ایجاد کسب و کارهای کوچک اگر چه در گذشته ای نه چندان دور به عنوان راهکاری برای افزایش تولید ملی، خودکفایی و ایجاد اشتغال پایدار به ویژه در مناطق روستایی بشمار می رفت و فعالان این عرصه امیدوار بودند تا در نوروز ۹۹ به واسطه رونق باز عقب ماندگی ها را جبران در راستای توسعه بیشتر گام بردارند اما شیوع کرونا تمامی پیش بینی ها را به هم زد و اکنون شرایط به گونه ای دیگر رقم خورده است.
تعطیلی اجباری مدارس و دانشگاه ها و کاهش مراجعه مردم به بازار سبب شده تا کسب و کارها بویژه از نوع کوچک و نوپا در رکود شدید غوطه ور شوند و برخاستن از این وضعیت بسیار سخت و دشوار خواهد بود.
بسیاری از افرادی که در سال های اخیر کسب و کاری به راه انداخته اند ، یا از بانک ها تسهیلات دریافت کرده اند و یا اینکه از نزدیکان و بستگان خود سرمایه مورد نیاز را قرض نموده اند که در هر دو این موارد بحث بازپرداخت آنها حائز اهمیت است و اگر بازار از رونق لازم برخوردار نباشد جبران ان بسیار سخت خواهد بود با این تفاوت که ضرر و زیان در حوزه بانکی به مراتب بیشتر خواهد بود.
جمعی از کارشناسان و صاحبنظران در حوزه اقتصاد بازار بر این باورند که کرونا نه تنها اقتصادهای کوچک بلکه اقتصادهای کلان جهانی را نیز تحت تاثیر قرار داده و اگر پشتوانه لازم در این زمینه وجود نداشته باشد بسیاری از کسب و کارها به تعطیلی کشیده خواهند شد.
آنان معتقدند که تنها راه برون رفت از این مشکل ، ارائه بسته های تشویقی از سوی دولت برای کاستن از زیان مالی کسب و کارهای کوچک است و دولت نباید آنها را در این شرایط سخت تنها بگذارد.
گلوی کسب و کارهای کوچک در دست های کرونا
مهرداد پناهی که با دریافت تسهیلات اشتغالزایی اقدام به راه اندازی اغذیه فروشی در یکی از شهرهای غرب مازندران کرده است ، درباره وضعیت کسب و کار پس از شیوع کرونا در استان گفت : با حمایت هایی که صورت گرفت مغازه ای اجاره کردم و یک ساندویچی که شغل مورد علاقه ام است راه اندازی نمودم تا هم بیکار نباشم و هم اینکه خرج زندگی را در بیاورم.
وی افزود : تا قبل از شیوع کرونا کسب و کار خوبی داشتم و از درآمدم راضی بودم اما با وضعیتی که به وجود آمد میزان فروش به حداقل رسید و این شرایط برای تمامی همکاران ایجاد شده است.
پناهی از گران شدن مواد اولیه مورد نیاز برای ساندویچی در چنین شرایطی انتقاد کرد و اظهار داشت : با وجود آنکه رکود در بازار حاکم است معلوم نیست که چرا برخی اقلام مورد نیاز گران شده اند و این افزایش قیمت هیچ توجیه اقتصادی ندارد.
وی خاطر نشان کرد : اگر بازار نوروز را به دلیل شرایط کرونایی از دست بدهیم و نتوانیم از حضور مسافران و گردشگران درآمد کسب نماییم ، ادامه روند فعلی در سال آینده بسیار سخت خواهد بود.
این فعال اقتصادی خواستار حمایت های دولت در راستای حفظ و ماندگاری کسب و کارهای کوچک شد.
تعدیل نیروی کار
یکی دیگر از ایجاد کنندگان کسب و کار کوچک در مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : با شیوع کرونا در استان تقریبا تمامی کسب و کارها با مشکلاتی مواجه شده اند و آنها روز شماری می کنند تا این بیماری هر چه سریعتر ریشه کن شود.
سیامک شریفی که مدیریت یک رستوران کوچک را بر عهده دارد ، افزود : هم اکنون فروش روزانه ما به یک چهارم کاهش یافته و اگر این وضع همچنان ادامه داشته باشد مجبورم کارگرهای خودم را حداقل برای یک هفته بیرون کنم تا ببینیم شرایط به چه صورت خواهد شد.
وی به اجاره سنگین مغازه و هزینه بالای زندگی اشاره کرد و بیان داشت : شرایط به وجود آمده برای همه یکسان است اما برای افرادی مثل من که از پشتوانه مالی خوبی برخوردار نیستم بسیار سخت و رنج آور است.
به گفته شریفی ، خسارت شیوع کرونا کمتر از سیل و زلزله نیست و بنابراین دولت باید در جهت جبران خسارت ها اقدام نماید.
وی یادآور شد : امیدوارم هر چه سریعتر شرایط به حالت عادی برگردد تا در شب عید شرمنده خانواده و کارگرهایم نشوم.
قاسم جان بابایی معاون وزیر بهداشت اخیرا گفته است که بیماری کرونا در خوشبینانه‌ترین حالت تا عید و در بدبینانه‌ترین حالت تا پایان اردیبیهشت و حتی خردادماه سال آینده به طول انجامد، می توان از هم اکنون شرایط بازار را پیش بینی کرد و باید دید که مسئولان مربوطه برای برون رفت از این مشکل چه راهکارهایی را اعمال می کنند.
پیچیدن نسخه حمایتی برای بازار کرونایی
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز با تایید این موضوع که بسیاری از کسب و کارهای کوچک بازار از شیوع ویروس کرونا متاثر شدند گفت که رفع مشکلات توجه بیشتر سازمان امور مالیاتی و شبکه بانکی را می‌طلبد.
غلامحسین شافعی افزود : بسیاری از کسب و کارهای کوچک بازار با امید به فروش شب عید خریدهای خود را انجام داده اند، اما اکنون با معضل شدید تقاضا مواجه هستند که در پی آن با معضل چک‌های برگشتی و پرداخت اقساط بانکی روبه رو خواهند شد.
وی اظهارداشت : پیشنهاد ما این است که سازمان امور مالیاتی و شبکه بانکی کشور برای مدت دو ماه از پیگیری مجموعه مسائل دست نگه دارند تا واحدها و کسب و کارها از این بحران عبور کنند.
قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی نیز در این باره گفت : ویروس کرونا باعث آسیب به کسب‌وکارهای کوچک، مانند اغذیه‌ای‌ها شده است و به همین دلیل بسته ویژه‌ای پیشنهادشده تا بخشی از مالیات، استمهال وام، بیمه تأمین اجتماعی و سایر مشوق‌های تشویقی به این کسب‌وکارها اختصاص یابد تا آسیب نبینند.
مدرس خیابانی با بیان اینکه در شرایط کنونی حفظ اشتغال مهم‌تر از رشد اشتغال ملی است، افزود : بخشی از کسب‌وکارهای خرد مثل تاکسی‌ها و پیک‌های موتوری هم از شرایط موجود آسیب‌دیده و مردم می‌توانند مایحتاج عمومی خود را از طریق پیک‌های موتوری و تاکسی‌ها جابه‌جا کنند که هم از عبور و مرور جلوگیری شود و هم این کسب‌وکارها بیش از این آسیب نبینند.
وی اظهار داشت : تلاش های زیادی بابت ایجاد کسب و کارهای کوچک صورت گرفته و باید در این شرایط سخت از آنها حمایت کرد.
اگرچه هنوز نحوه حمایت و نحوه تأثیرگذاری بسته تشویقی وزارت صنعت، معدن و تجارت در بهبود وضعیت کسب‌وکارها مشخص نیست ولی آنچه مشخص است اینکه کسب‌وکارهای کوچک، دست‌فروش‌ها و شغل‌های فصلی روزگار تلخی را سپری می‌کنند.