«ابراهیم فیاض» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا با اشاره به پاندومی کرونا در سطح جهان اظهارداشت: شیوع بیماری کرونا بحرانی جهانی است و اکنون شاهد هستیم که نوعی همبستگی جهانی در حال شکل‌گیری است که محور آن خود مردم هستند.
وی ساختارهای اجتماعی جهانی را در حال فروپاشی ارزیابی کرد و گفت: کشورهایی که تقریبا همیشه در حال پیشرفت بودند و نمی‌توانستند به هیچ گونه بی‌نظمی فکر کنند، اکنون به شدت آسیب پذیر شده‌اند.الان حتی کشوری مثل آمریکا به شدت آسیب‌پذیر شده است زیرا پیش‌بینی این سطح از آسیب‌پذیری در حوزه بهداشت و درمان را نکرده بودند.
فیاض، وضعیت جغرافیایی آمریکا و محصور بودن آن بین دو اقیانوس، قطب شمال و آمریکای مرکزی را یادآور شد و تاکید کرد: آمریکایی‌ها باوجود شرایط خاص جغرافیایی نتوانستند از ویروس کرونا در امان باشند و با توجه به پراکندگی جمعیت این کشور، توان حل مشکل در زمان کوتاه مثل چین را ندارند.
وی به پراکندگی و زندگی بدوی بخشی از مردم آمریکا در بیابان‌های نوادا، نیومکزیکو، جنوب تگزاس و جنوب ویرجینیا اشاره کرد و گفت: آمریکا ساختار متمرکزی ندارد و با مشکلات جدی برای تامین مراقبت‌های بهداشتی برای مردم خود روبه‌روست.
این کارشناس مسائل اجتماعی با بیان اینکه بحران کرونا، اقتصاد و ساختار سیاسی جهانی را تکان خواهد داد، افزود: اقتصاددادن‌های بزرگی پیش بینی کرده‌اند که رکود وحشتناکی به خاطر بدهکاری‌های دولت آمریکا بروز خواهد کرد و گزارش‌ها حاکی از احتمال ابتلای تا ۲۵۰ میلیون آمریکایی به ویروس کروناست.
نیایش درمانی در غرب برای رهایی از کرونا
فیاض به اهمیت تقویت معنویت در پیشگیری از ویروس کرونا اشاره کرد و گفت: در خود اروپا هم ۱۵ مارس امسال را روز دعا اعلام کردند چون آنها ماه مارس را بدشگون می‌دانند. نیایش درمانی را در اروپا و آمریکا شروع کرده اند اما متاسفانه در ایران به اندازه کافی به این موضوع توجه نداریم.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران به فرمایش رهبر انقلاب درباره خواندن دعای هفتم صحیفه سجادیه برای رهایی از بلایا اشاره و خاطرنشان کرد: علاوه بر این دعا، فرستادن صلوات، استغفار از گناهان و دعا برای ظهور منجی در آرامش بخشی و نیایش‌درمانی جامعه بسیار مفید است.
بیرون آمدن مردم ناشی از اضطراب است
فیاض با بیان اینکه یکی از مسائلی که به انسان آرامش می‌دهد، تاریخ است، گفت: تاریخ پر از این بیماری‌ها و بحران‌ها بوده و بشر همیشه از این بحران‌ها عبور کرده است که دانستن همین موضوع و توجه به آن آرامش بخش است.
وی به خروج مردم از خانه و انجام سفرهای داخل شهری و برون‌شهری باوجود خطر ابتلا به کرونا را یادآور شد و تصریح کرد: مردم از شدت فشار روانی بیرون زده‌اند و جان خود و دیگران را به خطر انداخته‌اند.
این مردم‌شناس، بیرون زدن از خانه را مکانسیم دفاعی روانی دانست که از اضطراب بیماری و اضطراب در خانه ماندن ناشی می‌شود.
فیاض خواستار توجه مسئولان به موضوع اضطراب «در خانه ماندن» شد و گفت: موضوع اضطراب خانه نیازمند بررسی روانکاوانه و برنامه‌ریزی در سطح ملی است.
صدواسیما برنامه‌های آرامش‌بخش پخش کند
وی از صداوسیما خواست، برنامه های اضطراب‌آور پخش نکند و به جای نمایش درندگی حیوانات وحشی، مستندهای آرامش بخش طبیعت و زندگی پرنده‌ها را پخش کند.
این کارشناس ارشد مسائل اجتماعی با بیان اینکه فیلم‌های سینمایی که اکنون در تلویزیون پخش می شوند به شدت هیجان انگیز هستند، تصریح کرد: این نوع برنامه‌ها بر کلافه شدن و بی طاقتی مخاطبان خانه‌نشین می‌افزاید.
فیاض خواستار پخش فیلم‌هایی مثل برره و کلاه قرمزی شد و آنها را آرامش‌بخش دانست و با اشاره به پخش فیلم دوهزار چهره و برنامه دورهمی، این دو برنامه را برای شرایط کنونی جامعه مفید ندانست.
وی به آرشیو غنی صداوسیما از فیلم‌های نوستالژیک و فیلم‌های شاد و آرامش‌بخش اشاره کرد و گفت: برنامه‌های شاد زیادی در آرشیو هست که می‌توانند پخش کنند و هزینه‌ای هم ندارد.
این استاد دانشگاه، قدرت تهییج رسانه‌ای شبکه‌های خارج از کشور را بالا ارزیابی کرد و گفت: تاثیرگذاری بالای رسانه‌های خارجی ناشی از ضعیف بودن عملکرد صداوسیماست.
فیاض با بیان اینکه نقش رسانه در بحران‌ها خیلی مهم است، گفت: رسانه است که باید به مردم آموزش دهد چطور اوقات فراغت خود را در منزل پرکنند.
سرعت اینترنت باید افزایش یابد
وی خواستار افزایش سرعت اینترنت در این روزها شد و گفت: رسانه ها از جمله رسانه‌های مجازی می‌توانند از بستر اینترنت پرسرعت برای آموزش روابط درون‌خانوادگی، والدین و فرزندان و تشکیل شبکه‌های اجتماعی بین همسایگان و اقوام استفاده کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران، تشکیل گروه‌های اجتماعی کوچک و بزرگ در فضای مجازی را بسیار موثر دانست و گفت: فضای دیجیتال خیلی کمک کننده است و در این فضا، گروه‌های اجتماعی جدید می‌توانند تشکیل و گروه‌های اجتماعی کوچک بزرگ‌تر شوند.
فیاض خواستار حضور موثر گروه‌های مرجع مثل خبرنگاران، روانشناسان، جامعه شناسان و سلبریتی‌ها در آرامش‌بخشی به جامعه در شرایط اضطراب ناشی از بیماری شد.
پدافند غیرعامل ضعیف عمل کرد
فیاض با بیان اینکه الان بهترین زمان برای تکمیل و عملیاتی‌سازی دولت الکترونیک و بهره برداری از آن است، گفت: برخی دستگاه‌های دولتی و فروشگاه‌های بخش خصوصی که در گذشته خدمات الکترونیک ارائه می‌کردند اکنون که بیش از هر زمان دیگری به آنها نیاز است، از صحنه غایب هستند.
وی از عادی جلوه دادن اوضاع در اوایل شیوع بیماری کرونا در کشور انتقاد کرد و گفت: برخی اقدامات دیر شروع شد و بعضی مردم تحت تاثیر فضای روانی برخی صحبت‌ها موضوع را ابتدا جدی نگرفتند که موجب گسترش شیوع شد.
ایرانی‌ها همیشه اهل جولان دادن در خیابان بوده‌اند
این مردم‌شناس با ابراز نگرانی از اوج گرفتن همه‌گیری ویروس و تبعات اجتماعی و روانی آن برای مردم، خواستار بررسی تبعات روانی و اجتماعی خانه نشینی مردم شد و گفت: ایرانی‌ها همیشه اهل جولان دادن در خیابان‌ها بوده اند که خانه نشینی و تهدید بیماری به شدت از لحاظ روحی آنها را آسیب‌پذیر کرده است.
فیاض تصریح کرد: با اینکه در چین تدابیر خوبی برای کاهش فشار روانی مردم انجام شد اما گزارش‌ها حاکی از افزایش آمار طلاق و بحران‌های اجتماعی در این کشور است.
وی درباره افزایش خودکشی و دیگرکشی و طلاق و دیگر آسیب‌های اجتماعی در نتیجه فشارهای روانی عبور از بحران کرونا هشدار داد و گفت: بررسی روانکاوانه و جامعه‌شناسانه بحران کرونا توسط کارشناسان علوم انسانی یک ضرورت است.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه علوم انسانی و مدیریت بحران در علوم انسانی را نباید کنار بگذاریم، افزود: نیازمند نگاه‌های نرم‌افزاری به جای سخت‌افزاری و فنی برای حل بحران‌ها هستیم.
فیاض به وقوع فاجعه چرنوبیل در شوروی و نگاه فنی مقامات وقت این کشوربه موضوع اشاره کرد و گفت: نگاه فنی و سخت‌افزاری به بحران‌ها خطرناک است.
وی با پرسیدن این سئوال که آیا پزشکان می‌توانند مدیریت بحران انجام دهند، تصریح کرد: بحران‌ها نیازمند مدیریت راهبردی هستند و پدافند غیرعامل بهترین گزینه برای مدیریت بحران کرونا بود که متاسفانه بسیار ضعیف عمل کرد و حضور موثری نداشت.
این جامعه‌شناس از دیر وارد شدن برخی دستگاه‌ها و نیروهای نظامی و انتظامی به برنامه پیشگیری از کرونا انتقاد کرد و گفت: چندصدایی و تناقض در گفتار مسئولان هم به فشارهای روانی مردم در دوران شیوع کرونا افزود.