«جشن بزرگ» نوروز در تاجیکستان به شکل دسته جمعی و در دو تا سه روز اول خلاصه می شود. همه مردم شهر در محلی به نام نوروزگاه جمع شده و در این مکان، بخصوص روز اول برنامه های مختلف فرهنگی، هنری و ورزشی اجرا می شود امسال قرار شده است این جشن در خجند این کشور برگزار شود. تاکنون در این کشور مورد ابتلا به کرونا گزارش نشده است از این رو مقامات تاجیکستان برای برگزاری جشن تصمیم گرفتند.
قرقیزستان اولین کشوری بود که برگزاری جشن نورزی ممنوع کرد. دولت قرقیزستان برای پیشگیری از شیوع کرونا تجمع بیش از ۵۰ نفر را منع کرد. بعد از سه روز قزاقستان هم برگزاری هر گونه مراسم فرهنگی و ورزشی و اجتماعی را منع کرد و روز بعد از این تصمیم از اولین حادثه گرفتاری ساکنان به ویروس کرونا خبر داد.
در ازبکستان تا ۲۵ اسفند برنامه های برگزاری جشن های نوروزی پابرجا بود، ولی بعد از آن که همان روز آلودگی یک نفر به ویروس کرونا اعلام شد، برگزاری جشن های نوروز و دیگر برنامه های جمعیتی را هم لغو کردند.
در تاجیکستان، که تا ۲۹ اسفند هیچ گونه خبری در باره احتمال گرفتاری ساکنان به ویروس کرونا نبود، از برگزاری جشن های نوروزی دست نکشیده‌اند.
سازمان جهانی بهداشت برگزاری هر گونه مراسم های جمعیتی را برای پیشگیری از شیوع کرونا منع کرده است با این وجود معلوم نیست که تاجیکان این پیام سازمان وابسته به سازمان ملل را شنیده باشند یا به آن جامه عمل بپوشانند. جشن اصلی نوروز امسال قرار است در شهر خجند این کشور برگزار شود.
برنامه‌های متمایز مقابله با کرونا در آسیای مرکزی
به نظر می‌رسد، در منطقة آسیای مرکزی هیچ یک از پنج کشور این منظقه نمی‌خواست اولین کشوری باشد که به ورود کرونا در قلمروش اعتراف کند.
در نقشه جهانی شیوع کرونا تا دو هفته پیش آسیای میانه از این ویروس پاک به نظر می رسید اما اخیرا در این منطقه شامل ازبکستان، ترکمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان کرونا رخنه کرده است.
با وجود اینکه آسیای میانه هم مرز با چین که بیشترین افراد مبتلا به کرونا را دارد اما دو روز پیش بود که ازبکستان و قرقیزستان برای اولین بار به رخنه این ویروس اعتراف کردند.
هماهنگی ناکافی
در سراسر جهان در زمینه مقابله باویروس کرونا خیلی کم هماهنگی مشاهده می‌شود. با این که سازمان جهانی بهداشت وضع را پیگیری کرده و در باره آمار و سرعت گسترش ویروس لحظه به لحظه خبر می‌دهد و توصیه های ضروری را هم منتشر می‌کند، تا حال هر کشوری با این ویروس مستقلانه و به تنهایی مبارزه کرده است.
بر اساس گزارش رسانه های محلی در میدان مرکزی شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان از ۲۲ اسفند به این سو سیمای عیدانه به خود گرفته است.
در ترکمنستان، که دولت تا حال حتی اسمی از واژه ویروس کرونا را ببه میان نیاورده است در تدارک جشن های نوروزی که از امروز برگزار می شود.
برخورد مقامات کشورهای منطقه نسبت به مؤسسه‌های دینی و مسجدها هم با یکدیگر تفاوت داشته است.
در تاجیکستان مدارس فعال هستند ولی در آغاز ماه مارس نمازهای جماعت به استثنای نماز میت، موقتاً منع شد. مقامات شورای علمای تاجیکستان گفتند، که دلیل چنین تصمیمی پیشگیری از گسترش احتمالی ویروس کرونا است. ولی در تصمیمی ناگهانی روز ۱۹ مارس ( ۲۹ اسفند) به مردم اجازه داده شد، که روز ۲۰ مارس (اول فروردین) نمازها را در مساجد برپا کنند.
شورای علمای اسلامی قزاقستان نیز پیشنهاد داد، که مراسم پیش از نماز لغو شده و مردم در خانه طهارت کنند، با ماسک به مسجد بیایند و از دست دادن و مصاحفه خوداری کرده بعد از نماز فوری پراکنده شوند.
با دستور رییس جمهوری قزاقستان از ۲۵ اسفند به مدت یکماه در سراسر این کشور حالت بحرانی اعلام و بر همین اساس بسیاری از فعالیت های آموزشی نیز موقتا لغو شد.
در ازبکستان از کودکستان تا دانشگاهها همه تعطیل شدن و تلویزیونهای محلی برنامه‌های تعلیمی را برای دانش آموزان فعال کردند.
روز ۲۶ اسفند شورای علمای اسلامی ازبکستان نمازهای جمعه را موقتاً منع کرد و به نمازگزاران توصه کرد، که نماز خود را در خانه بخوانند.
در قرقیزستان شورای امنیت این کشور دستورد داد که از ۲۶ اسفند مداس و دانشگاهها بسته شوند و مرزها با کشورهای همسابه بسته شد.
در این بین تنها ترکمنستان است، که تاکنون فعالیت های تحصیلی را تعطیل نکرده است. مسجدها باز و مثل همیشه، خطیبان جمعه و جماعت نماز را با دعای سلامتی در حق قربانقلی بیردی‌محمّداف رییس جمهوری و خانواده اش شروع می‌کنند.
بستن مرزها
همه پنج کشور آسیای مرکزی پرواز هواپیماها را شدیداً محدود کرده، و فهرست کشورهایی که ورود شهروندان آنها به خاک کشورهایشان موقتاً ممنوع است را منتشر کردند.
ترکمنستان، که هنوز رسما وجود مبتلایان را در این کشور تایید نکرده است، هواپیماها را برای نشست به فرودگاه شهر لیبپ (لبیاب) می‌فرستد. در این شهر بیمارستانی بیماران سرایتی هست و دهها نفر در آن در برای قرنطینه نگهداری می‌شوند.
تاجیکستان چند تصمیم ضد و نقیض گرفت. آخر فوریه بود(اوایل اسفند) که قرار کرد، پرواز به ۳۵ کشور ممنوع است، ولی روز سوم مارس این فهرست را تا به پنج کشور چین، ایران، افغانستان، ایتالیا و کرئه جنوبی کاهش داد.
روز ۱۶ مارس پروازها به ازبکستان قطع و به سمت روسیه محدود شد. ازبکستان و قزاقستان همزمان با انتشار اولین خبر ابتلای به ویروس کرونا در کشورشان مرزهایشان را بستند. قرقیزستان نیز عین چنین تصمیمی را ۱۷ مارس گرفت ورود خارجیها را موقتاً ممنوع کرد.
مقامات قزاقستان روز ۱۷ مارس اعلام کردند، که دو شهر نورسلطان و آلماتا از ۱۹ مارس در قرنطینه خواهند بود. از ۱۸ مارس پاسگاهها حرکت مردم را نظارت کرده، نیروهای واحدهای دفاع به پاک‌کاری شهرها شروع کردند.
دولت قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان مردم را به آرامش دعوت می‌کنند که از ترس و وحشت بپرهیزند و به انها اطمینان می دهند که ذخایر غذایی و دیگر محصولات ضروری کافی است. انها تلاش دارند تا از افزایش نرخ هم جلوگیری شود.
ولی با این وجود، در تاجیکستان و ازبکستان مردم به سوی فروشگاهها سرازیر شدند و افزایش نرخ ها هم مشاهده شد. از قرقیزستان نیز هم چنین خبرهایی رسید.
روسای جمهوری قزاقستان و ازبکستان دیروز مشکل ویروس کرونا را تلفنی بررسی کردند و آن را یک تهدید مشترک جهت افزایش همکاری های منطقه ای در این مورد ارزیابی کردند.
ترکمنستان که در چهار سال گذشته در بحران اقتصادی به سر می‌برد در مورد بحران ویروس کرونا و مشکلات آن هیچگاه بحصی به میان نیاورده است. ولی اخیرا قربانقلی بیردی‌محمّداف به مردم توصیه کرد که برای پیشگیری از کرونا در خانه یا محل کار اسپند دود کنند، چون این علف از سرایت جلوگیری می کند. ناظران می‌گویند، ظاهراًا تا وضعیت در ترکمنستان فوق‌العاده بد نشود، مقامات به وجود ویروس را اعتراف نمی‌کنند.