به گزارش شبکه خبری «سی ان ان»، همزمان با شیوع کروناویروس جدید در جهان، افرادی که نسبت به ضرورت اجرای اقدامات اضطراری برای متوقف کردن این همهگیری تردید داشتند، یک صدا تکرار میکردند که این ویروس درست مثل آنفلوآنزا است به این معنا که اگرچه برای گروههای حساس خطرناک است اما یک بیماری معمولی است و چیزی نیست که به قرنطینه نیازی داشته باشد.
حالا میدانیم که این ارزیابی اشتباه است. در پایین ترین میزان مرگ و میر که بر اساس دادههای فعلی تخمین زده شده است، بیماری کووید-۱۹ ناشی از کروناویروس جدید باعث مرگ حدود یک تا دو درصد مبتلایان میشود، در حالی که نرخ مرگ و میر ناشی از ابتلا به آنفلوآنزای فصلی تنها ۰.۱ درصد است. همچنین ظاهرا کووید-۱۹ به همان اندازه آنفلوآنزا و حتی بیشتر از آن، واگیردار است به ویژه با توجه به آن که هیچ دارو، درمان یا واکسن فصلی خاصی برای آن وجود ندارد.
با این وجود هنوز یک حوزه وجود دارد که متخصصان امید دارند این ویروس در آن رفتاری مشابه با آنفلوآنزا داشته باشد و آن هم فروکش کردن در فصل بهار است.
آنفلوآنزا در شرایط سرد و خشک شایع میشود، به همین دلیل است که زمستان برای بیشتر کشورهای واقع در نیمکره شمالی زمین فصل شیوع آنفلوآنزا است. تفاوتهای رفتاری در فصل زمستان نیز میتواند تأثیرگذار باشد. «نلسون مایکل» از پژوهشگران ارشد پزشکی در ارتش آمریکا پیشبینی میکند که کروناویروس جدید ممکن است مانند آنفلوآنزا رفتار کرده و با گرم شدن هوا فروکش کند اما همزمان هشدار میدهد که با سردشدن دوباره هوا ممکن است بار دیگر سر و کله این ویروس تنفسی نیز پیدا شود.
امید میرود که در کنار اقدامات جامع دولتها و مردم برای کاهش تعداد موارد ابتلای جدید، کاهش سرعت انتشار و شیوع این ویروس با گرم شدن هوا، فضای لازم برای رسیدگی به موج اولیه بیماران مبتلا به کووید-۱۹ را برای سیستمهای بهداشتی فراهم کرده و برای تولید و ساخت واکسن این بیماری زمان بخرد.
اما اگر این ویروس مثل آنفلوآنزا رفتار نکند چه؟ آیا خواهیم توانست نرخ ابتلا که در طول سال همچنان بالا خواهند ماند را رفع و رجوع کنیم؟ بیش از ۱۰۰ مورد ابتلا به کووید-۱۹ در کشور سنگاپور تأیید شده که بیشتر سال را گرم و مرطوب است. کشورهای استرالیا، برزیل و آرژانتین که همگی در وسط تابستان هستند نیز تاکنون دهها مورد از ابتلا به این بیماری را گزارش کردهاند.
ناشناختههای مجهول
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد کروناویروس جدید در برخی از اقلیمهای خاص شیوع موثرتری دارد. برخی از مناطق جهان که بیشترین بار این همهگیری را متحمل شدند - از ووهان چین که این ویروس برای اولین بار در آن کشف شد، تا ایران، ایتالیا و کره جنوبی- کم و بیش در یک عرض جغرافیایی قرار دارند و از با دما و رطوبت نسبی مشابهی برخوردارند. محققان دانشگاه مریلند (UM) حتی از این دادهها برای تهیه نقشهای از سایر نقاط جهان که ممکن است در معرض خطر شیوع قریب الوقوع این ویروس باشند، استفاده کردهاند.
اگرچه این تحقیقات مقدماتی هستند، دادههای به دست آمده حاکی از آن است که برخی از شرایط آب و هوایی خاص، اگرچه در شانس زنده ماندن این ویروس تعیین کننده نیستند اما ممکن است به تسریع در انتشار و شیوع آن کمک کنند.
«بریتانی کوموش» از کارشناسان بهداشت عمومی دانشگاه سیراکوز نیویورک در این باره میگوید: «آنفلوآنزا و سایر کروناویروسهایی که انسان را آلوده میکنند معمولا فصلی هستند و موارد ابتلا در نیمکره شمالی در طول زمستان به پیک خود میرسد. با این وجود، هنوز نمیدانیم که آیا این ویروس (کووید-۱۹) نیز از یک الگوی فصلی مشابه پیروی خواهد کرد یا نه.»
«دیوید کنیمو» که در دانشکده پزشکی دانشگاه روتگرز نیوجرسی در رشته بیماریهای عفونی تحصیل میکند، میگوید که بسیاری از کارشناسان امیدوارند که با آمدن تابستان شمار مبتلایان به کووید-۱۹ کاهش یابد اما دادهها از کشورهای گرمسیری تا حدودی این امید را ناامید کرده است.
با این حال کنیمو و کموش هر دو با اشاره به مجهولات بسیاری که درباره خود این ویروس و شیوع آن در ماههای اخیر وجود دارد، نسبت به نتیجهگیریهای عجولانه از دادههای جغرافیایی هشدار میدهند.
کموش میگوید: «سوال اینجاست که آیا موارد ابتلا به کووید-۱۹ در مناطق گرمسیری مربوط به سفر افراد آلوده به این مناطق است، از یک فرد آلوده نشات گرفته یا ریشه نامعلوم دارد. اگر فصلی باشد، انتظار میرود که با گرم شدن هوا شمار مبتلایان زنجیرهای یا آنها که با ریشه نامعلوم به این بیماری مبتلا شدهاند، کاهش یابد. فکر میکنم هنوز خیلی زود باشد که بگوییم آیا در مورد کووید-۱۹ شاهد یک الگوی فصلی خواهیم بود یا نه.»
«دبرا چو» استادیار پزشکی در دانشگاه روتگرز نیز ضمن موافقت با آن که درک ناکافی از این ویروس و چگونگی رفتار آن پیشبینی چیزی چون فصلی بودن را در این برهه از زمان غیرممکن میکند، میگوید: «ما با ویروسی چون آنفلوآنزا سروکار نداریم که هر سال رفتاری قابل پیشبینی از خود نشان دهد.»