گروه اقدام مالی در جلسه ای که در مهر ۱۳۹۸ در پاریس برگزار شد، ضمن بررسی آخرین وضعیت ایران با توجه به عدم تصویب نهایی ۲ کنوانسیون پالرمو و تامین مالی تروریسم، ۲ دسته اقدام جدید مقابله‌ای علیه ایران وضع کرد که با توجه به تصویب یک اقدام مقابله‌ای دیگر در خرداد ماه گذشته، مجموعاً سه اقدام علیه ایران وضع شده‌اند. این نهاد بین‌المللی در یک بند جداگانه هشدار داده بود که اگر تا قبل از بهمن ۱۳۹۸خورشیدی آینده این ۲ کنوانسیون نهایی نشوند، تمام اقدامات مقابله‌ای علیه ایران وضع خواهند شد و عملاً وضعیت ایران به پیش از خرداد ۱۳۹۵ خورشیدی باز خواهد گشت. بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی مهلت پایانی ایران را برای پیوستن به FATF از زوایای مختلفی مورد ارزیابی قرارداده اند.
رسانه های اصلاح طلب
تأثیرناپذیری بازار ارز از FATF
روزنامه ایران در گزارشی نوشت:روزنامه ایران:سرانجام اف‌ای‌تی‌اف هنوز معلوم نیستاحتمال این هست که بگویند ایران وارد لیست سیاه شود ولی احتمال قوی‌تر این است که این کار را انجام ندهند چون بعید است خودشان وارد این مسیر شوند. همتی رئیس شورای پول و اعتبارگفت : قبلاً هم گفته‌ام هر اتفاقی درباره اف‌ای‌تی‌اف بیفتد از آنجایی که ۹۰ درصد معاملات تجاری ما از مسیرهای تحریم‌ناپذیر انجام می‌شود نمی‌تواند تأثیری در این مقطع در بازار ارز و روابط تجاری ما داشته باشد. رئیس‌کل بانک مرکزی با طرح این سؤال که «آیا فکر می‌کنید بانک‌های دنیا با ما همکاری می‌کنند؟» بیان می‌کند: به‌خاطر تحریم امریکا و فشاری که امریکا به کشورهای دوست ما وارد می‌کند خیلی از بانک‌ها با ما همکاری نمی‌کنند ولی چگونه از ابتدای سال ۳۵.۵ میلیارد دلار تأمین ارز برای واردات انجام شده است؟ همین مسیر را باز هم ادامه می‌دهیم. وی تأکید می‌کند: تأثیری که همه فکر می‌کنند با تصمیم اجلاس اف‌ای‌تی‌اف اتفاق نخواهد افتاد هرچند هنوز هم فکر نمی‌کنم این تصمیم اشتباه را بگیرند ولی باید صبر کنیم. رئیس‌کل بانک مرکزی در پاسخ به این سؤال که برنامه بانک مرکزی برای جلوگیری از تأثیر افزایش نقدینگی بر تورم چیست؟ می‌گوید: رشد نقدینگی ۲۸ درصد بوده و طبق آمار غیررسمی تا آخر بهمن‌ماه نیز همین حدود بوده است. وی با بیان اینکه میانگین رشد نقدینگی در ۵۰ سال گذشته، ۲۵ درصد بوده است، توضیح می‌دهد: البته این خوب نیست ولی ما تلاش می‌کنیم رشد نقدینگی را مدیریت کنیم، ضمن اینکه نقدینگی در مجموع ۳ درصد نسبت به میانگین ۵۰ساله رشد داشته است. همتی در پاسخ به این سؤال که مهم‌ترین چالش اقتصاد مقاومتی چیست و نظام بانکی چه کمکی می‌تواند بکند؟ توضیح می‌دهد: اقتصاد مقاومتی یعنی تاب‌آوری اقتصاد در برابر شوک‌های برون‌زا به حداکثر برسد، بر همین اساس سیستم بانکی در چند محور می‌تواند کمک کند. وی محور اول را کنترل تورم می‌داند و می‌گوید: تورم عامل خیلی از مشکلات کشور است، اگر سرمایه‌گذاری بلندمدت خوبی نداریم و انتظارات تورمی داریم به‌خاطر این است که تورم در کشور به‌صورت سنتی بالاست.
عدم عضویت در FATF عامل اصلی نداشتن ارتباط بانکی با ارمنستان
خبرگزاری ایلنا به گفت و گو با هرویک یاریجانیان رئیس اتاق بازرگانی ایران و ارمنستان پرداخته و آورد:رئیس اتاق بازرگانی ایران و ارمنستان در خصوص مبادلات تجاری ایران و ارمنستان و تاثیر توافقنامه اوراسیا بر حجم معاملات گفت: با وجود سابقه دیرینه ارتباط دو کشور و نزدیکی اجتماعی و فرهنگی که بین دو ملت برقرار است اما متاسفانه در حوزه اقتصادی نتوانستیم به طور شایسته با یکدیگر ارتباط داشته باشیم. حجم مبادلات تجاری دو کشور بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار در سال است که پس از پیوستن به اتحادیه اوراسیا روند صعودی مناسبی به خود گرفته است. اما دلیل اصلی پایین بودن رابطه تجاری، نبود ارتباط بانکی بین دو کشور است. به خصوص در بحث FATF و مبارزه با پولشویی و قاچاق دولت ارمنستان بسیار سخت‌گیر و حساس است، اگر ما عضو این پیمان بودیم به طور حتم مبادلات مالی ما بسیار روان‌تر بود. از سوی دیگر تحریم‌های آمریکا نیز اثرگذاری خاص خود را داشته است، این موضوع به همراه FATF باعث شده که تقریبا هیچ رابطه بانکی بین دو کشور وجود نداشته باشد. در ایروان یک شعبه بانک ملت فعال است اما این شعبه زیر نظر بانک مرکزی ارمنستان فعالیت می‌کند و عملا یک بانک ارمنی با اسم ایرانی است عضو اتاق بازرگانی تهران در خصوص میزان اثر گذاری اوراسیا بر حجم مبادلات دو کشور افزود: از زمانیکه که به این اتحادیه پیوستیم اتاق مشترک ایران و ارمنستان ۶ هزار گواهی بازرگانی صادر کرده است. ضمن آنکه به واسطه همین قرار داد بود که امسال رکورد جدیدی در حجم تجارت خارجی دو کشور رقم خواهد خورد و انتظار داریم تراز کاملا مثبت به سمت ایران، تغییر پیدا کند و تا حدودی تعادل برقرار شود زیرا با حذف تعرفه‌ها، واردات برخی کالاهای اساسی و خوراک دام و سویا که تا پیش از این از آمریکای جنوبی صورت می‌گرفت اکنون از ارمنستان صورت بگیرد. وی با انتقاد به برخی سیاستگذاری‌ها و نگاه‌های یک طرفه به تجارت بین المللی گفت: سیاستگذاران ما اعتقادی به تجارت دو جانبه ندارند و به دنبال این هستند که در تولید هر کالایی خودکفا شوند در حالیکه در دنیا امروز چنین چیزی امکان پذیر نیست و هیچ کشوری نیز نمی‌تواند چنین ادعایی داشته باشد. از سوی دیگر رقبای منطقه‌ای ما با استفاده از همین موضوع قراردادهای دو جانبه‌ای با این همسایه شمالی ما انعقاد می‌کنند به طور مثال در قبال حذف تعرفه ۲۰۰ قلم کالای تولید آنها، ۱۰۰ قلم کالا از این کشور وارد می‌کنند همین اقدامات باعث می‌شود که کشور گرجستان با جمعیت ۵ میلیون نفر با ارمنستان که ۳ میلیون نفر جمعیت دارد حجم تجارت ۵ میلیارد دلاری داشته باشد. رییس اتاق بازرگانی ایران و ارمنستان افزود: ارمنستان کشور کوچکی است و جمعیت کمی دارد ما می‌توانیم با دادن حداقل امتیاز مثلا واردات ۱۰ قلم کالا به صورت انبوه از این کشور سهم اصلی از بازار این کشور را داشته باشیم ضمن آنکه این کشور منبعی دارد که ما در آن فقیر هستیم و آن هم آب است.
۴ عدم قطعیت در بورس تهران
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت:شاخص سهام روز سه‌شنبه ضمن افت یک درصدی از قله تاریخی بازگشت. عقبگرد تقاضا و فشار عرضه در بورس تهران را می‌توان به چهار علت عمده نسبت داد. از یک طرف، برخورد قیمت به سقف‌های تاریخی و عدم حمایت نسبت‌های مالی کلان، ادامه رشد را مبهم کرده و از سوی دیگر، نگرانی از بازگشت اقدام متقابل علیه ایران توسط FATF هم ضمن ایجاد التهاب ارزی، عرضه سهام را تشدید کرده است. ضمنا نااطمینانی از تصمیم ناظر بازار درمورد افزایش سرمایه شرکت‌ها و همچنین مساله ابطال معاملات بورس کالا پازل عدم‌قطعیت‌های بورسی را تکمیل کردند. بورس تهران معاملات روز سه‌شنبه را با فشار عمومی عرضه در اغلب سهم‌ها پشت سر گذاشت. شاخص کل این بازار در دادوستدهای دیروز یک درصد عقب نشست و در برگشت از قله تاریخی به کانال ۴۷۲ هزار واحد تنزل کرد. در این روز، فشار عرضه در بزرگان کالایی شدت بیشتری داشت و به همین دلیل شاخص کل نسبت به شاخص هم‌وزن افت جدی‌تری را به ثبت رساند. شکل‌گیری موج شناسایی سود در طیف زیادی از سهم‌ها درحالی رقم خورد که تقاضا در بخش‌هایی از بازار که شاهد اصلاح جدی قیمت بوده‌اند، نسبتا افزایش یافت. در واقع نوعی چرخش نقدینگی نامحسوس در بین صنایع رقم خورد. با وجود این، در مجموع بازار در پی محاصره عوامل محیطی تن به اصلاح داد و به احتمال زیاد منتظر تعیین تکلیف ماند. در این بین شاید مهم‌ترین عامل به تصمیم گروه ویژه اقدام مالی موسوم FATF بازمی‌گردد که می‌تواند جهت‌یابی بورس و ارز را تا حدی مشخص کند. در عین حال، بورس‌بازان به تصمیمات نهاد ناظر درخصوص گزارش‌های تجدید ارزیابی شرکت‌ها هم توجه ویژه دارند. ضمن اینکه نگرانی از مداخله سیاستگذار از طریق بورس‌کالا نیز عاملی شد تا بهانه برای عقب‌نشینی سطح عمومی تقاضای سهام تکمیل شود. روند قیمت‌ها در معاملات روز سه‌شنبه دقیقا برخلاف روز دوشنبه رقم خورد. معاملات روز دوشنبه با صعود محسوس شاخص آغاز شد و سپس در پی فشار فروش از سقف تاریخی برگشت. درحالی‌که معاملات دیروز با شدت عرضه‌ها آغاز شد و سهام اغلب شرکت‌ها کار خود را در محدوده‌های منفی قیمت پی گرفتند. این روند به‌طور خاص در سهام بنگاه‌های بزرگ کالایی شکل گرفت و رفته‌رفته به کل بازار تسری یافت. با وجود این، در پایان معاملات، شاهد فروکش عرضه‌ها و همچنین بهبود روند قیمت‌ها بودیم. در نتیجه، شاخص کل که کار خود را در کانال ۴۷۷ هزار واحد آغاز کرده بود، پس از ریزش حدود ۹/ ۱ درصدی، موقتا به کانال ۴۶۸ واحد تنزل کرد و سرانجام با تقویت عمومی تقاضا نیمی از افت اولیه را جبران کرد و در پایان معاملات در کانال ۴۷۲ واحد آرام گرفت.
دو پرده از رشد دلار
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی دیگر نوشت:روند افزایشی دلار در روز سه شنبه را می‌توان در دو پرده مشاهده کرد: پرده اول، جوسازی معامله‌گران در همان شروع معاملات و باز شدن بازار با ۶۰ تومان فاصله نسبت به روز قبل. پرده دوم، عبور سریع دلار از محدوده ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومانی تا ساعت یک بعدازظهر. از حدود ساعت یک تا ۴ بعدازظهر نیز بازار ارز نوسانی خاصی نداشت و یک ثبات نسبی در آن مشاهده می‌شد. در ساعات انتهایی روز میزان فروش‌ها بالاتر رفته بود و ممکن است تحت تاثیر آن قیمت ابتدای روز جاری دلار کمتر از ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومان باشد. روز سه شنبه، در بازار سکه میزان نوسانات کمی محدودتر بود و سکه که تا قیمت ۵ میلیون و ۲۹۰ هزار تومان بالا رفته بود، در اواخر روز روی عدد ۵ میلیون و ۲۶۰ هزار تومان به کار خود پایان داد. این قیمت ۳۰ هزار تومان بیشتر از روز دوشنبه بود. به نظر می‌رسد دیروز سکه بازان نسبت به رشد قیمت دلار با احتیاط بیشتری رفتار کردند. دیروز سکه تمام بهار آزادی تنها نزدیک به ۶/ ۰درصد افزایش قیمت را ثبت کرد، حال آنکه در بازار ارز، دلار بیش از یک درصد افزایش را تجربه کرده بود. دلار که با افزایش ۶۰ تومانی نسبت به روز قبل و با عدد ۱۴ هزار و ۳۱۰ تومان معاملات خود را آغاز کرده بود، حدود ساعت ۴ بعدازظهر روی عدد ۱۴ هزار و ۴۴۰ تومان قرار گرفت که ۱۹۰ تومان بیشتر از روز سوم هفته بود. برخی فعالان باور داشتند، واکنش محدود سکه‌بازان به افزایش قیمت دلار می‌تواند نشان‌دهنده آن باشد که مسیر قیمت شاخص ارزی در معرض تغییر قرار گرفته است در واقع از نگاه آنها به احتمال زیاد سکه‌بازان به ادامه افزایش قیمت دلار چندان خوشبین نیستند که متناسب با افزایش آن، خریدهای خود را بالا نبرده‌اند. این در حالی است که دسته دیگری از بازیگران ارزی معتقد بودند تا زمانی که خطر بازگشت ایران به لیست سیاه FATF وجود دارد، معامله‌گران می‌توانند با جوسازی پیرامون این نگرانی قیمت ارز را بالاتر ببرند. این دیدگاه در حالی مطرح می‌شود که رئیس کل بانک مرکزی حداقل در دو مقطع زمانی اشاره کرده است که تصمیم FATF هیچ تاثیری بر روند مبادلات مالی کشور نخواهد داشت. به‌عنوان مثال، به گزارش تسنیم، دیروز رئیس‌کل بانک مرکزی با تاکید بر «اجازه ادامه تلاطم در بازار ارز را نمی‌دهیم» گفت: تصمیم اجلاس اف‌ای‌تی‌اف تأثیری در روابط و معاملات ما نخواهد داشت.
تصمیم‌گیری درباره ورود ایران به لیست سیاه تا ۲۱ فوریه
خبرگزاری ایسنا در گزارشی نوشت:طبق بیانیه گروه اقدام مالی، آن چه پیشروی ایران و پاکستان و دیگر کشورها و ایجاد خطر برای نظام مالی عنوان شده، در دستور کار جلسات این هفته گروه قرار دارد. گروه اقدام مالی پیش از این در جلسه مهر ماه خود که در پاریس برگزار شد، ضمن بررسی آخرین وضعیت کشورمان، با توجه به عدم تصویب نهایی دو کنوانسیون پالرمو و تامین مالی تروریسم، دو دسته اقدام جدید مقابله‌ای علیه کشورمان وضع نمود که با توجه به تصویب یک اقدام مقابله‌ای دیگر در خرداد ماه گذشته، مجموعا سه اقدام علیه ایران وضع شده‌اند. این نهاد بین‌المللی در یک بند جداگانه هشدار داده بود که اگر تا قبل از بهمن ماه آینده این دو کنوانسیون نهایی نشوند، کلیه اقدامات مقابله‌ای علیه ایران وضع خواهند شد و عملا وضعیت کشورمان به پیش از خرداد سال ۱۳۹۵ باز خواهد گشت. گروه ویژه اقدام مالی همچنین تایید کرد که در مردادماه و دی ماه سال گذشته دو اصلاحیه قانونی مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم به تصویب نهایی رسیدند و دو لایحه کنوانسیون‌های پالرمو و تامین مالی تروریسم (CFT) در مجلس ایران به تصویب رسیده، اما مراحل لازم الاجرا شدن نهایی را طی نکرده‌اند. مسیر تصویب لوایح FATF و CFT به دلیل قبول مرجعیت کمیسیون نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام برای شورای نگهبان به منظور نظارت بر حسن اجرای قانون اساسی و نامه این کمیسیون قبل از تصویب این لوایح در مجلس و ارسال آن به شورای نگهبان و استناد این شورا به نامه فوق برای عدم قبول لوایح، موجب پدید آمدن دور انسداد در پذیرش لوایح شده و حل این مشکل صرفا با اصلاح نظریه مجمع تشخیص مصلحت نظام و ارسال آن به شورای نگهبان میسر خواهد شد.
ورود ایران به لیست سیاه FATF به معنای ابهام آلودترشدن آینده اقتصادی کشور است
سایت خبری آفتاب نیوز در گزارشی آورد: هر چند سیاستگذار پولی معتقد است عدم تصویب FATF تاثیری بر بازار ارز نخواهد گذاشت، اما بازار برخلاف اظهارات امیدوارکننده حرکت می‌کند و نرخ ارز به فاصله یک روز از جلسه بررسی اقدامات ایران، روند افزایشی به خود گرفته و بیش از ۲۵۰ تومان بالا رفت. روز گذشته وزیر اقتصاد و مسوولان پولی و بانکی کشور در جلسات جداگانه‌ای به بررسی وضعیت اقتصاد و به ویژه بازار ارز پرداختند. نرخ سیاست‌های ارزی و چگونگی مالیات‌ستانی در بودجه ۹۹ آن هم در شرایط سخت اقتصادی از محورهای این جلسه بود. نرخ دلار در روزهای اخیر بار دیگر روند صعودی به خود گرفته و دیروز با حفظ روند رو به بالای خود از عدد ۱۴۲۰۰ تومان نیز عبور کرد. فعالان بازار می‌گویند سردرگمی بر سر تصویب لوایح FATF از یک طرف و تصمیم‌گیری این کنوانسیون برای ورود ایران به لیست سیاه FATF از طرف دیگر موجب شده تا نرخ ارز بار دیگر به کانال‌های بالاتر از ۱۳ هزار تومان که ماه‌هاست در آن بوده، متمایل شود. این تحولات از آنجا مهم است که امروز نشست FATF در پاریس، با موضوع بررسی اقدامات ایران برای تصویب کنوانسیون‌های مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم برگزار خواهد شد و به نظر می‌رسد این نشست برای آینده بازار ارزی ایران بسیار سرنوشت‌ساز باشد. هر چند سیاستگذار پولی معتقد است عدم تصویب FATF تاثیری بر بازار ارز نخواهد گذاشت، اما بازار برخلاف اظهارات امیدوارکننده حرکت می‌کند و نرخ ارز به فاصله یک روز از جلسه بررسی اقدامات ایران، روند افزایشی به خود گرفته و بیش از ۲۵۰ تومان بالا رفت. رفتار اخیر دلار و همزمانی جلسه کشورهای عضو FATF در پاریس و احتمال افزایش ورود ایران به لیست سیاه این کنوانسیون، موجی از نگرانی را از آینده قیمت دلار در کشور ایجاد کرده است. تصمیم‌گیری در خصوص الحاق به کارگروه ویژه اقدامات مالی با توجه به تصویب لوایح مرتبط با آن در دولت و مجلس، ابتدا با مخالفت اعضای شورای نگهبان مواجه شد و با وجود اصرار مجلس بر تصویب این لوایح، مجمع تشخیص مصلحت نظام برای حل اختلاف میان شورای نگهبان و مجلس وارد عمل شد و در مدت یک‌ساله خود برای تصمیم‌گیری در خصوص این لوایح، در این خصوص به جمع‌بندی نرسیده است. تعلل مسوولان داخلی در حالی است که بر اساس بیانیه گروه ویژه اقدامات مالی، ایران برای پیوستن به معاهده پالرمو و CFT تا روز ۲۷ بهمن فرصت داشت. چنانچه ایران مجددا وارد لیست سیاه شود، مبادلات پولی و تجاری اشخاص حقیقی و حقوقی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. از سوی دیگر بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری نیز پر ریسک تلقی می‌شوند که در این صورت افراد کمی برای مبادله با ایران وارد عمل می‌شوند. در این شرایط هزینه‌های مبادله اقتصادی افزایشی چندبرابری خواهند داشت. به نظر می‌رسد با وجود تحریم‌های جدید امریکا بر صنعت نفت و نیاز مبرم به ورود ارزهای حاصل از فروش آن به کشور، محدودیت‌های احتمالی توسط گروه اقدامات مالی پس از پایان نشست دوم اسفند، ویژگی‌های تازه‌ای نسبت به سال ۲۰۰۹ که ایران وارد لیست سیاه FATF شد، داشته باشد.
هیجان FATF در بازار سهام، طلا و ارز
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت:سه‌شنبه شاهد چهارمین عقب‌نشینی بورس تهران در بهمن ماه بودیم. بازار سهام معاملات این روز را با ریزش ۸ هزار واحدی شاخص کل آغاز کرد، اما در ادامه توانست بخشی از این افت را جبران کند. به این ترتیب دماسنج اصلی بورس تهران با نزول یک درصدی به کانال ۴۷۲ هزار واحد بازگشت. ۶۳ درصد نمادهای بورسی معامله‌شده با افت قیمت همراه شدند. اما در پایان دادوستدها شاهد صف خرید به ارزش ۳۱۵ میلیارد تومان در ۵۸ نماد و صف فروش به ارزش ۳۷ میلیارد تومان در ۱۳ شرکت بورسی بودیم. غول‌های کالایی که طی چند جلسه معاملاتی اخیر لیدر صعود بورس بودند، دیروز با بیشترین فشار فروش مواجه شدند. عرضه‌های پرحجم معامله‌گران حقوقی و ضعف بازار جهانی از عوامل موثر بر معاملات کالایی‌ها بودند. شاخص ارزی کشور ساعت ۱۶ سه‌شنبه با رشد ۱۹۰ تومانی به ۱۴ هزار و ۴۴۰ تومان رسید که بیشترین رشد دلار در ۶ هفته اخیر محسوب می‌شود. البته تب صعودی دلار در ساعات پایانی معاملات اندکی فروکش کرد. روز گذشته نرخ‌های صرافی‌های رسمی رشد قابل‌توجهی داشتند و نرخ فروش دلار با صعود ۲۵۰ تومانی به ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان رسید. بازارساز تا پیش از دیروز کانال ۱۴ هزار تومان را به رسمیت نشناخته بود ولی به نظر می‌رسد با این جهش نرخ تصمیم داشته بخش زیادی از تقاضای موجود را پاسخ دهد و ثبات را به بازار ارز بازگرداند. روز گذشته رئیس‌کل بانک‌مرکزی و وزیر اقتصاد هم در اظهارات خود تاثیر موضوع FATF بر نرخ دلار را رد کردند. البته دیروز اخبار غیررسمی هم از احتمال تمدید مهلت FATF برای ایران به گوش می‌رسید. همزمان با التهاب فزاینده در بازار ارز که عموما از نگرانی فعالان بازار داخلی درخصوص بازگشت ایران به لیست سیاه FATF نشات گرفته، سکه دیروز یکی از سطوح تاریخی خود را به ثبت رساند. قیمت هر سکه طرح جدید تا ساعت ۱۶ سه‌شنبه با رشد ۲۰ تومانی به ۵ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان رسید. در واقع بعد از قله ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی در ۴ مهر ۹۷، قیمت دیروز بیشترین نرخ در تاریخ بازار سکه است. البته صعود دیروز قیمت سکه در مقایسه با نرخ ارز خیلی محدودتر بود.
التهاب در بازار ارز به بهانه FATF
سایت خبری اقتصاد آنلاین در گزارشی آورد:ظهر روز ۲۹ بهمن‌ماه پیاده‌روی اطراف میدان فردوسی شلوغ‌تر از همیشه به نظر می‌رسد، پچ‌پچه‌ها به اندازه‌ای است که توجه مسافران مترو را که به سمت ایستگاه در حال حرکت‌اند، به خود جلب می‌کند. در دل این هیاهو یک جمله بیش از بقیه به گوش می‌رسد: «نرخ ارز درحال بالارفتن است و بعد از ماجرای FATF دیگر از بانک مرکزی هم کاری ساخته نیست». اینها در حالی است که صبح همین روز رئیس کل بانک مرکزی ضمن بیان اینکه ایران به احتمال قوی به لیست سیاه FATF نمی‌رود، تأکید کرده است که تصمیم این اجلاس تأثیری در بازار ارز ندارد و برخی از این فضا سوءاستفاده می‌کنند، درحالی‌که نرخ دلار به زیر ۱۴ هزار تومان برمی‌گردد. همتی همچنین به افرادی که قصد ورود به بازار ارز را دارند توصیه کرد که ریسک دارایی‌های خود را در نظر بگیرند. برخلاف دلالان که این‌بار تصمیم اجلاس پاریس گروه ویژه اقدام مالی (FATF) را برای جوسازی بهانه کرده‌اند، صراف‌ها معتقدند همه‌چیز در حالت طبیعی است و افزایش تقاضا با آغاز اسفندماه و نزدیک‌شدن به نوروز امری عادی است که هرسال اتفاق می‌افتد و نرخ ارز را اندکی بالا می‌برد. عبدالناصر همتی روز سه‌شنبه در ششمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی (نظام بانکی در خدمت تولید) که در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد، در پاسخ به پرسش خبرنگاران مبنی‌بر تأثیر تصمیمات اجلاس پاریس گروه ویژه اقدام مالی (FATF) بر مبادلات پولی و بانکی کشور اعلام کرد: آن تأثیری که همه فکر می‌کنند اتفاق نخواهد افتاد و فکر نمی‌کنم این تصمیم اشتباه را بگیرند. البته احتمال هم هست که ایران را در لیست سیاه قرار دهند، اما احتمال قوی‌تر هم وجود دارد که این کار را انجام ندهند؛ زیرا بعید است که وارد این مسیر شوند. او افزود: اکنون مبادلات تجاری ما از مسیرهایی که تحریم‌ناپذیر است، انجام می‌شود و در این مقطع این موارد چندان در اقتصاد ما تأثیر نمی‌گذارد. اکنون فکر می‌کنیم که در این مقطع خیلی از بانک‌های دنیا به دلیل تحریم‌های آمریکا با ما همکاری نمی‌کنند، اما چگونه ما از اول سال تاکنون ۳۵ و نیم میلیارد دلار برای واردات کشور تأمین ارز کردیم؟ به همین روش هم ادامه می‌دهیم. همتی همچنین تأکید کرد که نوسانات بازار ارز ادامه‌دار نخواهد بود. برخی به دلیل اجلاس FATF تلاش می‌کنند التهابی در بازار ارز ایجاد کنند، ولی تصمیم این اجلاس تأثیر معناداری در بازار ارز نخواهد داشت. کما اینکه اخیرا هم برخی تلاش کردند و اظهارنظرهای دلالی داشتند مبنی‌بر اینکه سد مقاومت دلار ۱۴ هزار تومانی شکسته شد اما با مدیریت بانک مرکزی تعادل به بازار ارز برگشت و باز هم این اتفاق می‌افتد.
رسانه های اصولگرا
سوختن مترسک FATF
روزنامه وطن امروز در گزارشی نوشت: روزنامه وطن امروز:پس از ۵ سال وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس‌کل بانک مرکزی اعتراف کردند اساسا FATF هیچ ارتباطی با قیمت ارز ندارد و پذیرفتن آن هم نمی‌تواند باعث افزایش یا بهبود تبادلات بانکی کشورمان شود. پیشتر دژپسند و همتی در حمایت از FATF گفته بودند؛ «این ساز و کار تنها برای ایران نیست و پذیرش FATF به نفع سیستم بانکی است».جلسه دوره‌ای FATF امروز برگزار می‌شود و باید این نهاد بین‌الدولی در روزهای آینده تصمیم خود را درباره اقتصاد ایران به صورت شفاف بیان کند. FATF در جمع‌بندی منتشر شده جلسه پیشین خود تهدید کرده بود اگر ایران اجرای مفاد کنوانسیون‌های CFT و پالرمو را تصویب نکند دیگر مدت زمان تعلیق از لیست سیاه را تمدید نخواهد کرد. این یعنی غیر از اینکه ایران را در لیست اقدامات مقابله‌ای قرار می‌دهد، کشورمان را محلی با ریسک بالای پولشویی در جهان معرفی خواهد کرد. البته باید توجه داشت که هم‌اکنون ۴ مورد از ۹ اقدام مقابله‌ای برای کشورمان اجرایی شده است و هیچ کشوری هم به صورت استاندارد با نهادهای رسمی مالی ایران ارتباط ندارد. در این بین گروهی از سوداگران با بهانه اینکه ورود ایران به لیست سیاه می‌تواند باعث افزایش قیمت کالاهای با پایه ارزی شود، در حال بر هم زدن بازار ارز و طلا هستند. جالب اینجاست که برخی دولتی‌ها هم بر این شایعه دامن زده‌اند. همین موضوع باعث شد که فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره شایعاتی مبنی بر ورود ایران به لیست سیاه FATF که می‌تواند باعث افزایش قیمت ارز و سکه شود، اینگونه اظهارنظر کند: «جلسه FATF فردا (امروز) برگزار می‌شود و افزایش قیمت ارز هیچ ربطی به این موضوع ندارد». این اظهارنظر وزیر اقتصاد چندی بعد مورد تایید اصلی‌ترین مقام انتقال پول در شبکه بانکی و بین‌المللی کشور هم قرار گرفت و عبدالناصر همتی در پاسخ به این سوال که «شایعه شده اگر FATF تصویب نشود حتی ارتباطمان با کشورهای دوست نیز از بین می‌رود، نظر شما چیست؟» اظهار کند: «هر کسی یک نظری دارد؛ اینکه چه اتفاقی خواهد افتاد هنوز معلوم نیست. احتمال دارد بگویند ایران وارد لیست سیاه شود، ولی احتمال قوی‌تر این است که این کار را انجام ندهند، چون بعید است خودشان وارد این مسیر شوند». وی افزود: «قبلا هم گفته‌ام هر اتفاقی درباره اف‌ای‌تی‌اف بیفتد از آنجایی که ۹۰ درصد معاملات تجاری ما از مسیرهای تحریم‌ناپذیر انجام می‌شود، نمی‌تواند تاثیری در این مقطع روی بازار ارز و روابط تجاری ما داشته باشد». وی با طرح این سوال که آیا فکر می‌کنید بانک‌های دنیا با ما همکاری می‌کنند، ادامه داد: «به خاطر تحریم آمریکا و فشاری که آمریکا به کشورهای دوست ما وارد می‌کند خیلی از بانک‌ها با ما همکاری نمی‌کنند، ولی چگونه از ابتدای سال ۵/۳۵ میلیارد دلار تامین ارز برای واردات انجام شده است؟ همین مسیر را باز هم ادامه می‌دهیم».
تحریم‌های آمریکا عامل قطع روابط بانکی است نه FATF!
روزنامه وطن امروز در گزارشی دیگر آورد:اخیرا غلامرضا انصاری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امورخارجه در نشستی که با حضور رئیس سازمان توسعه تجارت و اعضای هیأت‌رئیسه اتاق ایران و اتاق‌های مشترک بازرگانی ایران برگزار شد، ادعاهایی را پیرامون تعامل ایران با FATF مطرح کرد که در ادامه به بررسی صحت و سقم این موضوعات می‌پردازیم. * FATF، یک نهاد بین‌الدولی است نه لایحه! انصاری در رابطه با مسأله FATF و موضع‌گیری‌هایی که علیه آن وجود دارد، گفت: «متخصصان و صاحبنظران این حوزه دیدگاه خود را درباره لزوم تصویب FATF مطرح کردند اما در نهایت این نظرات کارشناسی، شنیده نشد». جالب است که انصاری که در قامت حامی سینه‌چاک FATF ظاهر شده است، گویا نمی‌داند FATF یک لایحه نیست، بلکه سازمانی بین‌الدولی است که ایران را ملزم کرده لوایح پالرمو و CFT را به تصویب برساند! * مسأله اصلی لو رفتن اطلاعات اقتصادی است! وی در ادامه گفت: «بارها و بارها تکرار کردیم در این رابطه (مسأله FATF) قرار نیست هیچ‌گونه حسابرسی انجام شود». این صحبت معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه که قرار نیست حسابرسی شود، سخن درستی است اما همه ابعاد ماجرای FATF را دربرنمی‌گیرد! مسأله اصلی اینجاست که در درجه اول، استانداردهای FATF، تولید و ذخیره اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بانکی (بین‌المللی و ریالی) در هر کشور را هدف گرفته است. FATF سپس انتشار این اطلاعات را در راستای همکاری‌های بین‌المللی مورد تاکید قرار داده است. این موضوع هم در بندهای ۳۱ و ۳۲ و هم در بندهای ۱۹ تا ۲۳ (با عنوان شناسایی دقیق مشتری) «برنامه اقدام» (درخواست‌های FATF از ایران که از تیرماه ۹۵ در دست اجراست) آمده است. همچنین مسأله اصلی کنوانسیون‌های پالرمو و CFT «همکاری اطلاعاتی» با دیگر کشورهاست. در واقع ایران با پیوستن به این دو کنوانسیون، از نظر «حقوقی» متعهد به اشتراک‌گذاری اطلاعات هویت ذی‌نفع واقعی تراکنش‌ها با دیگر کشورها می‌شود.
تصمیم اجلاس FATF تاثیری در بازار ارز ندارد
خبرگزاری تسنیم در مطلبی آورد:عبدالناصر همتی در حاشیه ششمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع نظام بانکی در خدمت تولید در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه برنامه بانک مرکزی برای مدیریت نوسانات اخیر در بازار ارز چیست گفت: قبلا هم گفته‌ام که این نوسانات ادامه‌دار نخواهد بود؛ برخی به خاطر اجلاس آتی اف‌ای‌تی‌اف تلاش می‌کنند التهابی در بازار ارز ایجاد کنند ولی همانطور که گفتم تصمیم اجلاس اف‌ای‌تی‌اف تاثیر معناداری در بازار ارز نخواهد داشت. وی با تاکید بر اینکه بانک مرکزی نظارت کامل و کافی در بازار ارز دارد در پاسخ به این سؤال که برخی می‌گویند اگر اف‌ای‌تی‌اف تصویب شود حتی ارتباطمان نیز با کشورهای دوست نیز از بین می‌رود ادامه داد: هر کسی یک نظری دارد؛ اینکه چه اتفاقی خواهد افتاد هنوز معلوم نیست. احتمال دارد که بگویند ایران وارد لیست سیاه شود ولی احتمال قوی‌تر این است که این کار را انجام ندهند چون بعید است خودشان وارد این مسیر شوند. رئیس‌کل بانک مرکزی افزود: قبلا هم گفته‌ام هر اتفاقی درباره اف‌ای‌تی‌اف بیفتد از آنجایی که ۹۰ درصد معاملات تجاری ما از مسیرهای تحریم‌ناپذیر انجام می‌شود نمی‌تواند تاثیری در این مقطع در بازار ارز و روابط تجاری ما داشته باشد. همتی با طرح این سؤال که آیا فکر می‌کنید بانک‌های دنیا با ما همکاری می‌کنند ادامه داد: به خاطر تحریم آمریکا و فشاری که آمریکا به کشورهای دوست ما وارد می‌کند خیلی از بانک‌ها با ما همکاری نمی‌کنند ولی چگونه از ابتدای سال ۳۵/۵ میلیارد دلار تامین ارز برای واردات انجام شده است؟ همین مسیر را باز هم ادامه می‌دهیم. وی تصریح کرد: تاثیری که همه فکر می‌کنند با تصمیم اجلاس اف‌ای‌تی‌اف اتفاق نخواهد افتاد هر چند هنوز هم فکر نمی‌کنم این تصمیم اشتباه را بگیرند ولی باید صبر کنیم. رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به برخی خبرها و اظهارنظرهای دلال‌های ارزی مبنی بر اینکه سد مقاومت دلار ۱۴ هزار تومانی شکسته شد، گفت: ظرف یک سال قبل سه بار این سد مقاومت شکسته شد ولی با مدیریت بانک مرکزی تعادل به بازار برگشت و باز هم این اتفاق می‌افتد. همتی به افرادی که قصد ورود به بازار ارز را دارند توصیه کرد که ریسک دارایی‌های خود را هم در نظر بگیرند. وی در پاسخ به این سؤال که آیا سوداگران دیگر نباید منتظر دلار بالای ۲۰ هزار تومان باشند بیان کرد: آرزو بر جوانان عیب نیست.