"مقصود فراستخواه"، روز جمعه در گفتوگو با خبرنگار سیاسی ایرنا اظهار داشت: در فرهنگ این جامعه و در پشت خاطره تمدنی آن، امید وجود دارد و مردم ما مرتب به هم یادآور میشوند که "در ناامیدی بسی امید است و پایان شب سیه سپید است. "
وی با بیان اینکه در دنیا تنها نیستیم و این بیماری جهان را فراگرفته است، تصریح کرد: در تاریخ ما از این حوادث دهشتناک کم نبوده و حدود یک قرن پیش بعد از جنگ جهانی اول، قحطی بزرگی رخ داد که به روایتی در نتیجه آن تا یک و نیم میلیون ایرانی جان سپردند اما ایران و ایرانی باقی ماند و ایستاد و زندگی کرد.
مؤسس و دبیر علمی میز آینده پژوهی مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی تصریح کرد: در چشمان کودکان ایرانی می توانیم امید را ببینیم و از تهدید میتوانیم فرصتی برای همدردی، تقویت محبت بین آشنایان و فامیل و امید دادن و ارائه اطلاعات مفید در فضای مجازی استفاده کنیم.
فراستخواه تصریح کرد: مصلحان اجتماعی، معلمان، مربیان و حتی شهروندان باید به هم امید بدهند و این شرایط را به فرصتی برای تقویت همبستگی ملی تبدیل کنند.
وی، حمایت دولت و سازمان های غیرانتفاعی و نهادهای مدنی از معلولین، سالمندان و کودکان و دیگر اقشار آسیبپذیر در شرایط بحران شیوع کرونا را ضروری دانست و تاکید کرد: اگر افراد آسیبپذیر مورد حمایت قرار نگیرند، احساس بیقدرتی می کنند و امیدشان را از دست میدهند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی با بیان اینکه مردم ایران تواناییهای بالقوه بالایی برای ایستادگی و مقاومت مقابل بحرانها را دارند، گفت: مردم ایران با رنج آشنا هستند و حافظههای تمدنی و ذخایر فرهنگی و ادبی بسیار باارزشی دارند و توان عبور از بحران را دارند.
فراستخواه از مردم خواست به دوستان، همسایگان و آشنایانشان از طریق فضای مجازی امید دهند و آموزشهای مفید برای پیشگیری از بیماری ارائه کنند و تاکید کرد: خانوادههایی که فرد یا افرادی از آنها دچار کرونا شدهاند در شرایط سختی قرار دارند و باید مورد رسیدگی و حمایت نهادهای دولتی و مدنی قرار گیرند و نباید در این شرایط آنها را تنها بگذاریم.
شیوع کرونا، فرصتی برای توجه به خود و خانواده
فراستخواه ادامه داد: ما خانه را فراموش کرده بودیم و از صبح تا شب سرکار بودیم. ما به خاطر فعالیتهای شغلی کمتر در خانه بودیم و از خودمان دور و به اشیاء نزدیک شده بودیم و اکنون فرصتی است که به خودمان و خانوادهمان بیشتر توجه کنیم.
این فعال اجتماعی، خانواده را یک نهاد مهم ایرانی ارزیابی و تصریح کرد: در پس هر شری، خیری است و در پس تهدید کرونا، می توانیم فرصتهایی پیدا کنیم که یکی از این فرصتها احیای خانواده و تقویت گفتوگوی پدران و مادران با فرزاندان است.
فراستخواه به تاکید متخصصان بهداشتی برای در خانه ماندن مردم برای پیشگیری از شیوع بیماری اشاره کرد و گفت: در خانه ماندن ما فرصتی برای گفتوگوهای میاننسلی است تا اعضای خانواده در کنار هم برای آینده برنامه ریزی کنند.
وی با ابراز اطمینان برای عبور از این شرایط، خاطرنشان کرد: کرونا آثار دشواری از لحاظ اقتصادی و روانشناسی اجتماعی برای جامعه ایران در پی دارد ولی مردم ما توانایی خودترمیمی بالایی دارند و بحران را با سربلندی پشتسر میگذارند.
کرونا مفید بودن فضای اینترنت را اثبات کرد
فراستخواه گفت: زمانی استفاده بی رویه و نادرست از فضای اینترنت و فضای مجازی در جامعه ایران رواج داشت و وجه منفی آن بر وجه مثبت آن غلبه میکرد. در موضوع کرونا، مصرف دیجیتال ما به خلاقیت دیجیتال تبدیل شد و به جای مصرف کور دیجیتال توانستیم خلاقیت به خرج دهیم و از آن برای آموزش و امیدبخشی به همدیگر استفاده کنیم.
وی، شوخی مردم با بیماری کرونا در فضای مجازی را یادآور شد و گفت: فضای مجازی نه تنها در آموزش و امیدبخشی موثر بود بلکه به ایجاد نشاط اجتماعی هم در شرایط استرس ناشی از شیوع بیماری کمک کرد.
کارشناس ارشد مسائل اجتماعی با بیان اینکه شیوع کرونا توانست تابو تهدید بودن محیط اینترنت را بشکند، تاکید کرد: اکنون خود دولت از مردم میخواهد که از فضای اینترنت برای خرید، مبادلات مالی، آموزش و دیگر کارهایشان استفاده کنند و برای ایمن ماندن از بیماری کرونا در خانه بمانند.
فراستخواه یادآور شد: الگوهای ارتباطی در فضای مجازی و نگاه به اینترنت پس از شیوع بیماری کرونا معقولتر شد و دیگر به اینترنت به عنوان یک وسیله سرگرمی کور نگاه نمیشود و به وسیلهای برای همدردی، مشارکت و حل مشکلات تبدیل شده است.
کنشگران مرزی نقش موثری در حل بحرانها دارند
این استاد جامعهشناسی، حضور موثر کنشگران مرزی در کنار مردم و دولت برای حل بحرانها را یادآور شد و گفت: کنشگران مرزی به عنوان افرادی از دولت و حاکمیت که با مردم ارتباط نزدیکی دارند و آنها را درک میکنند همواره دردهای جامعه و مطالبات آنها را در سطوح دولتی و حاکمیتی پیگیری میکنند و اقدامات آنها امیدبخش است.
وی، جامعه امروز ایران را متفاوت از جامعه گذشته و پیش از انقلاب و جامعهای رشدیافته ارزیابی کرد و گفت: مردمی که اول انقلاب به طور متوسط کمتر از سه کلاس درس خوانده بودند، الان بر اساس شاخصهای یونسکو، به طور متوسط ده کلاس درس خواندهاند.
این استاد جامعهشناسی با بیان اینکه میانگین سنی مردم ایران در زمان انقلاب ۲۲ سال بوده اما الان ۳۰ سال است، تصریح کرد: شهرنشینی در ایران به ۸۰ درصد رسیده، گروههای جدید اجتماعی مثل گروههای زنان و جوانان تشکیل شده، دسترسی مردم به اینترنت بالای هشتاد درصد است و الگوهای ارتباطی تغییر پیدا کرده است که همه اینها باعث بلوغ جامعه ایرانی شده است و تا حدی عمیقتر به مسائل نگاه می کند و دیگر رفتارهای هیجانی کمتری از خود بروز میدهد.
فراستخواه خواستار توجه به نهادهای مدنی، صنفی و سازمانهای غیرانتفاعی شد و گفت: شیوع کرونا نشان داد که در شرایط بحران و مشکلات، نهادهای غیردولتی بسیار بیشتر از نهادهای دولتی میتوانند موثر باشند.
وی با بیان اینکه هر جا مردم حضور پیدا کردهاند موفقیتهای بزرگی برای کشور رقم خورده است، تصریح کرد: لازم است زمینه مشارکت نهادهای مدنی و سازمان های مردم نهاد در همه زمینهها و در همه سطوح فراهم شود.