این روزها اگر شرایط عادی بود تعداد تابلو به دست‌های کنار خیابان‌ها و جاده‌ها که مسافران را به خانه‌های استیجاری روزانه هدایت می‌کردند باید بیشتر می‌شد. افرادی که معمولا در طول سال می‌توان آن‌ها را در سراسر مازندران دید، اما این روزها شیوع کرونا اجازه حضورشان در کنار خیابان را نمی‌دهد. حتی تابلوهای ثابت اجاره ویلا نیز در بسیاری از نقاط جمع‌آوری شده است.
شرایط بحرانی مازندران در روزهای اخیر و افزایش شیوع ویروس کرونا و به دنبال آن بالا رفتن تعداد مبتلایان به این ویروس در مازندران سبب شده که تمهیدات گسترده‌تری برای پیشگیری از حضور مسافران در نظر گرفته شود. استانداری مازندران اعلام کرد این استان در نوروز امسال پذیرای هیچ مسافری نخواهد بود و همه اماکن گردشگری و اقامتی استان موظف‌اند که هیچ گونه خدماتی به مسافران ارائه نکنند.
ممنوعیت ارائه خدمات اقامتی به مسافران
«عباس مهدوی» مدیرکل روابط عمومی استانداری مازندران نیز اعلام کرده که ستاد خدمات نوروزی فعال نخواهد بود و با اشاره به محدودیت‌های مازندران برای ارائه خدمات در شرایط کنونی، گفت که در کارگروه پدافند زیستی مازندران تصویب شده واحدهای پذیرایی، اقامتی و گردشگری و حتی خانه‌های استیجاری شخصی اجازه ارائه خدمات به مسافران را ندارند.
«سیف‌الله فرزانه» مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران هم از تعطیلی کامل مراکز تفریحی، اقامتی و پذیرایی استان براساس مصوبات قرارگاه پدافند زیستی خبر داد و ضمن درخواست از همه هموطنان برای ماندن در خانه‌ها، گفت: نظارت بر این مصوبه به طور مستمر توسط کارشناسان و رؤسای ادارات این اداره کل در شهرستان‌ها انجام می‌شود تا تخلفی در این زمینه صورت نگیرد و به مسافران در وضعیت کنونی خدماتی ارائه نشود.
به گفته وی با همراهی نهادهای انتظامی، شهرداری‌ها و دستگاه‌های اجرایی، تبلیغات و تابلوهای خانه‌های استیجاری در شهرها و جاده‌های بین راهی جمع‌آوری شده است.
حتی دادستان مرکز مازندران هم اعلام کرده که اجاره واحدهای مسکونی و ویلاهای شخصی به مسافران بر اساس مصوبه کارگروه پدافند زیستی و مقابله با کرونا ممنوع است. به گفته «سید یونس حسینی عالمی» اجاره دادن ویلاها و واحدهای شخصی تا عادی شدن وضعیت تخلف محسوب می‌شود و با هر گونه اجاره واحدهای مسکونی و ویلاهای شخصی به مسافران برخورد خواهد شد.
دادستان مرکز استان از شهروندان نیز خواست تا در صورت مشاهده این تخلف موضوع را به نیروی انتظامی یا دستگاه قضایی گزارش دهند.
اجاره تلفنی
اما همه این اقدامات به معنای توقف کامل اجاره دادن ویلاهای شخصی به مسافران نیست. هنوز می‌توان در مازندران خانه‌های خالی و ویلاهای استیجاری را با قیمت‌های متفاوت برای این روزها و تعطیلات نوروز اجاره کرد. کافی است جست‌وجویی ساده در اینترنت داشته باشیم و با تعداد زیادی از خانه‌های اجاره‌ای روزانه در سراسر مازندران مواجه شویم. برخی از مالکان به مصوبه کارگروه پدافند زیستی و ممنوعیت اجاره اشاره می‌کنند و وعده می‌دهند که در صورت لغو این مصوبه تماس می‌گیرند و عده‌ای هم هستند که اطمینان خاطر می‌دهند تا مشکلی برای مسافر پیش نیاید و کسی نفهمد که در ویلا، خانه یا سوییت شخصی‌شان اقامتی موقت دارند.
برای پیگیری این موضوع چند سایت اجاره روزانه سوییت، آپارتمان و ویلا را انتخاب می‌کنم و به جست‌وجوی واحدهای اجاره‌ای در شهرهای مختلف مازندران می‌پردازم. در یکی از سایت‌های معروف با تعداد بسیار زیادی از واحدهای استیجاری در شهرهای مختلف مازندران مواجه می‌شوم. تقریبا از هر منطقه‌ای در مازندران می‌توان ویلا، آپارتمان و سوییت یافت.
یک واحد اقامتی در اطراف شهر ساری گزینه‌ای است که به صورت اتفاقی انتخاب می‌کنم تا تماس گیرم و پیگیر رزرو مکان شوم. شماره تماس مربوط به مازندران نیست. تلفن همراه هم نیست. یک شماره ثابت متعلق به تهران است.
+سلام. بفرمایید.
-سلام. بابت آگهی که در سایت ... گذاشتین تماس گرفتم. خواستم ببینم برای آخر هفته خالیه یا از الان پر شده؟
+کدوم واحد؟ کد واحد رو بفرمایید تا چک کنم.
-واحد شماره .... همون که خارج از محدوده شهر قرار داره
+این واحد خالیه. چند روز اقامت دارین؟
-احتمالا از آخر همین هفته میایم و تا ۵ فروردین می‌مونیم. تعرفه اجاره ثابته؟
+نه. متغیره. تا ۲۷ اسفند شبی ۱۲۰ هزار تومن و از ۲۷ اسفند تا ۱۵ فروردین شبی ۱۸۰ هزار تومن.
-راستی با توجه به این وضعیتی که توی مازندران پیش اومده مشکلی برای اجاره واحدها ندارین؟
+فعلا که مشکلی نداریم.
مشکلی برای اجاره نداریم
با این بهانه که چند مورد دیگر نیز انتخاب کرده‌ام تا پیگیر قیمت و شرایط آن‌ها شوم تماس را قطع می‌کنم و سراغ گزینه دیگری می‌روم. نکته قابل توجه این که در این سایت برای رزرو کردن بیش از ۹۰ درصد واحدهای استیجاری روزانه مازندران باید با همین شماره ثابت متعلق به تهران تماس گرفت. برای همین قید بسیاری از گزینه‌های استیجاری در این سایت را می‌زنم تا به یک شماره متفاوت در زیر یکی از آگهی‌ها برسم. یک گزینه با این شرایط پیدا می‌کنم؛ این بار در شمال ساری و منطقه فرح‌آباد. ویلایی یک خوابه که در فرح‌آباد واقع شده و در کنار آگهی اجاره آن یک شماره همراه قرار دارد:
+سلام.
-سلام روز به خیر. بابت آگهی ویلاتون تماس گرفتم. برای آخر هفته خالیه؟
+بله. چند نفرین؟
-یه خانواده چهار نفره.
+مشکلی نیست. می‌تونم رزرو کنم. چند روز؟
-از آخر همین هفته تا پنجم عید. قیمت‌ها که قبل از عید و توی تعطیلات فرقی نمی‌کنه؟
+فعلا شبی ۱۵۰ تومنه. اما توی عید شبی ۲۰۰. معمولا این افزایش قیمت مرسومه.
-میگن اجاره ویلا توی مازندران ممنوع شده. مشکلی پیش نمیاد؟
+نه. اون در مورد مراکز دولتی و هتل‌هاست. ضمناً اینجا آرومه و کسی کاری نداره. اگه بتونین بیاین شمال ما مشکلی نداریم.
فرار از قانون
قرار شد در صورت تمایل و قطعی شدن سفر، این که مایل به رزرو ویلا هستم یا نه را اطلاع دهم. جست‌وجو در این سایت برای یافتن ویلاهای اجاره‌ای با شماره‌هایی غیر از آن یک شماره ثابت متعلق به تهران زمان زیادی می‌برَد. در سایت‌های دیگر آن‌ها گزینه‌هایی را از شهرهای مختلف مازندران انتخاب می‌کنم. یک واحد آپارتمانی در قائمشهر که امکانات کامل هم در آن قرار دارد.
+سلام
-سلام. بابت آگهی آپارتمان اجاره‌ای تماس گرفتم. آخر همین هفته تا پنجم عید. خالیه؟
+راستش نمی‌تونم اجاره بدم. همسایه‌ها ازم خواستن که واحد رو به کسی اجاره ندم. فعلا این واحد رو اجاره نمیدم.
از این که در این تماس با یک رفتار قانونی مواجه شدم خوشحال می‌شوم. اما این خوشحالی فقط چند لحظه ادامه دارد. چون بلافاصله پیشنهاد دیگری را مطرح می‌کند:
+البته یه واحد ویلایی دیگه هم توی قائمشهر دارم که می‌تونم براتون رزرو کنم. حیاط‌دار و مستقل. اگه سفرتون قطعی شد در خدمتم.
-یعنی مشکلی برای اجاره توی این وضعیت نیست؟
+نه. خیالتون راحت. امکاناتش هم کامله.
-یه جوری نشه یه وقت وسط تعطیلات بیاین بگین باید خونه رو تحویل بدیم.
+نه. دیگه یاد گرفتیم چجوری تحریم‌ها رو دور بزنیم. یه قرارداد صوری یک ساله تنظیم می‌کنیم. هر وقت گیر دادن می‌تونیم بگیم که شما اینجا رو یک سال اجاره کردین.
بهتر است نیایید
نه تنها واحد اجاره می‌دهد، بلکه به راه‌های فرار نیز فکر کرده است. گزینه بعد را از نوشهر انتخاب می‌کنم. یک واحد کوچک ویلایی و نزدیک به دریا و شهر. نوشهر از مناطق پرمسافر غرب استان است و تقریبا بیشترین تعداد شهرک‌های ویلایی استان را در بین شهرستان‌های مازندران دارد. روستاهای این شهرستان پر از واحدهای استیجاری است. حتی برخی اهالی خانه‌های شخصی خود را نوروز هر سال به مسافران اجاره می‌دهند و مخارج چند ماه ابتدای سال را تأمین می‌کنند. خودشان هم چند روزی را در خانه بستگان می‌گذرانند. تماس با مالک یا پذیرشگر این ویلای انتخاب شده کوتاه است:
+سلام. بفرمایید.
-سلام. روز خوش. بابت ویلایی که آگهی اجاره‌ش رو گذاشتین توی سایت تماس گرفتم. آخر هفته خالیه؟
+خالی که هست. اما اجاره نمیدیم.
-چرا؟
+وضعیت اینجا خوب نیست. اصلا فعلا شمال نیا. افتضاحه. حتی من هم اگه رزرو کنم فکر نمی‌کنم بتونین بیاین. خود مردم اجازه نمیدن. بفهمن مسافری برخورد می‌کنن.
-یعنی نمی‌تونم اونجاها ویلا پیدا کنم؟
+پیدا کنی هم بعیده رزرو کنن. بخشنامه زدن که کسی حق اجاره دادن ویلا نداره. به نظرم نیای بهتره.
پیشنهاد عاقلانه و درستی داد. تلاشی هم برای جلب مشتری نکرد. هم به قانون پایبند ماند و هم تلاش کرد که حتی یک خانواده را از ورود به شمال منصرف کند.
فرصت‌طلبی در کمبود ویلا
ویلای بعدی که انتخاب می‌کنم در محمودآباد قرار دارد. شهر ساحلی و گلوگاهی در نقطه مرکزی مازندران که به نوعی مرز بین شرق و غرب استان محسوب می‌شود. این شهرستان نیز همیشه پر از مسافر است و اجاره دادن ویلا و سوییت و آپارتمان یکی از روش‌های ثابت کسب درآمد برای بسیاری از شهروندان آن محسوب می‌شود.
+سلام. در خدمتم.
-سلام. شماره‌تون رو از آگهی اجاره ویلا که توی سایت گذاشتین گرفتم. برای آخر هفته خالیه؟ احتمالا تا پنجم عید هم می‌مونیم.
+بله خالیه.
-اجاره‌ش شبی چنده؟
+شبی ۲۵۰ هزار تومن. اما از ۲۸ اسفند میشه شبی ۸۵۰ هزار تومن.
-چه خبره؟! ۶۰۰ تومن اختلاف قیمت؟
+بله. عید همینطوریه قیمت‌ها. اگه اومدنتون قطعیه رزرو کنم.
-راستی با این وضعیتی که توی مازندران پیش اومده میگن اجاره ویلا ممنوع شده. مشکلی برای اجاره ندارین؟
+نه. ما مشکلی نداریم. یه قرارداد هم می‌بندیم که خیالتون راحت باشه.
عجیب است؛ به نظر می‌رسد بعضی‌ها با توجه به ممنوعیت ایجاد شده، سعی می‌کنند که به دلیل کم شدن عرضه ویلا، قیمت اجاره‌ها برای روزهای تعطیل را به شکل چشمگیری افزایش دهند. چیزی شبیه به بازار سیاه که در همه زمینه‌ها می‌توان آن را هنگام محدودیت‌ها و کمبودها دید.
اجازه نمی‌دهیم
باز هم ویلایی در غرب استان را انتخاب می‌کنم. از بین چند آگهی مربوط به تنکابن که شماره‌های یکسانی کنارشان نوشته، یک واحد را انتخاب می‌کنم و با شماره تماس می‌گیرم:
+بله؟
-سلام. بابت آگهی اجاره ویلا تماس گرفتم. از آخر هفته تا پنجم عید.
+شرمنده. به مسافر ویلا اجاره نمیدیم. به خاطر این ویروس اجاره‌ها لغو شد.
-یعنی نمی‌تونم اونجا ویلا پیدا کنم؟
-بعید می‌دونم کسی اجاره بده. ضمن این که بخشنامه هم زدن و اعلام کردن اجازه نداریم. حتی هتل‌ها و مسافرخونه‌ها هم بسته شدن.
خوشبختانه علاوه بر این تماس، در چند تماس مشابه دیگر نیز با این پاسخ مواجه شدم. مالک یکی از واحدها در آمل همین پاسخ را داد و گفت که اگر واحدش را اجاره دهد، مسئولان نسبت به پلمب آن اقدام می‌کنند. تماس با مالک یک واحد اقامتی در بهشهر هم تقریبا چنین نتیجه‌ای دارد. البته وعده پیگیری داد و این را هم گفت که اگر این محدودیت در چند روز آتی لغو شد تماس می‌گیرد و اطلاع می‌دهد. چند لحظه بعد هم عکس‌هایی از واحد استیجاری‌اش را فرستاد!
شهرِ خانه‌های استیجاری
اما کماکان می‌توان واحدهایی را یافت که در همین شرایط هم قابل اجاره باشند. بابلسر بیش از نیم قرن است که مقصد گردشگری بسیاری از ایرانی‌ها و به ویژه پایتخت‌نشینان به شمار می‌آید. مهم‌ترین و معروف‌ترین شهرک‌های خوش‌نشین مازندران در همین شهرستان قرار دارند. در شهر و حاشیه آن نیز هزاران واحد استیجاری شخصی وجود دارد. دانشجویی بودن این شهر و اسقرار دانشگاه مازندران هم عامل دیگری برای پرتعداد بودن خانه‌ها و سوییت‌های استیجاری در این شهر ساحلی است.
شکل قراردادهای اجاره سوئیت‌ها به دانشجویان در بابلسر و رامسر متفاوت است. به این شکل که باید واحد استیجاری‌شان را در تعطیلات نوروز به صاحبخانه تحویل بدهند تا به مسافران اجاره دهد. این موضوع در عمده قراردادهای اجاره این واحدها قید می‌شود. بنابراین احتمالا حتی در همین روزها نیز می‌توان در بابلسر خانه‌ها و سوییت‌های استیجاری یافت. چون برای این روزها برنامه‌ریزی شده است. حاصل یک تماس با شماره یکی از آگهی‌های اینترنتی این فرضیه را اثبات می‌کند:
+سلام. بفرمایید
-سلام. بابت آگهی اجاره تماس گرفتم.
+فعلا شرایط یه خرده سخت شده. سختگیری می‌کنند. اما اگه سفرتون قطعی باشه مشکلی نیست. چند نفرین؟
-یه خانواده سه نفره.
+باشه. مشکلی نیست.
-اجاره که برای روزهای عید تغییر نمی‌کنه؟
+نمیشه که بدون تغییر باشه. تا ۲۸ اسفند ۱۵۰ هزار تومن، بعد از اون شبی ۲۵۰ هزار تومن. البته این احتمال رو هم بدین که اگه گیر دادن، خونه رو باید تخلیه کنین.
-احتمالش هست؟
+به هر حال ممکنه. اما بعید می‌دونم. چون واحد جایی قرار داره که احتمال بررسی کردنش زیاد نیست. کنار خونه خودمه. بعیده که مشکلی پیش بیاد.
این قبیل موارد را باز هم می‌توان در شهرهای مختلف مازندران مانند سوادکوه، نوشهر و به ویژه برخی مناطق ییلاقی و روستایی شرق و غرب استان یافت. تعدادی از فعالان حوزه املاک و مالکان کماکان روی درآمد شیرین اجاره این واحدها حساب باز کرده‌اند و با وجود تمهیدات قانونی اندیشیده شده، به فکر اجاره دادن این واحدها به مسافران برای ایام نوروز هستند.
ورود جدی میراث فرهنگی
البته اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران از دیروز به طور جدی به این موضوع ورود کرده و به ویژه در شهرهای گردشگرپذیر بازرسی‌های گسترده‌ای را انجام می‌دهد.
معاون گردشگری این اداره کل از انجام بیش از ۵۰۰ بازدید توسط بازرسان اداره میراث فرهنگی بابلسر با همکاری نیروی انتظامی و دستگاه‌های اجرایی خبر داد که منجر به پلمب ۱۲ واحد اقامتی در این شهرستان شده است.
به گفته «مهران حسنی» تا کنون به مالکان بیش از ۲۰ واحد استیجاری در بابلسر تذکرهای لازم داده شده و همه تبلیغات و تابلوهای مرتبط با اجاره ویلا در این شهرستان جمع شد.
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران از شهروندان در سراسر استان خواسته هر گونه تخلف در زمینه اجاره واحدهای مسکونی به مسافران در روزهای آتی را به ادارات شهرستانی این نهاد یا شماره ۰۱۱۳۳۳۹۱۰۰۷ اطلاع دهند تا بلافاصله نسبت به برخورد با متخلفان اقدام شود.