با تلاش‌های چند سال گذشته، امید بود سال ۱۳۹۸ برای استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین، سال رسیدن به آرزوها باشد، سالی که با مجموعه اتفاقات خارج از پیش‌بینی سیاسی، زیرساختی و اجتماعی، تمام معادلات را برهم زد؛ کسب‌وکارهایی بی‌رونق و تعطیل شدند، معدود کسب‌وکارهای رونق یافتند و کسب‌وکارهایی با سختی بسیار برای ادامه‌ی مسیر در تلاش ماندند.
تا جایی از قصه ۹۸ دغدغه‌ها و مشکل‌ها به سمت «زیرساخت ارتباطی کشور» نشانه می‌رفت. به‌گونه‌ای که وب‌سایت‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین، تقریبا در هر ماه با یک اختلال شدید در زیرساخت اینترنت مواجه بودند؛ اختلالاتی که از کم‌تر از ۵ دقیقه تا ۱۰ ساعت تجربه شدند.
اما زیرساخت اینترنت، تنها مشکل وب‌سایت‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین ایرانی نبود، در سمت دیگر، حملات گسترده‌ی سایبری و حملات DDoS آن‌ها را نشانه گرفته بودند. براساس اطلاعات حملاتی که زیرساخت ابر آروان با آن‌ها مقابله کرده است:
وب‌سایت‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین ایرانی با میانگین ماهانه بیش از ۱۰، ۰۰۰ حملات مرسوم وب، بیش از ۱۰ حمله DDoS لایه ۳ و ۴، هم‌چنین بیش از ۵۰ حمله DDoS لایه ۷ روبه‌رو بودند.
حمله به فین‌تک‌ها در اواخر شهریور، حملات گسترده DDoS (حمله منع سرویس توزیع شده) با سواستفاده از MTProxy های تلگرام در اواسط آبان و حمله به زیرساخت‌های ارتباطی کشور در اواخر بهمن سه نمونه از بزرگ‌ترین حملات امسال بودند.
در ادامه، قصه تلخ امسال از قطعی اینترنت، نه تنها شوک بالایی برای تمامی آن‌هایی بود که می‌خواستند با فناوری به نجات کشور بیایند، که به مسیر پیموده شده بسیاری از کسب‌وکارها، لطمه‌های جبران‌ناپذیری وارد کرد.
اطلاعات زیرساختی ابر آروان نشان می‌دهد که ۱۸ هزار کسب‌وکار کوچک در جایگاه بزرگ‌ترین بازندگان اکوسیستم در قطعی اینترنت، نتوانستند پس از اتصال اینترنت به جایگاهی که پیش از آن ساخته بودند، برگردند.
روایت پایانی سال ۹۸، فقط به اتفاقات سیاسی و زیرساختی ختم نشد که در انتهای سال -که چشم امید بسیاری از کسب‌وکارها به رونق شب عید بود- حضور ویروس کرونا، منجر به کسادی بسیاری از کسب‌وکارها شد.
بلیت برنامه‌های سرگرمی و سفر با بیشترین کاهش روبه‌رو بودند و در جایگاه بعدی، سفارش آنلاین غذا و تاکسی آنلاین بیشترین رکود را تجربه کردند. در نقطه‌ی مقابل، ترافیک سوپرمارکت‌های آنلاین و سرویس‌های تماشای آنلاین ویدیو به رشد دو برابری رسیدند.
در گزارش سال ۹۸ ابر آروان در کنار پرداختن به مواردی که گفته شد و اطلاعات تکمیلی که در فایل کامل این گزارش آمده است، به تحلیل رفتار کاربران در استفاده از کسب‌وکارها و سرویس‌های آنلاین پرداختیم.
براساس میانگین پیک ترافیکی مشتریان ابر آروان در هر دسته‌ی کسب‌وکاری می‌توانید ببینید که کاربران در چه ساعاتی از روز، بیش‌تر از چه سرویس‌های آنلاینی استفاده می‌کنند.
۱۲ اختلال شدید در زیرساخت اینترنت کشور
اختلالات اینترنت امسال در کشور رکورد دار بود. صرفنظر از قطعی بیش از دو هفته اینترنت، اختلالات بزرگ و کوچکی در زیرساخت اینترنت کشور اتفاق افتاد که در نیمه دوم سال به اوج خود رسید.
ابر آروان به واسطه زیرساخت گسترده در دیتاسنترهای داخلی و خارجی، اطلاعات دقیقی از وضعیت اینترنت کشور و اتصالات آن با بین‌الملل در اختیار داشت که در راستای شفافیت اطلاعات و در جایگاه منبع مستقل از ابتدای دی ۹۸، این اطلاعات را در قالب سامانه رادار به نشانی radar.arvancloud.com در اختیار عموم قرار داد.
اطلاعات سامانه رادار ابر آروان شامل وضعیت ارتباطات اینترنتی ۱۰ دیتاسنتر پرترافیک شامل آسیاتک، ایرانسل، همراه اول، های‌وب، رسپینا، افرانت و مبین‌نت در شهرهای تهران، مشهد، اصفهان و تبریز است که از طریق پروتکل HTTPS دسترسی به ۸ سایت پربازدید جهانی شامل توییچ، ویکی‌پدیا، اینستاگرام، یاهو، گوگل، لینکدین، گیت‌هاب و استک اورفلو را رصد می‌کند. بر اساس اطلاعات سامانه رادار اختلالات شدید در سالی که گذشت به عدد ۱۲ رسیده است. کمترین زمان این اختلالات کمتراز ۵ دقیقه و بیشترین حدود ۱۰ ساعت به طول انجامیده است.
کابوس کسب‌وکارهای آنلاین؛ از ۱۶۰ساعت قطعی اینترنت تا کرونا
از اختلالات اینترنت که بگذریم، سال ۹۸ سال اتفاقات عجیب بسیاری برای کسب‌وکارهای آنلاین بود. از زمانی که اینترنت کشور عصر ۲۵ آبان، قطع شد و وضعیتی که انتظار می‌رفت مشابه اتفاقات گذشته نهایتا چند ساعت به درازا بکشد، یک هفته طول کشید و بسیاری از کسب‌وکارها به‌ویژه کسب‌وکارهای کوچک را دچار بحران کرد تا زمانی‌که در ماه منتهی به عید که رونق بسیاری از کسب‌وکارهاست، ویروس ناخوانده کرونا، ایران را به قرنظینه بود و منجر به کسادی بسیاری برای کسب‌وکارها شد.
بزرگ‌ترین بازندگان اکوسیستم در قطعی اینترنت، ۱۸ هزار کسب‌وکار آنلاین کوچک هستند. اطلاعات ترافیک عبوری از ابر آروان از اثرات قطعی اینترنت در کشور نشان می‌دهد که قطعی اینترنت تاثیر منفی کم‌تری بر ترافیک ۵۰۰ وب‌سایت برتر کشور به نسبت وب‌سایت‌ها و کسب‌وکارهای کوچک‌تر داشته است.
در پیک قطعی اینترنت کسب‌وکارهای بزرگ‌تر توانسته‌اند با اقداماتی هم‌چون اطلاع‌رسانی از راه پیامک، راه‌اندازی پروموشن، جابه‌جایی سریع سرورها به داخل کشور یا اتکا به زیرساخت قوی که از قبل تدارک دیده بودند، بار ترافیکی‌شان را افزایش دهند که البته پس از اتصال اینترنت این وضعیت به حالت عادی برگشته است.
اما در سوی دیگر، وضعیت ۱۸ هزار وب‌سایت کوچکی که به کسب‌وکار آنلاین مشغول‌اند نشان می‌دهد که ضربه شدیدی خورده‌اند و حتی پس از اتصال اینترنت، وضعیت این کسب‌وکارها نتوانسته به حالت قبل بازگردد.
رونق رسانه‌ها و مارکت‌های آنلاین، رکود شدید سفارش غذا، تاکسی آنلاین، بلیت سفر
روند ترافیک آنلاین از ۳ اسفند ماه و آغاز اقدامات پیش‌گیرانه در مقابله با کرونا، برای بخش بزرگی از کسب‌وکارهای آنلاین روندی نزولی در پیش گرفت و برای برخی زمینه‌ها هم‌چون رسانه‌های رسمی و سوپرمارکت‌های آنلاین، با افزایش همراه بود. با حضور کرونا در اسفند ماه ۹۸، بسیاری از کسب‌وکارها رکود شدید مواجه شدند.
ترافیک وب سایت های سفارش غذا و تاکسی آنلاین به یک سوم، خرید بلیط یک چهار و بلیط برنامه‌های سرگرمی کاهش پیدا کرده است در حالی که خبرگزاری ها ۱.۵ برابر و سوپرمارکت های آنلاین و تماشای آنلاین ویدیو هر کدام دو برابر شده اند.
این گزارش می گوید سال ۹۸ گسترده ترین حمله دیداس ایران به زیرساخت دیتاسنترهای کشور اتفاق افتاده است که حجم حمله بیش از ۱۰۰ گیگابیت در ثانیه بوده. چیزی حدود ۱۰ درصد کل زیرساخت کشور. هدف حمله نیز نشانه گیری نهادهای حاکمیتی و کسب و کارها در جایگاه بزرگ ترین مصرف کنندگان دیتا سنترها بوده که منشا آن را خارج از کشور تشخیص داده اند.
پیک ترافیک صبح و عصر تاکسی های اینترنتی
در این گزارش ساعت استفاده کاربران از وب سایت ها و کسب‌وکارهای آنلاین بررسی شده و نتایج جالبی به دست آمده است. پیک ترافیکی مشتریان نشان می دهد کاربران بین ساعت ۷.۳۰ تا ۸.۳۰ صبح و ۱۶.۳۰ تا ۱۷.۳۰ عصر از تاکسی‌های آنلاین استفاده کرده اند، بین ساعت ۹.۳۰ تا ۱۱.۳۰ رسانه های خبری را مرور کرده و به تماشای آنلاین ویدیو نشسته اند.
از ساعت یازده یا یک بیشترین ترافیک مربوط به چک کردن سایت های خرید بلیط برنامه های سرگرمی و خرید و فروش آنلاین بوده که این ترافیک تا عصر هم ادامه دارد، از ساعت ۱۲.۳۰ تا یک ساعت بعد بیشترین ترافیک به سمت سفارش غذا رفته اند که این تقاضا بین ساعت ۱۰.۳۰ تا ۱۱.۳۰ نیز مجدد تکرار شده است. ساعات پایانی شب نیز بیشترین مراجعه به خرید و فروش بلیط سرگرمی و مرور رسانه های خبری و ویدیو گذشته است.