در تضارب آرا همه طیفهای سیاسی در انتخاب یک نفر به عنوان نماینده حجم وسیعی از جامعه مشارکت دارند.
علیرضا شیخمحمدی یادآور شد: انتخابات قبیلهای بر شایستهسالاری سایه انداخته و گاه داشتن پشتوانه ایلی قوی باعث معرفی و تحمیل یک نماینده ناکارآمد و نابلد به جامعه میشود.
وی اظهار داشت: در جامعه ایلی، ما فدای من و منیت فردی و ایل شده و هر کسی در تلاش برای برنده شد نامزد ایل خود است و این نوع انتخابها باعث کمرنگ شدن وظایف اصلی نماینده و متمرکز شدن وی در عزل و نصبها و تصمیمهای خرد به جای داشتن برنامه کلان درازمدت و شناسایی و رسیدگی به آسیبهای جامعه در لایههای زیرین در برنامهها و تصمیمات نماینده منتخب شده است.
این پژوهشگر مسائل سیاسی با بیان اینکه کثرت قومیتها در انتخابات موجب رقابتآفرینی و ایجاد موج رقابتی شده است، تاکید کرد: البته نباید مزایای قومیتها در انتخابات را انکار کرد و بلکه باید در کنار معایب و آسیبهای قبیلهگرایی مزایای آن نیز از منظر جامعه شناسی مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد.
وی گفت: در جوامع ایلی و قبیلهای حتی گاه نخبگان و روشنفکران منتسب به آن ایل نیز بر اساس مولفههایی چون عصبیت، غیرت و تعصب قومیتی مردم را به سمت جامعه خود و کاندیدای ایل خود سوق میدهند و احساسات مردم را در راستای پیروزی داوطلب مد نظر از ایل خود هدایت میکنند.
انتخابات ایلی منجر به برنده شدن افراد ناکارآمد و نابلد میشود
وی اظهار داشت: البته بدون شک معلولهایی چون محرومیت جامعه ایلیاتی از شاخصهایی چون تولید، درآمد، رفاه، توزیع برابر و عادلانه ثروت، ... در دراز مدت تبدیل به بغض و خشم فروخورده میشود و این بغض در پیدایش علتی چون انتخابات قومی و قبیلهای و منیتگرایی به جای ما گرایی نقش دارد و این بغض در چرخه ناصواب رقابت احساسی ایلات و انتخابات نشان داده میشود.
ژشیخمحمدی افزود: ایل در مواقعی چون دوران دفاع مقدس، مراسمهای شادی و عزا، بیماری و حوادث مختلف کارکردهای مثبت و انسجام خود را نشان داده و حتی بستری مناسب برای توسعه بوده است اما در موضوع انتخابات، شایستهسالاری فدای انتخابهای نسنجیده ایلی میشود و افراد توانمند دارای بار علمی و تجربی زیاد که از پایگاه ایلی قدرتمندی برخودار نباشند نمیتوانند چندان موفق و پیروز میدان باشند.
وی تاکید کرد: انتخابات در استانی چون ایلام قومی، ایلی و حول محور فردی با انتخاب نامزد مد نظر هر قوم است و در این رقابتهای ناسالم نخبگان توانمند دارای ایده که از پایگاه ایلی قوی برخودار نباشند به جامعه معرفی نمیشوند و حتی تحزب سیاسی نیز در انتخابات مقهور قدرت ایل میشود و گاه حتی خود نخبگان حاضر در انتخابات نیز به جای گرایشهای حزبی برای برنده شدن به سمت ایل و قبیله گرایش مییابند.
وی گفت: این نوع از نگاههای انتخاباتی همواره در استان ایلام آسیبزا بوده است چرا که همیشه نمایندگان جدید به مجلس معرفی میشوند که در بیشتر این موارد نماینده منتخب با وظایف اصلی یک نماینده مجلس آشنایی و اشراف ندارد و با عملکرد ضعیف خود به اعتماد عمومی ضربه میزند.
جامعه نیازمند شهروندانی با سواد سیاسی بالاست
این پژوهشگر سیاسی یادآور شد: باید آموزشها و آگاهی مردم نسبت به جایگاه مجلس، وظایف یک نماینده، انتخاب درست، شایستهگزینی به جای انتخابهای ایلی، حمایت از نخبگان، کاهش منیتهای فردی و قبیلهای، افزایش سواد سیاسی و اقتصادی و مواردی که انتخاباتی سالم و استاندارد را در پی خواهد داشت، بیشتر شود.
شیخمحمدی گفت: کارکردهای سیاسی و اجتماعی در جامعه ما به خوبی تعریف و نهادینه نشده است در حالی که در جوامعی همچون مالزی، ژاپن و کره جنوبی ما و منافع ملی جای من و منیت را گرفته در حالیکه جامعه ما هنوز درگیر منیت است.
وی افزود: در سایه قومیتگرایی، کلیت و ماهیت حزب و کارکردهای آن ضعیف و کمرنگ شده و البته از دیگر دلایل ناکارآمدی و موفق نبودن احزاب در استانی چون ایلام این است که عامه مردم از مزایا و منفعتهای حزب آشنایی و اشراف ندارند و حزب و وظایف آن ناشناخته و مبهم مانده است.
شیخمحمدی با بیان اینکه روشنفکران باید حضور پررنگتری در آشنایی مردم نسبت به تعاریف و مقولههای سیاسی مردم ایفا کنند، گفت: احزاب باید جایگاه واقعی و اصلی خود را در اجتماع به ویژه در جوامع ایلی و طوایفی پیدا کنند و در این میان نباید از نقش رسانهها در آگاهیبخشی سیاسی مردم غافل ماند.
وی تاکید کرد: اما رسانهها از وظایف و کارکرد واقعی خود فاصله گرفتهاند و به جای پرداختن به موضوعهای مهمی چون تولید محتوا، آگاهسازی عمومی، کاهش متغیرهای اساسی نظیر قبیلهگرایی و موارد اینچنینی بیشتر به مسائل مالی و حاشیهای میپردازند.
وی اظهار داشت: احزاب نیز باید از فضای منفعل خود خارج شوند و در طول سال اقدام به برگزاری کارگاههای آموزشی یا مناظرههای سیاسی بر اساس چارچوبهای اخلاقی و قانونی در مکانهایی چون مدارس، دانشگاه و دفتر رسانهها کنند و در این مناظرههای هدفدار سطح آگاهی و بینش و نگرش مردم به ویژه نوجوانان و جوانان نسبت به مسائل و موضوعهای سیاسی بیشتر میشود و با اینگونه حرکتهای تداومدار نگاه جامعه به سیاست و مقوله انتخابات تغیر خواهد کرد و البته باید میزان نقدپذیری جامعه و بویژه رهبران فکری سیاسی نسبت به انتقاد بالا رود و هر نقدی را به منزله تخریب خود نپندارند.
قبیلهگرایی معلول ساختار معیوب است
مدرس دانشگاههای ایلام و پژوهشگر جامعهشناسی نیز گفت: عوامل متعددی در ایجاد قبیلهگرایی دخیل هستند و قبیلهگرایی در ایلام در واقع علت نیست بلکه معلول عوامل مختلفی است. در نگاه جامعهشناختی به این موضوع میتوان اینگونه بیان کرد که جامعه قبیلهگرای ما به مثابه یک فرد بیمار تبدار است که مجموعهای از عوامل محیطی و زمینهای باعث شکلگیری این بیماری شده است.
اکبرامیدی افزود: در استانی چون ایلام یکی از عوامل شکلگیری قبیلهگرایی برگرفته از ساختار اقتصاد دولتی و کلان کشور موسوم به اقتصاد رانتیر حاصل از فروش نفت و توزیع درآمد آن در بین اقشار مختلف است و طبق آمار ۴۴ درصد اقتصاد کشور از محل فروش نفت تامین میشود.
وی با بیان اینکه عمده اقتصادهای جهان حول محور تولید میچرخد، اظهار داشت: در اقتصادی که برگرفته از اقتصاد توزیعی است دولت توزیعکننده منابع و درآمدهای حاصل از فروش و فرصتهاست و در این نوع اقتصاد افراد دارای موقعیت اقتصادی و اجتماعی بیشتر از شانس موفقیت بالاتری نیز برخوردار میشوند.
وی با بیان اینکه در کشورهای توسعه یافته درآمدها از محل مالیات و تولید تامین میشود، اضافه کرد: اما در اقتصاد ما کسب درآمد از فروش نفت و منابع سوختی حرف اول را میزند و حتی بخش خصوصی نیز برای ادامه حیات خود به نوعی وابسته دولت است و این چرخه معیوب در تمام لایههای زیرین جامعه رسوخ پیدا کرده است.
امیدی تاکید کرد: ناعدالتی و نابرابریها در توزیع درآمد و فرصتها در ایجاد قبیله گرایی نقشی اساسی دارد و بیشتر عامه مردم معتقدند که درآمدها و فرصتها عادلانه تقسیم نمیشود و قبیلهگرایی در واقع معلول ساختار معیوب حاکم بر جامعه است که هر قبیله و ایلی برای افزایش قدرت خود تلاش میکند.
صاحبان تریبون و قدرت احساسات انتخاباتی مردم را هدایت میکنند
این پژوهشگر جامعهشناسی گفت: ایل یک مفهوم سنتی با کارکردهای خاص خود است و در قبیلهگراییهای انتخاباتی عامه مردم از صاحبان تریبون و نخبگان ایل خود تبعیت میکنند و در قبیلهها کدخدا و بزرگ ایل برای عامه مردم مسیر را مشخص میکند و لایه های زیرین ایل نیز تابع اوامر بزرگان قبیله هستند.
وی افزود: حتی حس قبیلهگرایی را میتوان در مدیریتها و مسوولیتهای اداری نیز به وضوح مشاهده کرد به گونهای که وقتی فردی از یک قبیله به مدیریت و ریاست یک دستگاه منصوب میشود در اولین گام سعی میکند تا حد امکان افراد منتسب به قبیله و ایل خود را به کار بگمارد و بیشترین خدمات را به طایفه خود ارائه کند و این نوع نگاه تشدید قبیلهگرایی در دوایر دولتی استان ایلیاتی ایلام به وضوح قابل مشهود است.
امیدی در مورد علل عدم چهرهسازی در مجلس در ایلام هم توضیح داد: انتخابات ایلی و قبیلهای، نبود رضایتمندی حداکثری یا نسبی از نمایندگان ادوار گذشته، شعارهای اغواکننده داوطلبان جدید، اهداف کوتاه مدت و سطحی محدود، نداشتن منافع بلند مدت استان از جمله عوامل عدم چهرهسازی و انتخاب مجدد یک نماینده در استان ایلام است.
وی افزود: رقابتهای قبیلهای در استان ایلام باعث شده است که افراد شاخص و چهرههای توانمندی که از پشتوانه ایلی قدرتمندی برخودار نیستند تمایلی به شرکت در انتخابات نداشته باشند و به خاطر جایگاه اجتماعی خود به نوعی از عدم توفیق و پیرزوی در انتخابات که ایلی است واهمه داشته باشند.
این دانشآموخته جامعهشناسی تاکید کرد: تحزب و تفکر سیاسی در ایران آنچنان که باید قدرتمند نیست در حالی که حزب حلقه اتصال رابطه بین مردم، مسوولان و نخبگان سیاسی است.
وی در خصوص نقش رسانهها هم یادآور شد: توسعه متوازن جامعه در همه ابعاد نیازمند داشتن رسانههای آزاد، منتقد، جسور، کنشگر و مطالبهجو است در حالی که عمده رسانههای ما اینگونه خصیصه ها را ندارند و به جای مطالبهگری از مدیران منافع شخصی را در اولویت قرار دادهاند.
انتخابات تجلی اراده ملت برای استیفای حقوق خود است
فعال سیاسی و مدرس دانشگاههای ایلام گفت: انتخابات در یک نظام دموکراتیک مهمترین رویدادی است که شهروندان میتوانند از طریق آن دیدگاهها و خواستههای خود را ابراز و انتظاراتشان را از نامزدها چه در سطح محلی همچون انتخابات شوراها و مجلس و بعد ملی در انتخابات ریاست جمهوری مطالبه کنند.
جواد شرفخانی افزود: تجربه نشان داده است که حضور مردم در پای صندوقهای رای میتواند معادلات سیاسی را بر هم زده و نامزدهایی در این صحنه موفق بودهاند که توانستهاند آرای مردم را به سمت خود جلب کنند.
وی یادآور شد: بافت قبیلهای استانی همچون ایلام زمینه را برای بروز و ظهور مسائلی همچون خرید و فروش آرا و پیروزی افراد منتسب به قبایل صاحب نفوذ و دارای جمعیت بیشتر فراهم و آسیبهایی را به دنبال داشته است که در این میان طبقه ضعیف و بخشی از قشر دارای درآمد متوسط بیشتر در معرض این آسیب قرار میگیرند.
شرفخانی تاکید کرد: موضوع قبیله گرایی اینگونه نیست که یک شبه ایجاد شده باشد، بلکه طی سالها و قرون متمادی همراه و همزاد مردم این خطه بوده و از نیاکان و پدران ما به نسل کنونی منتقل شده است و در برهههای مختلف زمانی کارکرد های مثبتی نیز بویژه در ایام دفاع از مرزهای سرزمینی و تامین معاش مردمان این خطه به همراه داشته است.
فرهنگ قبیلهای در کلانشهرها کمرنگ ولی در ایلام تقویت شده است/افزایش مشارکت به هر قیمتی پذیرفته شده نیست
وی اضافه کرد: اما امروزه با شکلگیری دیوان سالاریها ، حکومتهای متمرکز و دستگاههای قضایی و حاکمیتی به نظر میرسد باید به سمت تحول و توسعه در این عرصه نیز به پیش میرفتیم، ولی به همان اندازه که در برخی کلانشهرها این فرهنگ قبیلهای و ایلیاتی کمرنگ شده است در مقابل در استانهایی همچون ایلام این مساله تقویت نیز شده است.
وی ادامه داد: مبحث قبیلهگرایی در انتخابات را میتوان از ۲ بعد مثبت و منفی و به عنوان یک آسیب یا فرصت مورد کنکاش و بررسی قرار داد، بعد مثبت قبیلهگرایی در افزایش مشارکت عمومی و حضور اقشار مختلف در پای صندوقهای رای قابل دفاع است اما این موضوع را نباید به هر قیمتی پذیرفت، اگر یک بررسی تحلیلی از این موضوع در استان صورت گیرد، مشخص میشود افرادیکه با پشتوانه ایلی و قبیلهای توانستهاند در انتخابات پیروز و وارد صحن مجلس شوند در دوره بعدی کمترین اقبال عمومی نسبت به آنها صورت گرفته و آرای ناچیزی را به خود اختصاص دادهاند.
وی اظهار داشت: وقتی مردم به صورت ناآگاهانه و تنها بر اساس معیار قبیلهای شخصی را راهی خانه ملت کنند درحالیکه نماینده دارای قابلیتهای لازم به منظور تصدی این مسوولیت خطیر نباشد تنها به خدشهدار شدن اعتماد عمومی و سرمایههای اجتماعی منجر و سرمایههای اجتماعی را از بین میبرد.
کارکردهای نامزدهای دارای تفکر بسیار بیشتر از نامزدهای دارای رویکرد قبیلهای است
شرفخانی گفت: اگر افرادیکه خود را در معرض رای و انتخاب مردم قرار میدهند دارای تفکر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مشخص بوده و آنرا ابراز کنند مردم میتوانند با شناخت و آگاهی بیشتری به فرد مورد نظر رای داده و در قبال این رای در صورت انتخاب پاسخگویی نماینده را نیز مطالبه کنند، تجربه نشان داده است کارکرد نامزدهای دارای تفکر مشخص بسیار بیشتر از نامزدهایی است که فقط بر اساس معیارهای قبیلهای و ایلیاتی وارد کارزار انتخابات میشوند.
وی افزود: نباید انتظار داشته باشیم کدخداها جایگاه ایل و قبیله را تضعیف کنند، به هیچ وجه این اتفاق روی نخواهد داد، این مسوولیت تحصیلکردگان و دانشآموختگان دانشگاهی است که باید این پرچم را بدست گرفته و رسالت خود را انجام دهند.
آسیبهای تفکر ایلی بسیار بیشتر از مزایای آن است
این فعال سیاسی تاکید کرد: آسیبهای تفکر ایلی و قبیلهای بسیار بیشتر از فرصتها و مزایای آن است، چراکه منجر به بیاعتمادی عمومی میشود.
شرفخانی با تقسیمبندی تحصیلکردگان امروزی در استانهایی همچون ایلام یادآور شد: یک گروه از این افراد پس از فارغ التحصیل شدن از مراکز دانشگاهی و مشاهده فعالیت حزبی و ارائه لیست در کلانشهرها از سوی سیاسیون جذب این تفکر شده و در بازگشت تلاش میکنند این رویه را در استان خود پایهریزی کنند.
وی ادامه داد: این طیف از تحصیلکردگان در بین بزرگان قبیله و قوم از هیچ محبوبیتی برخوردار نیستند چراکه ساختار شکن بوده و این رویکرد در تضاد با تفکر ایلی و قبیلهای است.
این فعال سیاسی اصلاحطلب اضافه کرد: دسته دوم تحصیلکردگانی هستند که بر خلاف گروه اول چون نتواستهاند خود را در قالب احزاب سیاسی وفق دهند دوباره وارد سیستم ایلیاتی و قبیلهای میشوند تا شاید روزی از این مسیر به منافع خود دست پیدا کنند که مهمترین ویژگی این افراد این است که نمیتوانند خود را به عنوان چهره سیاسی مستقل از ایل و چهره دانشگاهی در معرض دید عموم قرار دهند.
شرفخانی اظهار کرد: دسته سوم نیز کسانی هستند که تلاش میکنند بهره خود را از هر دو تفکر قبیلهای و حزبی داشته باشند و در اظهارات خود عنوان میکنند که در استانی همچون ایلام و در حوزه شمالی با توجه به وجود ۲ نماینده میتوان یک نماینده از طیف قبیلهای و یک نماینده دارای تفکر سیاسی برگزید، این افراد به نظر من در آینده دچار بحران هویت شده و نمی توانند به روشنی موضع و گرایش خود را بیان کنند. هرچند اکنون نیز مورد هجمه برخی تحلیلگران و روزنامهنگاران قرار گرفتهاند.
حرکت به سمت جهان مدرن اجتنابناپذیر است
وی گفت: به نظر میرسد حرکت به سمت جهان مدرن و توسعهیافته اجتنابناپذیر باشد چراکه مدرنیته به کسی اخطار ورود نخواهد داد و به صورت اتوماتیک وارد این چرخه خواهیم شد پس بهتر است شرایط و پیش نیازهای آنرا در خود ایجاد کنیم که در این میان نقش رسانه در تبیین انتخاب آگاهانه و درست بسیار خطیر و حساس است.
این فعال سیاسی افزود: دیدگاهی در میان طیف سنتی و وابسته به اردوگاه قبیلهای وجود دارد که میگویند بد خودی بهتر از خوب دیگران است غافل از اینکه این تفکر باعث شده است فرد منتخب با درک این مساله تلاشی در جهت بهبود وضعیت و حرکت به سمت استیفای حقوق موکلان حوزه انتخابیه خود نداشته و خود را متعهد به رای مردم نمیداند.
شرفخانی تاکید کرد: نمایندگی مجلس مسوولیتی بسیار خطیر و حساس است که میطلبد افرادیکه لباس نمایندگی را بر تن میکنند بیشترین آشنایی را با حوزه مسوولیت داشته و قوانین و مقررات مرتبط با مجلس شورای اسلامی را بخوبی فرا گرفته باشند.
نمایندگان ایلام یکبار مصرف شدهاند
وی یادآور شد: در استانهایی همچون ایلام که نمایندگان تنها برای یک دوره فرصت حوزه در صحن مجلس را پیدا میکنند، با توجه به اینکه فقط بر اساس معیارهای قبیلهای و بدون داشتن صلاحیتهای لازم پا در این وادی میگذارند، پس از انتخاب مدت زیادی را تنها صرف آشنایی با صحن مجلس و قوانین و مقررات مربوطه میکنند و فرصت چندانی برای فعالیت موثر در جهت بیان مشکلات مردم حوزه انتخابیه و حرکت در جهت رفع آنها پیدا نمیکنند به همین دلیل در دوره بعدی نیز از سوی مردم برای انتخاب مجدد مورد اقبال قرار نمیگیرند و به نوعی یکبار مصرف میشوند.
این فعال سیاسی ادامه داد: نگاهی به تبلیغات نامزدهای این دوره از انتخابات مجلس در استان ایلام نشان میدهد که اکثریت آنها مسائل رفاهی و معیشتی را در شعارهای خود مطرح میکنند و تنها بجز یک نامزد اصلاحطلب هیچکدام از آنها دغدغه مسائلی همچون دیپلماسی فعال، تقویت نهادهای مدنی، حقوق اجتماعی و شهروندی ، آزادی مطبوعات و ... را ندارند و تجربه نیز ثابت کرده است بدون توسعه سیاسی امکان موفقیت در عرصه اقتصادی میسر نخواهد شد.
نامزدهای انتخابات گرایش سیاسی خود را پنهان میکنند
شرفخانی با انتقاد از برخی نامزدها که حتی حاضر نیستند گرایش سیاسی خود را نیز ابراز کنند، گفت: متاسفانه افراد در مسوولیتهای مختلف کشور از بیان فعالیت حزبی و تشکیلاتی نیز ترس و واهمه دارند ولی باید پذیرفت تجربه فعالیت حزبی در کشورهای توسعهیافته جواب مثبتی داشته است و همین ترس از حرکت حزبی باعث شده افراد در مقابل عملکرد خود پاسخ قابل دفاعی نداشته باشند.
وی یکی دیگر از دلایل انتخاب نشدن افراد اصلح در انتخابات استانهایی همچون ایلام را برگزار نشدن آن به شکل استانی عنوان کرد و گفت: درصورتیکه تمامی مردم شهرستانهای مختلف استان به یک نامزد مشخص بتوانند رای دهند نگاه ایلی و قبیلهای کمرنگ شده و میتوانیم با چهرهسازی و انتخاب افراد توانمند و کارآمد از منافع استان در ابعاد ملی بهتر دفاع کنیم.
وی از نخبگان سیاسی ، اقتصادی ، دانشگاهی و فرهنگی استان خواست: در جهت بیان مشکلات عرصه انتخابات در ایلام و حرکت به سمت آگاهی بخشی بیشتر به اقشار مختلف به منظور انتخاب افرادی که شایسته و توانایی پوشیدن لباس نمایندگی مجلس را دارند، با وحدت رویه گام بردارند.