حجت الاسلام جلال نوری کاخکی روز دوشنبه با اشاره به برخی از شبهه های مطرح شده در فضای مجازی درباره ویروس کرونا به نکاتی همچون جایگاه آزمون و بلا در زندگی انسان، ارتباط توحید با مشکلات بشری، نگاه آسمانی و زمینی به بلایا و محکی برای میزان بندگی انسان ها اشاره و از ویروس کرونا به عنوان تلنگری برای جهان بشریت یاد کرد.
نوری در گفت و گو با خبرنگار معارف ایرنا اظهار داشت: این روزها شاهدیم که بخش بزرگی از جهان دچار یک بلای فراگیر شده است. از طرف دیگر معتقدیم که خدا جهان را بر اساس نظم، حکمت، رحمت و لطف خود آفریده و ممکن است این سوال مطرح شود که چگونه یک بلای فراگیر بوجود می آید و مردم جهان را تحت الشعاع قرار می دهد ولی اگر خداوند طبق قاعده لطف و رحمت با بندگان خود رفتار می کند، چرا اینک باید تر و خشک در کشورهای مختلف به این بلا گرفتار شوند.
قبل از پاسخ به این سوال باید گفت مبنای جهان وخلقت این نیست که انسان با لذت بردن و بهره مندی از نعمت های دنیا به تکامل برسد و ساختار هستی یک ساختار تکاملی است. یعنی قرار است انسان ها به رشد و تکامل برسند که این رشد و تکامل از نظر عقلی و منطقی در سختی ها، گرفتاری های و ناملایمات بوجود می آید. چون با این امتحانات و بلاهاست که ظرفیت، صبر و بردباری انسان بالا می رود و در یک جمله می توان گفت ارزش های اخلاقی در خلاءها و کمبودها شکوفا می شود.
این پژوهشگر مذهبی افزود: هدف خدا از خلقت انسان، رشد و سعادت اوست و اگر انسان بخواهد به رشد و تکامل برسد، چاره ای ندارد مگر این که بداند با چنین ساختاری مواجه است. به همین دلیل قاعده جهان طبق آیه ۱۲ سوره انعام یک قاعده رحمت است که خدا لطف و رحمت خود را شامل بندگان می کند و طبق آیه ۱۲ سوره صف قاعده غفران است. یعنی خدا خطاهای انسان را می بخشد.
نوری افزود: بر این مبنا خدا ساختار نظام جهان را به شکلی صحیح طراحی کرده است ولی ما با دخالت در نظام طبیعت، نظم موجود در آن را به هم می زنیم و بسیاری از مشکلات و بلاها ناشی از همین دخالت است.
وی ادامه داد: البته انسان حق تصرف در جهان هستی را دارد و خدا به انسان اجازه داده است و بر این مبنا باید بدانیم جهان هستی یک جهان منظم و بر مبنای رحمت و لطف است که هر چیزی در جای خود قرار دارد و خود ما عامل بلایی مانند کرونا هستیم.
از توحید دور شده ایم
این کارشناس رسانه اظهار داشت: جهان هستی به طور مطلق از توحید دور شده است. یعنی اکثر مردم جهان را افراد دیندار و مذهبی تشکیل می دهد ولی موحد نیستند. چون آنچه خدا به آن توجه دارد این است که انسان ها در دایره توحید قرار بگیرند و انسان باید هیچ چیزی را به جز خدا موثر نداند و به معنای واقعی و قلبی، به «لا حول و لا قوه الا بالله» اعتقاد راسخ داشته باشد.
وی افزود: اکثریت مردم از توحید به دور هستند. البته شاید بسیاری از افراد به نام خدا کار کنند ولی این مساله غیر از توحید است. چون کار توحیدی باید بر مبنای صداقت، پاکی، ایمان، معنویت، اخلاق، ارزش های الهی و انسانی حاکمیت داشته باشد ولی می بینیم که انسان ها از آن هدفی که خدا جهان را به خاطر آن آفریده به دور هستند.
این پژوهشگر مذهبی اضافه کرد: خدا جهان را به گونه ای آفریده که در این سیستم به او برسیم. یعنی گرفتاری ها و بلاها باید باعث شود تا از همه چیز فارغ شویم و فقط به او بپردازیم. وقتی چنین اتفاقی رخ نمی دهد انسان نیاز به یک نهیب و هشدار دارد.
وی افزود: ما باید تا جایی که می توانیم از دایره شرک خارج شویم و فقط به خدا رجوع کنیم و دعای کمیل، دعای ابوحمزه، دعای سحر و دعاهای ماه رجب پر از توحید و معرفت شناسی و هشدار است.
تذکر و هشداری به نام کرونا
نوری اظهار داشت: شاید بتوان از ویروس کرونا به عنوان استادی برای هشدار یاد کرد که به نوعی جلوه قدرت پروردگار است. خدا افرادی همچون نمرود یا فرعون را که ادعای خدایی داشتند، با پشه و در دریا نابود کرد و در قرآن نیز تاریخ اقوامی مانند عاد و ثمود بیان شده که در مقابل خدا ایستادگی کردند و خدا در هر دوره ای قدرت خود را به بشریت نشان می دهد.
وی با استناد به آیه ۵۹ سوره انعام گفت: این موضوع که برگ درخت بدون اجازه خدا به زمین نمی افتد، نشان دهنده همین واقعیت است که خدا به همه ما هشدار می دهد که اگر می خواهید به رشد و کمال برسید، چاره ای ندارید مگر این که در این ساختار حرکت کنید.
این کارشناس رسانه افزود: ما انسان ها به معنای واقعی کلمه از خدا و بسیاری از چیزهایی که باید به آن توجه داشته باشیم، غافل هستیم. در چنین مواردی ما نیاز به تذکر داریم و چه تذکر جهان شمولی بالاتر از کرونا که نیاز به خداوند را به انسانی که در اوج قدرت، علم و فناوری قرار دارد و از اعماق اقیانوس ها تا اقصی نقاط کهکشان ها را رصد کرده است، یادآوری کند.
در چنین شرایطی خدا به انسان بیدارباش می دهد که یک تلنگر است و همانگونه که یک سیل یا زلزله یا سونامی باعث مرگ ده ها هزار نفر می شود، این بلا نیز مانند سایر بلاهاست با این تفاوت که ساختار آن فرق می کند.
کلیدواژه های جهان هستی
وی کلیدواژه های جهان هستی را در دو کلمه شکر و شرک دانست و گفت: ما هر دین و مسلکی که داشته باشیم، باید ببینیم ضریب شکر ما چقدر است. از طرف دیگر میزان انحراف انسان ها صرفنظر از دین آنها به میزان شرک آنها برمی گردد. چه انسان هایی را که به جای خدا پرستش می کنیم یا مقامی در شان خدایی به آنان می دهیم.
نوری ادامه داد: اگر ضریب شکر مردم به شدت کاهش پیدا کرده، به دلیل فراوانی نعمت ها و همچنین فراوانی ابزار غفلت مانند رسانه ها و لذت های دنیایی است که باعث شده تا انسان سرگرم شود درحالی که قرار نبود سرگرم خودمان شویم؛ در غیر اینصورت با حیوانات تفاوتی نداشتیم.
نگاهمان به آسمان باشد
این کارشناس رسانه اضافه کرد: کسانی که دچار ویروس کرونا نشده اند، باید در عین رعایت مسائل بهداشتی توکل داشته باشند. البته ما منکر علم پزشکی نیستیم ولی نگاهمان به آسمان نباید تعطیل شود. ابزار ما ابزار پزشکی است ولی نگاهمان باید آسمانی باشد در غیر اینصورت دچار غفلت می شویم.
وی افزود: نگاه برخی افراد آسمانی است ولی از علم پزشکی غافل هستند که این نگاه را نمی توان معرفتی دانست. خدا به ما عقل داده که در کنار عقل با تدبیر، حقایق لازم را بفهمیم.
نوری ادامه داد: از طرف دیگر برخی افراد فقط به علم پزشکی اعتماد دارند و می بینیم که چگونه در فضای مجازی شبهه افکنی می کنند و می گویند چرا مساجد تعطیل شده و خدا کجاست؛ در حالی که همه چیز حکمت دارد و تقدیر الهی و برنامه خدایی است تا انسان توجه پیدا کند.
وی افزود: قرار بود چشممان به آسمان باشد و اهل آگاهی باشیم. همین که انسان وارد دایره غفلت شود، به او تلنگر زده می شود و خواه ناخواه باید بیدار شود و قرار نیست کسی در این دنیا بخوابد یا دچار خواب غفلت شود.
وی اضافه کرد: وقتی یک رفتار عادی مانند غذا خورن یا حضور در یک اجتماع را که هیچوقت به آن توجه نمی کردیم، ناگهان به آن توجه می کنیم، در واقع متوجه نعمت های الهی می شویم. بنابر این ویروس کرونا تمام ساختار نظامی طبیعی ما را به هم می زند و هشدار می دهد که ما می توانیم غرق در نعمت ها باشیم ولی در عین حال ترس و اضطراب و نگرانی داشته باشیم.
کرونا محکی برای میزان بندگی
نوری اظهار داشت: صبر بر بلا نیز موضوع مهمی در این زمینه است. چون عاشق، کسی است که در سختی ها کنار انسان باشد. برخی ممکن است ادعای عشق کنند ولی هنگام گرفتاری هاست که عاشقان دروغین از عاشقان واقعی جدا می شوند.
وی افزود: بسیاری از افراد ادعای بندگی می کنند درحالی که بنده خدا نیستند و این ویروس ضریب بندگی و عشق ما را به خدا نشان می دهد و آنگاه می فهمیم که آیا صبر و توکل ما به اندازه ای که باید باشد، هست یا نه.
نوری با اشاره به آیه ۹۶ سوره مبارکه اعراف گفت: براساس کلام الهی اگر اهل سرزمینی ایمان بیاورند و تقوا داشته باشند، درهای آسمان و زمین را به روی آنان باز می شود ولی چون تکذیب می کنند و اکثریت مردم، موحد بودن و اخلاق مداری را رعایت نمی کنند و با خدا کاری ندارند و به همین دلیل سرگرم می شوند و از رحمت الهی دور می شوند.
وی افزود: در چنین شرایطی اگر انسان ها از تکذیب آیات الهی دست بردارند، خدا لطف و مرحمت خود را مجددا شامل حال بندگان خود می کند. بنابر این به هر اندازه که انسان دچار غفلت شود، آزمون های الهی بیشتر خواهد شد. چون در آن صورت لازم است بیشتر به خود بیاید و متذکر شود.