خزانه گیری ، مرحله دوم از کشت و کار برنج پس از شخم و شیار است. بر اساس آمار جهاد کشاورزی تاکنون حدود ۷۰ درصد شالیزارهای استان شخم و شیار زمستانه شده است و از امروز با توجه به گرم شدن هوا به صورت رسمی و طبق توصیه کارشناسان کشاورزی ،خزانه گیری برنج با پوشش پلاستیکی آغاز شده است.
کارشناسان کشاورزی بهترین زمان برای خزانه گیری برنج را نیمه اول فروردین می دانند ، اما در یک دهه اخیر به دلیل تغییرات آب و هوایی و از پنج سال پیش با هدف کشت دوم ، شمار زیادی از شالیکاران بویژه کشاورزان حوزه آبریز دشت هراز در شهرستان های فریدونکنار ، آمل ، بابل ، بابلسر و محمود آباد از دهه سوم اسفند خزانه گیری را آغاز می کنند.
تا قبل از سال ۱۳۹۲ به طور معمول خزانه گیری برنج از اوایل فروردین آغاز می شد و بوته شالی از دهه سوم اردیبهشت به زمین اصلی برای نشاکاری انتقال می یافت ، اما این فرایند با هدف کشت مجدد و استفاده از روان آب های زمستانی سال به سال جلوتر آمده است.
اگرچه مشاهدات خبرنگار ایرنا نشان می دهد که برخی از کشاورزان از ۱۰ پیش اقدام به خزانه گیری کردند ، اما جهاد کشاورزی مازندران بهترین زمان برای عمل آوری بوته برنج را از بیستم اسفند ماه توصیه کرده است.
پس از خزانه گیری و پاشیدن بذر با گذشت حدود ۴۰ روز بوته برنج یا به زبان محلی به مرحله " تیم " می رسد و سپس از خزانه جدا شده و برای نشاء به شالیزارها منتقل می شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران به خبرنگار ایرنا گفت: طی پنج سال اخیر بیشتر کشاورزان به منظور کشت دوم برنج ، زمان خزانه گیری کشت اول را حدود ۱۵ روز زودتر از موعد مقررسال های گذشته آغاز می کنند.
عزیزالله شهیدی فر افزود: از اوایل بهمن تاکنون شالیکاران مازندران حدود ۷۰ درصد از شالیزارهای استان را شخم و شیار زمستانه کردند که این اقدام در از بین بردن علف های هرز ، استفاده بهنیه از منابع آبی و آفت کرم ساقه خوار بسیار مهم و ضروری است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با توضیح این که به دلیل سرما ، خزانه گیری قبل از دهه سوم اسفند با خطر پذیری بالایی رو به رو است ، گفت : تاکید کارشناسی بر این بوده است که کشاورزان از بیستم اسفند اقدام به خزانه گیری کنند.
لزوم ضد عفونی بذر برنج قبل از پاشیدن
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان آمل هم با بیان اینکه ضدعفونی بذر برنج یکی از راه های موثر پیشگیری و کاهش آلودگی بیماری های قارچی مانند طوقه، پوسیدگی ساقه، سوختگی غلاف برگ و لکه قهوه ای در خزانه و زمین اصلی است، گفت: آموزش ضد عفونی کردن بذر برنج نیز برای بهره برداران در مراکز ۶۴گانه خدمات کشاورزی استان برگزار شده است.
سید حسین اسلامی با اشاره به اینکه بذر خوب به همراه مدیریت و آماده سازی مناسب خزانه امکان شروعی بهتر را به محصول می‌دهد، افزود: برای پیشگیری و کاهش آلودگی بیماری‌های قارچی در خزانه و زمین اصلی، ضدعفونی بذر یکی از راه های موثر است.
وی ادامه داد: برای این کار، بذر پس از ۱۲ تا ۲۴ ساعت غوطه وری در آب، در محلول قارچ کش توصیه شده به مدت ۲۴ ساعت قرار داده می شود.
به گفته این کارشناس کشاورزی ، اگر بذر در داخل گونی کنفی باشد باید چند نوبت گونی را از محلول خارج کرده، به آرامی تکان داده و سپس در داخل محلول قرار داده و در صورتی که بذور مستقیما در داخل محلول ریخته شده اند طی چند نوبت آن را هم زده تا علاوه بر رسیدن اکسیژن و هوای بیشتر به بذر، محلول سم یکنواخت شود.
اسلامی گفت : بذر ضدعفونی شده باید بدون شست و شو جوانه‌دار شود که برای این منظور بذور برنج یک تا ۲ روز در آب خیسانده می شود.
مازندران با ۲۳۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری و تولید ۹۰۰ هزار برنج ۴۲درصد نیاز کشور را تامین می کند.