صبح روز فردا تبلیغات انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به پایان میرسد و طی ساعات آینده شاهد کوران تبلیغات در فضای عمومی و مجازی و گفتوگوهای سطح جامعه خواهیم بود.
به تبع تشدید تب انتخابات، آسیبهای رقابتهای سیاسی نیز بیش از پیش به چشم خواهد آمد. «رحمت مهدوی» کارشناس سیاسی به تشریح این فضا و چالشهای آن پرداختهاست؛
طی چند روز گذشته بحثهای انتخاباتی، انتخاب فرد اصلح، کاردان و ... رو به فزونی نهادهاست. همچنین این ضرورت بیش از هر زمان دیگر هویدا گشته که عموم مردم، خصوصاً فعالان مدنی، رسانهای، سیاسی، ریشسفیدان، بزرگان خاندان و طایفهها و ... در ساعات پایانی تبلیغات ضمن اینکه دنبال تعیین معیارهای فرد اصلح باشند، منصفانه به بیان شاخصهها بپردازند.
البته روزهای انتهایی و ساعات پایانی در بسیاری موارد با شگفتانههای انتخاباتی همراه بودهاست. در این میان، گاه افرادی به دور از اخلاق انتخاباتی اقدام به پخش شبنامه کرده و بعضاً نتایج انتخابات را به ویژه در شهرهای کوچک متاثر ساختهاند.
در این فضا باید دنبال تغییر ملاکها و تعیین معیارهای جدید باشیم. تلاش برای یک فرهنگسازی اساسی در انتخابات باید مورد توجه قرار گیرد.
رفتارهایی همچون بهرهگیری از فضای دوقطبی بر اساس گرایش سیاسی، سوابق، جنسیت، طبقه اجتماعی و تمکن مالی، حوزه جغرافیایی محل سکونت، طائفه گرایی و ... به تخریب و جنگ روانی گره میخورد و نتیجه آن خواهد بود که ملاک و معیارها جدید انتخاب همچون «برندسازی» در شکل مثبت آن و «سرمایه اجتماعی» به محاق رود.
در زمینه برندسازی، صاحبنظران تبلیغات سیاسی میگویند با توجه به نوع افکار، اندیشه، ذهن ایده پرور، میزان جسارت، شخصیت عملگرا، روحیه مشورتپذیری، پایبند بودن به نقدپذیری، مردمی بودن، بهدور بودن از رفتارهای لحظهای و پرخاشگری، همچنین صداقتمندی و روحیه تعاملی و ... برندسازی صورت میگیرد.
در همین پیوند، نامزدهای انتخابات از نقش سرمایههای اجتماعی همچون صداقت، درستی، اعتمادسازی و ... نباید غافل شوند. باید به سمتی برویم که به جای منابع مالی، شگردهای تبلیغاتی، برندسازی مثبت و جمعآوری سرمایههای اجتماعی نامزدها تعیین کننده نتایج انتخابات باشد.
باید فضا را به سمتی هدایت کرد که در آن نامزدهای انتخاباتی آگاهیبخشی و نه عوامفریبی را رسالت خود بدانند. مردم نیز باید همین مطالبه را از نامزدهای خود داشته باشند.
باید این فضا نهادینه شود که ایام تبلیغات فرصت اساسی است برای افزایش آگاهی سیاسی مردم نه اغوا و رواج عوامفریبی. باید این رفتار نهادینه شود که انتخابات عرصهای برای تخریب، توهین و افترا نیست. نامزدهای انتخاباتی باید از همین فرصت برای فرهنگسازی نقدپذیری، مشورت پذیری، احترام به یکدیگر در میان مردم استفاده کنند و خود را مروجان آگاهیسازی جامعه نشان دهند نه خریداران یا نیازمندان آرای مردم.
همه نامزدهای یقیناً دارای نقاط ضعفی هستند و نقدهایی متوجه آنها است که در برخی از این نقدها دارای وجه اشتراک بوده و در برخی دیگر از هم متمایزند. امید است نامزدهای محترم به جای دست گذاشتن صرف روی نقاط ضعف، نکات مثبت همدیگر را ببینند و دست کم به تخریب این مزیتها کمر نبندند.
چندان آرامانگرایانه و دور از دسترس نیست که بگوییم از همان قدم اول با نگرش و تلقین افکار مثبت وارد انتخابات شویم و سپس در کمال متانت و ادب متقابل با یکدیگر رفتار کنیم، چرا که در یک فضای سالم توام با آرامش است که حرفها بهتر شنیده و بهترینها گلچین میشود.
با ایجاد چنین فضای سالمی میتوان وارد حوزه نقد شد و نکات قوت و ضعف هر نامزد را بررسی کرد. وقتی نامزدهای یک حوزه از سوی شورای نگهبان تأیید صلاحیت شدند، مورد پسند نیست برای نقد یک شخص به خصوصیترین اتفاقات زندگی شخصی فرد اشاره کنیم، چرا که در این حالت وارد فضای تخریب، تعصب، جانبداری و... و مانع از شناخت بهتر مردم از خصوصیات و رفتاری نامزدها میشویم.