این روزها در پی تصمیمهای ستاد ملی مبارزه با کرونا به منظور جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کووید ۱۹ عامل بیماری کرونا، از سوی برخی افراد و گروهها رفتارهای افراط گونه و نامتعارفی سر زده که حاصلی جز دل‌آزردگی دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، تشویش اذهان عمومی و ایجاد زحمت برای مسوولانی نداشته که باید همه توان خود را صرف ارائه خدمت به مردم در مبارزه با بیماری همه‌گیر کنند.
تجمع اغتشاشگرایانه گروههایی کوچک در قم و مشهد مقابل درهای بسته حرمهای شریف امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) در مخالفت با توقف محدود زیارت در این مکانهای مقدس و درگیری مختصر با پلیس، آخرین نمونه از این دست اقدامات نامتعارف افراطی است.
دیگر نمونه بارز این رفتار را می‌توان در ماجرای ضدعفونی اماکن متبرکه و محدود کردن نزدیکی به ضریح برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا مشاهده کرد، آنچنانکه فردی با لیس زدن ضریح، نمایشی از اعمال افراط گونه و پافشاری بر آن را آفرید که حاصلی جز تشویش اذهان عمومی نداشت.
کارشناسان مذهبی این چنین رفتارهایی را تقبیح کرده و بحران شیوع بیماری کرونا را فرصتی برای سنجش تراز دینداری و تاب‌آوری در این عرصه می‌دانند. فرصتی که شاید بتوان روح حقیقی مفاهیم اعتقادی همچون زیارت را به واسطه آن از لابه‌لای تارهای افراط بیرون آورد.
ملاک، باور و عمل همه مسلمانان است
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه مشهد در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: در شرایط کنونی عمل به توصیه‌های پزشکی مبنی بر پرهیز از اجتماعات و تعدیل در مراسم مذهبی ضروری است و باید این اقدام انجام شود.
آیت‌الله سیدجعفر سیدان افزود: یک احمقی در شرایطی که پزشکان انجام برخی کارها را برای حفظ جان مردم در برابر کرونا توصیه کرده‌اند، ضریح را لیس زده اما نباید این حرکت را برجسته و علم کرد.
آیت‌الله سیدان: یک احمقی در شرایطی که پزشکان انجام برخی کارها را برای حفظ جان مردم در برابر کرونا توصیه کرده‌اند، ضریح را لیس زده است
وی ادامه داد: همچنین نباید چشم بر روی جمعیت دینمدار و علاقه‌مند بست و حرکات یکی دو نفر را پررنگ کرد. افراط و تفریط همواره بوده اما همواره ملاک آن چیزی است که همه مسلمانان به آن باور دارند و آن را انجام می‌دهند.
استاد برجسته حوزه علمیه مشهد گفت: با گفتگو می‌توان جلوی افراط و تفریطها را در دینداری گرفت.
وی افزود: ما اساتید حوزه در حد خودمان از افراط و تفریط جلوگیری می‌کنیم و می‌گوییم همانطور که نماز و اقامه عزا برای ائمه (ع) ضروری است، باید به حرف پزشکان نیز عمل کرد.
عضو کمیسیون تخصصی تبلیغ حوزه علمیه خراسان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، در تقبیح چنین حرکات افراط‌گرایانه‌ای گفت: انگیزه کسانی که در شرایط شیوع کرونا اقدام به افراط در آیین‌ها و آداب مذهبی می‌کنند با یکدیگر متفاوت است.
حجت‌الاسلام احمد صابری تولایی افزود: گاهی اوقات انگیزه این افراد مخالفت با علم بوده یا ناشی از دین‌زدگی افراطی آنها است. به این معنا که عده‌ای آنقدر معنویت‌زده یا دین‌زده شده‌اند که تنها به یک بعد از دین چسبیده و آنقدر آن را بزرگ کرده‌اند که دیگر هیچ چیز در مواجهه با آن نمی‌تواند کارساز باشد.
وی ادامه داد: گاهی برخی دچار محبت افراطی هستند، به این معنا که فرد آنقدر امام رضا(ع) را دوست دارد که حاضر است در این مسیر حتی مبتلا به کرونا شود و بمیرد. نمونه‌های زیادی از این محبتهای افراطی در طول تاریخ مشاهده شده و تا جایی پیش رفته که فرد حتی با خود امام معصوم هم مخالفت کرده است.
عضو کمیسیون تخصصی تبلیغ حوزه علمیه خراسان به حکایتی در باب محبت افراطی نسبت به اهل‌بیت (ع) اشاره و بیان کرد: عده‌ای به محضر امام علی(ع) آمدند و گفتند "السلام علیک یا ربنا" حضرت فرمودند "من خدا نیستم من بنده خدا هستم، این چه حرفی است که می زنید"، گفتند "تو آنقدر بزرگ هستی که از خدا هم بالاتری" اما حضرت فرمودند "توبه کنید وگرنه می‌گویم خانه‌هایتان را آتش بزنند."
وی گفت: برخی افراد از روی جهل خود حرکات افراط‌گونه در دینداری دارند در حالی که نمی‌دانند این حرکات آنان را از خدا و پیامبر(ص) و ائمه معصوم(ع) دور می‌کند، این عده معتقدند که "شیعه واقعی آن کسی است که در سختیها امام رضا(ع) را تنها نگذارد"، این سخن قطعا از روی جهل گفته می‌شود زیرا این افراد نتوانسته‌اند نظام حقیقی دین را درک کنند.
حجت‌الاسلام صابری تولایی افزود: قصد گروهی دیگر از افراد برای انجام حرکات افراطی مقابله با نظام جمهوری اسلامی است، به نحوی که عده‌ای می‌خواهند با هر چه که نظام یا حاکمیت برای موضوعی عنوان می‌کند مخالفت کنند. فرقه‌هایی مانند انجمن حجتیه از انجام برخی حرکات افراطی چنین اهدافی را دنبال می‌کنند.
وی گفت: باید در برخورد با افراطیون ابتدا انگیزه‌ها و عوامل را شناخت و آنها را از یکدیگر تفکیک کرد و برای هر کدام نسخه‌ای جدا پیچید.
انگیزه این افراد یا مخالفت با علم و یا یا ناشی از دین‌زدگی افراطی است
عضو کمیسیون تخصصی تبلیغ حوزه علمیه خراسان افزود: عده‌ای باید در دین‌شناسی خود تجدیدنظر کنند. دین‌شناسی کاریکاتوری و محبت بدون معرفت نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت(ع) یک معضل جدی است لذا می‌بایست افراد دچار اینگونه دین‌شناسی را توجیه نمود.
وی ادامه داد: فرد دارای دین‌شناسی کاریکاتوری را باید به متخصص یا فتوای مجتهدان ارجاع داد و به او گفت که "باید بیاندیشد که آیا امام رضا(ع) این کار را دوست دارد یا باید از مجتهد یا مرجع تقلید جویای صحت این کار یا اقدام شد؟، در صورتی که مرجع تقلید این کار را حرام می‌داند، باید از انجام آن اجتناب کند.
حجت‌الاسلام تولایی گفت: کسانی که از روی محبت زیاد نسبت به اهل بیت (ع) دست به انجام چنین اقداماتی می‌زنند باید توجیه شوند که اینگونه به اصطلاح ابراز محبت باعث کم‌محبتی و دوری سایر مردم نسبت به ائمه معصوم(ع) می‌شود.
هیچگاه در طول تاریخ حوادث و عوامل طبیعی در اطراف ضریح امام رضا(ع) از کار نیافتاده است. همانطور که بمبی منفجر شد و عده‌ای از بین رفتند، ویروس هم عاملی طبیعی است که می‌تواند به فضای اطراف ضریح انتقال یافته و زائران را مبتلا کند. وی افزود: عده‌ای جاهل هستند و می‌گویند که "امام رضا(ع) خود شفادهنده است و تاکنون چندین نفر از آن امام شفا گرفته است."
عضو کمیسیون تخصصی تبلیغ حوزه علمیه خراسان ادامه داد: باید برای اینگونه افراد باید تبیین شود که چه چیز شفادهنده است، آیا توسل به امام رضا(ع) و آن اتصال قلبی چه دور و چه نزدیک شفا می‌دهد یا دست کشیدن روی ضریح و بوسیدن آن شفا را به دنبال دارد؟
وی گفت: اینکه عده‌ای فکر کنند چسبیدن به ضریح و بوسیدن آن شفا می‌دهد یا حضور در این هیات و برگزاری فلان اجتماع مذهبی برای نزدیک شدن به امام ضروری است، از جهالت است بلکه فقط اتصال قلبی بین بنده و امام است که می‌تواند کارساز باشد.
تولایی افزود: جهل دوم آن است که عده‌ای فکر می‌کنند عوامل طبیعی در اطراف ضریح امام رضا(ع)، زیر سقف مجلس سوگواری برای امام حسین(ع) و یا مجلس مولودی برای امام علی(ع) از کار می‌افتد، در حالی که همان خدایی که شفا می‌دهد عوامل طبیعی را نیز در همه جا بوجود آورده است.
وی ادامه داد: هیچگاه در طول تاریخ حوادث و عوامل طبیعی در اطراف ضریح امام رضا(ع) از کار نیافتاده است. همانطور که بمبی منفجر شده و عده‌ای از بین رفتند، ویروس هم از عوامل طبیعی است که می‌تواند به فضای اطراف ضریح انتقال یابد و دیگران را مبتلا نماید.
عضو کمیسیون تخصصی تبلیغ حوزه علمیه خراسان گفت: دینداران یک دست نیستند و نیات آنها از انجام برخی حرکات افراطی متفاوت است، یک عده جاهل هستند، یک عده عناد دارند و گروهی دیگر دچار محبت یا معنویت افراطی هستند لذا باید شیوه برخورد با این افراد برای اصلاح تفکرشان متفاوت باشد.
وی افزود: کسی که از روی عناد دست به اقدامات غیرمتعارف و افراطی می‌زند باید مورد برخورد امنیتی قرار گیرد زیرا این فرد برای اسلام، شیعه و اهل بیت (ع) هزینه درست می‌کند.
حجت‌الاسلام صابری تولایی ادامه داد: فردی را نیز که متدین بوده اما بخاطر معنویت زیاد دست به حرکاتهای نامتعارف می‌زند باید متوجه موضوع گناه و ثواب کارش نمود. به این معنا که اگر دست رساندن به ضریح مستحب تلقی می‌شود اما حق‌الناس امری واجب است لذا حضور فردی در مکان مقدس و مذهبی که مشخص نیست ویروس کرونا در بدن دارد و می‌تواند ناقل بیماری باشد یا خیر، تضییع حق مردم است زیرا امکان سرایت ویروس از یک فرد به دیگرام وجود دارد.
دینداران یک دست نیستند بطوری که نیتهای آنان از برخی حرکات افراطی متفاوت است. یک عده جاهل هستند، گروهی عناد دارند و عده‌ای دیگر دچار محبت یا معنویت افراطی هستند لذا باید شیوه برخورد با این طیفهای گوناگون برای اصلاح تفکرشان متفاوت باشد.وی گفت: اگر حضور افرد در اطراف ضریح مطهر، بوسیدن و دست کشیدن بر روی آن باعث ابتلای افراد دیگر به بیماری کرونا می‌شود، مراجع تقلید گفته‌اند که در این صورت حق‌الناس بر گردن شما است و باید هزینه دوا و درمان فردی را که باعث ابتلای وی به بیماری شده‌ای را پرداخت کنند.
عضو کمیسیون تخصصی تبلیغ حوزه علمیه خراسان افزود: به این ترتیب نسبت به چهار گروه متفاوت که نیات و اهداف متمایزی در انجام حرکات نامتعارف افراطی در مورد آداب زیارت حرم مطهر امام رضا(ع) دارند باید مواضع مختلف اتخاذ تا بتوان مشکلات را حل کرد.
وی بحث علم و دین را از دیگر دلایل بروز برخی رفتارهای نامتعارف و افراطی نسبت به زیارت بارگاه منور رضوی ذکر و بیان کرد: عده‌ای به اتکای طب سنتی یا به اصطلاح طب اسلامی حرکاتی را انجام داده و دیگران را هم تشویق به آن می‌کنند که تبعاتش هم خود آن فرد و هم تقلیدکنندگان را متاثر می‌کند.
حجت‌الاسلام صابری تولایی ادامه داد: برای هرکدام از گروههایی که دست به حرکات افراطی و غیرمتعارف در آداب و امر زیارت می‌زنند باید یک راهکار جداگانه اندیشید و فعالیت رسانه‌ای را چاشنی هر کدام از این راه‌حلها کرد.