«علیرضا شریفی یزدی» در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا با بیان اینکه به لحاظ مطالعات جهانی، بهره کمی از شادی داریم که بخشی از آن اقتصادی و بخش دیگر اجتماعی است، به خلف وعده آمریکا در موضوع برجام اشاره کرد و افزود: در سال‌های اخیر به دلیل بازگشت تحریم‌ها، بخش بزرگی از طبقه متوسط به طبقه فرودست ریزش کرده است.
عضو پژوهشگاه مطالعات تعلیم و تربیت، مجموعه اتفاقات تلخی که در سال ۹۸ اتفاق افتاد از جمله حوادث بعد از افزایش قیمت بنزین، ترور شهید سردار سلیمانی، حادثه مرگ تعدادی از هموطنان در کرمان و سقوط هواپیمای اوکراینی را یادآور شد و گفت: این اتفاقات در کنار رکود، بیکاری، گرانی و اعلام مفاسد اقتصادی توسط دستگاه قضایی، «تاب آوری اجتماعی» ایرانیان را ضعیف کرده است.
شریفی یزدی، به شیوع ویروس کرونا در کشور اشاره کرد و گفت: در چنین شرایطی شاهد بروز پدیده جدیدی به نام کرونا هستیم که به خاطر جدید بودنش به «اضطراب اجتماعی» دامن زده است.
این روانشناس اجتماعی تصریح کرد: وقتی یک پدیده را نمی‌شناسیم، خود به خود ذهن ما دچار «برجستگی ادراکی» می‌شود و نسبت به آن موضوع خیلی حساسیت نشان می‌دهد و اضطراب اجتماعی در قبال این قضیه به شدت افزایش پیدا می‌کند.
وی به تعارض‌ها و شکاف‌هایی که در جامعه وجود دارد نیز اشاره کرد و گفت: اشکال گوناگونی از تعارض وجود دارد مثل تعارض میان طبقات اجتماعی، جناح‌های سیاسی و اقوام و گروه‌های سنی که همگی خود مزید بر علت شده و بر دامنه مشکلات افزوده‌اند.
رسانه‌های بیگانه به نگرانی مردم دامن زدند
شریفی یزدی به اتهامات دشمنان علیه مسئولان درباره پنهانکاری یا ضعف در قرنطینه اشاره و تاکید کرد: رسانه های معاند خواستند از این آب گل آلود ماهی بگیرند و به موضوع ورود و تلاش کردند از مساله‌ای کاملا ملی و دارای جنبه بهداشتی و درمانی، سوءاستفاده‌های سیاسی کنند و باعث شدند دل نگرانی مردم دوصد چندان شود.
عضو پژوهشگاه مطالعات تعلیم و تربیت، انتشار هر روزه اخبار منفی توسط شبکه‌های رسانه‌ای بیگانه و دشمنان در فضای مجازی را یادآور شد و گفت: در رسانه های خارجی و فضای مجازی مرتب اخباری درباره گسترده بودن شیوع در ایران منتشر شد و کمبودهای حوزه پزشکی و بهداشتی و غیره برجسته شد که این موضوعات مردم را دچار هراس و مبتلا به سندروم «خبر بد» کرد.
وی تصریح کرد: افراد مبتلا به سندروم «خبر بد» بیشتر از اینکه به صداوسیما و مسئولان اعتماد کنند به شبکه‌های اجتماعی که عمدتا اخبارشان تحریف شده یا دروغ است استناد می‌کنند.
شریفی یزدی با بیان اینکه برخی افراد به خبر بد درباره کرونا و دیگر موضوعات اعتیاد پیدا کرده‌اند، گفت: این افراد از صبح تا شب در مورد کرونا یا دیگر موضوعات پیگیر اخبار منفی هستند و این اخبار را در همه مکالمات روزمره با دیگران هم منتشر می‌کنند که این موضوع باعث گسترش اضطراب اجتماعی شده است.
وی به موج‌سواری رسانه‌های بیگانه بر روی ابعاد اقتصادی بحران کرونا اشاره کرد و گفت: در شرایطی که بخشی از مردم از لحاظ اقتصادی ضرر کرده‌اند این رسانه‌ها، یک فضای عدم باور به حرف مسئولان و این ذهنیت را ایجاد کرده‌اند که گویی آنها به فکر کسی نیستند که البته اینطور نیست و مسئولان برای رفع مشکلات در تلاش هستندو
کارشناس ارشد مسائل اجتماعی با بیان اینکه حل مشکلات اقتصادی مردم و افراد زیان‌دیده از کرونا نیازمند برنامه‌ریزی جدی است، گفت: افراد زیان‌دیده تنها با بسته‌های کمکی کوتاه مدت مشکلاتشان حل نم شود و نیازمند حمایت طولانی مدت و راهبردی هستند.
زمان تسویه حساب سیاسی نیست
شریفی یزدی با بیان اینکه باید خیلی سریع قشرهای آسیب‌پذیر از لحاظ اقتصادی شناسایی و مورد حمایت اقتصادی قرار گیرند، خاطرنشان کرد: با مردم صادقانه و شفاف صحبت کنیم و دعواهای جناحی و گروهی و سیاسی را کنار بگذاریم و دنبال تسویه حساب نباشیم.
این روانشناس اجتماعی تصریح کرد: از بیرونی‌ها زیاد انتظاری نداریم و تکلیف ما با آنان که خود را اپوزیسیون می‌نامند روشن است؛ ولی دست‌کم گروه‌های سیاسی در داخل به جای متهم کردن و تضعیف یک دیگر برای حل این بحران ملی دست در دست هم قرار دهند و حامی هم باشند.
شریفی یزدی معتقد است که از شیوع کرونا هیچ «خیر سیاسی» برای هیچ گروهی یا سازمانی درست نمی‌شود و بهتر است همه فقط به فکر منافع ملی و نجات مردم باشند.
وی با بیان اینکه بعضی‌ها کرونا را با مرگ مساوی می‌دانند، گفت: برخی از مردم ایران به شکل وسواسی، نگرانی شدیدی از این بیماری دارند و به اضطراب اجتماعی دامن می‌زنند.
این جامعه‌شناس در عین حال به دسته دیگری از مردم که به هر موضوع علمی دهن‌کجی می‌کنند و برای پیشگیری از کرونا «روغن بنفشه» تجویز می‌کنند اشاره کرد و گفت: این گروه‌ها، متاسفانه دین مبین اسلام را که عقل‌گرا و خرافه‌ستیز است را به مطامع یا به جهل آغشته می‌کنند و حتی مانع تعطیلی اماکن متبرکه می‌شوند.
کاهش سرمایه اجتماعی از کرونا خطرناک‌تر است
شریفی یزدی، یکی از اشتباهات بزرگ را پراکندگی آماری در موضوع شیوع کرونا عنوان کرد و گفت: اجازه دهیم مردم، آمار رسمی را به عنوان آمار درست بپذیرند و بی جهت هراس‌انگیزی نکنیم.
عضو پژوهشگاه مطالعات تعلیم و تربیت، ارائه آمارهای مختلف از طرف مسئولان محلی را موجب سردرگمی و اضطراب مردم دانست و افزود: این وضعیت نشان داد که برای «مدیریت بحران»، «بحران مدیریت» داریم.
شریفی یزدی، کاهش سرمایه اجتماعی از ویروس کرونا خطرناک‌تر دانست و تصریح کرد: کرونا یک تا دو ماه آینده از بین می‌رود اما ما به سرمایه اجتماعی که مرکز ثقل آن پویایی شبکه و اجتماع است، همیشه نیاز داریم.
وی بر لزوم برنامه‌ریزی درازمدت برای بازسازی و تقویت سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی تاکید کرد و افزود: احتکارها و دیگر تخلفات مثل تبدیل الکل صنعتی به الکل سفید که جان تعدادی از مردم را گرفت باعث شد که مردم احساس عدم امنیت داشته باشند که این موضوع نیازمند توجه مسئولان است.
این روانشناس اجتماعی به پای کار بودن مردم در شرایط بحرانی نیز اشاره کرد و گفت: در جریان سیل سال گذشته و زلزله کرمانشاه و زلزله بم، مردم به یاری هم آمدند و به جامعه احساس امنیت و آرامش دادند.
شریفی یزدی تصریح کرد: جامعه ما امروز به آرامش نیاز دارد و باید به مردم اطمینان داد که این دوره هم گذر خواهد کرد.
اکنون زمان اتهام‌زنی و گله‌گذاری نیست
شریفی یزدی از گروه‌های مرجع مثل روزنامه‌نگاران و سلبریتی‌ها (چهره‌های هنری) و دیگر اقشار خواست تا برای تبیین مسائل به کمک دولت و حاکمیت بیایند و در ادامه افزود: گروه هایی مثل ورزشکاران، هنرمندان یا اصحاب رسانه در ایجاد فضای همدلی و آرامش بسیار تاثیرگذارند.
این استاد دانشگاه یادآور شد: اکنون زمان همدلی همه اقشار مردم با مسئولان دولتی و حکومتی است و زمان اتهام‌زنی و گله‌گذاری در مورد مسائل نیست.
شریفی یزدی تصریح کرد: همه می‌توانند به کمک بیایند و این حرکت زیبایی است که وقتی کیان جامعه به خطر می‌افتد به شکل خودجوش، بخشی از جامعه برای بازسازی قدعلم کرده و به طور مثال در بحران کرونا اقدام به تولید ماسک می‌کنند.
وی با بیان اینکه در هشت سال دفاع مقدس را همین طور اداره کردیم و پیروز شدیم، گفت: با همدلی می‌شود از این مرحله عبور کرد.
این جامعه‌شناس در عین حال خواستار شناسایی نقاط ضعف نظام بهداشت و درمان کشور، زیرساخت های پدافند غیرعامل و دیگر ضعف‌ها شد تا با برنامه‌ریزی و تجدیدنظر در سیاست‌ها از خسارت‌های آینده در بحران‌ها جلوگیری شود.
شریفی یزدی خطاب به نخبگان کشور خاطرنشان کرد: الان باید به آرامش مردم کمک کنیم و هر چقدر مردم عاقلانه‌تر و آگاهانه‌تر با موضوع برخورد کنند و همدلی داشته باشند، موفق‌تر هستند.