روز گذشته که در تقویم انتخاباتی ایالات متحده «سه‌شنبه بزرگ» نامیده می‌شود، اعضای حزب دموکرات در ۱۴ ایالت پای صندوق‌های رای رفتند تا نمایندگان (یا موکلان) ایالتی در کنگره ملی حزب را تعیین کنند. اگرچه هنوز نتیجه نهایی همه این ایالت‌ها مشخص نشده اما رخدادهای دیروز می‌تواند تا حدود زیادی سرنوشت نامزد نهایی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ و رقابت با «دونالد ترامپ» را مشخص کند.
نامزد نهایی حزب دموکرات در نشست نهایی کنوانسیون با حضور حدودچهار هزار نفر از نمایندگان حزبی، کمتر از پنج ماه دیگر مشخص می‌شود. این چهار هزار موکل انتخاباتی باید در رای‌گیری از اعضای حزب در ایالات مختلف انتخاب شوند. روز سه شنبه به وقت آمریکا این انتخابات در بیش از ۱۴ ایالت مختلف برگزار و در بررسی‌های اولیه مشخص شد که «جو بایدن» نسبت به دیگر رقبا وضعیت بهتری را کسب کرده است.
روز مهم دموکرات‌ها
در چند هفته اخیر «برنی سندرز» نامزد چپگرای دموکرات توانسته بود جایگاه به نسبت بهتری را به دست بیاورد و خود را به صدر جدول نامزدها بکشاند. بعد از وی افرادی همچون جو بایدن، «مایکل بلومبرگ»، «پیت بودجیج» و «الیزابت وارن» قرار داشتند. البته امروز رسانه‌ها از کنارکشیدن بلومبرگ از رقابت‌ها به نفع بایدن خبر دادند که پیروزی دیگری برای بایدن محسوب می‌شود.
رقابت اصلی درون حزبی بین بایدن میانه‌رو که سابقه معاونت ریاست جمهوری در دوره «باراک اوباما» دارد و سناتور سندرزِ چپگرا مطرح است. بایدن در میان نخبگان و اعضای معتدل حزب جایگاه محکمتری دارد. در مقابل، افکار عمومی به ویژه در ایالت‌هایی با سطح متوسط و غیرسفیدپوستان و دانشجویان با افکار ترقی‌خواهانه و تاحدودی سوسیالیستی از سندرز حمایت می‌کنند.
گفته می‌شود که روز گذشته سندرز و بایدن رقابت نزدیکی با یکدیگر داشتند. اما اکنون مشخص شد که در ۹ ایالت بایدن و در سه ایالت سندرز آرای بیشتری را به دست آورده اند. دو ایالت کالیفرنیا و تگزاس هم که از اهمیت و تعداد بالایی نماینده برخوردارند و در تعیین تکلیف نتیجه رای گیری سه شنبه بزرگ تاثیر زیادی خواهند داشت. بایدن توانست در هر دو ایالت بر رقیبش فائق آید.
حال نمایندگان حزب امتیازهای مربوط به هر ایالات را بر اساس قوانین داخلی خود به یک یا چند نامزد ریاست جمهوری می‌دهند. تا پیش از ظهر روز چهارشنبه براساس آرای انتخابات سه‌شنبه بزرگ و قبل از آن، بایدن توانست نظر کمتر از نیمی از مجموع حدود ۹۶۰ نماینده را به نفع خود جلب کند و در مقابل سندرز کمتر از ۴۰ درصد این آرا را به دست آورد. وارن، بلومبرگ و بودجیج هم هر کدام کمتر از ۵درصد آرای را به دست آورده اند.
بایدن اکنون ۴۵۳ و سندرز ۳۸۲ موکل را در جبهه خود دارند. هر یک از نامزدها باید رای بیشتر از ۱۹۹۰ نفر را به نفع خود کسب کند.
خیز بلند بایدن
به اعتقاد کارشناسان سه‌شنبه بزرگ روز آزمون بایدن در ایالت‌های جنوبی بود و نشان داد نسبت مشارکت و حمایت سیاهان از معاون رئیس جمهوری پیشین آمریکا فراتر از تصورات پیشین است. اندیشکده «بروکینگز» در تحلیل انتخابات روز گذشته آورده است سه‌شنبه روز مهمی برای نامزدها بوده است زیرا نوع علاقه مندی، ترجیحات رای دهندگان و حتی خواسته گروه‌های نژادی و سنی را تا حد زیادی در کل آمریکا مشخص می‌کند. پیروزی بایدن در کارولینای جنوبی و اکنون موفقیت خیره‌کننده و شگفت‌آور وی در تگزاس تا حد زیادی نظرها را به سوی بایدن تغییر داده است. اکنون مشخص شد که وی در میان سیاهان و حتی آمریکایی‌های لاتین تبار هم جایگاه قابل قبولی دارد. اگرچه سندرز در بین لاتینوها موقعیت بهتری دارد.
البته در سال ۲۰۱۶ و در رقابت میان سندرز و کلینتون هم بیش از ۸۰ درصد سیاهان در ایالت‌های جنوبی از کلینتون حمایت کرده بودند. بیشتر چشم‌ها در انتخابات اخیر به کالیفرنیا دوخته شده بود که دارای ۴۱۵ موکل است و در نهایت بایدن در آن به پیروزی رسید. در سال ۲۰۱۶ سندرز با اختلافی اندک این ایالت را به رقیب خود باخته بود.
شبکه خبری «سی ان ان» و دیگر رسانه‌های آمریکایی پیروزی بایدن در انتخابات مقدماتی حزب دموکرات را چشمگیر و مهم ارزیابی کردند. تاکنون مشخص شد که وی در ۹ ایالت از ۱۴ ایالت، دیگر رقبا از جمله سندرز را پشت سر گذاشته است. حتی در تگزاس هم بایدن بر رقبا پیروز شد و توانست آرای موکلان انتخاباتی آن‌ها را نیز به خود اختصاص دهد. این درحالی است که تنها چهار روز قبل اوضاع بایدن چندان روشن و امیدوارکننده نبود. اکنون وی گام بزرگی را برای نامزدی دموکرات‌ها در انتخابات آبان ماه ۱۳۹۹ برداشته است. پیروزی بایدن در ویرجینیا و کارولینای شمالی قاطع بود اما اکنون در ایالت‌های جنوبی نیز وی به شرایط خود سر و سامان داده است. نتایج نشان می‌دهند که بایدن تقریبا در تمام آمریکا در میان آفریقایی تبارها و شهروندان با نژاد لاتین هم وضعیت خوبی دارد.
به نوشته سی. ان.ان پیش از اعلام نتایج نهایی، به نظر می‌آید وضعیت سندرز در کالیفرنیا اندکی بهتر باشد البته این درحالی است که بایدن هم امید زیادی به پیروزی در این ایالت و کسب آرای نمایندگان آن دارد. سندرز در ایالت ورمونت که وطن وی محسوب می‌شود و کلورادو و یوتا پیروزی قاطعی را کسب کرد.
به هر ترتیب از نگاه تحلیلگران بازگشت (comeback) بایدن اتفاقی کم‌سابقه در تاریخ سیاسی مدرن آمریکا به شمار می‌رود. از نگاه بسیاری از آگاهان پیروزی بایدن در ویرجینیا که مهمترین رقیب وی در این ایالت مایکل بلومبرگ بود زمینه ساز پیروزی اخیر به شمار می‌آید. در این ایالت هزینه تبلیغاتی نیم میلیارد دلاری بلومبرگ نتوانست برای شهردار سابق نیویورک کار خاصی را انجام دهد.
تحلیلگر اندیشکده بروکینگز اعتقاد دارد اگرچه سه شنبه بزرگ دارای اهمیت بسیار زیادی در تعیین نامزد حزب دموکرات است اما نمی‌تواند همه مسائل را روشن سازد. حضور موفق و چشمگیر بایدن در ایالت‌های جنوبی می‌تواند وی را به تکرار پیروزی‌ها در ادامه مسیر امیدوار سازد.
با این حال بازخورد اولیه نتایج انتخابات سه شنبه بزرگ برای فعالان سیاسی حزب دموکرات هم بسیار با اهمیت بود زیرا آن‌ها را به حضور قدرتمندانه‌تر در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که کمتر از ۹ ماه دیگر برگزار می‌شود، امیدوار کرده است. در چند هفته اخیر برنی سندرز روند رو به رشدی را طی می‌کرد و با کسب حمایت تعداد بیشتر موکلان در صدر نظرسنجی‌ها قرار داشت. همین موضوع نگرانی دموکرات‌ها را به همراه داشت زیرا بسیاری از تحلیلگران وی را فردی نمی‌بینند که قادر به شکست ترامپ باشد.
کارشناسان از میان بیش از ۱۰ نامزد مطرح کنونی دموکرات‌ها، بایدن را فردی با بیشترین قابلیت‌های حزبی و سیاسی برای رقابت با رقیب پرقدرت از حزب جمهوریخواه می‌دانند. اکنون این افراد می‌توانند نفس راحت‌تری بکشند زیرا احتمال اجماع همه دموکرات‌ها برای پشتیبانی از بایدن قابل دسترس‌تر است ضمن اینکه این امیدواری هم وجود دارد که وی بهتر از بقیه بتواند یک جریان ضدترامپی را در افکار عمومی با حمایت لابی‌های پرقدرت سیاسی در آمریکا راه‌اندازی کند.