ویروس کووید-۱۹ که به صورت عامیانه به عنوان ویروس کرونا شناخته می شود اکنون حدود ۲ هفته تمام مازندران را به خود درگیر کرده است و گویا خیال رفتن نیز ندارد.
تاکنون فقط در مازندران بیش از ۷۲ نفر به این ویروس مبتلا شدند و ۱۱ نفر نیز قربانی برجای گذاشت. علاوه بر این ویروس کووید ۱۹ تاکنون ۱۳۰ مازندرانی را در قرنطینه بیمارستانی قرار داده است.
تبعات و خسارات ویروس کرونا اکنون از حالت بیماری انسانی خارج شده است و تمام زیرساخت‌های فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصاد و پزشکی مازندران را به چالش کشیده است .
اما از همه اینها بگذریم آنچه از اثرات ویروس کرونا بیشتر از موارد دیگر در معرض دید و عینی است ، خسارت سنگین بر اقتصاد یکی از پر رونق ترین استان های کشور وارد کرده است.
مازندران که همواره به عنوان شاهرگ ارتباط کشور به کشورهای شمالی از دریا، خط ارتباطی شرق به غرب کشور و یکی از بازاری ترین استان های کشور بوده است این روزها به خاطر ویروس کرونا تقریبا به سکن ورشکستگی حرکت می کند.
از میان تمامی مناطق و شهرهای مازندران ، شهر آمل به عنوان صنعتی ترین منطقه استان این روزها حال روز خوشی نداد. شهری که به واسطه وجود ۴۰ درصد از صنایع استان مازندران و سهم ۵۰ درصدی در تولید محصولات صنعتی و ۹۰ درصدی در تولید لبنیات مازندران همواره به عنوان یکی از پر رونق ترین شهرهای شمال کشور شناخته می شود.
وجود شرکت های بزرگی همچون کاله ، لبنی دوشه هراز ، فولادین ذوب آمل ، دیزل سنگین و صدها شرکت کوچک و بزرگ دیگر و اثر گذاری این شرکت ها بر زندگی عادی مردم آمل جنب و جوش اقتصادی در شهر را بیش از دیگر مناطق استان می کند.
علاوه بر این آمل به عنوان اصلی ترین دروازه مازندران برای ورود گردشگران و تبادل اقتصادی از طریق جاده هراز در نزدیک ترین فاصله شمال کشور به پایتخت قرار دارد که به صورت مستقیم اقتصاد این شهر را تحت تاثیر قرار می دهد.
ناگفته نماند وجود دهها معدن شن و ماسه که سالانه درآمد چندین هزار میلیاردی دارد نیز بر اقتصاد شهر آمل اثر گذار است.
در میان مردم مازندران نیز آمل به عنوان شهری زنده ، پویا ، با درآمد بالا و به جهت بالا بودن درآمد خانواده ها به عنوان شهر خوشگذران معروف است. اما این روزها ویروس کرونا آنچنان بر پویاترین شهر مازندران سایه افکنده که دیگر از آن رونق همیشگی خبری نیست.
خانه نشینی بازار
با ورود ویروس کرونا به مازندران در نخستین ایستگاه بازارهای هفتگی و بازارهای روز همه شهرها را به تعطیلی کشاند که تاثیر منفی شدیدی بر اقتصاد های کوچک و خانواده‌ها داشت.
اما بیشترین تاثیر ویروس کرونا از توصیه های پیشگیرانه آن بود که به مردم گفته شد در خانه هایشان بمانند تا به این صورت زنجیره انتقال این ویروس گسسته شود و از شیوع بیشتر آن جلوگیری شود.
این خانه نشینی عمومی اقتصاد یکی از ثروت مندترین و صنعتی ترین شهرهای مازندران را نیز خانه نشین کرد و رونق را از بازار و کسبه آن گرفت.
علاوه برای جلوگیری از ورود گردشگران به مازندران که آمل اصلی ترین گذرگاه آنان است این شهر را از بزرگ ترین منبع سرمایه محروم کرده است به طوری که واحد های خدماتی بین راهی و شهری علاوه بر توصیه های استانی ، دست به خود تعطیلی زدند.
البته ترس از ابتلا به بیماری کرونا که سرعت شیوع آن بیشتر از نامش است و نبود درمان مشخص برای این بیماری در کسبه و بازاریان نیز رخنه کرده است.
بی حالی کرونایی بازار مواد غذایی
آمل نه تنها یکی از بزرگ ترین تولیدکننده مواد غذایی از جمله لبنیات ، محصولات پروتئینی میوه و سبزیجات است ، بلکه در زمره بیشترین مصرف کننده نیز محسوب می شود که بخشی از این مصرف توسط گردشگران انجام می شود.
حسن یزدانی یکی از صاحبان فروشگاه مواد غذایی در آمل به خبرنگار ایرنا گفت: در هفته های اخیر به شدت مشتریان مواد غذایی کاهش یافته است و بسیاری از اقلام که به صورت معمول روزانه استفاده می شد اکنون در حال برگشت خوردن به شرکت های تولید کننده است.
به گفته این فروشنده مواد غذایی ، ترس از ابتلا به ویروس کرونا منجر به خانه نشینی مردم شده و حتی برای خرید ضروری ترین نیاز نیز از خانه خارج نمی شوند.
یاسر غلامی یکی از کارگران فروشگاه های چند منظوره یا به اصطلاح هایپر مارکت آمل گفت: پیش از شیوع ویروس کرونا روزانه به چندین هزار نفر مشتری خدمات می دادیم اما اکنون این تعداد به چند صدنفر کاهش یافته است.
به گفته او مردم یا از خانه خود بیرون نمی آیند و یا اینکه اقلام ضروری را از نزدیک ترین فروشگاه خرید می کنند و دیگر به هایپرمارکت ها که محل ازدیاد جمعیت است مراجعه نمی کنند.
مصطفی رنجبر از صاحبان فروشگاه مواد غذایی در جاده هراز نیز اظهار داشت: نه تنها با کاهش مسافر مواجه هستیم ، بلکه مردم مازندران نیز برای کارهای خود به تهران سفر نمی کنند و تقریبا مشتریانمان به صفر رسیده است.
وی با بیان اینکه به طور طبیعی هر هفته شاهد رفت و آمد مردم آمل به ییلاقات هستیم ، افزود: اما در شرایط فعلی این دسته از مشتریان خود را نیز از دست داده ایم.
به گفته او وضعیت پیش آمده بسیار نگران کننده است و می تواند خسارت جبران ناپذیری به درآمدها وارد کند.
بی رونقی صنعت لبنیات
داداشی از مسئولان فروش یک شرکت تولید محصولات لبنی در آمل گفت: به شدت با کاهش تقاضا روبرو هستیم و تقریبا فروش به زیر نصف کاهش یافته است.
به گفته او اگر وضعیت به همین منوال پیش برود همه فعالان بازار لبنیات با رکود سنگین مواجه خواهند شد که به طور مستقیم بر نیروهای کار تاثیر خواهد گذاشت.
داداشی با بیان اینکه در آستانه یکی از پرفروش ترین فصول سال یعنی شب عید قرار داریم ، تاکید کرد : ممکن است شرایط فعلی بسیاری از بخش های اقتصادی را با ورشکستگی مواجه کند.
صنعت مواد پروتئینی نیز در امان نماند
همانطور که گفته شد آمل از مهم ترین شهرهای تولید کننده و مصرف کننده مواد پروتئینی از جمله گوشت گوسفندی و مرغ است.
عزیزالله نائیجی از قصابان قدیمی شهر آمل می گوید ، مصرف گوشت قرمز بسیار پایین آمده است و تقاضای ما برای کشتار به پایین ترین حد خود کاهش پیدا کرد.
به گفته این قصاب آملی مردم حتی از مصرف گوشت گرم به دلیل پرهیز از ابتلا به ویروس کرونا خودداری می کنند و رو به محصولات بسته بندی آورده اند.
مهدی خیری از دامداران و تامین کننده گوشت نیز به خبرنگار ایرنا گفت: تقاضا برای کشتار گوسفندی و گاوی جهت مصرف آملی ها بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است.
این دامدار معتقد است کاهش مصرف مردم آمل به دلیل ابتلا به کرونا از راه گوشت گرم نیست ، بلکه ناشی از خانه نشینی و کاهش درآمد و صرفه جویی مالی مردم است.
سایه ویروس کرونا بر بازار شب عید
وضعیت پیش آمده برای بازار شب عید آمل نیز خوشایند نبوده است و یکی از پرفروش ترین شهرهای مازندران از لحاظ پوشاک و تنقلات شب عید را تحت تاثیر قرار داده است.
خیابان ها و فروشگاه های پوشاک و خشکبار و حتی میوه خالی از مشتری شده اند به طوری که برخی از آنها اقدام به تعطیلی کرده اند.
در گفت وگو خبرنگار ایرنا با چند تن از بازاریان و فروشندگان پوشاک آمل ، شاهد نگرانی و بهت این افراد هستیم ، زیرا به گفته خودشان تا کنون بازار آمل را اینگونه بی رونق ندیده بودند.
علاوه بر این بازاریان و کسبه اقلام دیگر مانند طلا فروش‌ها ، تعمیرکاران ، صاحبان فست فود، ابزار یراق، قالیشویی ها و موارد دیگر وضعیت به همین منوال بوده است.
کرونا کابوس کاسبان اجاره نشین
در نهایت باید گفت کرونا بیش از همه این روزها برای کاسبان اجاره نشین به کابوسی تمام نشدنی تبدیل شده است. کاسبانی که در پایان هر ماه باید اجاره های چندین میلیونی را پرداخت کنند و اکنون در آستانه سومین هفته بی رونقی بازار قرار دارند اما به گفته خودشان از درآمد خبری نیست.
سعید علیزاده یکی از این بازاریان است که به خبرنگار ایرنا گفت: هر ماه فقط چهار میلیون تومان باید اجاره مغازه بدهم در حالی که بازار به طرز عجیبی خراب است.
وی ادامه داد: اگر بی رونقی فقط مختص یک ماه باشد می توان از خرج خانه کم کرد و این اجاره را پرداخت نمود ، اما اگر این مسئله به چندین ماه بکشد عملا از کنترل و مدیریت خارج می شود.
به گفته این فروشنده در بازار آمل کسانی هستند که ماهانه تا حدود ۱۵ میلیون تومان اجاره مغازه می دهند که نشان از وضعیت بحرانی دارد.
البته در روزهای اخیر بر خی از صاحبان مغازه اجاره بهای خود را بخشیده و یا به مستاجرهای خود زمان دادند ، اما این مسئله به تعداد انگشتان دست نیز نمی رسد.
اینطور که به نظر می رسد شرایط اقتصادی در صنعتی ترین شهر مازندران که شهره رونق و سرزندگی بود، اکنون خود جزو مبتلایان خطرناک ویروس کرونا است، ویروسی که آمارها نشان می دهد حالا حالا ها قصد رفتن ندارد.