هر چند مسوولان نظارتی ، مدیران بهداشتی و دست اندرکاران تولید ماسک و محصولات بهداشتی وعده داده اند که کمبودها طی یکی دو روز آینده در شیراز و دیگر شهرهای استان فارس در بخش تامین مواد ضد عفونی کننده و ماسک برطرف می‌شود و در بخش ماسک هم تولیدات داخلی این استان به راه می افتد اما همچنان کمبود و گرانی ماسک در شیراز و دیگر شهرهای فارس مشهود است.
بر اساس مشاهدات خبرنگاران ایرنا در کلان شهر شیراز شاهد مراجعه انبوه بسیاری از شهروندان به داروخانه ها برای تهیه ماسک هستیم ، سرایت جو روانی استفاده از ماسک ، مشکلات ناشی از کمبود این کالا را مضاعف کرده است.
هنوز رد پایی از فعالیت دلالان و فرصت طلبان برای احتکار ماسک در شیراز و دیگر شهرهای استان فارس اثبات نشده ولی برخی از افراد با تهیه ماسک به عنوان عامل ایجاد کننده آرامش روانی در روزهای گذشته ذخیره این کالا در داروخانه ها را خالی کرده اند و ممکن است در این میان افرادی نیز آن را به قیمت چند برابری در بازار بفروشند.
برای چگونگی توزیع مواد و ماسک به چند داروخانه در شیراز مراجعه کردیم ، به یک داروخانه واقع در فلکه ارتش سر زدیم و در حالی که از فروشنده سوال کردیم ماسک و مواد ضد عفونی دارید، گفت: نه ؛ این امر در حالی رخ داد که یکی دیگر از فروشندگان در حالی که دو شیشه ضد عفونی را روی میز برای مشتری دیگری گذاشت.به این امر اعتراض کردیم ، اعتراض بی فایده ماند و فروشنده گفت: همین دو تا بیشتر نداشتیم .
داروخانه دیگری در ابتدای بلوار رحمت از تقاطع شهید باهنر در شیراز نیز ماسکی برای عرضه ندارد ، متصدی فروش در این داروخانه وقتی با پرسش ما برای تهیه ماسک روبرو شد ادعا کرد که چند روزی است ماسک در داروخانه ها توزیع نشده است ، او تاکید دارد اگر ماسکی در اختیار داروخانه گذاشته شده باید مدارک و مستندات و فاکتور عرضه ارائه شود تا ما پاسخگو باشیم در حالیکه هیچ فاکتور و مدارکی موجود نیست .
با این حال این داروخانه ماسک هایی به ما معرفی کرد که قابل شستشو است و به قیمت دو هزارو ۵۰۰ تومان عرضه می شود ، برای ماسک های قابل شستشو محدودیت فروش وجود نداشت و به نظر می رسید هر تعداد بخواهید به فروش می رسد . این داروخانه الکل سفید و صنعتی هم نداشت.
برخی از شنیده ها حاکی است ماسک و مواد ضد عفونی در شیراز از سوی توزیع کنندکان این محصولات فقط در اختیار داروخانه های شبانه روزی قرار دارد ، به یک داروخانه شبانه روزی واقع درچهارراه موسوم به پارک قوری شیراز سر زدیم ، این داروخانه نیز پاسخ منفی به تقاضای ما برای تهیه ماسک داد .
متصدی فروش دراین داروخانه تایید می کند که تعدادی ماسک و کالای ضد عفونی جهت عرضه در اختیار ما قرار گرفت و به سرعت تمام شد. این داروخانه در عین حال توزیع کننده الکل صنعتی و مواد ضد عفونی کننده بود و محدودیتی برای عرضه تعداد این محصول نداشت .
همچنین بر اساس مشاهدات عینی شکل گیری بازار سیاه آخر شب در برخی از داروخانه های شیراز دور از ذهن نیست ، حدود ساعت ۲۲:۳۰ در برخی از مراکز عرضه و داروخانه ها ماسک از پشت پیشخوان این داروخانه ها بیرون می آید وبه قیمت چند برابر فروخته می شود ، مشاهده شده که ماسک فیلتر دار به قیمت ۲۰ هزار تومان در داروخانه ای در خیابان صورتگر شیراز فروخته شده است ، ماسک n۹۵ که ایمنی بیشتری در مقابل کرونا دارد دراین خیابان به قیمت ۷۵ هزار تومان عرضه می شود.
خیابان صورتگر شیراز از جمله خیابان های اصلی شیراز در عرضه محصولات بهداشتی و کالای پزشکی است ، یکی از شهروندان گفته است از ساعت حدود ۷ عصر از اول این خیابان یعنی خیابان لطفعلی خان تا انتهای آن یعنی خیابان زند رفتم که همه کالافروشان گفتند ماسک نداریم. برخی برای راحتی خود، روی شیشه های ورودی خود نوشته بودند: ژل دست، محلول شست و شو، ماسک، قلم ویکس ... نداریم.برخی مغازه داران این خیابان می گفتند اصلا به ما ماسک نداده اند.
یکی از فروشندگان کالای پزشکی در خیابان صورتگر شیراز گفت : مشکل در «کش» ماسک است. یعنی ماسک هایی را که اخیرا تولید کرده اند کش ندارد یا اینکه کش ها را با دست به ماسک دوخته اند که احتمال دارد دوزنده ها دستشان آلوده باشد از این رو ماسک توزیع نشده است.
راه اندازی خط تولید ماده ضدعفونی کننده دست در شیراز
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز به همراه جمعی از اعضای هیات رییسه این دانشگاه اخیرا ، از خط تولید ماده ضدعفونی کننده دست در دانشکده داروسازی شیراز بازدید کرد. مهرزاد لطفی از خط تولید ماده ضد عفونی کننده دست که در دانشکده داروسازی شیراز راه اندازی شده است بازدید کرد و دستورات لازم را در خصوص توزیع مناسب این محصول،را صادر کرد.
دکتر لطفی در حاشیه این بازدید، از تولید روزانه ۲ هزار لیتر محلول ضدعفونی دست در این فاز از تولید خبر داد و گفت: با توجه به ظرفیت موجود، پیش بینی می شود در یک افزایش ۵ برابری، به توانمندی روزانه ۱۰ هزار لیتر دست یابیم.
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز تامین نیاز به محلول ضدعفونی را گامی مهم در مهار کروناویروس برشمرد و ادامه داد: با وجود توانمندی بالای اساتید دانشکده داروسازی موفق شدیم در این زمینه، به بخشی از نیازهای موجود پاسخ دهیم.
این مقام مسوول با بیان اینکه محصولات این خط در مرحله نخست، در حجم های بالاتر در بیمارستان ها، درمانگاه ها، مراکز درمانی خصوصی و دولتی و ادارات توزیع می شود، گفت: طی روزهای آینده نیزمحلول های ضدعفونی تولید شده در دانشکده داروسازی، در بطری های کوچک تر، برای مصارف خانگی، به داروخانه ها عرضه می شود.
خط تولید روزانه ۴۰ هزار ماسک در شیراز فعال است
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز از راه اندازی خط تولید ماده ضدعفونی کننده شست و شوی دست در شیراز خبر داد و گفت: با تلاش اساتید دانشکده داروسازی و معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، خط تولید ماده ضدعفونی کننده راه اندازی شد.
محمدجواد خشنود با اشاره به تولید ماده ضدعفونی کننده شست و شوی دست اظهار کرد: با راه اندازی این خط تولید، روزانه بیش از دو هزار لیتر ماده ضدعفونی کننده تولید می شود که گامی برای سلامت جامعه در مقابله با ویروس کرونا خواهد بود.
وی با اعلام اینکه شیوع ویروس کرونا در ایران و سایر کشورهای دنیا همه گیر و این نگرانی در بین افراد به وجود آمده است، گفت: در طی چند روز گذشته بر اساس تقاضای شدید مردم بعد از ورود بیماری کرونا، با کمبود این ماده ضدعفونی کننده در بازار مواجه بوده ایم و در این میان، برخی از افراد اقدام به سودجویی کرده اند، به همین منظور با تلاش شبانه روزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، این ماده ضدعفونی به مرحله تولید می رسد.
خشنود مهم ترین هدف از راه اندازی این خط تولید را تامین مایع ضدعفونی کننده دست اعلام کرد و افزود: با راه اندازی این خط علاوه بر خودکفایی دانشگاه و تامین نیازهای بیمارستان های دانشگاهی، نیاز تمامی بیمارستان های استان و تعداد زیادی از ادارات نیز برآورده می شود.
ضدعفونی کننده های سطوح زنده و بی جان کدامند؟
معاون غذا و داروی دانشگاه ادامه داد: به طور کلی ضدعفونی کننده ها، به ضدعفونی کننده های سطوح زنده مثل دست و ضدعفونی کننده های سطوح بی جان مانند میز تقسیم می شوند که در مورد ضدعفونی کننده های سطوح بی جان، کمبود جدی وجود ندارد، اما در مورد محلول ها و ضدعفونی کننده های دست بعد از ورود ویروس کرونا، کمبود گزارش شده است.
این استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاکید کرد: با رعایت موارد ساده ای از جمله شستن مداوم و صحیح دست ها با آب و صابون از ابتلا به ویروس پیشگیری می شود، اما در مکان هایی که آب و صابون وجود ندارد، استفاده از ژل ها و ماده ضدعفونی می تواند جایگزین مناسبی برای پیشگیری باشد.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه روزانه دست ها با سطوح مختلف در تماس هستند، لازم است از تماس دست ها با چشم، دهان و بینی پرهیز شده و ضرورت دارد افراد به طور مداوم با آب و صابون دست های خود را بشویند.
او اضافه کرد: زمانی که فرد سرفه یا عطسه های مداوم دارد نیز با استفاده از ماسک مناسب می تواند از انتشار عامل بیماری زا جلوگیری کند، در صورت نبود امکان استفاده از ماسک، فرد می تواند بر روی دستمال کاغذی و یا روی بخش بالایی آستین لباس خود سرفه یا عطسه کند.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز عنوان کرد: البته باید توجه داشت که دستمال کاغذی مورد استفاده به سرعت در سطل درب دار دور انداخته شود، استفاده از ماسک N۹۵ فقط برای افرادی که با بیماران مبتلا به کرونا ویروس مواجهه دارند و همچنین کادر درمانی بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی که تماس مستقیم با افراد مشکوک دارند، توصیه می شود و استفاده از این نوع ماسک ها برای افراد عادی توصیه نمی شود.
خشنود بیان کرد: استفاده از ماسک فقط زمانی که همراه با شستشوی مداوم دست ها با آب و صابون یا مواد ضدعفونی کننده با پایه الکلی باشد، موثر است، در غیر اینصورت، استفاده از ماسک به تنهایی محافظتی از فرد ایجاد نمی کند.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی یادآور شد: کارخانه های تولید الکل، خط تولید خود را به تولید و بسته بندی الکل در حجم های کمتر و مناسب برای فروش به هموطنان در داروخانه تغییر داده اند و اوایل هفته آینده محلول ضد عفونی کننده الکلی برای فروش به مقدار مناسب در اختیار داروخانه ها قرار می گیرد و نیاز مردم برآورده می شود.
این مقام مسوول در دانشگاه علوم پزشکی شیراز پیشتر از تولید روزانه ۱۰۰ هزار ماسک در یکی از کارخانه های استان فارس خبر داد وگفت: بازدیدها و اقداماتی موثر برای تامین ماسک مورد نیاز مردم این استان انجام شده است.
خشنود افزود: در استان فارس یک کارخانه تولیدی ماسک و ملزومات مرتبط وجود دارد که پیگیری های لازم جهت صدور مجوز تولید و عرضه این کارخانه صورت گرفته و روزانه بیش از ۱۰۰ هزار عدد ماسک تولید می کند. این کارخانه اکنون با تولید ۴۰ هزار ماسک فعال شده است.
دستگاه قضایی هم به میدان آمد
رییس کل دادگستری استان فارس هم در راستای پیشگیری از بیماری کرونا بر رعایت نکات ایمنی و در اختیار گذاشتن لوازم بهداشتی جهت استفاده کارکنان مجموعه قضایی و همچنین مراجعان به این دستگاه تاکید کرد.
حجت الاسلام سیدکاظم موسوی بر ضرورت نظارت بر قیمت و عرضه محصولات بهداشتی مانند مواد ضدعفونی کننده، ماسک، الکل، و ژل های بهداشتی توسط صنوف مرتبط، مراکزدرمانی ذیربط و نهادهای نظارتی همچون تعزیرات حکومتی و سازمان صمت تاکید کرد و بیان داشت: بازرسی و بازدید از این مراکز در راستای حسن اجرای وظایف قانونی در دستور کار سازمان های مسئول قرارگیرد.
وی با بیان اینکه نهادهای ناظر بر فعالیت های آموزشی، راهکارهای پیشگیری و مقابله با این بیماری را بدون القای حس ترس و اضطراب اجرا نمایند گفت: در این راستا باید از اظهار نظر افراد غیرمسئول و گسترش آن در فضای مجازی جلوگیری شود که در این خصوص دستورات قضایی لازم به دستگاه‌های ذیربط صادر شده تا فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به جای تبدیل شدن به فضای پخش شایعات و اخبار کذب به فضای آموزشی مناسب جهت پیشگیری از گسترش بیماری تبدیل شود.
دادستان عمومی و انقلاب شیراز نیز با هشدار به برخورد قانونی با محتکران و گرانفروشان اقلام بهداشتی از برخورد با محتکران عمده و گرانفروشان اقلام بهداشتی و سایر اقلام با عنوان مجرمانه اخلال در نظام اقتصادی کشور خبر داد.
حیدر آسیابی با اشاره به این که طی نامه ای به سازمان صنعت، معدن و تجارت بر نظارت دقیق قیمت ها و عرضه اقلام بهداشتی تأکید شده است گفت: متأسفانه عده ای افراد سودجو اقدام به احتکار و گرانفروشی این اقلام و توزیع قطره چکانی در بازار کرده اند که بر اساس گزارشات متعدد واصله این اقدام در جهت کسب منفعت و سود بیشتر بوده است.
وی افزود: در صورت عدم نظارت نهادهای نظارتی و صنفی مسئول، دادستانی با متخلفین و محتکرین برخورد قانونی خواهد کرد و در مواردی که گرانفروشی و احتکار عمده اقلام بهداشتی و سایر اقلام ضروری صورت گیرد این افراد تحت عنوان مجرمانه اخلال در نظام اقتصادی تحت تعقیب قضایی قرار خواهد گرفت.
چه باید کرد؟
در حالی که تصور استفاده از ماسک به عنوان راهکار اصلی مقابله با کرونا بین مردم فراگیر شده است، پزشکان راه های زیر را برای این منظور توصیه می کنند
اول از همه ماسک معمولی که شما از داروخانه می‌خرید (حتی فیلتردار معمولی) کاربرد بسیار کمی دارد برای اینکه ویروس در اندازه بسیار بسیار کوچک (نانومتر) هست و از آن عبور می کند، پس نزنید، مگر در شهرها و محیط‌های آلوده و پرتردد؛ چون اگر ماسک هر ۲ ساعت تعویض نشود، محیط مرطوب برای رشد باکتری به وجود می آید.
بیماری ویروسی با آنتی بیوتیک درمان نمی شود؛ ویروس موجود زنده نیست و آنتی بیوتیک همان طور که از اسمش معلوم است، ماده ضدحیات است و ویروس از آن تاثیر نمی گیرد.
ویروس کرونا و خیلی از ویروس های دیگه بدنه‌ای از جنس لیپید (نوعی از چربی طبیعی) دارند که با مواد شوینده از بین می‌رود. برای همین شستن دست و صورت و وسایل با مواد شوینده ساده مثل صابون و یا مواد ضد عفونی کننده ویروس را کاملا از کار می‌اندازد. پس صابون و ضدعفونی را فراموش نکنید.
اگر سالم هستید، از کرونا بیش از حد نترسید، زیرا این ویروس از ویروس آنفلوانزا کشنده‌تر نیست.
به سیستم ایمنی اعتماد کنید. سیستم ایمنی انسان ۱۰ به توان ۱۰ سلول ایمنی حرفه ای دارد که هر کدام فقط به یک ویروس یا باکتری حمله می‌کنند.
این بیماری با کنترل و رعایت از طرف افراد بیمار و افراد سالم به راحتی می‌گذرد. در واقع می شود گفت آنفلوانزای خوکی و آنفولانزای N۱H۱ خیلی بیشتر و خطرناک‌تر از کرونا بودند، اما گذشتند.