آگاهی نداشتن برخی از مردم با وظایف نمایندگان مجلس و در کل قوه مقننه، انتظارات و توقعاتی را از یک کاندیداها به وجود آورده است که گویا کار یک نماینده پیگیری و انجام امور اجرایی است و این موضوع به اصلی ترین معیار انتخاب در میان مردم قرار می گیرد.
متاسفانه برخی از کاندیداهای مجلس شورای اسلامی هم به صراحت وظایف یک نماینده در مجلس را برای افکار عمومی روشن نمی کنند و از سوی دیگر شعارها و برنامه های خود را براساس این وظایف به مردم ارایه نمی دهند و این موضوع به افزایش انتظارات و توقعات از نمایندگان منجر شده است.
اکنون اغلب مردم می گویند نمایندگان گذشته اقدام مثبتی برای ما انجام ندادند چرا که آن افراد را براساس شعارها و وعده و وعیدهایشان مورد ارزیابی قرار می دهند در حالیکه وظیفه یک نماینده براساس قانون اساسی وضع قوانین و نظارت بر انجام این قوانین است و وظیفه اجرایی ندارد.
خبرگزاری ایرنا مرکز کرمانشاه در گفت و گو با چند تن از اساتید دانشگاه و فعالان سیاسی و اجتماعی نظرات آنان را در زمینه حیطه وظایف و اختیارات نمایندگان، انتظارات مردم از نمایندگان، لزوم ارایه برنامه از سوی کاندیداها و داشتن مجلسی قوی و توانمند جویا شده که در ادامه می خوانید.
دکتر شهاب تجری حقوقدان، وکیل و استاد دانشگاه، دکتر علیرضا گودرزی استاد دانشگاه و مدیرکل سابق فرهنگی اجتماعی استانداری کرمانشاه، دکتر علی اکبر اختری رییس دانشگاه صنعتی کرمانشاه و دکتر امرالله عظیمی استاد دانشگاه و فعال فرهنگی و رسانه ای در این ارتباط به اظهارنظر پرداخته اند.
قاعدتا مردم باید در چارچوب قانونی از نماینده انتظار داشته باشند. یعنی وضع قوانین متناسب با شرایط و نیازهای جامعه و نظارت بر سایر قوا در جهت حفظ منافع مردم. اگر این وظائف به خوبی انجام گیرد بسیاری از مشکلات مردم برطرف می شود. این وظائف است که مجلس را در راس امور قرار می دهد.
برخی از نمایندگان به وظایف خود اطلاع کافی ندارند
شهاب تجری: وظایف و اختیارات نمایندگان را می توان در سه بخش تعریف کرد. قانونگذاری، نظارت و برخی کارهای اجرایی که به شکل خاص بر عهده مجلس است؛ مثل استخدام کارشناسان خارجی، تغییر جزیی مرزها و یا ارجاع دعاوی دولتی به داوری. اما مهمترین آنها همان قانونگذاری و نظارت است.
متاسفانه نه تنها این برای مردم تبیین نشده بلکه برخی از نمایندگان خود هنوز بر وظایف و اختیارات خود اشراف و اطلاع کافی ندارند و به کرات پا را از دایره وظائف و اختیارات خود فراتر می گذارند.
قاعدتا مردم باید در چارچوب قانونی از نماینده انتظار داشته باشند. یعنی وضع قوانین متناسب با شرایط و نیازهای جامعه و نظارت بر سایر قوا در جهت حفظ منافع مردم. اگر این وظائف به خوبی انجام گیرد بسیاری از مشکلات مردم برطرف می شود. این وظائف است که مجلس را در راس امور قرار می دهد.
قاعدتا هر کسی که می خواهد مسوولیتی بر عهده بگیرد باید برنامه ارایه دهد. اما چون کار در مجلس گروهی و جمعی است ارایه برنامه فردی به شوخی شبیه است زیرا نه قابلیت انجام دارد و نه ضمانت اجرایی معقول.
اگر قرار باشد که ۲۹۰ نماینده، ۲۹۰ برنامه مختلف و بعضا متعارض و متناقض داشته باشند، چگونه می خواهند آنها را محقق کنند؟ و اگر به برنامه و عهد خود پایبند نبودند چکار می توان کرد و به چه شکل باید مواخذه شوند؟
بهترین شیوه انتخابات حزبی است که هم می توان پیگیر اجرای برنامه بود و هم در صورت خُلف وعده، کنار گذاشتن حزب در انتخابات آتی، ضمانت اجرای موثری خواهد بود.
داشتن یک مجلس کارآمد به عوامل و شرایط مختلف بر می گردد که بسیاری از آنها ارتباطی به شخص نماینده ندارد. اما چیزی که به خود نمایندگان بر می گردد، آگاهی و دانش کافی از وظائف و اختیارات قانونی خویش و البته صداقت، جسارت و سلامت در انجام آنها و همچنین آشنایی کافی با تحولات روز داخلی و بین المللی و آغوش گشاده برای مشاوره است که تاحدودی نقش مجلس و نماینده را در جامعه پررنگ می کند.
انتظار مردم از نمایندگان باید کلان باشد نه فردی به عنوان مثال می توان از یک نماینده انتظار داشت که برای وارد کردن فرزند و اقوام به مسولان حوزه فشار آورده شود یا انتظار داشت که یک واحد صنعتی تجاری ایجاد شود و تعدادی شایسته استخدام شوند کدام برای شهر و استان و مملکت مفیدتر است واقعا توقعات برخی مردم موجب می شود نماینده یک کلان شهر در حد یک کدخدا روستا عملکردش پایین آید.
دکتر شهاب تجری؛ وکیل و حقوقدان و استاد دانشگاه
نمایندگان اتاق فکر داشته باشند
دکتر اختری؛ رییس دانشگاه صنعتی کرمانشاه: وظیفه نمایندگان قانونگذاری برای ۲ قوه مجریه و قضاییه است لذا یک نماینده باید با مطالعه قوانین گذشته و با مشورت با اهالی صاحب تخصص آن موضوع و برای تمامیت کل ایران و اسلام وضع قانون کنند.
اغلب نمایندگان بدون تخصص در موضوعی، بدون توجه به گذشته یک فرآیندی و بدون مشورت با اهالی علم آن موضوع قوانینی وضع می‌کنند که ۲ سال بعد آن قانون نیاز به اصلاح دارد. حذف سازمان برنامه بودجه و احیا دوباره آن از جمله این موارد است.
لازم نیست نماینده متخصص فناوری اطلاعات باشد تا قانونی در این رابطه وضع کند بلکه نمایندگان باید اتاق فکر از افراد نخبه داشته باشند نه اطرافیان بدون علم.
انتظار مردم از نمایندگان باید کلان باشد نه فردی به عنوان مثال می توان از یک نماینده انتظار داشت که برای وارد کردن فرزند و اقوام به مسولان حوزه فشار آورده شود یا انتظار داشت که یک واحد صنعتی تجاری ایجاد شود و تعدادی شایسته استخدام شوند کدام برای شهر و استان و مملکت مفیدتر است واقعا توقعات برخی مردم موجب می شود نماینده یک کلان شهر در حد یک کدخدا روستا عملکردش پایین آید.
در مورد داشتن برنامه هم می شود گفت بله، با مشورت با اتاق فکر متخصص در شهر بدون در نظر گرفتن رفاقت های حزبی برنامه و در راستای آن بکوشد بر هیچ کس پوشیده نیست که استان کرمانشاه می تواند یک قطب توریست و توریست درمانی و مرکز تفریحی کشور همسایه باشد چه برنامه ای کاندیدا ها داشته اند هیج چه هماهنگی با شهرداریها شده است
در ارتباط با داشتن مجلسی کارآمد هم فراموش کردن یاران حزبی و تشکیل اتاق فکرهای تخصصی و مطالعه و وامداری به کل مردم استان نه افرادی که به آن نماینده رای داده اند می‌تواند منجر به توانمند شدن یک نماینده و داشتن یک مجلس کارآمد شود.
این نکته در سوره عصر که خداوند قسم می خورد به زمانی که لحظه لحظه کم می شود و انسان به آخر نزدیک می شود و نماینده از روزی که در مجلس قدم می گذارد فقط چهار سال وقت برای خدمت به مردم و پر کردن توشه آخرتش دارد.
در دوره پیش رو مجلس شورای اسلامی که رویداد چهل و دومین سال انقلاب است و با توجه به بیانیه گام دوم که برنامه ای است برای پس از چهل سالگی انقلاب نیاز به مجلسی مومن شجاع با برنامه و کار آمد است که اصلی ترین اقدام طرح برنامه هایی باشد در راستای پیشبرد اهداف مردم که سالهاست چشم انتظار تحقق خواسته های حداقلی و به حق خود هستند که همواره پای ارزشهای کشور و انقلاب بوده اند و کم نگذاشته اند.
دکتر اختری رییس دانشگاه صنعتی کرمانشاه
امرالله عظیمی استاد دانشگاه و فعال فرهنگی و رسانه ای: براساس قانون وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی مشخص و مدون است که نمایندگان مجلس و به طور کلی مجلس شورای اسلامی ۲ وظیفه اصلی دارند نخست قانون گذاری که براساس اصل هفتاد و یکم قانون اساسی مجلس شورای اسلامی صلاحیت عام قانون گذاری را دارا می باشد و دوم نظارت مجلس است که علاوه بر وظیفه قانون گذاری، مسؤولیت های نظارتی نیز بر عهده دارد که شامل نظارت (دخالت) مجلس در تشکیل دولت، نظارت عام نمایندگان، نظارت بر امور مختلف کشور.
نظارت اطلاعی است و می توان گفت بسیاری از داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی از این دو وظیفه اصلی خود بی اطلاع یا کم اطلاع هستند و پس از انتخاب نسبت به یادگیری وظایف خویش اقدام می کنند که در بسیاری مواقع از تبیین این وظایف دوگانه خود برای مردم در برنامه ها، اهداف اعلامی و اقدامات در حین نمایندگی کوتاهی می کنند.
اغلب مردم به دلیل عدم نیاز به دانستن وظایف نمایندگان به صورت جزیی و خرده سنجی از این وظائف آگاهی کامل نداشته و انتظاراتی خارج از حیث این وظایف مشخص از نمایندگان دارند که در راستای تبیین وظایف نمایندگی مجلس هم اقدامی ضروری صورت نمی گیرد هر چند شرایط آگاهی و کسب اطلاع از این وظایف برابر با اصل های قانون اساسی در رابطه با وظایف نمایندگان با مطالعه و جستجویی ساده در شرایط کنونی اطلاع رسانی کاری ساده و در دسترس است.
در راستای انجام وظایف نمایندگی از جنبه قانونگذاری می توان با برنامه و هدف سنجیده و مهندسی شده با ارایه طرحِ مناسبِ موردنیاز کشور و شهر محل حوزه نمایندگی و تبدیل آن به قانون مصوبِ قابل اجرا اقدام کند و به عنوان برنامه و هدف مناسب با شرایط روز جهان از حیث بین المللی و ملی برنامه داشته باشد و اینکه انتظار داشته باشیم برنامه اجرایی و اقدام و عمل خدماتی و اجتماعی پیش از ورود به مجلس داشته باشد تا پس از آن اجرا کند امکان پذیر نیست زیرا جزو وظایف نماینده مجلس نیست.
در دوره پیش رو مجلس شورای اسلامی که رویداد چهل و دومین سال انقلاب است و با توجه به بیانیه گام دوم که برنامه ای است برای پس از چهل سالگی انقلاب نیاز به مجلسی مومن شجاع با برنامه و کارآمد است که اصلی ترین اقدام طرح برنامه هایی باشد در راستای پیشبرد اهداف مردم که سالهاست چشم انتظار تحقق خواسته های حداقلی و به حق خود هستند که همواره پای ارزشهای کشور و انقلاب بوده اند و کم نگذاشته اند.
مردم کرمانشاه در حسرت تحقق بسیاری از آرزوهای انباشته و پرتراکم خود امیدوارانه در این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی حضور دارند تا با انتخاب نماینده اصلح و شایسته در برآورده شدن توقع های به حق خود تلاش کنند.
مردم ما اگر بتوانند انتظارات را برابر قانون از نماینده داشته باشند و نمایندگان نیز با فراغ بال بیشتری مشکلات مردم را رصد کنند می توانند در قالب طرحی به دولت ابلاغ کنند که این شیوه کار که قانونی است بسیار بهتر از کارهای موردی می تواند به رفع مشکلات مردم کمک کند یعنی اینکه نمایندگان مردم پیگیر مسایل کلان باشند نه موردی و جزئی و پیگیر مسایل و مشکلات کل کشور باشد نه یک استان و منطقه خاص.
دکتر امرالله عظیمی استاد دانشگاه
مشکلات تلنبار شده مانعی در راه ایفای وظایف نمایندگی
علیرضا گودرزی؛ استاد دانشگاه و مدیرکل سابق اجتماعی و فرهنگی استانداری کرمانشاه: بنابر قانون اساسی وظیفه نمایندگان مجلس قانونگذاری و نظارت بر اجرای قوانین است. اما مشکلات و مطالبات تلنبار شده مردم این اجازه را به نمایندگان انتخابی ملت اعم از رییس جمهوری، نمایندگان مجلس و نمایندگان شورای اسلامی شهر و روستا نداده تا در راستای وطایف و رسالت قانونی خود تلاش کنند.
بسیاری از مردم به ویژه در شهرهای کوچک وقتی رای می دهند انتظارات رفع مشکلات خود را از نمایندگان دارند و این مساله اجازه عرض اندام واقعی و در مسیر قانون را به نمایندگان نمی دهد.
پیگیری مشکلات و خواسته های مردم، وقت نمایندگان را می گیرد و مانع از تلاش آنها در راستای وظایف و رسالت قانونی آنها است و این موضوع باعث شده که نمایندگان نتوانند به وظایف اصلی خود برسند.
مردم باید از نمایندگان انتظارات داشته باشند که در مسیر قانون حرکت کنند یعنی از نماینده انتظار داشته باشند با تصویب قوانین خوب به دنبال رفع مسایل و مشکلات باشند و نه اینکه به صورت موردی پیگیر مشکلات باشد.
مردم ما اگر بتوانند انتظارات را برابر قانون از نماینده داشته باشند و نمایندگان نیز با فراغ بال بیشتری مشکلات مردم را رصد کنند می توانند در قالب طرحی به دولت ابلاغ کنند که این شیوه کار که قانونی است بسیار بهتر از کارهای موردی می تواند به رفع مشکلات مردم کمک کند یعنی اینکه نمایندگان مردم پیگیر مسایل کلان باشند نه موردی و جزیی و پیگیر مسایل و مشکلات کل کشور باشد نه یک استان و منطقه خاص.
مردم باید مشکلات و خواسته های خودشان را مدیریت شده به نماینده ها اطلاع دهند تا نمایندگان در مجلس در مسیر قانونی در راستای رفع این مشکلات با تصویب قوانین مناسب و نظارت بر اجرای قوانین تلاش کنند.
دکتر علیرضا گودرزی؛ استاد دانشگاه
نمایندگان از دخالت در امور سایر قوا خودداری کنند
ارایه برنامه از سوی نماینده خوب است چرا که براساس این برنامه می تواند با مردم عهدنامه ای ببنندد و در راستای برنامه هایی که قابلیت اجرایی دارند حرکت کنند اما برخی از مردم بیشتر نماینده‌هایی می خواهند که خدمات به آنها ارایه دهند نه اینکه دنبال تصویب قانون و نظارت بر آن باشند.
نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی باید توان و زمان خود را در راستای ایفای وظایف خود بگذارند و از دخالت در کار سایر قوا به خصوص عزل و نصب مدیران و مسوُولان خودداری کنند و با دخالت در امور سایر قوا به جایگاه نمایندگی و قواه مقننه خدشه وارد نکنند.
مردم با انتخاب کاندیداهای متخصص، توانمند و با صداقت می توانند به تشکیل مجلسی کارآمد و قوی کمک کنند و ان شاالله با حضور باشکوه در روز دوم اسفند در پای صندوق های رای حماسه دیگری را رقم خواهند زد.
در استان کرمانشاه در مجموع یک میلیون و ۵۴۶ هزار تن واجد شرایط رای هستند که واجدان شرایط این دوره نسبت به دور قبل، به میزان ۲.۴ درصد رشد داشته است.
همچنین امسال در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی ۵۹ هزار رای اولی هستند و تمامی افرادی که متولد ۲ اسفند ۱۳۸۰ و ماقبل آن هستند می توانند در این دوره رای دهند.
برای هشت کرسی نمایندگی استان کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی ۱۴۳ نفر در ۶ حوزه انتخابیه با هم رقابت خواهند کرد.
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی روز جمعه دوم اسفند در کرمانشاه و همزمان با سراسر کشور برگزار می شود.