«استف بلوک» وزیر امور خارجه هلند و به دنبال آن «الکساندر شالنبرگ» وزیر امور خارجه اتریش در حالی دیروز و امروز در تهران با مقامات کشورمان گفت و گو و تبادل نظر کردند که موضوعات مطرح در مناسبات ایران و اروپا از جمله برجام و کاهش تعهدات هسته‌ای ایران، مسائل منطقه‌ای و امنیت خلیج فارس از مهمترین محورهای رایزنی این دو وزیر اروپایی در تهران بوده است.
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه پیشتر در خصوص این سفرها گفته بود که در گفت‌گوها با دو وزیر اروپایی، علاوه بر بررسی روابط دوجانبه و تبادل نظر در خصوص مهمترین مسائل بین المللی و منطقه ای، انتقاد جمهوری اسلامی ایران نسبت به بی‌عملی اروپا در قبال اجرای تعهدات خود ذیل برجام و انفعال آنها در برابر تحمیل قوانین فراسرزمینی آمریکا مورد تاکید قرار خواهد گرفت.
به گفته سخنگوی دستگاه دیپلماسی، در این دیدارها همچنین بر این نکته اصولی که امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز صرفا از طریق مشارکت و تعامل جمعی کشورهای این منطقه محقق می‌شود، تاکید خواهد شد.
این سفرها در حالی انجام می شود که گروه اقدام مالی ایران را به دلیل آنچه عدم انطباق با هنجارهای بین‌المللی مقابله با تامین مالی تروریسم خواند به فهرست سیاه بازگردانده است.
مروری بر رفتارهای اروپا در یکی دو سال اخیر و بعد از راهیابی ترامپ به کاخ سفید نشان می‌دهد که اروپا به هر دلیل اروپا واکنش جدی و موثری در مقابل کارشکنی‌های آمریکا در برجام و سیاست‌های خصمانه این کشور علیه ایران نداشته است. برای همین اکنون این سوال مطرح است که وزیران خارجه اروپایی در تهران چه نکات و موضوعات جدیدی مطرح خواهند کرد. و اروپا برای ایفای تعهدات برجامی خود و حفظ این توافق بین المللی آیا حاضرند از سطح گفتار درمانی فراتر بروند. در عین حال این سفرها را می توان در راستای سفر اخیر جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ارزیابی کرد
خروج آمریکا از برجام کار درستی نبود
«استف بلوک» وزیر امور خارجه هلند روزشنبه در دیدار با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه، در خصوص مهمترین مسائل دو جانبه، منطقه ای و بین المللی، برجام، اینستکس، ابعاد ترور سردار شهید سلیمانی، شرایط جاری در عراق، افغانستان، یمن و سوریه و نیز سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی از مهمترین محورهای گفتگوی آقایان ظریف و بلوک بود.
وزیر امور خارجه هلند در دیدار با رئیس جمهور کشورمان نیز دیدار کرد. در این دیدار رییس جمهوری با اشاره به روابط خوب و دوستانه دو کشور در طول قرن های گذشته گفت: علاقمند توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با هلند هستیم. سیاست خارجی ما برمبنای تعامل سازنده با کشورهاست و علاقمندیم روابط با اتحادیه اروپا گرم‌تر باشد.
وزیر امور خارجه هلند نیز بر توسعه روابط دو کشور در همه زمینه ها از جمله روابط اقتصادی تاکید کرد و با اشاره به ملاقات خود با نمایندگان شرکت های هلندی در تهران، ابراز امیدواری کرد که کشورش بتواند نقش و مشارکت فعال‌تری در اینستکس ایفا کند.
این دیپلمات اروپایی با تاکید بر ضرورت حفظ برجام به عنوان یک توافق بین المللی، افزود: ما به صورت آشکار و خصوصی به آمریکایی‌ها گفته ایم که خروج آنها از برجام کار درستی نبوده است و هلند برای حفظ برجام تلاش خواهد کرد، برای این منظور باید به گفت و گوها ادامه دهیم و مذاکره می‌تواند راه حل مشکلات و اختلافات باشد.
مقامات اروپایی می دانند که حفظ برجام بسیار مهم است، چراکه با فروپاشی برجام تنها تنش ها در منطقه را افزایش می‌یابد. اما برجام تنها در صورتی حفظ می‌شود که حقوق و تکالیف مندرج این توافق بین المللی متوازن شود و همه طرف‌های آن به تکالیف خود عمل کنند. جمهوری اسلامی ایران با عملکرد خود تا به امروز به جامعه جهانی نشان داده است که اهل گفت‌وگو و تعامل است و حسن نیت خود را به اثبات رسانده است. اروپا باید با درک شرایط کنونی و مقابله با یکجانبه گرایی توافقات بین المللی را حفظ کنند و اقدام و حرکتی جدی از خود نشان دهد.
اتریش مسئولیت ویژه ای دارد
وزیر امور خارجه اتریش برای دیدار با مقامات ایران راهی تهران شده است. به نوشته نشریه کرونن اتریش؛ شالنبرگ، با هدف نجات برجام راهی تهران شده تا با مقامات عالی ایران از جمله رییس جمهوری و وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفت و گو کند.
او پیش از سفر به تهران به خبرنگاران اتریشی گفت که اوضاع در خلیج فارس به شدت تنش آلود است و خروج کامل ایران از برجام می‌تواند خطر غیرقابل محاسبه ای را برای اروپا و اتریش از طریق مسابقه تسلیحاتی در منطقه به بار بیاورد.
شالنبرگ که کشورش در سال ۲۰۱۵ محل امضای توافق هسته ای ایران و کشورهای ۱+۵ شامل آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان بود گفت: دقیقا به خاطر این که توافق هسته ای در وین به امضا رسیده است، ما مسئولیت ویژه‌ای داریم که برای نجات آن فعالیت کنیم.
شالنبرگ در گفت وگویی با ایرنا گفت: تحولات اخیر در منطقه به‌شدت نگران کننده بوده و ماموریت من در سفر به ایران این خواهد بود که به کاهش تنش‌ها از طریق گفت‌وگو کمک کنم.
برجام، در حالی وارد پنجمین سال اجرایی شدنش می‌شود که تحت فشار همه جانبه آمریکا و بی عملی اروپا و سایر شرکای برجام است. تحریم‌های آمریکا و اعمال سیاست فشار حداکثری برجام را تقریبا بی‌اثر کرده و ایران نمی‌تواند از مزایای اقتصادی این قرارداد استفاده کند در این بین باید دید اروپا چه اقدام عملی برای حفظ برجام خواهد داشت.
تهران نیز هنگامی که طرف‌های باقیمانده در برجام خصوصا اروپا در اجرای تعهدات خود در قبال ایران ناموفق ظاهر شدند، اجرای تعهدات برجامی خود را رفته رفته متوقف کرد. در این میان اما در سایه اقدامات مخاطره‌آمیز آمریکا باید این این چرخه تنش متوقف شود و برجام را از غلتیدن به ورطه سقوط نجات داد. چنین گشایشی نیازمند میانجی‌گری کشوری ثالث جهت رسیدن به تفاهمی است که تهران را از زیر فشار اقتصادی خارج کند، و از افزایش تنش‌ها، چه از جانب ایران و چه از جانب آمریکا، در منطقه پرآشوب خاورمیانه جلوگیری کند.