بهاره نصیری در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا افزود: در حال حاضر رسانه‌ها و شبکه های اجتماعی سرشار از پیام ها و اطلاعات مختلف پیرامون ویروس کرونا هستند و چه ما درستی این پیام ها را تشخیص بدهیم و چه ندهیم، این پیام ها دائم چشم ها و گوش های ما را نشانه گرفته اند، اظهار داشت: زمانی که ما خود را به دست امواج رسانه ای می سپاریم، و در عین حال نیز رصد و پالایشی پیرامون پیام ها نداریم، ذهن ما به رویه‌های خودکار متکی و وارد روال خلسه آور می شود که این امر سبب خواهد شد به پیام هایی که ممکن است برای ما سودمند باشند توجه نکنیم و ندانیم چه چیزی را از دست می دهیم.
وی با بیان اینکه غرق شدن در پیام های رسانه ای باعث ایجاد خستگی پیام در بلندمدت در مخاطب می شود طوری که توانایی تمرکز را از دست می دهد، خاطرنشان کرد: به قول هربرت سیمون برنده جایزه نوبل غنای اطلاعات، فقر توجه می آورد. در حالی که انتخاب ها بی شمار اند، اما این انتخاب های بیش از حد می تواند ما را فلج کند و نتوانیم دست به کنش بزنیم.
نیازمند چشم‌انداز رسانه‌ای هستیم
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تاکید کرد: با این وصف نیازمند چشم انداز رسانه ای هستیم که کنترل و آگاهی‌مان را افزایش دهیم و فعالانه در معرض رسانه ها قرار گیریم و معنای پیام هایی که با آنها مواجه می شویم را تفسیر و پردازش کنیم.
این مدرس دانشگاه تاکید کرد: به جای آنکه تفکر اسفنجی داشته باشیم و هرچه می بینیم، می شنویم و می خوانی در ذهنمان جذب کنیم باید تفکر غربالی داشته باشیم تا به طور نظام مند و منطقی بر مهم ترین مسائل بپردازیم و سایر مسائل را نادیده بگیریم، بهترین حالت برای مواجهه با رسانه ها را مواجهه مبتنی بر مهارت های سواد رسانه ای دانست.
عضو شورای علمی سومین همایش ملی سوادرسانه ای و اطلاعاتی مواجهه مبتنی بر مهارت های سواد رسانه ای با پیام های رسانه ای را اینگونه تشریح کرد: به جای آن که به سادگی پیام ها را به همان صورت که دیده می شوند بپذیریم، می توانیم عمیق تر، دقیق تر و جدی تر عناصر سازنده آن را که در درون پیام است ببینیم، عناصر که، چه، کجا، چرا و چگونه را بررسی، ارزیابی و قضاوت کنیم و آنها را با استانداردهای خودمان مقایسه کنیم. در غیر این صورت گذران بیش از حد زمان با رسانه ها، ذهن ها را تنبل می کند، قدرت آفرینشگری را تضعیف و ما را به معتادان خواب آلود رسانه ها بدل می کند.
نصیری درباره نقش رسانه های جریان اصلی در برابر کرونا اظهار کرد: طبیعی است در چنین شرایطی مردم برای پاسخ به سوالات و نگرانی های خود و رفع ابهام و کسب اطمینان به منابع مختلف رسانه ای مراجعه کنند و فقدان سواد رسانه ای در شهروندان منجر می شود اطلاعات و پیام‌های مختلف را بپذیرند. اگر قادر به تشخیص اخبار درست از اخبار نادرست نباشند، همین مساله به «هراس اجتماعی» در جامعه دامن می زند.
در این شرایط وظیفه رسانه های جریان اصلی ارائه اطلاعات واقعی به صورت شفاف و مشخص است و همچنین وجود اراده و عزم ملی برای پیشگیری از سیاسی شدن کرونا و جلوگیری از بازنشر اخبار غلط و جعلی است. همچنین امید و انگیزه دادن به خانواده ها با تولید محتواهای سرگرم کننده و آموزنده و ارائه پیشنهادهای ساده و کاربردی برای اعضای خانواده ها برای روزهایی که در کنارعزیزانشان در منازلشان قرنطینه هستند.
وی دریافت روزانه انبوه اخبار و اطلاعات زائد در خصوص ویروس کرونا را مانند پاپکورن مغز ما دانست و گفت: این پیام ها به ذهن ما تصور می دهند در حال مصرف نیازهای اطلاعاتی مان هستیم، اما واقعیت این است بسیاری از این محتواها ارزش غذایی ندارند و پس از عبور از این رخداد ملی و بین المللی متوجه خواهیم شد می توانستیم زمانمان را صرف امور هدفمندتری کنیم و براساس نیازهای اطلاعاتی مان از منابع رسانه ای بهره مند شویم.
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تاکید کرد: باید برای بهداشت روانی خود، عزیزانمان و هموطنانمان در این برهه زمانی احترام قائل باشیم و به عنوان سفیران سواد رسانه‌ای مراقب افکار و اندیشه خود و دیگران باشیم و هر پیامی را بلافاصله برای اعضای خانواده، آشنایان، دوستان و هموطنانمان بازنشر نکنیم. در مواجهه با پیام های کرونایی مثل یک دروازه بان در لحظه دفع پنالتی با دقت، تمرکز و آگاهی عمل کرده و با انتشار اخبار نگران کننده، خود و دیگران را دچار «شکنجه خاموش» نکنیم و به آثار و تبعات اجتماعی و اخلاقی انتشار پیام ها توجه داشته باشیم.
مسئولیت اجتماعی خود را بپذیریم
وی با بیان اینکه مسئولیت اجتماعی خود را بپذیریم و به درستی به آن عمل کنیم، تصریح کرد: «پذیرش مسئولیت اجتماعی» یعنی اتخاذ موضع اخلاقی درباره اینکه برخی پیام ها بیش از پیام های دیگر برای جامعه می تواند مفید و سازنده باشد و اجازه داریم پیام هایی که از صحت آنها اطمینان داریم و در عین حال روشنگرانه هستند را بازنشر دهیم و به یاد داشته باشیم تصمیم های فردی فرد، حتی کم، بر جامعه تاثیر می گذارد. پس نگذاریم کرونا سواد اخلاقی را از ما بگیرد و در شرایط حاضر بیشتر از همیشه حواسمان به پیام هایی باشد که در حضور کودکان و سالمندان بازگو می کنیم.
نصیری یادآور شد: در چنین شرایطی باید به کنشگری خانواده ها امیدوار بود؛ یکی از راه حل های گذر از وضع موجود به وضع مطلوب «خانواده ها» هستند که با خودمراقبتی، صبوری و حوصله، دوران قرنطینه در منازل را پشت سر بگذارند. خانواده ها بهتر است این روزها در کنار یکدیگر خواندن، تماشا کردن و شنیدن مطالب مفید و ارزشمند را تجربه کنند و آن را با دیگر عزیزانشان به اشتراک بگذارند و زمینه تعامل و گفت‌وگوی بیشتر را در محیط خانه فراهم کنند و تا می توانند به خود و اطرافیانشان امید و انرژی بدهند.
سومین همایش ملی سواد رسانه ای و اطلاعاتی در راستای عمل به مسئولیت علمی و اجتماعی خود اقدام به ایجاد بخشی در سایت این رویداد به نشانی با عنوان کرونا و سوادرسانه ای کرده است تا علاقه مندان به موضوع مطروحه از زوایای گوناگون نگریسته و نسبت به تنظیم رابطه خود با رسانه ها در مواقع بحران هوشمندانه تر اقدام کنند.
کرونا در ایران
کیانوش جهانپور روز یکشنبه درباره تعداد افراد مبتلای قطعی به ویروس کرونا در کشور و فوت شدگان ناشی از این ویروس در کشور بیان کرد: از ظهر دیروز تا امروز و بر اساس نتایج آزمایشگاهی، ۱۲۰۹ مورد بیمار جدید مبتلا به کووید ۱۹ در کشور شناسایی شد و کل مبتلایان به این بیماری در کشور به ۱۳ هزار و ۹۳۸ نفر افزایش یافت.
وی ادامه داد: خوشبختانه تا کنون چهار هزار و ۷۹۰ نفر از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ بهبود یافته و ترخیص شده‌اند.
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت گفت: متاسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۱۱۳ نفر از مبتلایان جدید کووید ۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری در کشور به ۷۲۴ مورد رسید.
وی درباره موارد جدید بیماران کووید ۱۹ در کشور به تفکیک استان‌ها اظهار کرد: تهران ۲۵۱ نفر، قم ۸۴ نفر، گیلان ۴۳ نفر، اصفهان ۱۲۶ نفر، البرز ۶۷ نفر، مازندران ۷۲ نفر، قزوین ۲۲ نفر، سمنان ۴۱ نفر، گلستان ۲۵ نفر، خراسان رضوی ۱۴۳ نفر، فارس ۹ نفر، لرستان ۵۲ نفر، آذربایجان شرقی ۳۶ نفر، خوزستان ۳۲ نفر، یزد ۳۶ نفر، زنجان ۳۲ نفر، کردستان ۲۷ نفر، کرمانشاه ۱۳ نفر، کرمان ۷ نفر، همدان ۱۱ نفر، سیستان و بلوچستان ۶ نفر، هرمزگان ۷ نفر، خراسان جنوبی ۱۸ نفر، خراسان شمالی ۶ نفر، ایلام ۱۸ نفر، آذربایجان غربی ۱۸ نفر، کهگیلویه و بویراحمد یک نفر، بوشهر ۶ نفر، استان‌های مرکزی، چهارمحال و بختیاری و اردبیل بدون مورد جدید ابتلا گزارش شده است.
جهانپور گفت: رعایت نکات بهداشت عمومی و فردی، جلوگیری از تردد شهری و بین شهری باید در دستور کار قرار بگیرد.
وی درباره توزیع ماسک و مواد ضد عفونی کننده نیز بیان کرد: آنچه مازاد بر نیاز نظام سلامت و مراکز بهداشتی و درمانی باشد، با اولویت داروخانه‌ها توزیع می‌شود.
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت ادامه داد: روزهای پایانی سال را در پیش داریم و نباید سفر انجام شود و مردم باید توصیه‌ها را جدی بگیرند. ما در مقابل سلامت اطرافیان و خانواده خود مسئول هستیم و باید در خانه بمانیم.