گیوهبافی یا گیوهدوزی از قدیمیترین صنایع دستی ایران است به طوری که پیشینه این صنعت به حدود هزار سال قبل باز میگردد.
هر چند کاربرد گیوه اکنون در زندگی روزمره افراد چندان چشمگیر نیست اما توجه به این هنر به عنوان یکی از صنایع دستی استان کرمان و شهرستان رابر به نوعی اهمیت راه اندازی و گسترش فعالیت این کارگاه را نشان می دهد.
حالا بانو حیات؛ با دمیدن روح حیات در کالبد بی جان گیوه به عنوان یکی از صنایع دستی این منطقه و البته آموزش تعداد زیادی از دوستداران این هنر، گامی مهم و تاثیرگذار در راستای رشد اقتصاد خانوار و البته زنده نگه داشتن
هنر ایرانی برداشته است.
بانوی احیاگر صنعت گیوه بافی در رابر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می گوید، حدود ۵۰ سال قبل از شهر رابر مهاجرت کردم.
حیات کریم قاسمی ادامه داد: بعد از گذشت زمانی نسبتا طولانی اکنون برای اینکه دین خود را به مردم ادا کنم به زادگاهم برگشتم تا هنر منسوخ شده گیوه بافی و برک بافی را احیا کنم.
وی افزود: گیوه در گذشته در بین اقشار مختلف از جمله کارگران و حتی پادشاهان کاربرد و استفاده داشت و همه آن را به پا می کردند.
وی با اشاره به راه اندازی کارگاه گیوه بافی در شهرستان رابر تصریح کرد: اگرچه گیوه تاریخچه زیادی دارد اما زمان اندکی است که قدم در راه احیا این حرفه، صنعت و هنر گذاشته ایم و هنوز وارد بازار نشده
است.
کریم قاسمی بیان داشت: صنعت برک بافی نیز از ۱۵۰ سال قبل به جای پتو و لحاف، چادرشب مردم کاربرد داشته و رابر به عنوان یک شغل و هنر محسوب می شد و همچنین گلیم حوض سه گار نیز با اشکال
هندسی خیلی پیچیده طراحی می شد.
وی با اشاره به اینکه نزدیک ۲ هزار سال قبل مردم این منطقه از پاپوش کرداک استفاده می کردند گفت: این کفش از درخت بنه و ۲ نخ به عنوان بند کفش و از پشم کرک و بز ساخته می شد و در حال حاضر نیز
کفشی با این خصوصیات از دخمه های گبرها در کوه های رابر موجود است.
این زن کارآفرین ادامه داد: این کفش در مقابل موریانه ایمن و مقاوم است و سازنده بر روی هر کفش خطوط منحصر به فردی را حک می کرد که اگر فرد گم یا طعمه حیوانات شد با این نشانه ها از او ردی پیدا
کنند.
وی با بیان اینکه حدود ۴۵ سال است که بافندگی می کنم اظهار داشت: آذرماه سال گذشته بود که کارگاه خود را در شهرستان رابر افتتاح و وسایل کار و آموزش را به صورت رایگان در اختیار هنرجویان قرار دادم
و بعد از اتمام کار هنرجو، گیوه دوخته شده را از او خریداری می کنم.
وی در ادامه افزود: تاکنون بیش از ۵۰ هنرجو را در زمینه بافت گیوه در رابر آموزش داده ام و در حال حاضر نیز ۷۰ هنرجوی دیگر متقاضی آموزش هستند.
کریم قاسمی بیان داشت: یکی از ویژگی گیوه ها این است که چسب استفاده شده در ساخت آنها کتیرا است که باعث نرم و لطیف شدن پا شده و خاصیت آن به گونه ای است که در زمستان پا را گرم و در
تابستان آن را خنک نگه می دارد ضمن اینکه هر خاصیتی در کفش های پنبه و کتان است این گیوه یا به زبان رابری ها "نشل" نیز دارد و استفاده آن برای بیماران دیابتی نیز مطلوب است.
وی گفت: یکی دیگر از موادی که در ساخت این کفش به کار رفته است موم زنبور عسل است که از نفوذ آب به داخل کفش جلوگیری می کند.
بانو حیات گفت: روزهای اول احیا این صنعت نخ کفش را پیدا نمی کردم بنابراین قسمتی از آن را خودمان با پنبه تولید کردیم و قسمت دیگر آن را از همدان می آوردیم و همچنین به کارخانه ریسندگی تهران نیز
سفارش داده ایم.
وی با بیان اینکه کف این گیوه ها را نیز قبلا در رابر از پارچه کرباس سورمه ای و ناشور سفید و یا لباسی که کهنه می شد درست می کردند تصریح کرد: در ساخت این گیوه مواد شیمیایی به کار نمی رود.
وی اظهار داشت: هر جفت گیوه با توجه به اینکه هر کیلو نخ ابریشم بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است، فعلا با قیمت ۳۰۰ هزار تومان به فروش می رسد و ساخت آن کمتر از ۲ هفته طول می کشد.
وی همچنین در مورد صنعت دیگری که در حال احیا کردن آن است گفت: در صدد احیا صنایع فراموش شده ای مانند گلیم حوض سه گار با قدمتی بیش از ۱۵۰ سال و برک بافی از جمله صنایع گذشته شهرستان
رابر هستم.
بانو حیات با توجه به اینکه مکتب نرفته است و نوشتن نمی داند و فقط می تواند بخواند گفت: از اینکه توانسته ام نقشی را در اشتغالزایی، کارآفرینی و همچنین احیا صنایع از دست رفته ایفا کنم بسیار
خوشحالم و از مسئولان می خواهم با حمایت کارآفرینان و پیگیری کار آنان زمینه اشتغالزایی هر چه بیشتر جوانان را فراهم سازند.
وی با بیان اینکه صنعت گیوه دوزی از زمان اشکانیان در رابر رونق دشاته اما این هنر در سالهای گذشته به دلایل مختلف به دست فراموشی سپرده شده است تصریح کرد: مسئولان احیای این صنعت را به
عنوان یک فرصت دریابند تا این هنرها به ثبت برسد و ماندگار شود.