سازمان برنامه و بودجه سال ۹۷ طرح ساخت مسکن محرومان را در۲ استان کرمان و سیستان و بلوچستان آغاز کرد و رایزنی‌های استاندار خراسان جنوبی برای سهم خواهی استان از این طرح نتیجه داد که در نهایت ساخت ۱۰ هزار واحد مسکن روستایی برای محرومان در استان آغاز شد.
طرح مسکن محرومان از جمله برنامه‌های توسعه‌ای و زیربنایی است که با هدف محرومیت‌زدایی و رونق تولید در خراسان جنوبی رقم خورد.
با اجرای طرح مسکن محرومان که به صورت ضربتی با کمک بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و کمیته امداد امام خمینی(ره) در کمتر از یک سال ۲ هزار واحد آن به بهره‌برداری رسید و جمعیت قابل توجهی از روستاییان صاحب مسکن مقاوم شدند.
ساخت مسکن محرومان با سفری که رییس سازمان برنامه و بودجه و معاون رییس جمهوری در ۲۰ اسفند ۹۷ به خراسان جنوبی داشت شروع شد و کلنگ این پروژه در روستای «هُج و نُج» از توابع شهرستان بیرجند به زمین خورد.
جمعیت روستایی خراسان جنوبی ۳۱۰ هزار نفر است که ۴۱ درصد کل جمعیت استان را تشکیل می‌دهد.
از ۸۸ هزار و ۸۳۵ واحد مسکونی روستایی استان ۴۹ هزار و ۳۳۵ واحد غیرمقاوم هستند و شهرستان‌های قاینات و بیرجند هر کدام ۲۰ درصد از واحدهای نامقاوم را دارا هستند.
درمیان با ۱۴ درصد، سربیشه ۱۲ درصد، خوسف هشت درصد، نهبندان ۶ درصد، طبس و فردوس پنج درصد، بشرویه و سرایان چهار درصد و زیرکوه با یک درصد واحدهای غیرمقاوم در رده‌های بعدی هستند.
برنامه ریزی‌ها برای اجرای طرح مسکن محرومان که با تلاش‌های فراوان از سوی استاندار خراسان جنوبی سهمیه آن از ۵ هزار واحد به ۱۰ هزار واحد رسید، طوری انجام گرفت که پراکندگی این واحدها در بیش از ۶۰۰ روستا پیش‌بینی شد.
گرچه در ابتدای شروع طرح برخی از منتقدان به برنامه‌های دولت معتقد بودند که این طرح به مثابه سنگ بزرگی است که علامت آن نزدن است اما چیزی نگذشت که اثرات شروع چنین طرح بزرگی در استان نمایان شد.
رونق بازار مصالح ساختمانی، نیروی کار و صنایع مرتبط شاید ملموس‌ترین اثری بود که بعد از شروع ساخت این واحدهای مسکونی نمود پیدا کرد.
این موضوع تا جایی پیش رفت که حتی در برهه‌ای از زمان پیمانکاران پروژه‌ها از کمبود شدید نیروی انسانی در استان سخن گفتند.
سید کمال الدین میرجعفریان معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی نیز آبان ماه سال گذشته در نشستی با خبرنگاران بر این موضوع صحه گذاشت و گفت: برای اغلب پروژه‌ها به‌خصوص در شهرستان‌های بشرویه و طبس بنیاد مسکن و کمیته امداد با مشکل تامین کارگر مواجه شده‌اند.
با این وجود روند ساخت مسکن‌های مقاوم برای متقاضیان روستایی متوقف نشد و همچنان با تدبیری که دستگاه‌های متولی به کار گرفتند پروژه پیش رفت تا جایی که در کمتر از ۱۰ ماه با سفری که مجدد رییس سازمان برنامه و بودجه و معاون رییس جمهوری به خراسان جنوبی داشت ۲ هزار واحد از این پروژه بزرگ به نمایندگی در همان روستای «هج و نج» به بهره‌برداری رسید.
محمد باقر نوبخت در این سفر یک روزه خود به خراسان جنوبی از اینکه دولت نماینده‌ای در این استان دارد و دلسوزانه کارها را دنبال می‌کند ابراز خوشحالی کرد و گفت: برای جهش توسعه‌ای در استان به نیروی پای کار نیاز بود.
مسکن محرومان ابرپروژه‌ای با اعتبارات چشمگیر
ساخت ۱۰ هزار واحد مسکونی در استان چنان اهمیتی داشت که استاندار خراسان جنوبی نیز نام یک ابرپروژه بر آن نهاد و به طور جدی دنبال روند اجرای آن است.
از نظر محمدصادق معتمدیان با تزریق اعتبارات چشمگیر و کم‌سابقه به پروژه احداث مسکن محرومان، دولت رقم قابل توجهی یارانه تخصیص داد به طوری که در کوتاه‌مدت نتایج و تاثیرات آن در حوزه افزایش میزان اشتغال و تولید مصالح ساختمانی و کاهش پنج درصدی نرخ بیکاری در استان، مشهود و ملموس است.
همچنین به گفته مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی در قالب طرح مسکن محرومان ۸۵۰ تا ۹۰۰ میلیون تومان اعتبار در بخش صنعت ساختمان روستاهای استان هزینه می‌شود که در اشتغال، اقتصاد و گردش مالی اثرگذار است.
اکنون پروژه مهم ساخت مسکن محرومان با کمک و حمایت ۲ نهاد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و کمیته امداد امام خمینی(ره) به نیمه راه رسیده و بیش از ۵۰ درصد آن تکمیل شد.
اردیبهشت ماه امسال، پایان طرح مسکن محرومان
در این خصوص مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی تعداد واحدهای مسکن محرومان با قابلیت بهره‌برداری را ۲ هزار و ۶۸۹ واحد اعلام کرد و گفت: از این تعداد یک هزار و ۵۰۰ واحد امسال با حضور رییس سازمان برنامه و بودجه در استان تحویل متقاضیان شد و یک هزار و ۱۸۹ واحد بعد از آن زمان آماده افتتاح شده است.
علی اصغر آسمانی مقدم در آخرین مصاحبه خبری خود که ۲۱ اسفند ماه سال گذشته با خبرنگار ایرنا داشت افزود: پیش‌بینی ما این بوده که تا پایان سال ۹۸ واحدهای تکمیل شده به مرز سه هزار برسد و با توجه به اینکه بیشتر واحدها توسط مردم ساخته می‌شود برای تحقق پیش بینی‌ها نیازمند همکاری، همراهی و تلاش مردم هستیم.
وی گفت: برای هر واحد مسکونی ۴۰ میلیون تومان وام قرض‌الحسنه با بازپرداخت ۱۵ ساله و ۲۵ میلیون تومان تسهیلات بلاعوض پرداخت می‌شود که با احتساب پنج هزار واحد سهم بنیاد مسکن و پنج هزار واحد سهم کمیته امداد حدود ۹۰۰ میلیارد تومان امسال برای مسکن محرومان در استان خراسان جنوبی هزینه می‌شود.
وی بیان کرد: مشکل زمین برای ساخت واحد مسکن محرومان در روستاها نیست مگر موارد محدودی که به دلیل کوهستانی یا گسترده بودن مزارع قابلیت الحاق و توسعه نیست لذا در این موارد هم توصیه شده است که در روستاهای همجوار زمین واگذار شود.
مدیرکل بنیاد مسکن خراسان جنوبی ادامه داد: قرار بود دهه فجر سال ۹۸ با حضور دکتر نوبخت واحدهای آماده شده در استان به بهره‌برداری برسد اما برای اسفند برنامه‌ریزی شده بود که به دلیل شیوع ویروس کرونا این سفر منتفی شد.
وی گفت: پیش‌بینی می‌شود تا پایان اردیبهشت ماه سال ۹۹ پرونده پنج هزار واحد مسکن محرومان سهمیه بنیاد مسکن را ببندیم.
آسمانی مقدم افزود: از پنج هزار واحد سهمیه این بنیاد در طرح مسکن محرومان تاکنون ۶ هزار و ۵۶۴ متقاضی از بیش از ۶۴۰ روستا در شعب بنیاد مسکن تشکیل پرونده داده‌اند که از این تعداد پنج هزار متقاضی به بانک معرفی و انعقاد قرارداد انجام شده و همه واحدها شروع به کار کرده‌اند.
وی با بیان اینکه چهار هزار و ۷۷۱ واحد تاکنون اجرای فونداسیون داشته‌اند گفت: دیوارچینی و نصب اسکلت نیز برای چهار هزار و ۳۹۴ واحد انجام شده است.
مدیرکل بنیاد مسکن خراسان جنوبی با اشاره به اجرای سقف برای سه هزار و ۸۴۴ واحد ادامه داد: سه هزار و ۳۹۲ واحد به مرحله سفت کاری رسیده است.
همچنین از سهمیه کمیته امداد امام خمینی(ره) خراسان جنوبی برای ساخت مسکن محرومان تاکنون ۵۰۰ خانوار تحت حمایت خراسان جنوبی خانه‌دار شدند و بر اساس آمار بهمن ماه سال گذشته ۸۰۰ واحد دیگر نیز آماده بهره برداری شده است.
۵۰ درصد هزینه ساخت واحدهای مسکونی ویژه محرومان در استان به عهده دولت است و ۵۰ درصد باقیمانده نیز از طریق پرداخت تسهیلات و کمک‌های بلاعوض ۲ دستگاه اجرایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و کمیته امداد تامین شده است.
برای واحدهایی که در حوزه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ساخته می‌شود، به متقاضیان ۴۰ میلیون تومان تسهیلات قرض‌الحسنه با بازپرداخت ۱۵ ساله و ۲۵ میلیون تومان کمک بلاعوض پرداخت می‌شود و در خصوص تسهیلات کمیته امداد برای ساخت پنج هزار واحد مسکن محرومان، مددجویان تحت حمایت این نهاد از ۳۵ میلیون تومان کمک بلاعوض و ۱۵ میلیون تومان تسهیلات با کارمزد ۳ درصد بهره‌مند می‌شوند.
امید می‌رود که تکمیل واحدهای نیمه تمام در قالب طرح مسکن محرومان برای سال ۹۹ علاوه بر رونقی که سال گذشته در بخش تولید به وجود آمد امسال منجر به جهش تولید و تحقق شعار سال شود.