پس از نزدیک به دو سال گفت وگو و تلاش های آمریکا و طالبان امروز دو طرف با حضور نمایندگان بیش از ۳۰ کشور جهان این توافقنامه را که تاکنون هیچ کسی از متن آن آگاهی ندارند، در دوحه امضا خواهد شد.
گفته می شود با امضای این توافق نامه فصل جدیدی در افغانستان که شروع گفت وگوی بین گروههای افغانستانی است آغاز خواهد شد که مهمترین و پرچالش ترین فصل پیشروی افغان‌ها خواهد بود.
این توافق نامه امکان دارد تا ساعاتی دیگر امضا شود اما در افغانستان واکنش ها و روایت های در باره آن پیش از امضا صورت گرفته است که برخی از عملکرد آمریکا و ناتو در ۱۹ سال گذشته انتقاد کرده و برخی نسبت به پیامدهای آن با شک و تردید نگریسته اند.
«محمدعلی احمدی» معاون سابق استاندار غزنی افغانستان هم در صفحه فسیبوک خود نوشته است که پس از ۱۸ سال جنگ، ویرانی، وحشت و تباهی کشور با نزدیک به ۱۵۷ هزار کشته پیمان جدیدی بین آمریکا و طالبان امضا خواهد شد.
یکی دیگر از فعالان صفحه اجتماعی افغانستان نوشته است که نفس امضای توافقنامه آمریکا و طالبان در تاریخ سیاسی یک پدیده جالب است.
این فعال اجتماعی افزوده است که امضای اعلامیه مشترک بین افغانستان و ناتو هم زمان با امضای توافق نامه صلح آمریکا و طالبان نیز اهمیت دارد و تأکید کرده است که سطح توقع مردم از این روند باید مدیریت درست شود.
به باور این فعال اجتماعی افغانستان امضای توافقنامه صلح به معنی پایان جنگ نیست بلکه آغاز یک مسیر طولانی است که باید آن را با تمام خطرات و خوبی هایش مدیریت کرد.
در این نوشته به بسیج ظرفیت های نظامی و غیر نظامی تأکید شده تا صدای یکپارچه از آدرس افغانستان برای صلح شنیده شود و موفقیتی در برابر طالبان داشته باشند.
«عبدالطیف نظری» استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل نیز گفته است که رایزنی های دیپلماتیک قطر در آستانه امضای توافقء‌نامه صلح آغاز شده است.
وی اضافه کرده است که سران و مقام های بلندپایه کشورهای همسایه افغانستان، نهاد های مشروع بین المللی، و قدرت های تاثیر گذار برای نظارت امضای این رویداد بزرگ و دیپلماتیک به دوحه دعوت شده اند.
به اعتقادنظری، قطر یکبار دیگر نشان داد که توان عبور از تحریم همسایگان و ایفای نقش میانجی و واسطه قابل اعتماد میان طرف های درگیر و متخاصم را دارد.
این کارشناس روبط بین الملل می گوید: قطر امروز میزبان نشست تاریخی برای پایان جنگی خواهد بود که نزدیک به دو دهه ادامه داشته است. هرچند چشم انداز نشست صلح امروز با توجه به اهداف ژئوپلتیک آمریکا در منطقه، کاملا واضح نیست، اما به نظر می رسد این نشست می تواند به تدریج افغانستان را به سوی صلح پایدار رهنمون گردد.
به گفته این کارشناس افغان، جنگ افغانستان تا ماه مارس ۲۰۱۹ حدود ۸۷۷ بیلیون دلار برای مالیات دهندگان آمریکا هزینه داشته است.
نظری معتقد است که اکنون طالبان، هم از نظر سیاسی و دیپلماتیک و هم از نظر نظامی و امنیتی در یک هوشمندی استراتژیک قرار دارند. تلاش تیم سیاسی طالبان این است تا با استفاده از دست برتر در تحولات میدانی، شرایط سیاسی را به نفع خود تغییر دهند.
وی می افزاید: نیروهای آمریکایی و سربازان ناتو در طول نزدیک به دو دهه جنگ ناکام در برابر طالبان، به شدت دچار فرسایش، خستگی و در نهایت ناتوانی در کنترل اوضاع شده اند. بر اساس برآوردهای منابع استخباراتی، در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد جغرافیای کشور از حوزه اقتدار مرکزی دولت خارج شده است و در کنترل طالبان قرار دارد.
به گفته این استاد دانشگاه، وضعیت سیاسی هم در حال حاضر خوب نیست، زیرا پس از اعلام نتایج انتخابات، دو دولت در یک قلمرو اعلان موجودیت نموده است. این وضعیت، نشان می دهد که آمریکا و ناتو در عرصه های سیاسی و نظامی با ناکامی چندوجهی روبرو شده و دچار سرگردانی راهبردی است.
وی اعتقاد دارد که همین مسئله سبب شده تا نرمش و تعدیل در مواضع واشنگتن برای مذاکره و دیپلماسی شکل بگیرد. افزون بر این، ترامپ نیز به دنبال رسیدن به برگ برنده در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا است.
به باور این کارشناس روابط بین الملل ترامپ ذیل مواضع تبلیغات انتخاباتی به دنبال کاهش نیروهای نظامی در افغانستان است. امضای توافق نامه صلح با طالبان، فرصتی را در اختیار ترامپ قرار می دهد تا هم مانور تبلیغات انتخاباتی خود را به فرجام برساند و هم توجیهی برای شکست خود در برابر طالبان پیدا کند.
وی تصریح کرده است که توان سیاسی و قدرت نظامی طالبان اکنون پس از ۱۹ سال جنگ در برابر هژمونی آمریکا و بازوی امنیتی آن یعنی ناتو، به اثبات رسیده است. از همین رو، طالبان از موقف امارت اسلامی به دنبال مذاکرات دقیق، شفاف و مهم با بازیگر اصلی منطقه است.
به گفته نظری امضای توافق نامه صلح و امضای شخص ترامپ در ذیل آن نشان خواهد داد که ترامپ به دنبال حفظ آبروی راهبردی خود در سطح جهانی است تا نیروهای خسته خود را از میدان فرسایشی نبرد افغانستان خارج کند.
بر اساس تحلیل این کارشناس افغان، خروج هزاران سرباز پنتاگون از یک سو نشان می دهد که آمریکا دیگر تک هژمون دنیا نیست و از سوی دیگر بیان گر راهبرد مقاومت فعال طالبان است که سرانجام به خروج سربازان آمریکایی از افغانستان منجر شد.
حامد درویش یکی از فعالان صفحه اجتماعی نیز نوشته است که دو دهه حضور آمریکا در این کشورجز ویرانی، جنگ وخونریزی ثمره ای دیگر نداشت، طالبان نیز تا کنون از هیچ جنایتی در حق مردم افغانستان به بهانه نیروهای خارجی کوتاهی نکرده اند.
وی نوشته است که اکنون آمریکا و طالبان پس از ویرانی های جبران ناپذیری بازی توافق نامه صلح را به راه انداخته اند که تاکنون روشن نیست این بازی چقدر پیچیده بوده که تاکنون هیچ کسی در باره آن معلومات ندارد.
وی نوشته است که تنها این بخش وضعیت روشن است که آمریکا هیچ تعهدی در قبال دستاورد دو دهه دمو کراسی که با خون مردم عجین وسر مایه گذاری گردیده است، ندارد.
به گفته وی اکنون آمریکا میخواهد میدان را به گروه متحجر تحت نام امارت اسلامی باز کند، تا باردیگر مانند زالوها خون مردم را بمکند.
این تنها مردم افغانستان و دولت این کشور نیست که از متن و چگونگی توافق نامه صلح آمریکا و طالبان بی خبرند حتا نمایندگان مجلس آمریکا نیز نگران گنجانیده شدن بندهای پنهانی در این توافق نامه هستند.
«چنی» یکی از نمایندگان مجلس آمریکا وقتی از «مارک اسپر» وزیر دفاع این کشور در مورد بند پنهانی توافق نامه با طالبان سوال کرد، وی نیز اظهار بی خبری کرد و آنرا به وزارت خارجه آمریکا ارجاع کرد.
مجله تایمز برای اولین بار فاش کرد که توافق نامه صلح آمریکا با طالبان شامل یک بند پنهانی است که به ارتش آمریکا اجازه می دهد یک نیروی ضد تروریسم را در افغانستان نگه دارد.
احتمال آن می رود که تا ساعات دیگر توافق نامه صلح آمریکا و طالبان امضا شود و افغانستان با امضای این توافق نامه وارد مرحله تازه ای خواهد شد که هیچ کس نمی تواند در باره آینده آن بطور قطعی اظهار نظر کند که این کشور را به کدام طرف خواهد برد.
تنها می توان انتظار کشید که با امضای توافق نامه صلح آمریکا و طالبان زمان و بازی های پس از امضای توافق نامه با این کشور چه خواهد کرد.