ممنوعیت روبوسی و دست دادن یکی از جدی ترین هشدارهای پزشکان و کارشناسان بهداشتی برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا این روزها فضای سرما زده زمستانی را چنان سرد کرد که به نظر می رسد در کنار نگرانی های جسمی ، بیماری های روحی روانی ناخواسته ای نیز ایجاد کند.
این روزها آدم ها در کنار هم ، اما دلشان برای هم تنگ است. پدر و مادر با فرزند، خواهر با برادر در یک خانواده و خانه اما با فاصله اند، این روزها حس می کنی یک عمر است مادرت را بغل نکرده ای و دلت می خواهد چنان خودت را در آغوشش غرق کنی که هیچ ویروسی اجازه نفوذ به خودش ندهد.
شاید هیچ وقت فکرش را کسی نمی کرد همین دست دادن ها و بغل کردن‌های ساده روزی تبدیل به حسرت شود تا در کنار تمام استرس های دیگر آفریده شده این ویروس ، مردم برای بازگشت به روزهای عادی و پایان این کابوس لحظه شماری کنند.
در حالی که شرایط جامعه پر از ترس و استرس و نگرانی است ، رسانه های مجازی با اخبار ضد و نقیض وحشت جامعه را دوچندان کرده اند. احتیاط های بهداشتی و محدودیت های عاطفی خود موجب افسردگی و ضعف روحی شده است و این در حالی است که پزشکان بر تقویت سیستم ایمنی بدن که یکی از اصلی ترین مولفه هایش شادی و شرایط روحی نرمال است، برای مقابله با کرونا تاکید می کنند.
شرایط روحی جامعه در حال حاضر به گونه ای است که مردم در حسرت دست دادن های معمولی و روبوسی های عامیانه ساده ای هستند که در مراودات هر روزه از طریق آن گوشه ای از محبت و احساساتشان را تخلیه می کردند ، اما امروز حتی این دست دادن های ساده به رویایی برای همه تبدیل شده و در کنارش هم بیم آن می رود که با تداوم این جو و فضا این رویه های ساده تخلیه احساسی و نشانه های محبت برای همیشه از جامعه انسانی ایرانیان رخت ببندد و به عادتی بهداشتی و همیشگی تبدیل شود.
هرچند ممانعت دست دادن و روبوسی حتی از سوی نزدیکترین افراد خانواده از زمان ظهور سرماخوردگی و آنفلوانزا از سوی پزشکان رایج شد ، اما این هشدار و توصیه های پزشکان نتوانسته بود تاکنون این عادت های عاطفی را از جامعه ما حذف کند، اما امروزه وحشتی که کرونا و حاشیه های آن آفریده فراتر از تصور است.
کرونا و آثار بلند مدت روحی
کارشناس مسائل خانواده درباره اثرات روانی ویروس کرونا به خبرنگار ایرنا گفت : جدا از اثرات ترس و اضطراب که اکنون در جامعه شاهد آن هستیم ، ویروس کرونا مطمئنا به دلیل ایجاد فاصله میان اعضای جامعه اثرات عاطفی منفی بلند مدت خواهد داشت.
سپیده غلامی افزود : در فرهنگ ایرانی بر خلاف فرهنگ غربی ابراز احساسات از طریق حرکات جسمی از جمله دست دادن، روبوسی، در آغوش کشیدن و نوازش بسیار عمیق تر است.
وی اظهار داشت: در زندگی محاوره ای جامعه ایرانی بسیاری از تعاملات اجتماعی نیز به صورت جسمی بوده و برخلاف جوامع غربی کمتر از الفاظ استفاده می شود.
این کارشناس مسائل خانواده گفت : قطع یکباره این فرهنگ می تواند بخش از هویت ارتباطی جامعه را مختل کرده و عوارضی همچون گوشه گیری و همچنین افسردگی را در درازمدت به همراه داشته باشد.
به گفته غلامی ، اکنون اقدامات پیشگیرانه کرونایی از ارتباطات عمومی فراتر رفته و نزدیکی اعضای خانواده را نشانه گرفته است و منجر به ایجاد فاصله میان آنها شده است.
وی نسبت به اثرات طولانی مدت ویروس کرونا بر ارتباطات اجتماعی هشدار داد و افزود: حتی اگر در کوتاه مدت این ویروس کنترل و درمان شود، اما اثرات جانبی آن تا مدتها بر روابط خانوادگی و اجتماعی باقی خواهد ماند.
کرونا و کنار گذاشتن عادات بد
این کارشناس خانواده به اثرات مثبت برخی محدودیت های ناشی از شیوع ویروس کرونا نیز اشاره کرد و گفت : اینکه این ویروس کشنده و خطرناک سلامت جامعه را به خطر می اندازد شکی نیست، اما برای جامعه ای مانند ایران که دارای برخی عادات بد است می تواند مفید باشد.
غلامی توضیح داد : ایجاد فرهنگ و عادت بهداشتی در مردم حتی با ترس از یک ویروس می تواند موثر باشد و آنها را به ترک برخی کج فرهنگی ها ترغیب کنند.
وی افزود: عادت ناپسندی همچون عطسه در ملاعام و بدون رعایت نکات بهداشتی، روبوسی با افراد بیمار ، اصرار بیماران بر دست دادن با افراد عادی و دیگر عادات مواردی است که متاسفانه به نوعی فرهنگ در جامعه تبدیل شده است که می توان امید داشت با ترس از ویروس کرونا از تعاملات اجتماعی برچیده و یا محتاطانه تر شود
با این حال ویروس کرونا این طور که اعداد و ارقام بیان می کنند در حال پیشروی است و دوستان و خانواده ها باید فعلا در حسرت یک دل سیر آغوش و یک روبوسی منتظر ماند.