خودبیمار انگاری، افزایش ضربان قلب، تنگی نفس و لرزش دست تنها بخشی از آثار رنجی است که به واسطه یک میهمان ناخوانده موسوم به «اضطراب» که آن را در ذهن خود جا داده‌ایم، تحمل می‌کنیم.
کاهش اشتها، بی‌خوابی، نداشتن تمرکز برای انجام کارهای روزمره، سردرد، ترس از دست دادن نزدیکان و تعریق بیش از حد بدن نیز از جمله دیگر علایم نشان‌دهنده حضور این میهمان ناخوانده است که روانشناسان از آنها پرده برمی‌دارند.
«مریم احمدی» که جوانی ۲۵ ساله و به ظاهر پرانرژی است، می‌گوید: احساس می‌کنم علایم بیماری کرونا را دارم، از بس که به آن فکر می‌کنم، تپش قلب گرفته‌ام و شب‌ها از نگرانی خوابم نمی‌برد.
«هر وقت وارد فضای مجازی می‌شوم به دنبال آخرین اخبار تعداد مبتلایان و فوتی‌ها هستم و این موضوع مرا بیشتر دچار استرس می‌کند؛ اخبار بسیاری برای رنج بردن در این فضا وجود دارد و بازار شایعات هم گرم است چون بسیاری از مطالب مدام نقض می‌شود».
«دریا راستی» هم در مورد اضطرابی که این روزها به آن دچار است، می‌گوید «احساس می‌کنم که همه‌چیز و همه‌کس کرونا دارد؛ به همین دلیل بیش از حد دستانم را می‌شورم و نکات بهداشتی را رعایت می‌کنم که با التهاب پوستی و ذهنی همراه است»؛ وی همچون برخی دیگر از مردم و البته به وسعت «دریا» از دلتنگی و لرزش دست سخن به میان می‌آورد.
«وحید رستمی» هم اذعان می‌کند که بیشتر نگران پدر و مادرش می‌باشد چون بر اساس آنچه که از فضای مجازی دریافته، کرونا برای سن آنان خطرناک‌تر است و همین ترس از دست دادن عزیزانش، وی را بیشتر دچار نگرانی می‌کند.
تداوم اضطراب در صورتی که این ویروس ناشناخته به این زودی‌ها از خانه و کاشانه ما رخت برنبندد، می‌تواند آثار زیان‌باری در سبک زندگی ما ایجاد کند یا در قالب یک بیماری دیگر از ذهن نحیف‌مان سر بیرون بیاورد.
«اضطراب» واکنش طبیعی در شرایط بحرانی است
عضو هیات علمی و رییس مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه ارومیه می‌گوید: اضطراب، احساس درماندگی، نبود تمرکز، انزوای اجتماعی، اختلال خواب و وسواس بیش از حد نسبت به سلامت جسمی از جمله واکنش‌های طبیعی بدن در هنگام مواجهه با یک بحران است.
«علی عیسی‌زادگان» اضطراب را اجتناب‌ناپذیر می‌داند و می‌گوید «وقتی که انسان با شرایط غیرقابل پیش‌بینی و غیرقابل کنترلی همچون بلایای طبیعی و حوادث ناگهانی مواجه می‌شود، کارهای روزمره‌اش به طور طبیعی و به واسطه استرس و نگرانی مختل می‌گردد».
وقتی که درد را نپذیریم و در مقابل آن مقاومت کنیم، به رنج تبدیل می‌شود؛ رنج بسیار شدید هم به زجر منجر می‌گردد.
وی به سه واژه «درد، رنج و زجر» اشاره کرده و اضافه می‌کند: درد را همه انسان‌ها دارند اما وقتی که درد را نپذیریم و در مقابل آن مقاومت کنیم، به رنج تبدیل می‌شود؛ رنج بسیار شدید هم به زجر منجر می‌گردد؛ «در شرایطی که وضعیت جامعه را نمی‌پذیریم در حال رنج کشیدن هستیم».
کنترل ذهن مهمتر از کنترل جسم است
عضو هیات علمی دانشگاه می‌گوید: ما نمی‌توانیم از رخ دادن رویدادهای ناخوشایند در جامعه جلوگیری کنیم اما توان مدیریت و کنترل بدن، ذهن و عواطف خود را داریم.
«مدیریت ذهن و عواطف در این روزها امری مهمتر از مدیریت جسمی است؛ اگر برای گرفتار نشدن به ویروس ناشناخته کرونا اختیاری نداریم، در عوض می‌توانیم ذهن و عواطف خود را کنترل کنیم».
به گفته «عیسی‌زادگان» اولین درسی که از این روزها آموختنی است، تلاش نکردن برای کنترل مسایل غیرقابل کنترل می‌باشد؛ نباید منتظر باشیم که ویروس کرونا ریشه‌کن شود تا زندگی عادی خود را از سر بگیریم.
«رنجی که ما می‌کشیم به این دلیل است که شرایط را تحمل می‌کنیم ولی هنوز آن را نپذیرفته‌ایم»؛ همین مسئله به ایجاد استرس و اضطراب منجر می‌شود در صورتی که ما باید شرایط کنونی را بپذیریم و در کنار آن زندگی روزمره خودمان را هم داشته باشیم.
«پذیرش شرایط بهترین راه درمان اضطراب است»توصیه‌هایی برای کنترل اضطراب
عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه توصیه‌هایی را برای کنترل اضطراب بیان می‌کند؛ «نگرانی‌های خود را روی کاغذ بنویسید، با دوستان قدیمی خود از طریق تماس تلفنی صحبت کنید یا به تماشای فیلم‌های طنز و خنده‌دار بنشینید».
«عیسی‌زادگان» با بیان اینکه رعایت بهداشت روانی برای سالمندان، کودکان، جوانان و حتی زنان باردار با یکدیگر متفاوت است، عنوان می‌کند که «برای کودکان داستان تعریف کنید، با آنان بازی کنید؛ بازی‌های داخل خانه همچون پازل درست کردن، اسم و فامیل، خمیربازی، نقاشی، کاردستی و موارد مشابه».
وی توصیه می‌کند که با سایر اعضای خانه به تماشای فیلم و سریال بنشینیم، کتاب مطالعه کنیم، یک زبان جدید را فرا بگیریم و به اخبار و شایعات هم توجه نکنیم.
«زندگی کردن در لحظه حال، فکر نکردن به گذشته و آینده و تنفس عمیق شکمی به تعداد ۲ تا سه بار در روز از دیگر راهکارهای کنترل استرس به شمار می‌رود و در نهایت همه ما باید ایمان داشته باشیم که دانشمندان راه درمان این بیماری را هم پیدا می‌کنند».
رییس مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه ارومیه با ذکر این نکته که در شرایط غیرطبیعی، رفتارهای غیرطبیعی هم طبیعی محسوب می‌شود و می‌گوید: تاکنون همه توصیه‌های خودمراقبتی در مورد پیشیگری از بیماری کرونا را کسب کرده‌ایم و نباید تحت تاثیر مسایل حاشیه‌ای و شایعاتی که در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد، خود را بیهوده دچار اضطراب کنیم.
به گزارش ایرنا امروزه بیماری کرونا یک سوژه برای هراس جهانی است و پزشکان در اقصی نقاط دنیا در تکاپو برای کشف داروی آن هستند اما تولید آن بدون‌شک به زمان نیاز دارد و در این بازه زمانی ما نباید با پس زدن شرایط، برای خود و اعضای خانواده‌یمان اضطراب ایجاد کنیم.
البته مفهوم آن نیز بی‌خیالی در قبال کرونا نیست زیرا شیوع این ویروس در ابعاد مختلف زندگی ما تاثیرگذار است و رفتارهای مسوولانه برای شکستن زنجیره تکثیر ویروس و کاهش تبعات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ناشی از آن ضروری است.
امروزه کنشگری مردم به اندازه اقدامات مسوولان از اهمیت ویژه برخوردار بوده و لازمه آن «سواد گفتمانی» است؛ گفتمانی که به کنش مسوولانه مردم، خودمراقبتی و همکاری در مدیریت بیماری کرونا منجر می‌شود.