روزنامه شرق با درج گزارشی آورده است: مقامات دولت ایالات متحده اما همچنان مؤکدا بر ادامه تحریمها تأکید دارند و مدعی میشوند تحریمهایی که علیه ایران وضع شده مانعی بر سر راه ارسال اقلام غذایی و دارویی به ایران نیستند. این ادعا در حالی مطرح میشود که محدودیت دسترسی ایران به مبادلات بانکی و نیز شرایط وضعشده در ساختار تحریمها توسط خزانهداری ایالات متحده در عمل، خرید و تبادل اقلام ضروری را نیز برای ایران غیرممکن میکند. این مسئلهای است که در نهایت در تقابلی مستقیم بین توییتر وزارتخانههای خارجه ایران و آمریکا نیز مطرح شد.
ترامپ و ادامه تحریمها
رئیسجمهور آمریکا اما در اولین روز سال جدید خورشیدی بر تداوم تحریم ایران تأکید کرد. به گزارش ایرنا، ترامپ جمعه در نشست خبری مربوط به آخرین اقدامات انجامشده برای مهار کرونا در ایالات متحده در پاسخ به سؤال خبرنگاری که آیا با توجه به شیوع کرونا در ایران و خاورمیانه، قصد دارید تحریمها را کاهش دهید یا خیر، این موضوع را مطرح کرد. مایک پمپئو وزیر خارجه در همین زمینه بار دیگر مدعی شد: «همه دنیا باید بدانند که کمکهای حیاتی به ایران، مشمول مجازات نمیشود».
پاسخ توییتری وزارت خارجه ایران به توییت وزارت خارجه آمریکا
توییتر فارسی وزارت امور خارجه کشورمان به ادعای توییتر فارسی وزارت امور خارجه آمریکا مبنی بر اینکه غذا، دارو و کمکهای بشردوستانه تحریم نیستند، پاسخ داد. جمعه، توییتر فارسی وزارت خارجه آمریکا نوشته بود: «ایرانیان عزیز، یک یادآوری دوستانه: غذا، دارو و کمکهای بشردوستانه تحریم نیستند». به گزارش ایسنا در توییتر فارسی وزارت خارجه ایران در پاسخ به این ادعا آمده است: «ایرانیان و آمریکاییان عزیز! یک یادآوری دوستانه: اگر موفق شدید از منزل، شرکت یا نزدیکترین بانک محل زندگیتان یک نقل و انتقال ساده بانکی برای خرید و ارسال یک بسته قرص ادویل، یک کیلو عدس یا یک عدد ماسک به مقصد ایران برای اقوام خود انجام دهید، مدارک آن را برای وزارت امور خارجه آمریکا بفرستید».
دستور کار اصلی وزیر خارجه
در روزهای پایان سال ۹۸ و آغاز سال ۹۹، ظریف تلاش برای مقابله با این تحریمها و اعتراض مداوم به آنها را در صدر فهرست فعالیتهای خود قرار داده بود. او در پیامی که به مناسبت سال نو منتشر کرد نیز در این باره نوشت. به گزارش اداره کل اطلاعرسانی و امور سخنگویی وزارت امور خارجه، در متن پیام ظریف به مناسبت سال نو آمده است: «کشور من جزء کشورهای شدیدا متأثر از ویروس کرونا است، با این حال ما نیز مانند سایر ملل در حال یادگیری برای مقابله بهتر با آن هستیم». رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: «محاصره اقتصادی تحمیلی بر ما مانع از انجام هرگونه تجارت قانونی شده و ما را از [دسترسی به] منابع خودمان محروم میکند؛ منابعی که برای رفع نیازهای مردم، از جمله سلامت و معیشت آنان ضروری است. حتی در بحبوحه این همهگیری جهانی، دولت ایالات متحده به طرزی کینهآمیز از لغو مجازات غیرقانونی و همگانی خود استنکاف ورزیده و با این کار حتی خرید دارو و تجهیزات پزشکی را عملا برای ما غیرممکن ساخته است».
ظریف همچنین در یک پیام ویدئویی درباره تحریمها و مبارزه مردم ایران با کرونا تأکید کرد: «کرونا حقیقت تحریمهای ظالمانه را بر جهان آشکار کرد و تحریم سلامت ایرانیان از همان ابتدا در هسته مرکزی تروریسم اقتصادی و تحریم تعبیه شده بود». وزیر خارجه ایران افزود: «وقتی حق ملتی در دسترسی به دارو، غذا و سایر اقلام بشردوستانه سلب شد، در مقایسه با سایر کشورها در موقعیتی نابرابر و آسیبپذیرتر قرار میگیرد».
ظریف در اولین روز سال ۹۹ نیز بار دیگر بر این مسئله تأکید کرد. او نوشت: «کاخ سفید سیاست فشار حداکثری خود را به سطح بیسابقهای از ضدیت با انسانیت و حیات انسانها رسانده است. دولت ایالات متحده، شادمانه از کشتن شهروندان ایرانی در نوروز و شروع سال نو ما، احساس غرور میکند». وزیر امور خارجه اضافه کرد: «پیام ایران خطاب به ایالات متحده این است که سیاست شما سبب بدنامی همیشگی خواهد بود ولی ایران تسلیم نخواهد شد».
او پنجشنبه در توییت خود به مناسبت سالروز ملیشدن صنعت نفت در توییتر با اشاره به سوابق تحریمی ایالات متحده علیه ایران نوشت: «زمان آن رسیده که این سیاست ورشکسته تغییر کند». ظریف یک روز قبل از آن نیز در توییتر نوشت: «تحریمهای غیرقانونی آمریکا باعث خالیشدن منابع اقتصادی ایران و مختلشدن توان مقابله با کووید ۱۹ شده است. آنها به معنای واقعی کلمه، افراد بیگناه را میکشند. ایستادن و تماشاکردن آنها، غیراخلاقی است». وی آخرین شنبه سال ۹۸ نیز در توییتی از تحریمهای آمریکا علیه ایران انتقاد کرده و از جهانیان خواسته بود در مقابل تروریسم پزشکی آمریکا علیه ملت ایران سکوت نکنند. ظریف در تماسهای تلفنی متعدد با مقامات کشورها و سازمانهای بینالمللی از جمله آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد و جوسب بوررل، نماینده ارشد اتحادیه اروپا در روابط خارجی و سیاستهای امنیتی، به رایزنی در این باره پرداخت. او پیشتر گفته بود شخص رئیسجمهور نیز در نامهنگاری با همتایان خود، خواستار نادیدهگرفتن تحریمهای آمریکا به دلیل آسیبرساندن به مقابله ایران با کووید ۱۹ شد.
بیانیه نمایندگی ایران در سازمان ملل
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در بیانیهای مطبوعاتی که پنجشنبه منتشر شد، درخواست ایران از جامعه جهانی برای رفع تحریم آمریکا را تکرار کرد. در این بیانیه آمده است: «در صورت عدم وجود همکاریهای قوی بینالمللی، هیچ ملتی به تنهایی نمیتواند با چالشهایی روبهرو شود که مرزهای ملی را به رسمیت نمیشناسد. در این لحظه حساس و خارقالعاده، وقت آن است که به همکاری و همبستگی و نه تشدید اقدامات غیرانسانی علیه سایر ملل برای اهداف ناصواب سیاسی بپردازیم». در این بیانیه تصریح شده است: «تحریمهای غیرانسانی و غیرقانونی ایالات متحده، با ممانعت از تواناییهای ما در جلوگیری از گسترش بیشتر ویروس کرونا از جمله به سایر کشورها، به سلامتی و زندگی ایرانیان و سایر ملل آسیب میرساند». در ادامه این بیانیه تأکید شده است: «تحریمهای ایالات متحده آمریکا واردات دارو و تجهیزات پزشکی مورد نیاز را برای ایرانیان تقریبا غیرممکن میکند، بنابراین تلاشهای ملی مربوطه ما برای مقابله با این بیماری را به طور جدی تضعیف میسازد». بیانیه نمایندگی ایران یادآور شده است: «همچنین باید تأکید کرد که مکانیسم به اصطلاح ویژهای که به ایران اجازه واردکردن دارو میدهد، در شرایط فعلی با نیازهای ما مطابقت ندارد و همچنین قابل دوام نیست، چراکه با سایر موانع مرتبط با تحریمهای آمریکا، استفاده ایران از منابع مالی خارجی را بسیار مشکل میسازد».
آزادی منابع به شرط آزادی زندانیان
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا اما در صحبتهای خود دراینباره، همزمان با ادعای همکاری، شرط کمک به ایران را آزادی زندانیان دوتابعیتی خواند. او گفت هر کشوری که تمایل دارد به ایران مساعدت دارویی صورت دهد، باید خواستار آزادی تمام اتباع دوتابعیتی در این کشور شود. به گزارش ایرنا وی همزمان در گفتوگوی تلویزیونی در پاسخ به سؤالی درباره ادعای اخیر خود مبنی بر پیشنهاد برای کمک به ایران، گفت: «برای ایران و همچنین کره شمالی این مسئله مطرح است». وی افزود: «اینها کشورهایی هستند که ما عمیقا با آنها دچار اختلاف هستیم. ما با جدیت تلاش میکنیم تا شرایط بهتری را برای مردمانشان ایجاد کنیم». وزیر خارجه آمریکا ادامه داد: «بخشی از آن این است که اطمینان حاصل کنیم که «در صورت امکان» بتوانیم کمکهای مورد نیاز ارائه دهیم».
معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه درباره ادعاهای اینچنینی آمریکا مبنی بر آمادگی کمک به ایران، گفت: «ایران نیازی به کمکهای مشمئزکننده آمریکاییها ندارد. اگر آنها راست میگویند تحریمها را در این شرایط شیوع کرونایی متوقف کنند».
درخواست مسکو و پکن برای لغو تحریمهای آمریکا
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه روز شنبه اظهار کرد: «ما از آمریکا خواستهایم و میخواهیم که به اقدام غیرانسانی خود برای وضع تحریم علیه ایران در شرایط شیوع ویروس کرونا پایان دهد». به گزارش ایسنا، ریابکوف افزود: «واشنگتن تفاوت بین یک بار تحویل کمکهای بشردوستانه و عدم توانایی ایران برای کسب درآمدهای صادراتی را میداند، چیزی که برای تأمین اعتبار برنامههای مربوطه در پی سالها فشار بیسابقه ناشی از تحریمهای آمریکا بسیار اهمیت دارد». وی همچنین خاطرنشان کرد که با این وجود، «مقامات آمریکایی، شامل مسئولان عالیرتبه این حقیقت را کماکان نادیده میگیرند و به اهداف ژئوپلیتیکی خود ادامه میدهند». در روزهای اخیر چین نیز از آمریکا خواسته است که تحریمهای یکجانبه خود علیه ایران را لغو کند.